Неолит даври ва унинг ўрганилиши - Tarix - Slaydlar

Неолит даври ва унинг ўрганилиши

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1583.5 KB

Ko'chirib olish

Неолит давриНеолит даври ва ва унинг ўрганилишиунинг ўрганилиши www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Мустахкамловчи саволларМустахкамловчи саволлар  Мезолит даврининг асосий Мезолит даврининг асосий хусусиятларини айтинг?хусусиятларини айтинг?  Қўшилиш маданияти қаерда Қўшилиш маданияти қаерда жойлашган?жойлашган?  Обишир маданияти ҳақида нима Обишир маданияти ҳақида нима биласиз?биласиз?  Мачай маданиятининг ўзига хос Мачай маданиятининг ўзига хос томонлари нималардан иборат? томонлари нималардан иборат? www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Р е ж аР е ж а :: 1. Н1. Н еолит даври ва унинг ўзига хос еолит даври ва унинг ўзига хос хусусиятлари. хусусиятлари. 2. 2. "Неолит инқилоби""Неолит инқилоби" .. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Адабиётлар:Адабиётлар: 1.1. Ташкенбаев Н.Х. , Сулейманов Р.Х. Культура Ташкенбаев Н.Х. , Сулейманов Р.Х. Культура каменного каменного века долине Зерафшана. века долине Зерафшана. -- Ташкент. 1980Ташкент. 1980 .. 2.2. Виноградов А.Б. Неолитические памятники Виноградов А.Б. Неолитические памятники Хорезма. Хорезма. -- Москва ХАЭ. Вып. 8Москва ХАЭ. Вып. 8 .. 1962 1962 .. 3.3. Массон В. М. Древнеземледельческая Массон В. М. Древнеземледельческая культура культура Маргианы. Маргианы. -- Москва 1959.Москва 1959. 4.4. Масон В.М. Поселение Джейтун. Масон В.М. Поселение Джейтун. ЛенинградЛенинград ,, 1971. 1971. 5.5. Алимжанов М.Е. Қадимий ёдгорликлар Алимжанов М.Е. Қадимий ёдгорликлар қиссаси -Тошкент. 1973.қиссаси -Тошкент. 1973. 6.6. Гулямов Я.Т. , Исломов У, Асқаров А. Гулямов Я.Т. , Исломов У, Асқаров А. Первобытная культура и возникновение Первобытная культура и возникновение орошаемого земледелия в низовьях орошаемого земледелия в низовьях Зарафшана. Зарафшана. -- Тошкент 1966.Тошкент 1966. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 неолитнеолит - юнонча сўз бўлиб, у - юнонча сўз бўлиб, у “нео”—янги, “литос”—тош, яъни “нео”—янги, “литос”—тош, яъни янян гиги тоштош давридаври дегандеган маънонимаънони берадиберади . .  Бу тушунчани фанга инглиз Бу тушунчани фанга инглиз археологи Леббок 1865 йилда археологи Леббок 1865 йилда киритган. киритган.  Неолит даври Неолит даври милоддан милоддан аввалги VI—IV минг аввалги VI—IV минг йилликларни йилликларни ўз ичига олади ўз ичига олади www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Неолит хронологиясиНеолит хронологияси  Неолит Яқин Шарқда мил.авв. 8-7 минг йил, Неолит Яқин Шарқда мил.авв. 8-7 минг йил,  Закавказьеда мил.авв. 6-5 минг йилликлар Закавказьеда мил.авв. 6-5 минг йилликлар  Европда — мил.авв. 7-1 минг йилликлар, Европда — мил.авв. 7-1 минг йилликлар,  Мезоамерикада — мил.авв. 5-1,5 йилликдан Мезоамерикада — мил.авв. 5-1,5 йилликдан милодий 10-12 асрларагча давом этган. милодий 10-12 асрларагча давом этган.  Австралия , Океаниянинг туб аҳолисида , Австралия , Океаниянинг туб аҳолисида , Жанубий Американиг баъзи қабилаларида, Жанубий Американиг баъзи қабилаларида, Африкда, тропик Осиёнинг баъзи қисмларида Африкда, тропик Осиёнинг баъзи қисмларида бу маданият милодий 20 асларгача ҳам бу маданият милодий 20 асларгача ҳам сақланиб қолган.сақланиб қолган. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

