Лейкоцитларни морфофизиологияси ва асосий функциялари - Tibbiyot - Slaydlar

Лейкоцитларни морфофизиологияси ва асосий функциялари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1390 KB

Ko'chirib olish

Лейкоцитларни морфофизиологияси ва асосий Лейкоцитларни морфофизиологияси ва асосий функцияларифункциялари Режа:Режа:  Лейкоцитларнинг классификацияси. Лейкоцитларнинг классификацияси.  Гранулоцитлар ва уларнинг турлари. Гранулоцитлар ва уларнинг турлари.  Агронулоцитларнинг турлари. Агронулоцитларнинг турлари.  Лейкоцитар формула. Лейкоцитар формула.  Иммунитет ва антителолар.Иммунитет ва антителолар.

Лейкоцитларнинг Лейкоцитларнинг классификациясиклассификацияси

Лейкоцитлар қоннинг махсус пигментларга эга Лейкоцитлар қоннинг махсус пигментларга эга булмаган ядроли ҳужайраларидир. Рангсиз булмаган ядроли ҳужайраларидир. Рангсиз бўлганидан оқ қон таначалари деб ҳам аталади. бўлганидан оқ қон таначалари деб ҳам аталади. Соғлом одам қонининг 1мм3 да 4000-9000 Соғлом одам қонининг 1мм3 да 4000-9000 лейкоцит учрайди. Уларнинг сони доимо бир лейкоцит учрайди. Уларнинг сони доимо бир хилда турмайди. Физиолгик шароитларда хилда турмайди. Физиолгик шароитларда организмнинг фаоллик ҳолатига, тун ва кунга организмнинг фаоллик ҳолатига, тун ва кунга хамда бошқа омилларга боғлиқ ҳолда хамда бошқа омилларга боғлиқ ҳолда лейкоцитлар сони ўзгариб туради. Лейкоцитлар лейкоцитлар сони ўзгариб туради. Лейкоцитлар сони 1000 дан ҳам ошиб кетганда лейкоцитоз сони 1000 дан ҳам ошиб кетганда лейкоцитоз тўғрисида, 4000 дан камайиб кетганда, тўғрисида, 4000 дан камайиб кетганда, лейкопения тўғрисида гап юритиш мумкин. лейкопения тўғрисида гап юритиш мумкин.

Физиологик ва реактив Физиологик ва реактив лейкоцитозларлейкоцитозлар Физиологик ва реактив лейкоцитозлар тафовут Физиологик ва реактив лейкоцитозлар тафовут қилинади. Овқатланиш, жисмоний мехнат қилиш, қилинади. Овқатланиш, жисмоний мехнат қилиш, каттик хаяжонланиш, бирор жойнинг жуда каттик хаяжонланиш, бирор жойнинг жуда огриши периферик қонда лейкоцитлар сонининг огриши периферик қонда лейкоцитлар сонининг кўпайишига олиб келади. Бу лейкоцитоз кўпайишига олиб келади. Бу лейкоцитоз организмдаги оқ қон таначаларининг кайта организмдаги оқ қон таначаларининг кайта тақсимланиши натижаси ҳисобланади. Талоқ, тақсимланиши натижаси ҳисобланади. Талоқ, кумик, ўпкада бўлиб, қон айланишида иштирок кумик, ўпкада бўлиб, қон айланишида иштирок этмаган лейкоцитлар айтиб ўтилган омиллар этмаган лейкоцитлар айтиб ўтилган омиллар таъсирида қонга ўтади ва сони ортади. таъсирида қонга ўтади ва сони ортади.

Реактив лейкоцитозРеактив лейкоцитоз  Реактив лейкоцитоз эса қон яратиш аъзоларидан кўп Реактив лейкоцитоз эса қон яратиш аъзоларидан кўп миқдорда унча етилмаган лейкоцитларнинг ажралишига миқдорда унча етилмаган лейкоцитларнинг ажралишига боғлиқ. Лейкоцитознинг бу тури кўпинча ўткир боғлиқ. Лейкоцитознинг бу тури кўпинча ўткир яллиғланишнинг белгиси бўлади. яллиғланишнинг белгиси бўлади.  Лейкопения баъзи кучли токсинлар ишлаб чиқарадиган Лейкопения баъзи кучли токсинлар ишлаб чиқарадиган микроблар пайдо қиладиган касалликларнинг аломати микроблар пайдо қиладиган касалликларнинг аломати ҳисобланади. Радиоактив нурланиш, заҳарли ҳисобланади. Радиоактив нурланиш, заҳарли моддаларнинг сурункали таъсири ҳам лейкопенияга олиб моддаларнинг сурункали таъсири ҳам лейкопенияга олиб келади. келади.

