Кўкс оралиғи ва диафрагма касалликлари - Tibbiyot - Slaydlar

Кўкс оралиғи ва диафрагма касалликлари

Yuklangan vaqt:

11.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3781.7568359375 KB

Ko'chirib olish

1Кўкс оралиғи ва диафрагма касалликлари0102030405 0D0A 0308

2 Кўкс оралиғи – мураккаб анатомик соҳа бўлиб ўнг ва чап медиастинал плевра оралиғида жойлашган  Орқа чегараси бўлиб умуртқа поғонасининг кўкрак қисми ва қобирғалар бўйинчаси ҳисобланади, олдинги чегараси – тўш, пастки чегараси – диафрагма.  Кўкс оралиғи юқориги чегараси бўлиб тўш суягининг юқориги қирраси ҳисобланади.

3КЎКС ОРАЛИҒИ ЮҚОРИГИ ЧЕГАРАСИ

4КЎКС ОРАЛИҒИ ПАСТГИ ЧЕГАРАСИ

5КЎКС ОРАЛИҒИ ОЛДИНГИ ЧЕГАРАСИ

6КЎКС ОРАЛИҒИ ЁН ЧЕГАРАСИ

7Кўкс оралиғини таҳминий қисмларга бўлинишиКўкс оралиғини таҳминий қисмларга бўлиниши

8Кўкс оралиғини 4 соҳага бўлиниши (Dresler C.M., 1995)

9 Кўкс оралиғи олдинги ва орқа, юқориги ва пастки қисмларга ажратилади. Бу бўлиниш ўпка илдизидан хаёлан ўтказилган перпендикуляр икки чизиқ орқали амалга оширилади (вертикал чизиқ трахеянинг орқа қисми орқали ва горизонтал чизиқ 3 қовурға, 4 кўкрак умуртқаси, трахея бифуркацияси орқали ўтади).

10Кўкс оралиғини бўлиниш схемаси (Париж анатомик номенклатураси бўйича)

11Кўкс оралиғини текшириш усуллариКўкс оралиғини текшириш усуллари  Рентгенологик текшириш усуллари – рентгеноскопия, томография, газли медиастинография, сунъий пневмоторакс, ангиография  Бронх орқали пункция  Торакоскопия  Трансторакал аспирацион биопсия  Медиастиноскопия  Парастернал медиастинотомия

12Кўкс оралиғи касалликлари Кўкс оралиғи касалликлари  Кўкс оралиғи жароҳатлари  Кўкс оралиғи яллиғланиш касалликлари  Кўкс оралиғи ўсмалари ва кисталари01 01 19 01 01 2209 0308 01 01 1408

13Кўкс оралиғи жароҳатлари клиникаси Кўкс оралиғи жароҳатлари клиникаси  Ёпиқ жароҳатлар – ҳар дойим ички қон қўйилишлар кузатилиб, гематома ҳосил бўлиши билан кечади ва у атроф тўқима ва ҳаётий аъзоларни эзилишига олиб келиши мумкин (кўпроқ кўкс оралиғи веналари эзилиши кузатилади). Қайтувчи нерв эзилиши натижасида кузатилади: қуруқ йўтал, овозни бўғилиши; симпатик нерв тутамини эзилиши натижасида Горнер синдроми келиб чиқади (птоз, миоз, эндофтальм)  Очиқ жароҳатлар – хар дойим кўкс оралиғи аъзолари жароҳати билан бирга кечади, қон кетиши, медиастинал эмфизема ривожланиши кузатилади

14Кўкс оралиғи жароҳатларини даволаш Кўкс оралиғи жароҳатларини даволаш  Ёпиқ жароҳатлар – ҳаётий аъзолар (юрак, ўпкалар) фаолиятини нормалаштириш. Шокга қарши чора тадбирларни ўтказиш. Кўкрак қафаси каркас функциясини бузилиши натижасида сунъий нафас олиш кўлланилади. Жарроҳлик амалиётига кўрсатмалар: ҳаётий аъзоларни эзилиши ва фаолиятини кескин бузилиши натижасида, қизилўнгач, трахея, асосий бронхлар, йирик қон томирлар ёрилиши натижасида ҳаёт учун ҳавфли бўлган қон кетиши  Очиқ жароҳатлар – жарроҳлик амалиёти тавсия этилади. Амалиёт ҳажми жароҳат характерига, жароҳатни тозалик даражасига, бемор умумий аҳволига боғлиқ