 Бу давр барча минтақаларда бир Бу давр барча минтақаларда бир вақтда содир бўлмаган ва у даврда вақтда содир бўлмаган ва у даврда жамиятлар ҳар хил тараққиёт жамиятлар ҳар хил тараққиёт даражаларига эга бўлганлар. Баъзи даражаларига эга бўлганлар. Баъзи минтақаларда неолит даври минтақаларда неолит даври қулдорлик даврига келса, қулдорлик даврига келса, баъзиларида эндигина деҳқончилик баъзиларида эндигина деҳқончилик ва чорвачилик вужудга келаётган, ва чорвачилик вужудга келаётган, баъзиларида эса овчилик ва баъзиларида эса овчилик ва термачилик билан шуғулланаётган термачилик билан шуғулланаётган эдилар.эдилар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ўрта Осиёда неолит даври ривожининг 2 Ўрта Осиёда неолит даври ривожининг 2 хил кўриниши мавжуд бўлган. хил кўриниши мавжуд бўлган.  1- жанубий—ғарбий ҳудудларида ҳозирги 1- жанубий—ғарбий ҳудудларида ҳозирги Туркманистоннинг Копетдоғ тоғи олди Туркманистоннинг Копетдоғ тоғи олди ҳудудларида неолит даврида милоддан ҳудудларида неолит даврида милоддан аввалги 6 минг йиллар охири ва 5 минг аввалги 6 минг йиллар охири ва 5 минг йилликнинг бошларида илк деҳқончилик йилликнинг бошларида илк деҳқончилик маданияти шаклланган маданияти шаклланган  2- марказий ва шимолий вилоятларида ҳали 2- марказий ва шимолий вилоятларида ҳали овчилик ва балиқчилик хўжалиги овчилик ва балиқчилик хўжалиги ҳукмронлик қилган. У бугунги кунда ҳукмронлик қилган. У бугунги кунда Ўзбекистон худудидига тўғри келади. Неолит Ўзбекистон худудидига тўғри келади. Неолит даври жамоасининг бундай минтақалараро даври жамоасининг бундай минтақалараро ривожланиши ҳар бир вилоятнинг мавжуд ривожланиши ҳар бир вилоятнинг мавжуд табиий—иқлим шароитидан келиб чиққан. табиий—иқлим шароитидан келиб чиққан. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Ўрта Осиёда неолит даври ёдгорликларини бир неча Ўрта Осиёда неолит даври ёдгорликларини бир неча йирик территориал–хўжалик шаклларга йирик территориал–хўжалик шаклларга ажратилган:ажратилган:  Жойтун маданияти – илк деҳқончилик Жойтун маданияти – илк деҳқончилик маданияти шаклланган. маданияти шаклланган.  Калтаминор маданияти – балиқчилик, Калтаминор маданияти – балиқчилик, овчилик билан шуғуллан.овчилик билан шуғуллан.  Хисор маданияти- овчилик билан Хисор маданияти- овчилик билан шуғулланганлар. Улар тоғли худудларда шуғулланганлар. Улар тоғли худудларда яшаган жамоалар бўлиб, меҳнат яшаган жамоалар бўлиб, меҳнат қуролларининг аксарият қисми қуролларининг аксарият қисми қайроқтошлардан ясалганлиги билан ҳам қайроқтошлардан ясалганлиги билан ҳам ажралиб туради. ажралиб туради.  Сазағон маданияти- илк чорвачиликка асос Сазағон маданияти- илк чорвачиликка асос солган қабилалар маданияти. солган қабилалар маданияти. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Мезолит даври хусусиятлариМезолит даври хусусиятлари Мезолит даври иқлим шароити Мезолит даври иқлим шароити ҳозирги даврга яқин бўлган.ҳозирги даврга яқин бўлган. Ибтидоий одамлар ўтроқ ҳаёт Ибтидоий одамлар ўтроқ ҳаёт тарзига ўтганлар.тарзига ўтганлар. Доимий ертўла, кулба ва лой, Доимий ертўла, кулба ва лой, гуваладан қурилган уйларда гуваладан қурилган уйларда яшай бошлайдилар. яшай бошлайдилар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Неолит даври хусусиятлариНеолит даври хусусиятлари  Илк даврда макролит қуроллар вужудга Илк даврда макролит қуроллар вужудга келган келган  Тош қуролларини силлиқлаш, пармалаш Тош қуролларини силлиқлаш, пармалаш услублари вужудга келган. услублари вужудга келган.  