 Лейкоцитларнинг барча турлари амёбасимон ҳаракат қилиш Лейкоцитларнинг барча турлари амёбасимон ҳаракат қилиш қобилиятига эга. Баъзи кимёвий таъсирловчилар лейкоцитларни ўзига қобилиятига эга. Баъзи кимёвий таъсирловчилар лейкоцитларни ўзига тортади. Улар капиллярлар деворидан ўтиб, шу таъсирловчилар тортади. Улар капиллярлар деворидан ўтиб, шу таъсирловчилар (микроблар, организмнинг емирилаётган ҳужайралари, ёт таначалар (микроблар, организмнинг емирилаётган ҳужайралари, ёт таначалар ва бошқалар) томон ҳаракат қилади. Бу ҳодиса мусбат хемотаксис ва бошқалар) томон ҳаракат қилади. Бу ҳодиса мусбат хемотаксис дейилади. Шикастловчи омилларга етиб боргач, лейкоцитлар уларни дейилади. Шикастловчи омилларга етиб боргач, лейкоцитлар уларни ўз цитоплазмаси билан қамраб олиб, ферментлар ёрдамида ўз цитоплазмаси билан қамраб олиб, ферментлар ёрдамида парчалайди-фагоцитоз рўй беради. Якка лейкоцит 15-20 микроб парчалайди-фагоцитоз рўй беради. Якка лейкоцит 15-20 микроб ҳужайрасини қамраб олиши мумкин. Фагоцитоздан ташқари, ҳужайрасини қамраб олиши мумкин. Фагоцитоздан ташқари, лейкоцитлар организм ҳимояси учун муҳим бўлган бир қатор лейкоцитлар организм ҳимояси учун муҳим бўлган бир қатор моддаларни ажратади. Бу моддалар бактерияларга, токсинларга моддаларни ажратади. Бу моддалар бактерияларга, токсинларга қарши хоссаларга эга бўлган антителолар, фагоцитоз ва қарши хоссаларга эга бўлган антителолар, фагоцитоз ва жарохатларнинг битишини тезлаштирувчи омиллар бўлиши мумкин. жарохатларнинг битишини тезлаштирувчи омиллар бўлиши мумкин. Лейкоцитлар қобиғи юзасига баъзи моддаларни бириктириб олиб, Лейкоцитлар қобиғи юзасига баъзи моддаларни бириктириб олиб, уларни керакли жойга етказади. уларни керакли жойга етказади.

ЛейкопоєзЛейкопоєз

БАЗОФИЛ. ЭБАЗОФИЛ. Э ОЗИНОФИЛОЗИНОФИЛ

МОНОЦИТ. ЛИМФОЦИТ.МОНОЦИТ. ЛИМФОЦИТ.

ЛейкоцитЛейкоцит формула формула  Протоплазмасида турли бўёқларга буяладиган заррачалар бор-йўқлигига Протоплазмасида турли бўёқларга буяладиган заррачалар бор-йўқлигига қараб, лейкоцитлар иккита гуруҳга: гранулоцит ва агранулоцитларга- донали қараб, лейкоцитлар иккита гуруҳга: гранулоцит ва агранулоцитларга- донали ва донасиз лейкоцитларга бўлинади. ва донасиз лейкоцитларга бўлинади.  Донали лейкоцитларга лейкоцитлар умумий сонининг 60% итўғри келади. Донали лейкоцитларга лейкоцитлар умумий сонининг 60% итўғри келади. Донали кислотали (эозин), асосий ва нейтрал бўёқларга буялишига қараб, Донали кислотали (эозин), асосий ва нейтрал бўёқларга буялишига қараб, уларни эозинофилларга ва нейтрофилларга бўлинади. Лимфоцит ва уларни эозинофилларга ва нейтрофилларга бўлинади. Лимфоцит ва моноцитлар донасиз лейкоцитлардир. Лейкоцитлар турлари ўртасида маълум моноцитлар донасиз лейкоцитлардир. Лейкоцитлар турлари ўртасида маълум нисбат сақланади. Фоиз бирлигида ифодаланадиган лецкоцитлар турлари нисбат сақланади. Фоиз бирлигида ифодаланадиган лецкоцитлар турлари ўртасидаги нисбат лейкоцитар формула дейилади. ўртасидаги нисбат лейкоцитар формула дейилади.  Нормада бу формула қуйидагича бўлади: Нормада бу формула қуйидагича бўлади: нейтрофиллар 50-70%, эозинофиллар 1-5%, нейтрофиллар 50-70%, эозинофиллар 1-5%, базофиллар 0-1%, лимфоцитлар 20-40%, базофиллар 0-1%, лимфоцитлар 20-40%, моноцитлар 2-10%. моноцитлар 2-10%.

