logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Қон ва қон ўрнини босувчи суюқликлар қуйиш. Донорлик

Қон ва қон ўрнини босувчи суюқликлар қуйиш. Донорлик

Yuklangan vaqt:

30.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3844.837890625 KB
Ko'chirib olish
«Қон ва қон ўрнини босувчи суюқликлар қуйиш. Донорлик» Маърузанинг мақсади:  Талабаларни қон қуйиш тарихи билан таништириш  Талабаларга қон гурухлари ва резус омил хақида тушунча бериш  Талабаларга қон гурухини, резус омилни аниқлаш усуллари хақида гапириб бериш  Талабаларни замонавий қон қуйиш усуллари билан таништириш Қон қуйиш тарихи  1492 й. Рим Папаси Иннокентий VIII га биринчи марта одам қони қуйилган.  1628 йилда У. Гарвей қон айланиш тизимини кашф этди.  1666 йилда инглиз олими Р.Лоуэр хайвонларга қон қуйиш натижаларини эълон қилди.  1667 йилда француз врачлари Ж.Б.Дени и Эмерец қўзичоқ қонини беморга қуйишди.  1820 йилдаинглиз гинекологи Дж. Бландель яқинда кўзи ёриган аёлга бошқа одамдан олинган қонни қуйди.  1832 йилда Г.С. Вольф биринчи марта Россияда қон қуйишни амалга оширди.  1901 йилда К.Ландштейнер қоннинг учта гурухини кашф этди.  Кейинчалик В.Л.Мосс ва Я.Янский қоннинг тўртинчи гурухини кашф этдилар.  1848 йилда А.М.Филомафитский қуйилган қоннинг таъсир этиш механизмини очди.  1876 йилда С.П.Коломнин харбий дала шароитида биринчи бўлиб қонни тўғридан тўғри қуйишни амалга оширди.  1914 йилда В.А.Юревич ва М.М.Розенгардт қонни ивишини олдини олиш учун натрий цитрат эритмасини таклиф этишди  1919 йилда В.Н.Шамов қон гурухини тўғри аниқлаб Россияда биринчи марта қон қуйди.  1926 йилда жахонда биринчи бўлиб Қон қуйиш Институти очилди.  1929 йилда В.Н. Шамов ва 1930 йилди С.С.Юдин фибринолизга учраган мурда қонини қуйишни ишлаб чиқдилар.  1934 йилда М.С.Малиновский плацента қонини қуйишни ишлаб чиқди.  1935 йилда С.И.Спасокукоцкий утилизация қилинган қонни қуйишни таклиф этди.  1932 ва 1934 йилларда Н.Г.Карташевский ва А.Н.Филатов эритроцитар масса ва қуритилган плазма қуйишни ишлаб чиқдилар.  1930 йилда И.И. Орлов клиникасида қон қуйиш хонаси очилди.  1934 йилда проф. В.К.Ясевич томонидан Марказий қон қуйиш станцияси очилди. Қон гурухларининг серологик тавсифи Қон гурухини аниқлаш учун керакли анжомлар Қон қуйиш учун мўлжалланган махсус ликопчани белгилаш Қон гурухини аниқлаш натижалари Қон қуйиш учун кўрсатма ва қуйилган қоннинг таъсири  Йўқотилган қон ўрнини тўлдириш (субституция).  Организм ҳимоя кучларини ошириш (стимуляция)  Интоксикацияни камайтириш (дезинтоксикация)  Қон кетаётганда қон ивишини ошириш (гемостатик). Қон қуйиш учун кўрсатма ва қуйилган қоннинг таъсири Қон қуйишга қарши кўрсатмалар  Жигар ва буйракнинг ўткир етишмовчилиги (ўткир гепатит ва ўткир нефрит).  юрак-қон томирлар фаолиятининг декомпенсацияси.  Кичик қон айланиш доирасида турғунликка (гипертенияга) сабабчи бўлган ўпка касалликларида.  Аллергик ҳолатлар ва касалликлар (экзема, бронхиал астма ва ҳ.к.).  Актив сил жараённинг инфильтратив босқичига ўтиши даврида Қон қуйишдан олдин бажариладиган чора тадбирлар:  Бемор ва донор қон гурухларини аниқлаш.  Резус-омилни аниқлаш.  Беморнинг зардоби ва донорнинг эритроцитлари ўртасидаги индивидуал мосликни аниқлаш.  Резус мосликни сув ҳаммомида аниқлаш.  Биологик мосликни аниқлаш. Беморнинг кон зардобини ажратиб олиш Стандарт зардоблар Резус омилни экспресс усулда аниқлаш  Қурук пробиркага 2 томчи эритроцитлардан томизилади.  Ушбу пробиркага 2-3 томчи антирезус-зардобдан томизилади.  Эҳтиётлик билан аралаштирилади.  Сўнгра 10,0 мл физиологик эритма қўшилиб, аралаштирилади.  Натижада ёруғ - оқ фонда кўрилади.  Агар аралашмада қумсимон масса пайдо бўлса, қон Rh+.  