Болталар ихтиро қилинганБолталар ихтиро қилинган  Кулолчилик, тўқувчилик, заргарлик Кулолчилик, тўқувчилик, заргарлик пайдо бўлган.пайдо бўлган.  Одамлар ўтроқ ҳаёт тарзига ўтганлар.Одамлар ўтроқ ҳаёт тарзига ўтганлар.  Ишлаб чиқарувчи хўжаликка ўтилган.Ишлаб чиқарувчи хўжаликка ўтилган.  Жуфт оила вужудга келганЖуфт оила вужудга келган www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Неолит ва энеолит даври Неолит ва энеолит даври маданиятлари ҳудудий тарқалиш маданиятлари ҳудудий тарқалиш схемасисхемаси www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Неолит даври инқлоби бу -Неолит даври инқлоби бу -  деҳқончилик ва деҳқончилик ва чорвачиликнинг чорвачиликнинг вужудга вужудга келишидиркелишидир www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Жойтун маданияти буюмлари.Жойтун маданияти буюмлари. 1-ўроқ, 2-болта, 3-4-парақалар, 5-6-бигиз, 7-парма, 8-қирғич, 9-сигмент, 10-трапеция, 11-нуклеус, 1-ўроқ, 2-болта, 3-4-парақалар, 5-6-бигиз, 7-парма, 8-қирғич, 9-сигмент, 10-трапеция, 11-нуклеус, 12-ўқ учи, 13-14-мунчоқ, 15-урчуқ, 16-чиғаноқ, 17-18-тақинчоқ, 19-шашка, 20-21-хайвон 12-ўқ учи, 13-14-мунчоқ, 15-урчуқ, 16-чиғаноқ, 17-18-тақинчоқ, 19-шашка, 20-21-хайвон фигуралари, 22-25-сопоолар ва улардаги шақшларфигуралари, 22-25-сопоолар ва улардаги шақшлар www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Инсерт жадвалиИнсерт жадвали V – неолит ха қ идаги билимларимга жавоб беради; «-» - неолит ха қ идаги билимларимга қ арама- қ арши; + - неолит ҳақида я нги маълумотлар ? – мавзу ҳақида тушунарсиз (ани қ лаштириш, т ў лдиришни талаб қ илади) маълумот. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Калтаминор маданиятиКалтаминор маданияти  Амударёнинг Оқчадарё ўзанидан Амударёнинг Оқчадарё ўзанидан чиққан қадимги Калтаминор чиққан қадимги Калтаминор канали этакларида жойлашган.канали этакларида жойлашган.  ХХ асрнинг 30–40 йилларида ХХ асрнинг 30–40 йилларида С.П.Толстов томонидан топилган. С.П.Толстов томонидан топилган.  маданий қатлами бузилмасдан маданий қатлами бузилмасдан сақланиб қолган ёдгорликлари сақланиб қолган ёдгорликлари Жонбас-4, Қават-7, Толстов Жонбас-4, Қават-7, Толстов манзилгоҳидир. манзилгоҳидир. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Калтаминор маданиятининг Калтаминор маданиятининг ривожланиш босқичлариривожланиш босқичлари  Дарёлисой (мил.авв. YI–IY минг Дарёлисой (мил.авв. YI–IY минг йилликларга оид), йилликларга оид),  Жонбос (мил.авв. IY–III минг Жонбос (мил.авв. IY–III минг йилликларга оид) йилликларга оид)  Саксовул (мил.авв. III минг Саксовул (мил.авв. III минг йиллик охири –II минг йиллик йиллик охири –II минг йиллик бошларига оид). бошларига оид). www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

Калтаминор маданияти буюмлари. Калтаминор маданияти буюмлари. I – илк босқичи, II- сўнгги босқичи.I – илк босқичи, II- сўнгги босқичи. 1-2- чақмоқтош қуроллар, 3-4- сопол идишлар ва улардаги 1-2- чақмоқтош қуроллар, 3-4- сопол идишлар ва улардаги нақшлар.нақшлар. www.arxiv.uzwww.arxiv.uz

O'xshashlar

Бронза даври ва унинг ўрганилиши

Палеолит даври хусусиятлари

Энеолит даври ёдгорликлари

Аҳамонийлар даври археологияси

Тарихшунослик фани, унинг мақсад ва вазифалари