Aferez usullari - Tibbiyot - Slaydlar

Aferez usullari

Yuklangan vaqt:

25.04.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

91.6005859375 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Aferez usullari

Aferez Usullari  Aferez usullari tibbiyotda qon, organlar yoki to'qimalarni yig'ish uchun qo'llaniladigan usullardir. Ushbu usullar bemorlarni davolash, tashxis qo'yish yoki transplantatsiya qilish uchun qo'llaniladi. Bu anemiya yoki boshqa qon kasalliklari bilan og'rigan bemorlar uchun foydalidir.Quyida ba'zi aferez usullarini sanab o'tishimiz mumkin:  1. Plazma aferez: qon plazmasini ajratish va zararli moddalarni (masalan, antikorlarni) olib tashlash uchun ishlatiladi. Ushbu usul otoimmün kasalliklarda, qonda xolesterin darajasini pasaytirishda yoki plazma bilan bog'liq boshqa kasalliklarda qo'llaniladi.

 2 . Trombotsitlar aferezi: trombotsitlarni (qon hujayralari) to'plash uchun ishlatiladi. Bu qon trombotsitlari past bo'lgan bemorlarga yordam berish uchun amalga oshirilishi mumkin.  3. Kriyoaferez: qonning ayrim tarkibiy qismlarini (masalan, kriopresipitat) ajratish uchun ishlatiladi. U gemofiliya kabi kasalliklarni davolashda qo'llaniladi.  4. Leykaferez: oq qon hujayralarini (leykotsitlar) ajratish uchun ishlatiladi. Ushbu usul saraton yoki yuqumli kasalliklarni davolashda qo'llanilishi mumkin.

 5. Eritrosit aferezi: qizil qon hujayralarini (eritrotsitlar) yig'ish uchun ishlatiladi. Bu anemiya yoki boshqa qon kasalliklari bilan og'rigan bemorlar uchun foydalidir.  Aferez jarayoni qanday amalga oshiriladi?Donor tayyorlanishi: Jarayondan oldin donor qonda infektsiyalar yo‘qligiga ishonch hosil qilish uchun tekshiriladi va sog‘lig‘i baholanadi.Jarayon bosqichi:Donordan venoz yo‘l orqali qon olinadi.Maxsus aferez apparati orqali qonning kerakli komponenti ajratib olinadi.Ajratilgan komponentlardan tashqari qonning qolgan qismi yana donor tanasiga qaytariladi.Jarayon davomiyligi: Oddiy qon berish jarayonidan ko‘proq vaqt talab qiladi, odatda 1 soatdan 2 soatgacha davom etadi.

 Aferezning turlari  Plazmaferez: Faqat qonning plazma qismi olinadi, bu esa immun tizimi kasalliklarini davolashda va ba’zi og‘ir infektsiyalar bilan kurashishda ishlatiladi.  Trombotsitaferez: Qondan faqat trombotsitlar ajratib olinadi. Trombotsitlar asosan qon ivishi jarayonida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, saraton kasalliklari yoki gematologik kasalliklarda ishlatiladi.  Lekoaferez: Qondan leykotsitlar ajratib olinadi. Bu usul asosan leykemiya va boshqalar kasalliklarida qo‘llaniladi.

 Aferez usulining asosiy mexanizmi qon tarkibidagi kerakli komponentlarni ajratish va qolgan qismini tanaga qaytarish jarayonidir. Bu quyidagi bosqichlarga bo‘linadi:  1. Qonni olish Donor venasidan qon maxsus naychalar yordamida olinadi. Odatda bu qo‘l venasi bo‘ladi. Jarayon paytida qon aferez apparatiga yo‘naltiriladi.  2.Qon komponentlarini ajratish Aferez apparati qonning kerakli qismini ajratish uchun sentrifuga yoki filtrlash texnologiyasidan foydalanadi. Odatda quyidagi komponentlardan biri ajratiladi:

 Plazma – qonning suyuq qismi.  Trombotsitlar – qon ivishi uchun javob beruvchi hujayralar.  Qizil qon hujayralari (eritrotsitlar) – kislorod tashuvchi hujayralar.  Leykotsitlar – infektsiyaga qarshi kurashuvchi oq qon hujayralari.  3. Qolgan qon komponentlarini qaytarishQondan ajratib olingan komponentlar tanada qolganini tashkil qiluvchi qon qayta donor tanasiga yuboriladi. Bu jarayonda eritrotsitlar, plazma yoki boshqa komponentlar ajratilmaydi, balki faqat kerakli komponent olinadi.

 4. Qayta ishlash va to‘ldirishAgar zarur bo‘lsa, qonning hajmini saqlash uchun donorning tanasiga infuziya orqali sho‘r eritmasi yoki boshqa suyuqliklar yuborilishi mumkin.  Mexanizmning asosiy afzalliklari Aferez mexanizmi orqali bir vaqtning o‘zida ma’lum bir komponentni olish imkoniyati yuqori. Masalan, oddiy qon berishda bir qator turli xil komponentlar olinishi mumkin, lekin aferezda bir komponent ajratib olinadi va qolganlari qaytariladi, bu esa ko‘proq samarali natija beradi.

 Aferez jarayoni ba'zi bemorlar uchun zarur bo'lgan komponentlarni donorning tanasiga kamroq zarar yetkazib olish imkonini beradi.

E'tiboringiz uchun tashakkur!

O'xshashlar

Sperma olish usullari

Ginekologiyada asosiy tekshirish usullari

Pankreatitlarni xirurgik davolash usullari

Simulatsiya tarixi va usullari

Xalq tabobatida davolash usullari