15Ўткир медиастинит сабаблариЎткир медиастинит сабаблари  кўкс оралиғи очиқ жароҳатларида  қизилўнгачни ёд жисм билан жароҳатланишида  бронхоскопия пайтида ятрогения  қизилўнгачда бажарилган жарроҳлик амалиётидан кейинги даврда чоклар етишмовчилиги  бўйин чуқур флегмоналарини кўкс оралиғи атроф тўқимасига ўтиши

16Ўткир медиастинит клиникасиЎткир медиастинит клиникаси  Юқори тана ҳарорати  Ҳансираш  Кўкрак қафаси ва бўйинда санчувчи оғриқлар  Қизилўнгач, трахея ёки бронхлар перфорациясида пневмомедиастинум келиб чиқади  Юқори лейкоцитоз, СОЭ ошиши  Кўкс оралиғи соясини кенгайиши

17Ўткир медиастинитни даволашЎткир медиастинитни даволаш  Консерватив даволаш – антибактериал, дезинтоксикацион, инфузион терапия, парентерал ва энтерал овқатлантириш  Жарроҳлик усулида даволаш – касаллик келтириб чиқарган сабабни бартараф этиш, кўкс оралиғини дренажлаш (бўйин орқали, трансторакал, паравертебрал ёки лапаротом кесма орқали)

19Сурункали медиастинитСурункали медиастинит Ўткир медиастинит асорати сифатида кузатилиши мумкин, шунингдек туберкулёз, актиномикоз, заҳмдан сўнг ривожланади. Склерозловчи(идиопатик) медиастинит – кам учровчи патология бўлиб, бириктирувчи тўқимани кўкс оралиғига ўсиб кириши билан характерланади. Сурункали медиасти-нит ўткирга қараганда камроқ учрайди.

20Сурункали медиастенит клиникасиСурункали медиастенит клиникаси  Тана ҳарорати мейёрда ёки субфебрил  Кўкрак қафасидаги ноинтенсив оғриқлар  Кўкрак қафаси ичи лимфатик тугунларни катталашиши ҳаётий аъзоларни эзилишига олиб келиши мумкин – қизилўнгач, трахея, йирик бронхлар, юқори ковак вена

21Сурункали медиастинитни даволашСурункали медиастинитни даволаш  Консерватив терапия – туберкулезга қарши терапия, актинолизатлар ва антибиотиклар билан актиномикозни даволаш, нурли терапия, кортикостероидлар  Жароҳлик даво – медиастинал лимфатик тугунларни олиб ташлаш, компрессияни келтириб чиқарган битишмалар ва чандиқларни бартараф этиш

22 Кўкс оралиғида ўсма касаллик- ларининг 100 тага яқин турлари учрайди.  Кўкс оралиғи чин ўсма касалликлари эмбриогенетик кўкс оралиғига хос бўлган тўқималардангина ҳосил бўлади ёки абберация натижасида шу тўқималарга хос бўлиб ривожланади.  Кўкс оралиғида учрайдиган ўсма касалликлар онкологик касалликлар ичида 1%ни ташкил қилади.  Ҳавфли ва ҳавфсиз ўсмалар 4:1 нисбатда учрайди  Кўкс оралиғи ўсма касалликлари кўпроқ ёш ва ўрта ёшли аҳолида учраб, эркаклар ва аёллар бирҳилда зарар-ланади.

23 Кўкс оралиғи ўсмалари онкологик касалликлар ичида 1 % ни ташкил этади.  Хавфли ва хавфсиз ўсмалар 4:1 нисбатда учрайди.  Кўкс оралиғи ўсмалари ёш ва ўрта ёш шахсларда кўп учрайди, эркак ва аёлларда бир хил нисбатда учрайди.

24 Кўкс орали Ғ и ўсмалари 3-7% Хавфли ўсмаларни ни ; ташкил этади 3% Ўсмаларнинг эса ташкил ; этади

25Henning A. Gaissert ва Douglas Mathisen (2001й) Ўрта қисм – 20% Пастки қисм - 26% Олдинги юқориги бўлим - 54%

26Кўкс оралиғи кисталарини локализациясиКўкс оралиғи кисталарини локализацияси  Юқори – тимомалар, тўшорқа бўқоғи, лимфомалар  Олдинги – тимомалар, дермоидлар, мезенхимал ўсмалар  Ўрта – перикарда кисталари, бронхоген кисталар, лимфомалар  Орқа – нейроген ўсмалар, энтероген кисталар

27Олдинги-юқориги бўлим Ўрта бўлим Орқа бўлим- тимомала; - лимфомалар; - герминомалар Кисталар нерв тўқимаси ўсмалари

