Hajmiy nasoslarning ishlatilishi - Qishloq va o'rmon xo'jaligi - Slaydlar

Hajmiy nasoslarning ishlatilishi

Yuklangan vaqt:

19.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

830.7099609375 KB

Ko'chirib olish

HAJMIY NASOSLARNING ISHLATILISHI REJA: • Hajmiy nasoslar haqida umumiy ma’lumot • Hajmiy nasoslarning klassifikatsiyasi • Hajmiy nasoslarning ishlatilishi

Hajmiy nasoslar suyuqlikiing ma’lum bir hajmini ajratib olib, unga kuch ta’sir qilish yuli bilan harakatga keltiradi. Ajratib olingan hajm u juda kichik bo‘lishiga qaramay, bu jarayon vaqt birligida juda ko‘p marta takrorlagani ucchun, bunday nasoslar bizni kerakli miqdordagi suyuqlik bilan ta’minlay oladi. Energiya nuqtai nazaridan qaraganda, hajmiy nasoslar ajratib olingan xajmdagi suyuqlikning potensial energiyasini oshirib beradi. Bu potensial energiyadan ikki xil usulda foydalanish mumknn: suyuqlikni yuqorida ko‘tarish yoki trubada oqizish; foydali ish bajarish yoki ikkinchi bir mexanizmni harakatga keltirish. Birinchi holda suyuqlikka energiya berayotgan mexanizm nasos sifatida ishlasa, ikkinchi holda gidrouzatma sifatida ishlaydi. Suyuqlikka potensial energiya berish uni nasosning harakatlanuvchi qismlarining ta’sirida siqish yo‘li bilan amalga oshiriladi. Bu jarayon ajratib olingan va biror bo‘limni toMatgan suyuqlikka katta bosim berish yo‘li bilan yoki ajratib olingan suyuqlikni katta kuch yordamida o‘zgarib boruvchi sohaning ichida kattaroq hajmli qismdan kichikroq hajmli qismiga siljitish yo‘li bilan amalga oshiriladi.

Hajmiy nasoslaming sarflari katta bo‘lmaydi, lekin ular yordamida yuqori bosim olish mumkin. Shuning uchun ulami kamroq suyuqlik tortiladigan, biroq yuqori bosim kerak bo‘ladigan sharoitlarda juda ko‘p qo‘llaniladi. Hajmiy nasoslar suyuqliklarga siquvchi kuchning qaysi usulda berilishiga qarab ikki katta turga bo‘linadi. Birinchisi ish bo‘lmasi harakatlanmaydigan va boshqaruvchi zvenosining harakati ilgarilamaqaytma harakatga aylantiriladigan mashinalardir. Bularga porshenli va plunjerli nasoslar kiradi va suyuqlikka kuch porshen yoki plunjeming harakat yo‘nalishida beriladi. Ikkinchi tur nasoslarda siquvchi bo‘lma rotor bilan birga aylanadi va kuch suyuqlikni shegaralovshi to'siqlar harakati yo‘na!ishida beriladi. Bunday nasoslar rotorli nasoslar deb ataladi. Hajmiy nasoslar 2.28- rasmda keltirilgan sxema bo‘yicha guruhlanishi mumkin. Porshenli nasoslar siquvchi organining va ish bo'lmasining tuzilishiga qarab porshenli hamda plunjerli nasoslarga bo‘linadi. Bu nasoslar bir vaqtda ishlaydigan ish bo‘lmalari bittayoki ko‘p harakatli nasoslarga bo‘linadn. Ko‘p harakatli nasoslarga ikki, uch, to‘rt, besh va olti harakatli nasoslar kiradi.

Hajmiy nasoslarda ishchi organi harakatlanishi natijasida ish bo‘linmasining hajmi davriy ravishda o‘zgarishi hisobiga biror hajmdagi suyuqlik so‘riladi va potensial energiyasi orttirilib, uzatib beriladi. Bunga porshenli va plunjerli nasoslar misol bo‘ladi (2.1- rasm). Valdagi aylanma harakat 11 krivoship va 10 shatun orqali to‘g‘ri chiziqli harakatga keltirilib, dasta (shtok) 8 yordamida Mexanik harakat 6 porshenga uzatiladi va u 7 silindrda ilgarilanma- qaytarilma harakat qiladi. Porshen 6 o‘ng tomonga harakatlanganda ish bo‘linmasi 3 va silindr 7 hajmlari kengayib, havo siyraklashadi (vakuum hosil bo‘ladi). Bosimlar farqi hisobiga so‘rish qopqog‘i 2 ochilib, pastki sathdagi suyuqlik atmosfera bosimi ta’sirida ish bo‘linmasi 3 ga ko‘tariladi. Porshen 6 o‘ng tomondan chapga harakatlanganda 7 silindrda bosim ortadi, so‘rish qopqog‘i 2 berkilib, bosimli qopqoq 4 ochiladi va 3 ish bo‘linmasidan ma’lum hajmdagi suyuqlik bosimli quvur 5 ga uzatiladi. Plunjerli nasoslarning ishlash tarzi ham porshenli nasoslarga o‘xshash bo‘ladi (6.2-rasm), lekin 2 ish bo‘linmasining salnik o‘rnatiladigan zichlash qismiga ishqalangan holda silindrsimon plujer 2 harakat qiladi. Plunjerli nasoslarda plunjer silindga ishqalanmaydi. Bu nasoslarni ishlatish ancha qulay,

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR • 1. K.SH.Latipov, A.Arifjanov, X.Kadirov, B.Toshov «Gidravlika va gidravlik mashinalar», Navoiy sh., Alisher Navoiy, 2014 y. • 2. K.SH.Latipov «Gidravlika va gidravlik mashinalar», Toshkent. O‘qituvchi, 2011y. • 3. A.M.Arifjan«Gidravlikadan masalalar to‘plami» -Toshkent, 2004 y. 4. www.gov.uz – O’zbekiston Respublikasi hukumat portali; • 5. www.lex.uz - O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi; • 6.https://dist.edu.uz/tiqxmmiqf/course/view.php?id=152

O'xshashlar

Nasoslarni parallel va ketma ket ulash. Ularning napori va suv sarfini aniqlash

Qishloq xo’jaligida sug’orishning fiziologik ahamiyati

O’g’itlarni va dorilarni tabaqalashtirib solish usullari o’rganish

Kartoshka sabzavot yig’ishtirish mashinalari

Muqobil yonilg‘ilarni ishlab chiqarish va ulardan qishloq xo‘jaligi texnikalarida foydalanish istiqbollari