Empirik sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va metodlari - Sotsiologiya - Slaydlar

Empirik sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va metodlari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

491.595703125 KB

Ko'chirib olish

EMPIRIK SOTSIOLOGIK TADQIQOTLARNI TASHKIL ETISH VA METODLARI

REJA: • 1. Sotsiologik tadqiqot dasturining nazariy asoslari. Tadqiqotning ob‘ekti va predmeti. • 2. Sotsiologik tadqiqot usullari: (tanlov, xujjatlarni tahlil qilish, kuzatish, so’rov, anketa, intervyu va boshqalar). • 3. Sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va o’tkazish usullari. • 4. Sotsiologik tadqiqot natijalarini tahlil qilish va umumlashtirish.

GLASARIY 1. SOTSIOLOGIYA - LOTINCHA “ SOTSITO’Z” JAMIYAT VA YUNONCHA “ LOGOS ” TA’LIMOT SO`ZIDAN KELIB CHIQGAN. 2. EMPERIK SO`ZI QADIMIY YUNONCHA B,B “ TAJRIBA ”MANOSINI ANGLATADI. 3 .EKSPOST-FAKTO EKSPROMENT -BU EKSPROMENT O`TMISHDAN HOZIRGACHA BO`LGAN IJTIMOIY OB’YEKT. 4 .FARAZ -BU TATQIQOT UCHUN BOSHLANG`ICH NUQTA

• Empirik so’zi qadimgi yunoncha bo’lib, tajriba ma‘nosini anglatadi. Empirik sotsiologik tadqiqot – yagona dastur va uslubiyot bilan amaliy asosda ijtimoiy hayot hodisa va jarayonlari to’g’risida olingan. Empirik ma‘lumotlarni tahlil qilish, umumlashtirish, zarur amaliy takliflar, tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Empirik sotsiologik tadqiqotda ijtimoiy faktlarni izlash, tasnif qilish, to’plash muhim ahamiyatga ega.

• Ijtimoiy fakt deganda, ilmiy asoslangan, muayyan vaqt davomida real ijtimoiy voqelikning alohida jihadlarini tasnif qilish orqali olingan ma‘lumotlarga aytiladi.

AMALIY SOTSIOLOGIK TADQIQOT JARAYONINI 4 ASOSIY BOSQICHI: I Bosqich. Sotsiologik tadqiqotni tayyorlash va tashkil qilish: • Amaliy sotsiologik vazifani belgilash va tadqiqot predmetini tanlash; • Sotsiologik tadqiqot o’tkazish bo’yicha buyurtma qabul qilish va uni o’tkazish bo’yicha shartnoma tuzish; • Bajariladigan ishlar bo’yicha kalendar reja, texnik vazifalarni va byudjet /sarf qilinadigan harajatlar smetasini/ tuzish; • Dastur ishlab chiqish; • Tadqiqot uslubiyoti, texnikasi va vositalarini ishlab chiqish.0D 0D 01 0B 01 0D25 01 082B38 362B19 01 1F 2D27372733 01 0E 01 0A

II Bosqich. Asosiy bo’lib, amaliy tadqiqot ishlari olib borish jarayonini o’z ichiga oladi: • Sotsiologik tadqiqot tanlovini o’tkazish; • Pilotaj; • Dastlabki sotsiologik ma‘lumotlarni yig’ish; • Empirik ma‘lumotlarning sifat va aniqlik darajasini nazorat qilish;

III Bosqich. Empirik ma‘lumotlarni qayta ishlash: • Olingan empirik ma‘lumotlarni guruhlarga ajratish; • Taqsimiy jadval tuzish; • Empirik ma‘lumotlarni kompyuterlarga kiritish va modellashtirish;

IV Bosqich. Yakunlovchi bosqich bo’lib, olingan ma‘lumotlarni tahlil qilish, umumlashtirish, ulardan ilmiy xulosalar chiqarish va amaliy takliflar, tavsiyalar ishlab chiqishni o’z ichiga oladi: • Tadqiqot ma‘lumotlarining dastlabki tasnifi va nazariy jihatdan fahmlamoq; • Ilmiy nazariy xulosalar, muayyan ilmiy-amaliy takliflar, tavsiyalar va tadbirlar ishlab chiqish; • Berilgan vazifa bo’yicha ilmiy matnlar, hisobotlar tayyorlash.