28Кўкс оралиғи ўсма ва кисталар классификацияси  Тимус ўсмалари (10- 20%гача)  Нейроген ўсмалар (15-25%)  Герминоген ўсмалар (15-25%)  Лимфоид ўсмалар (20%гача)  Мезенхимал ўсмалар (5-6%)  Плевра мезотелиомаси  Классификация- ланмайдиган ўсмалар  Бошқа бирламчи ўсмалар ва ўсмасимон ҳолатлар  Кастельман касаллиги (лимфа тугуни гигант гипераплазияси)  экстрамедуляр гемопоэз  кисталар (5-10%)  тимус бошқа касалликлари  тимус эктопияси  тимус гиперплазияси  гистиоцитоз  гранулематоз  Метастатик ўсмалар

29Кўкс оралиғи ўсмалар классификацияси И.П.Дедков ва В.П. Захаречив 1982 й

30И.П.Дедков ва В.П. Захаречив классификацияси 1982 й 1. Кўкс оралиғи бирламчи ўсмалари - кўкс оралиғи тўқимадан ўсувчи ўсма - кўкс оралиғига дистопия бўлган тўқимадан ўсувчи ўсма - тимус ўсмалари

31И.П.Дедков ва В.П. Захаречив классификацияси 1982 й (давоми) 2. Кўкс оралиғи ўсмалари • қизилўнгач • трахея • перикард • юрак • бошқалар

32И.П.Дедков ва В.П. Захаречив классификацияси 1982 й (давоми) 3. Кўкс оралиғини чегараловчи тўқималардан ҳосил бўлган ўсмалар • плевра • диафрагма • кўкрак қафаси

33И.П.Дедков ва В.П. Захаречив классификацияси 1982 й (давоми) 4. Иккиламчи ҳавфли ўсмалар • метастазлар • ўпка раки медиастинал тури • бошқалар

34Кўкс оралиғи бирламчи ўсмалари Хавфсиз Ҳавфли ҳосил бўлади - нерв тўқимадан - бириктирувчи тўқимадан - лимфоид тўқимадан - қон томирдан - мезенхимадан ва бошқа

35Кўкс оралиғи бирламчи ўсмалари Ҳавфсиз Ҳавфли ўсмалар ўсмалар 1 3

36Кўкс оралиғи ўсма касаллик- ларида клиник кечиши билан морфологик кўриниши орасида хеч қандай паралеллик бўлмайди

37 Кўкс оралиғи ўсмалари клиник кўриниши катталиги ўсма локализацияси ўсиш тезлиги эзилиш даражаси аъзолар дислокацияси бошқа аъзоларга ўсиб кириши

38Медиастинал компрессион синдром 1. Нервлар жароҳатланиш синдроми 2. Трахея, асосий бронхлар ва ўпка эзилиш синдроми 3. Юқори кавак вена эзилиш синдроми 4. Ўмумий ҳолат бузилиш синдроми 5. Бошқа симптомлар

39 Стандарт R – графия Комьютер томография Магнит-резонансли томография АнгиографияКўкс оралиғи ўсма касалликлари текшириш усуллари

40Кўкс оралиғи ўсмалари рентгенологик кўриниши

41Кўкс оралиғи ўсмалари компьютер томографияси

42Кўкс оралиғи ўсмалари ядер-магнит-резонансли томографияси

43Кўкс оралиғи ўсма касалликларини даволашда биринчи навбатда морфологик верификация бўлиши лозим

44Трансторакал пункция Транстрахеобронхиал пункция Медиастиноскопия Парастернал медиастинотомия

45Трансторакал пункцион биопсия Кўрсатма Қарши кўрсатма

46Медиастиноскопия, медиастинотомия

47Эндоскопик ускуна Эндоскопик асбоблар

48Лимфогранулемат оз

49Плеврал бўшлиқ ва медиастинал соҳа ревизияси

50Медиастинал плевра жароҳатланмаган

52Герминоген ўсмалар  эмбриогенезда герминоген ҳужайралар ҳавфли трансформацияси натижасида ривожланади  эмбрионал ривожланиш нуқсони ҳисобланади  ўз таркибида тўқимали ва аъзога ҳос бўлган структуралар мавжуд бўлади (нормада кузатилмайди)  кўпроқ олдинги кўкс оралиғида учрайди

53Клиник кўриниши  Кўкс оралиғи ўсмалари клиник симптомлари ўсма локализацияси, ҳажми, ҳавфлилиги, атроф тўқималар инфильтрацияси ва метастазлар мавжудлиги, паранеопластик синдром-лар мавжудлигига боғлиқ бўлади. Ўткир ва сурункали медиастинитлар кўкс оралиғи ўсмаси тўғрисида ёлғон фикр бериши мумкин. Жуда кам ҳолларда ўсма клиник белгиларсиз кечиши мумкин.

