logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Psixologiya
  4. Temperament va faoliyat uslubi

Temperament va faoliyat uslubi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1282.5 KB
Ko'chirib olish
Temperament va faoliyat Temperament va faoliyat uslubi.uslubi. Reja:Reja: 1. 1. Temperament haqida Temperament haqida tushuncha.tushuncha. 2. Temperament va oliy nerv 2. Temperament va oliy nerv faoliyati.faoliyati. 3. 3. Temperament tiplari.Temperament tiplari. 4. 4. Temperament va faoliyat Temperament va faoliyat uslubi.uslubi. Ma`lumki, odamlar xulq-atvor va faoliyat motivlari nisbatan Ma`lumki, odamlar xulq-atvor va faoliyat motivlari nisbatan teng bo`lganda, bir xil tashqi ta`sir etganda, bir biridan teng bo`lganda, bir xil tashqi ta`sir etganda, bir biridan ta`sirchanligiga va ko`rsatayotgan energiyasiga ko`ra ta`sirchanligiga va ko`rsatayotgan energiyasiga ko`ra sezilarli darajada farq qiladilar. Jumladan, bir xil kishi sezilarli darajada farq qiladilar. Jumladan, bir xil kishi sekinlikni, boshqasi shoshilishni yoktiradi, bir xil odamlarga sekinlikni, boshqasi shoshilishni yoktiradi, bir xil odamlarga hissiyotlarning tez o`yg`onishi xos bo`lsa, boshqasiga esa hissiyotlarning tez o`yg`onishi xos bo`lsa, boshqasiga esa sovuqqonlik xosdir, boshqa birovni keskin imo-ishoralar, sovuqqonlik xosdir, boshqa birovni keskin imo-ishoralar, ma`noli mimika, boshqasining harakatlarida og`ir-bosiqlik, ma`noli mimika, boshqasining harakatlarida og`ir-bosiqlik, yuzining juda ham kam harakat qilishi ajratib turadi. yuzining juda ham kam harakat qilishi ajratib turadi. Kishining harakatlardagi o`zgarishi tabiiy ravishda ko`pincha Kishining harakatlardagi o`zgarishi tabiiy ravishda ko`pincha tarbiyalangan ustanovkalar (ko`rsatmalar) va odatga, tarbiyalangan ustanovkalar (ko`rsatmalar) va odatga, vaziyatning talabiga va shu kabilarga bog`liq bo`ladi. Ammo vaziyatning talabiga va shu kabilarga bog`liq bo`ladi. Ammo SO`Z yuritilayotgan individual farqlar o`zlarining tug`ma SO`Z yuritilayotgan individual farqlar o`zlarining tug`ma asosiga ega bo`lishi shubhasizdir. Bu shu narsa bilan asosiga ega bo`lishi shubhasizdir. Bu shu narsa bilan tasdiqlanadiki, bunday farqlar bolaligidayok ma`lum bo`la tasdiqlanadiki, bunday farqlar bolaligidayok ma`lum bo`la boshlaydi, xulq-atvorning va faoliyatning turli sohalarida boshlaydi, xulq-atvorning va faoliyatning turli sohalarida ko`rinadi va alohida barqarorligi bilan ajralib turadi. Individga ko`rinadi va alohida barqarorligi bilan ajralib turadi. Individga xos dinamik fazilatlar o`zaro ichki bog`lanishga ega bo`lib, xos dinamik fazilatlar o`zaro ichki bog`lanishga ega bo`lib, o`ziga xos tuzilishni tashkil etadi.o`ziga xos tuzilishni tashkil etadi. TEMPERAMENT HAQIDA TUSHUNCHATEMPERAMENT HAQIDA TUSHUNCHA TemperamentTemperament • Temperament lotincha - Temperament lotincha - temperamentum - qismlarning nisbati temperamentum - qismlarning nisbati degan ma`noni anglatadi. Qadimda degan ma`noni anglatadi. Qadimda kishidagi tuyg`ular va harakatlarning kishidagi tuyg`ular va harakatlarning xususiyatlari uning