I bosqich: amaliy tadqiqotni tayyorlash va tashkil etish bosqichi. • Empirik tadqiqot maqsadini aniqlash va belgilash; • Empirik tadqiqot g’oyasini ishlab chiqish; • Empirik tadqiqot jarayonini tashkil etish; • Analitik muolaja tayyorlash; II Bosqich. Asosiy bosqich: empirik tadqiqot va eksperiment o’tkazish; III Bosqich. Olingan empirik ma‘lumotlarni qayta ishlash va amaliy tavsiyalar ishlab chiqish. Bu bosqichda quyidagi vazifalar bajariladi: • Olingan empirik tadqiqot natijalarini statistik qayta ishlash; • Nazariy jihatdan qayta ishlash; • Olingan natijalarni amaliyotda qo’llash.

SOTSIOLOGIK TADQIQOTLARNI TASHKIL QILISHNING ASOSIY SHAKLLARI: • 1. Davlat buyurtmasi; • 2. Xo’jalik shartnomasi asosida; • 3. Jamoatchilik; • 4. Aralash tartibda ;

EMPIRIK SOTSIOLOGIK TADQIQOT DASTURINING UMUMIY TALABLARI • 1. Tadqiqotning asosiy maqsad va vazifalarini aniqlash; • 2. Ishchi farazni ishlab chiqish; • 3. Dasturni ishlab chiqish jarayonida kompyuter texnikasidan foydalanish

SOTSIOLOGIK TADQIQOT DASTURI ICHKI TUZILISHI JIHATIDAN QUYIDAGI QISMLARDAN IBORAT BO’LADI: I. Nazariy-metodologik qism: • Sotsiologik muammoni ishlab chiqish, tadqiqot maqsadi va vazifasini belgilash. • Tadqiqot ob‘ekti va predmetini belgilash. • Asosiy tushunchalarni ishlab chiqish. • Tadqiqot predmetining dastlabki taxminiy tahlili. • Ishchi farazni ishlab chiqish.

II. Amaliy sotsiologik tadqiqot ish jarayoni qismi: • 2.1. Tadqiqotning umumiy rejasi. • 2.2. Asosiy amaliy ish jarayonlari. • 2.3. Tanlov ishlari • 2.4. Dastlabki olingan sotsiologik ma‘lumotlarni tahlil qilish usullarining tasnifi • 2.5. Tadqiqot natijalarini umumlashtirish nazarda tutilgan yo’nalishlar. III. Xulosa qismi:

DASTURDA ANIQ KO’RSATILISHI ZARUR: • 1/ empirik tadqiqot obyekti; • 2/ sotsiologik tadqiqot obyektni to’laligicha qamraydimi yoki uning ayrim jihatlarini tanlab oladimi? • 3/ tanlov asosida olib boriladigan sotsiologik tadqiqot asosi /ro’yxat tuzish, kartoteka, sotsiologik xarita kabilar/.

• Faraz – bu, tadqiqot uchun boshlang’ich nuqta bo’lib, keyingi olib boriladigan amaliy sotsiologik tadqiqotlarda ilgari suriladigan farazga bog’liq bo’ladi. Shuni ta‘kidlash lozimki, farazni ishlab chiqish – empirik ma‘lumotlarni to’plash va tahlil qilishdagi mantiqiy asosni ishlab chiqish demakdir.

AMALIY SOTSIOLOGIK TADQIQOT OLIB BORISH JARAYONIDA KONKRET TADQIQOT USULLARI • a) Sotsiologik tadqiqotda kuzatish usuli. • b) So’rov usuli va uning turlari. • v) Birlamchi ma‘lumotlar olishda hujjatlarni o’rganish. • g) Sotsiologik tadqiqotda eksperiment usuli.