Агар аралашма лойқасимон тус олса, қон Rh- Резус мосликнианиқлашда индивидуал синама Индивидуал серологик синама Индивидуал биологик синама Қуйилган қоннинг таъсири  Ўрнини босувчи таъсир  Стимулловчи таъсир  Гемостатик таъсир  Иммунобиологик таъсир  Дезинтоксикацияловчи таъсир Қуйилган қоннинг таъсири Қуйилган қоннинг таъсири Қуйилган қоннинг таъсири Қон қуйиш усуллари  1. Бевосита қон қуйиш  2. Билвосита қон қуйиш  3. Қонни қайта қуйиш  4. Қонни алмаштириш мақсадида қуйиш Бевосита қон қуйиш Қонни билвосита қуйиш Қонни вена ичига қуйиш Қонни артерия ичига қуйиш Суяк ичига қон қуйиш Қон қуйиш жараёнида қуйидагиларга эътибор бериш керак  Беморнинг клиник холатини катъийан назорат килиш  Агарда бемор наркоз остида булса терисининг холатига, нафас олиши ва гемодинамик курсаткичларига эътибор килиш Қон қуйиш асоратлари  Мос бўлмаган қонни адашган холда қуйиш ( АВ0 система ва Rh-омил бўйича).  Сифатли тайёрланмаган ёки талабга жавоб бермайдиган шароитда сақланган қонни қуйиш натижасида (гемолизга учраган, ифлосланган, денатурацияга учраган).  Қон қуйиш техникасидаги хатоликлар (ҳаво эмболияси, тромбоэмболия, юракнинг ўткир кенгайиши, оёқ қон томирларида қон айланишининг бузилиши (артерия ичига қон қуйганда).  Реципиент ҳолатига тўғри баҳо берилмаганлик (қон қуйишга кўрсатма ва қарши кўрсатмаларга эътибор берилмаганлик).  Юқумли касалликларни орттириш (гепатит, малярия, сифилис, сепсис, СПИД ва ҳ.к.).  Пироген реакция  Аллергик реакция  Гемотрансфузион шок ГЕМОТРАНСФУЗИОН ШОКНИНГ КЛИНИКАСИ  Безовталик ва қўрқув белгилари.  Кўкрак қафасини қисиши, нафас етишмовчилиги.  Безгак тутиши  Буйрак сохаларида, қориннинг пастки қисмларида оғриқ пайдо бўлиши.  Кўнгил айниши, қусиш.  Тахикардия, қон босимининг тушиши, юрак фаолиятининг сусайиши.  Бош айланиши, цианоз.  Хушини йўқотиш, сфинктерларнинг параличи. Қон қуйиш жараёнида асоратлар ривожлангандаги чора тадбирлар: Қон қуйишдаги асоратларнинг сабаблари  Серологик синамаларни ўтказишдаги хатоликлар.  Қон қуйиш техникасидаги хатоликлар, асептиканинг бузилиши.  Текширувлар натижаси ва қарши кўрсатмаларни назарда тутмаслик.  Қонни яроқлилигини нотўғри аниқлаш.  Реципиент сенсибизациялашганлигини хисобга олмаслик. Қон манбалари  Донор қони  Киндик-плацента (йўлдош) қони  Мурда қони  Аутоқон (паренхимоатоз аъзолар шикастида)  Гипертония касаллигини даволаш мақсадида чиқариб юборилган қон.  Аутогемотрансфузия учун мўлжалланган қон. Донорларнинг О.К.Гаврилов бўйича таснифи  Қон донорлари  Кам учрайдиган қон гуруҳлари донорлари  Стандарт эритроцитлар донорлари  Плазма донорлари  Иммун плазма донорлари  Қон хужайралари (лейкоцитлар, тромбоцитлар) донорлари  Суяк кўмиги донорлари  Навбатчи донорлар (лозим бўлган вақтда уйдан чақириладилар)  Бевосита қон қуйиш учун донорлар (қариндошлар, ота, она, фарзандлар, актив донорлар) Қон компонентлари ва препаратлари  Қон зардоби - табиий зардоб - қуруқ зардоб - антигемофил зардоб - антистафилококк зардоб - яшил таёқчага қарши зардоб  2. Эритроцитар масса - ювилган эритроцитлар - музлатилган эритроцитлар - эритроцитлар суспензияси  3. Лейкоцитар масса  4. Тромбоцитар масса  5. Қон ивишини корректорлари  Фибриноген  криореципитат - антигемофил глобулин - фибринолизин - тромбин - фибрин пленкаси - биологик антисептик тампон (БАТ) - гемостатик губка Қон ўрнини босувчи суюқликлар  Кристаллоид (тузли) эритмалар: Натрий хлориднинг изотоник эритмаси, Рингер- Лок эритмаси, лактосол  2. Гемодинамик таъсирга эга суюқликлар: полиглюкин, реополиглюкин, желатинол, поливинол  3. Дезинтоксикация таъсирига эга суюқликлар: гемодез, полидез, неокомпенсан, перистон  4. Парентерал озиқлантириш учун мўлжалланган суюқликлар: гидролизин, аминопептид, аминозол, инфезол, селепид, селемин Парентерал озиқлантириш учун суюқликлар

O'xshashlar

Қон биокимёси
Болаларда қон ва қон яратиш аъзоларининг АФХ. Болаларда анемиялар
Қон биохимик таҳлили
Қон тизими патофизиологияси
Қон айланишининг бузилиши