54Клиник кечиши  Умумий белгилар  кўкрак соҳасидаги оғриқлар  йўтал  ҳансираш  тана вазниниг камайиши  тана ҳароратининг кўтарилиши  Медиастинал компрессион синдром  Бронхоўпка ва торакал оқмалар  Альфа-фета протеин (АФП), бета-хорионик гонадотропин (β-ХГ) ва лактатдегидрогеназа (ЛДГ) таркибини ошиши Юқори гормонал активликда эркакларда тухумлар атрофияси ва гинекомасития, аёлларда – молозива ажралиши ва кўкрак безларини дағаллашиши кузатилади.

55Диагностика  Асосий усул – нурли диагностика (стандарт R-графия, КТ, МРТ, ангиография)  ХГ ва АФП таркибини аниқлаш  Зарур бўлан диагноз гистологик верификацияси (трансторакал пункция, медиастиноскопия, медиастинотомия, торакоскопия, диагностик торакотомия)  Кўкрак қафаси бўшлиғидан ташқарига тарқалиши мавжудлигини билиш  Тухумлар ёки тухумдон бирламчи ўсмасини инқор қилиш

56Ташҳис қўйишда маркёрлар ўрни  Герминоген ўсмаларда практик аҳамиятли бўлган 3 маркер мавжуд: альфа-фетопротеин (АФП), хорионик гонадотропин бета-суббирлиги (ХГ) ва лактатдегидрогеназа (ЛДГ)  Герминоген ўсмалар рецидивида АФП ва ХГ ошиши диагностик сезувчанлик 86%ни, спецификлик 100%ни ташкил қилади  АФП ва ХГ концентрациясини ошиши касаллик ривожланишидан далолат бериб, клиник намоён бўлишидан 1-6 ой олдин кузатилади ва даволаш учун асос бўлиб ҳисобланади

57Тератома

58Тератома

59Тератома

62Тимомалар  Кўкс оралиғи ўсмаларини 10-20% ни тимомалар ташкил қилади  «Тимома» термини фақатгина ўсма жараёнини қайси аъзо ёки тўқимага таълуқлилигидан далолат беради, лекин гистологик ва морфологик кўриниши бундан жуда фарқ қилади  Тимомалар гистологик турлари тимусдаги лимфоид ва эпителиал компонентлар нисбатига қараб аниқалнанди

63Тимомалар классификацияси  Майдаҳужайрали тимома етук етук бўлмаган  Лимфоретикуляр тимома етук етук бўлмаган  Гранулематоз тимома  Эпителиал тимома етук етук бўлмаган Тимомаларни кам учрайдиган турлари липотимома «узуксимонҳужайрали»250A 03

64Инвазив ўсишига қараб тимомалар классификацияси  I босқич (Т 1 N 0 М 0 ) – ўсмани тўлиқ инкапсуляцияси, медиастинал ёғ қаватига инвазия кузатилмайди  II босқич (Т 2 N 0 М 0 ) – фақатгин медиастинал ёғ қавати чегарасидаги инфильтрация  III босқич (Т 3 N 0 М 0 ) – медиастинал плевра ёки перикард инфильтрация ёки атроф аъзоларга ўтиши билан:  а) – йирик қон томирлар инвазияси кузатилмайди  б) – йирик қон томирлар инвазияси кузатилади  IV босқич  а) ўсмани плевра ва перикарда ўтиши Т 4 N 0 М 0  б) лимфоген метастазлари мавжудлиги Т 1-4 N 1-2 М 0  в) гематоген метастазлари мавжудлиги Т 1-4 N 0-2 М 1 Masaoka A. et al., 1981 Shimosato Y. модификацияси билан, Mukai K., 1997.

65Клиник кечиши  Беморлар ёши 40-50 атрофида бўлиб, аёллар ва эркаклар бирҳилда касалланади  Кўпинча ноинвазив тимомалар клиник белгиларсиз кечади  Касаллик белгилари патогенези интраторакал структуралар компрессияси ва инвазиясига боғлиқ ҳолда кузатилади Паранеопластик синдромлар  Gravis миастенияси  Гипогаммагробулинеми я  Эритробластик анемия  Тузимли қизил бўрича (СКВ)Носпецифик симптомлар  Кўкракдаги оғриқ  Йўтал  Ҳансираш  Тана ҳароратини ошиши  Юқори ковак вена синдроми