SOTSIAL EKSPERIMENT USULINING ASOSIY XUSUSIYATLARIGA QUYIDAGILAR KIRADI: • obyektiv reallik tizimiga ta‘sir ko’rsatish; • nisbatan ajratib olingan eksperimental omilni tadqiq qilinayotgan obyektga nisbatan rejali asosda qo’llash; • uning oqibatlarini rejali nazorat qilib borish; • o’zgarish samaradorligini, ijobiy va salbiy jihatlarini o’lchash.

SOTSIOLOGIYADA EKSPERIMENT ASOSAN 3 TIPIDA OLIB BORILADI: • Ekspost-fakto eksperiment . Bunda eksperiment o’tmishdan hozirgacha bo’gan ijtimoiy tadqiqot ob‘ekti qilib olinganda o’tkaziladi. • Taqqoslash tamoyiliga asoslangan eksperiment . Bu tipda hozirgi davr ijtimoiy jarayonlari tadqiqot ob‘ekti qlib olingan bo’ladi. • Proektli eksperiment . U hozirdan kelajakka yo’naltirilgan bo’ladi.

SOTSIAL EKSPERIMENT O’TKAZISH MUAYYAN BOSQICHLARIDAN IBORATDIR: • Birinchi bosqich – nazariy bosqich bo’lib, unda o’tkaziladigan eksperiment tipi belgilanadi va nazariy jihatdan asoslanadi. Mavjud imkoniyatlar eksperiment omillar va tadqiqot ob‘ektining o’ziga xos jihatlari hisobga olinadi. • Ikkinchi bosqich – eksperiment dasturida ko’rsatilgan asosiy vazifalar va metodikasi ishlab chiqiladi. • Uchinchi bosqich – eksperiment dasturida ko’rsatilgan asosiy vazifalar aniq vositalar orqali ob‘ektga tadbiq qilinadi. • To’rtinchi bosqich – so’nggi bosqich bo’lib, unda eksperimentdan olingan natijalar ilmiy tahlil qilinadi va baholanadi.

SOTSIOLOGIK TADQIQOTNING ILMIY HISOBOTIDA QUYIDAGI ASOSIY TALABLARGA E‘TIBOR BERILMOG’I LOZIM. • 1. Ilmiy hisobotda tadqiqot predmetiga muvofiq muammoning barcha o’zaro bog’liq jihatlari chuqur aks etishi zarur. Bunda, sotsiologik muammoning asosiy mohiyatli jihati aniq ko’rsatilmog’i kerak. Bajarilgan ishlar esa mantiqiy tartib asosida yozilib chiqiladi. • 2. Ilmiy hisobotning har bir bobi ikki qismdan iborat qilib tuzilmog’i maqsadga muvofiq. Birinchi qism muammo va tadqiqot natijalarini o’z ichiga olmog’i, ikkinchi qism esa – ilmiy xulosalarni, amaliy taklif va tavsiyalarni tashkil etmog’i kerak. • 3. Ilmiy hisobotda anketa savollari umumlashtirilgan holda ixcham qilib ifodalanadi. Hisobot aniq, hayotiy, hujjatli va statistik ma‘lumotlar asosida tasdiqlangan bo’lishi talab etiladi. • 4. Ilmiy hisobot ixcham va to’g’ri yozilishi zarur. Ko’pi bilan 30-40 betdan oshmasligi zarur, jadvallar, diagrammalar ilova tarzida ham berilishi mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. www.uz.referat 2. www.uz.ziyonet 3. “ 3 Yuksak manaviyat va yengilmas kuch” Islom Karimov 4. “ Sotsiologiya” Entoniy Gentes

E’tiboringiz uchun rahmat!!!07 02 1A 111B0E

O'xshashlar

Empirik sotsiologik tadqiqotlar 2

Empirik tadqiqot metodlari

Sotsiologik tadqiqotlar dasturi

Sharq mutafakkirlarining sotsiologik qarashlari

Shaxs to’g’risidagi sotsiologik nazariyalar