tanasidagi xususiyatlari uning tanasidagi "sharbatlarning"(suyuqliklarning) "sharbatlarning"(suyuqliklarning) miqdoriga, ularning nisbatiga bog`liq miqdoriga, ularning nisbatiga bog`liq deb hisoblanar edi. Bularning deb hisoblanar edi. Bularning aralashmasi temperamentdir. aralashmasi temperamentdir. Temperament  Temperament lotincha - temperamentum - qismlarning nisbati degan ma`noni anglatadi. Qadimda kishidagi tuyg`ular va harakatlarning xususiyatlari uning tanasidagi "sharbatlarning"(suyuqliklarning) miqdoriga, ularning nisbatiga bog`liq deb hisoblanar edi. Bularning aralashmasi temperamentdir. Sangvinik Kuchli, muvozanatli, epchil tip. Serharakat tip. Sangvinik Xolerik. Kuchli lekin muvozanatsiz, ya`ni qo`zg`alish tormozlanishdan ustun chiqadigan qizg`in, jushqin tip. Flegmatik. Kuchli, muvozanatli, inert (sustkash) tip. Og`ir, vazmin tip. Melanxolik. Kuchsiz tip. Kishilarning temperamenti tiplarini aniqlash va baholashda quyidagi xususiyatlar hisobga olinadi: SENZITIVLIK Kuchli lekin muvozanatsiz, ya`ni qo`zg`alish tormozlanishdan ustun chiqadigan qizg`in, jushqin tip. REAKTIVLIK. Kishiga turli ichki va tashqi qo`zg`atuvchilar ta`sir qiladi. Aytaylik ichki va tashqi qo`zg`atuvchilar ta`sir kuchi bir xil bo`lganda qanday emosional reaktsiya nomoyon qilishi baholanadi. Reaktivlik - emosionallik va ta`sirlanuvchanlikdir. AKTIVLIK. Turli faoliyatni bajarishda, to`siqlarni engib o`tishda qanday faollik ko`rsatishi baholanadi. REAKTIVLIK VA AKTIVLIKNING O`ZARO MUNOSABATI. • Bu ikkalaa xususiyatdan qaysi biri ustunligi. • REAKTSIYA TEMPI. Turli psixik reaktsiyalar va jarayonlarning o`tish tezligi. (nutq tempi, fikr yuritish tezligi, harakatlari tezligi va h.k.) EKSTROVERTLIK VA INTROVERTLIK. • XARAKTLARNING EGILUVCHANLIGI (MOSLASHUVCHANLIGI) VA UNGA QARAMA- QARSHI XUSUSIYAT RIGIDLIGI (qotib qolganligi). • EKSTROVERTLIK VA INTROVERTLIK. ekstrovertlik kishinig psixikasining tashqariga yo`nalganligi, tashqi olam bilan faol munosabatda bo`lishi, faoliyatining ayni choqdagi taassurotlarga bog`liqligi. Introvertlik - faoliyatning ichki obrazlarga, o`tmish va kelajak bilan bog`liq fikrlarga bog`liqligi. • XARAKTLARNING EGILUVCHANLIGI (MOSLASHUVCHANLIGI) VA UNGA QARAMA- QARSHI XUSUSIYAT RIGIDLIGI (qotib qolganligi). • EKSTROVERTLIK VA INTROVERTLIK. ekstrovertlik kishinig psixikasining tashqariga yo`nalganligi, tashqi olam bilan faol munosabatda bo`lishi, faoliyatining ayni choqdagi taassurotlarga bog`liqligi. Introvertlik - faoliyatning ichki obrazlarga, o`tmish va kelajak bilan bog`liq fikrlarga bog`liqligi. SANGVINIK • Kishining temperamenti qanaqaligi haqidagi tasavvur odatda shu shaxs uchun xarakterli bo`lgan ayrim psixologik xususiyatlar asosida vujudga keladi. • Sezilarli psixik aktivlikka ega bo`lgan, atrofda bo`layotgan voqealarga o`z munosabatini bildiruvchi, taassurotlarini hadeb o`zgartirishga intiluvchi, muvaffaqiyatsizliklar va ko`ngilsizliklarni nisbatan engil o`tkazib yuboruvchi, jonli, harakatchan, • ifodali mimikasi va harakatlari • bo`lgan kishi SANGVINIK deb ataladi. FLEGMATIK • Yuragi keng, barqaror intilishlarga va