ЛимфоцитларЛимфоцитлар  Лимфоцитлар кўпгина аъзоларда чунончи, лимфа тугунларида, Лимфоцитлар кўпгина аъзоларда чунончи, лимфа тугунларида, талоқда, айрисимон безда, бодомсимон безларда, куричакда, ичакнинг талоқда, айрисимон безда, бодомсимон безларда, куричакда, ичакнинг шиллиқ пардасида, кумикда ривожланади. Бу ҳужайраларнинг ядроси шиллиқ пардасида, кумикда ривожланади. Бу ҳужайраларнинг ядроси йирик, атрофидаги протоплазма юпқа бўлади. Одам қонида бир неча йирик, атрофидаги протоплазма юпқа бўлади. Одам қонида бир неча хил лимфоцитлар учрайди. Улар кумикдаги лимфоид ҳужайралардан хил лимфоцитлар учрайди. Улар кумикдаги лимфоид ҳужайралардан ривожланиб, қон орқали узлари дифференциаллашадиган ривожланиб, қон орқали узлари дифференциаллашадиган (етиладиган) тўқималарга етказилади. Уларнинг бир қисми тимусда (етиладиган) тўқималарга етказилади. Уларнинг бир қисми тимусда (айрисимон без) етилади. Тимусда етилган лимфоцитлар Т-(айрисимон без) етилади. Тимусда етилган лимфоцитлар Т- лимфоцитлар дейилади. Улар қондаги лимфоцитларнинг 60 % ини лимфоцитлар дейилади. Улар қондаги лимфоцитларнинг 60 % ини ташкил қилади. ташкил қилади.  Т-лимфоцитлар ўз навбатида Т-киллерлар ва Т-хелперларга бўлинади. Т-лимфоцитлар ўз навбатида Т-киллерлар ва Т-хелперларга бўлинади. Т-киллерлар «Т-киллерлар « ққ отил» ҳужайралар ҳам дейилади. отил» ҳужайралар ҳам дейилади.

ХулосаХулоса  Демак, лимфоцитлар организмнинг ҳужайра барқарорлиги Демак, лимфоцитлар организмнинг ҳужайра барқарорлиги сақланиб туришини ҳам таъминлайди. сақланиб туришини ҳам таъминлайди.  Лимфоцитлар жарохатланган тўқималарнинг Лимфоцитлар жарохатланган тўқималарнинг тикланишида бевосита қатнашади. тикланишида бевосита қатнашади.  Моноцитлар- Моноцитлар- лейкоцитлар энг каттаси бўлиб, уларнинг лейкоцитлар энг каттаси бўлиб, уларнинг диаметри 12-20 микрометр. Моноцитларнинг нисбий диаметри 12-20 микрометр. Моноцитларнинг нисбий миқдори 4-8 % бўлади. Улар кумикда ҳосил бўлади, аммо миқдори 4-8 % бўлади. Улар кумикда ҳосил бўлади, аммо қонда хали етилмаган ҳолда пайдо бўлади. Қон қонда хали етилмаган ҳолда пайдо бўлади. Қон томирларидан моноцитлар атрофдаги тўқималарга чиқиб, томирларидан моноцитлар атрофдаги тўқималарга чиқиб, етилади ва ҳаракатсиз ҳужайраларга-гистиоцид ва етилади ва ҳаракатсиз ҳужайраларга-гистиоцид ва макрофагларга айланади. макрофагларга айланади.

O'xshashlar

Узунчоқ мия ва ўрта мия функциялари

Орқа мия функциялари

Организмнинг экскретор функциялари

Қоннинг физик ва кимевий хоссалари. Қоннинг шаклли элементлари. Қон гуруҳлари

Психиатрияда асосий даволаш усулларии