66Диагностика  Стандарт рентгенография (томография, полипозицион текширув усули)  Компьютер томография  Магнит-резонансли томография  УТТ  Жарроҳлик усуллар  трансторакал пункция  медианоскопия  парастернал медиастинотомия  видеоторакоскопия  диагностик торакотомия

67Даволашни жарроҳлик усули (жарроҳлик амалиёти учун талаблар) Инкапсуляция бўлган, нисбатан кичик тимомаларда жарроҳлик амалиёти қийинчилик туғдирмайди  тимусни атрофдаги тўқималар ва лимфатугунлар билан бирга олиб ташлаш  ўсма оёқча қисмини максимал дарафада ажратиб кесиб ташлаш  ҳавфли бўлган тимомаларда регионал метастазлар бўлиши мумкин бўлган соҳаларни кесиб олиб ташлаш  комбинацияланган амалиёт тавсия этилади  торакотомия ёки стернотомия бажарилади

68Нурли терапия Кўрсатмалар  Атроф тўқималарини жароҳатланиши ҳолатларида амалиётдан олдинги нурланиш берилади (СОД – 40 Гр.)  Амалиётдан кейинги нурланиш (СОД – 50-60 Гр.) учун кўрсатма бўлиб ҳисобланади в случаях:  ўсмани нотўлиқ олиб ташлаш  ўсмани капсуладан ташқарига инвазияси кузатилганда

69Химиотерапия Химиотерапия - неоадъювант ва адъювант тартибда, мустақил равишда ёки нурли терапия билан бирга қўлланилиши мумкин  Эффектив препаратлар  Цисплатин  Доксорубицин  Ифосфамид  Циклофосфан  Винкристин  Препаратлар комбинацияси  CAP  CAPPr  АДОС

70Бемор Д., 42 ёш  Диссеминланган кортикал хужайрали тимома (В2)  IV Стадия. Кўкрак ичига метастазланиши, кўкс оралиғи клетчаткасига инфильтрацияси  Схема бўйича 6 курс химиотерапия олган DACOP (винкристин, адриамицин, циклофосфан, цисплатин, преднизолон)  Терапевтик таъсир яққол кўринади.

71Бемор Д.

72Тимик карциноидлар классификацияси (Wick бўйича)  Кушинг синдроми, АКТГ ошиши билан кечувчи ўсмалар  Кўплаб эндокрин неоплазия 1 тури билан кечувчи ўсмалар (MEN I), гиперпаратиреоидизм билан кечади  Асимптоматик ўсмалар  Тимус карциноиди кўплаб эндокрин неоплазия 2 тури синдроми билан кечувчи ўсмалар (MEN II) ёки АДГ етишмовчилиги билан кечиши Wick MR et al. “Carcinoid tumours of the thymus: a clinicophatologic report of seven cases with a review of the literature”, Mayo Clinic Proc 55, 1980

73Ҳавфли карциноид

74Тимус карциноидини даволаш тактикаси  Жарроҳлик амалиёти мақсадга мувофиқ ҳисобланади  Стернотомия бажарилиб - тотал тимэктомия, билатерал медиастинал лимфодиссекция ва кўкс оралиғи қон томирлари ревизияси бажарилади  Нурли ва химиотерапия мустақил даволаш усули бўлиб ҳисобланмайди, шунинг учун паллиатив даво сифатида қўлланилиши мумкин

75150 тага яқин тимус карцио- ноидидан фақат битта гигант тури кузатилган. (Spaggiari L., 2001)

77Тўш орқа бўқоғиТўш орқа бўқоғи рентгенограмма олдинги проекция томограмма Электро- рентгенограмма сканограмма билан ён проекция

78Бўйин орқали кесмаБўйин орқали кесма Катта тўшорқа бўқоғи жароҳатга чиқарилган

79Тўшорқа бўқоғи (макропрепарат)Тўшорқа бўқоғи (макропрепарат)

80Орқа кўкс оралиғи невриномасиОрқа кўкс оралиғи невриномаси олдинги проекция ён проекция

81Орқа кўкс оралиғи невриномасиОрқа кўкс оралиғи невриномаси Тўғри проекция Ён проекция

83Орқа кўкс оралиғи невриномасининг операция схемасиОрқа кўкс оралиғи невриномасининг операция схемаси

84Орқа кўкс оралиғи невриномаси (макропрепарат)Орқа кўкс оралиғи невриномаси (макропрепарат) Умумий кўриниш Кесилгандаги кўриниш

O'xshashlar

Диафрагма касалликлари

Ўпка ўткир йирингли деструктив касалликлари

Спонтан невмоторакс

Қалқонсимон без тузилиши ва касалликлари

Юрак касалликлари