kayfiyatlarga, doimiy va chuqur his- tuyg`ularga, harakatlari va nutqi bir xil maromda bo`lgan, ruhiy holati tashqi tomondan ifoda etilmaydigan kishi FLEGMATIK deb ataladi. XOLERIK Juda g`ayratli, ishga juda ehtiros bilan berilish qobiliyatiga ega bo`lgan, tez va shiddatli, qizg`in emosional "portlash" va kayfiyatning keskin o`zgarishlariga moyil, ildam harakatlar qiladigan kishi XOLERIK deb ataladi. MELANXOLIKLAR • Ta`sirchan, chuqur kechinmali, gap ko`tara olmaydigan, ammo atrofdagi voqealarga unchalik e`tibor bermaydigan, o`zini to`xtata oladigan harakatlar qiladigan va sekin ovoz chiqaradigan kishilar MELANXOLIKLAR deb ataladi. Temperament va Temperament va faoliyat uslubi.faoliyat uslubi.  Temperamentning har bir tipiga Temperamentning har bir tipiga psixik xossalarning o`z nisbati, psixik xossalarning o`z nisbati, avvalo, har xil darajadagi faollik va avvalo, har xil darajadagi faollik va emosionallik, shuningdek emosionallik, shuningdek motorikaning u yoki bu xususiyatlari motorikaning u yoki bu xususiyatlari xosdir. Dinamik ko`rinishlarning xosdir. Dinamik ko`rinishlarning muayyan strukturasi temperament muayyan strukturasi temperament tipini belgilaydi. tipini belgilaydi. Temperament va Temperament va faoliyat uslubi.faoliyat uslubi.  Barcha odamlarni to`rtta tip bo`yicha taqsimlash Barcha odamlarni to`rtta tip bo`yicha taqsimlash mumkin emasligi tushunarli. Temperamentlarning turli mumkin emasligi tushunarli. Temperamentlarning turli -tumanligi to`g`risidagi masala fanda hali batafsil hal -tumanligi to`g`risidagi masala fanda hali batafsil hal qilingan emas, ammo aytilgan tiplarni asosiy deb qilingan emas, ammo aytilgan tiplarni asosiy deb hisoblash mumkin. Bu tiplar sof holda hayotda ancha hisoblash mumkin. Bu tiplar sof holda hayotda ancha kam uchraydi. YAna ko`pgina o`tkinchi, oraliq yoki kam uchraydi. YAna ko`pgina o`tkinchi, oraliq yoki aralash tiplar ham mavjud bo`ladi Temperament aralash tiplar ham mavjud bo`ladi Temperament shaxsning psixik xususiyatlaridan biridir, lekin bir xil shaxsning psixik xususiyatlaridan biridir, lekin bir xil temperamentdagi kishilar ham juda xilma xil temperamentdagi kishilar ham juda xilma xil bo`ladilar. Ko`pgina kishilarning shaxsi faqat birgina bo`ladilar. Ko`pgina kishilarning shaxsi faqat birgina tipga xos bo`lgan belgiga ega bo`lib qolmasdan, balki tipga xos bo`lgan belgiga ega bo`lib qolmasdan, balki ikki va undan ham ko`proq tipning belgilariga ega ikki va undan ham ko`proq tipning belgilariga ega bo`ladi. Kishida xolerik tipdagi xususiyatlar bilan bir bo`ladi. Kishida xolerik tipdagi xususiyatlar bilan bir qatorda , masalan, sangvinik tipdagi kishining belgilari qatorda , masalan, sangvinik tipdagi kishining belgilari ham bo`lishi mumkin; melanxolik tipidagi kishida esa ham bo`lishi mumkin; melanxolik tipidagi kishida esa flegmatik tip xususiyatlari uchraydi va hokozo. flegmatik tip xususiyatlari uchraydi va hokozo.

O'xshashlar

Deviant xulq va temperament
Temperament haqida
Faoliyat psixologiyasi
Xotira va faoliyat. Xotirani ekspremental o’rganish
Shaxsning faolligi. Faoliyat turlari