Yosh psixologiyasi fanining maqsad va vazifalari - Psixologiya - Slaydlar

Yosh psixologiyasi fanining maqsad va vazifalari

Yuklangan vaqt:

04.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1637.173828125 KB

Ko'chirib olish

Yosh psixologiyasi fanining maqsad va vazifalari

Reja: 1. Yoshlar psixologiyasi faniga kirish, fanning predmeti. 2.Yosh davrlar psixologiyasi fanining prinsiplari. 3. Hozirgi zamon yosh davrlari psixologiyasi fanining asosiy vazifalari. 4. Yosh davrlar psixologiyasi fanining ilmiy tadqiqot usullari.

Yosh davrlari psixologiyasi fanining mavzu bahsi turli yoshdagi odamlarning (bolalar, o`quvchilar, kattalar, erkAqlar, ayollarning (ontogenezda) tug`ilgandan umrining oxirigacha) psixik rivojlanish jarayonini, shaxsning shakllanishi hamda o`zaro munosabati qonuniyatlarini o’rganishdan iboratdir. Yosh davrlari psixologiyasi insonda turli psixik jarayonlar rivojlanishining o`ziga xos xususiyatlarini, uning har xil faoliyatini er va ayolning jinsiy tafovutlarini shuningdek, inson shaxsining tarkib topishini ilmiy jihatdan tadqiq qiladi.

Psixogenet ik Psixoanalit iksotsigeneti k biogeneti k kangtivis tik Inson shaxsini tasdiq qilish

YOSH DAVRLARI PSIXOLOGIYASINING ASOSIY VAZIFASI Yosh davrlari psixologiyasining asosiy vazifasi shaxsning kamol topishi qonuniyatlari va turli yosh davridagi odamlarda vujudga keladigan psixik faoliyat, holat va shart-sharoitlarning o`zaro ta’siri xususiyatlarini aniqlashdan iboratdir. 01 0304 0B 06 02 07

Ilmiy psixologik adabiyotlar emperik ma’lumotlar yosh davri psixologiyasining mustaqil fan sifatida ajralib chiqishiga qator omillar va holatlar sabab bo`lgan 1. Barcha fanlar negiziga kirib borgan evolutsiya g’oyasining (Ch.Darvin) inson psixikasining rivojlanish jarayonida o’rganish zarurligi. 2. Umuminsoniy, umumpsixik qonuniyatlar turli yoshdagi odamlar xatti harakatini psixik xususiyatlarini va bolalarning o`sishiga biror bir faoliyatning ta’sirini aniqlash uchun yetarli emasligini e’tirof etish. 3. Yosh davrlari psixologiyasi insonning (tug`ilganidan umrining oxirigacha) kamoloti uchun metodologik va nazariy ahamiyatga ega ekanligi tan olingani. 4. Turli yoshdagi odamlar (maktabgacha yoshdagi bolalar, maktab o`quvchilari, o’rta va oliy o’quv yurtlarining talabalari, ishchilar, xodimlar , qariyalar har xil psixologik xususiyatlarga ega ekanligi sababli tarbiya, ishlab chiqarish, ijtimoiy ta’minot muassasalari, yetimxonalar, bolalar uyi, kaloniyalar maxsus maktablar, internatlar, psixonevrologik dispanserlar, qariyalar uylari, shifoxonalar va boshqalar) ning xodimlarida ehtiyojlar ortib borayotgani . 5. Tibbiyot fani va uning tarmoqlari rivojlanishi psixiatriya, psixo- nevralogiya, psixogigiyena, neyroxirurgiya, sangigiyena bolalar va kattalar patalogiyasi , genetika, oliy nerv faoliyati va hokazolar bo’yicha kopleks tadqiqotlarning vujudga kelishi, psixologiya biologiya, meditsina, sotsiologiya fanlarining hamkorligida ilmiy tadqiqot ishlari olib borilishi.

Yosh davri psixologiyasi fanini o’rganish ham nazariy, ham amaliy ahamiyatga ega. U ham bashqa fanlar qatorida rivojlandi, bunda eksperimental biologiya va genetika, meditsina sotsiologiya kabi fanlarning ahamiyati katta.Yosh davri va diferinsial psixologiya fani dialektikani prinsiplariga, oliy nerv faoliyati qonunlariga diferinsial psixofiziologiya qonuniyatlariga, psixologlar to’plangan materiallarga tayanib, inson psixikasining kechishi, rivojlanishi, o’zgarishi yuzasidan bahs yuritadi, ijtimoiy turmushning barcha jabhalaridagi amaliy masalalarni hal qilishda faol ishtirok etadi. 06 04 0D0F 16 0B 070E 1E 0F 19 16

MAZKUR FAN SOXASI O`ZINING PREDMETI HAMDA VAZIFASINI UMUMIY PSIXOLOGIYANING ASOSIY PRINSIPLARI VA QOIDALARIGA TAYANGAN HOLDA BELGILAYDI. Kuzatish metodi. Yosh davri psixologiyasida bu metodning ob’ektiv (tashqi) va sub’ektiv (o`zini-o`zi) kuzatish turlari bor. Inson psixikasida o’zgarishlarni kuzatish uchun quyidagilar amalga oshiriladi: 1) kuzatishning maqsadi, vazifasi belgilanadi; 2) kuzatiladigan ob’ekt tanlanadi; 3) sinaluvchining yoshi jinsi aniqlanadi ; 4) tadqiqot o’tkazish vaqti rejalashtiriladi; 5) kuzatish qancha davom etishi qat’iylashtiriladi; 6) kuzatish insonning qaysi faoliyatida amalga oshirilishi tavsiya qilinadi; 7) kuzatishning shakli (yakka guruh, jamoa bilan o’tkazilishi) tayinlanadi; 8) kuzatilganlarni qayd qilib borish vositalari (kundalik, suhbat daftari, kuzatish varaqasi, magnitafon, vidiomagnitafon va boshqalar) taxt qilinadi.

Faoliyat mahsulini tahlil qilish metodi. Inson xotirasi, tafakkuri, qobiliyati va xayolning xususiyatlarini aniqlash maqsadida metod yosh davri psixologiyasida keng qo`llanadi. Bolalar chizgan rasmlar, yasagan o’yinchoqlar, modellar, yozgan she’rlarni tahlil qilish orqali ularning mantiqiy xotirasi, tafakkuri, texnik, badiiy va adabiy qobiliyati , ijodiy xayoli yuzasidan materiallar to’plash mumkin. Mazkur metoddan foydalanishda mahsulotni yaratgan shaxs bevosita ishtirok etmaydi. Obyekt bilan sub’ekt o’rtasida muloqot o’rnatish uchun shaxsning psixikasi to`g`risida sirtdan muayyan xulosa chiqariladi. 0F 2E 1E 16 1F090F17 08 1A 19 0A 0C 0A 04 0A 1E 1C 13 14 02 181F0918150A 1F090F1E

Test metodi. Test - inglizcha so`z bo`lib, sinash, tekshirish, demakdir. Shaxsning aqliy o`sishini, qobiliyatini, irodaviy sifatlari va boshqa psixik xususiyatlarini tekshirishda qo`llaniladigan qisqa standart masala, topshiriq, misol jumboqlar test deb ataladi: test ayniqsa odamning qanday kasbni egallash mumkinligini, kasbga yaroqliligi yoki yaroqsizligini, iste’dodlilar va aqli zaiflarni aniqlashda, kishilarni saralashda keng qo`llaniladi. Test metodining qimmati tajribaning ilmiylik darajasiga, yig’ilgan psixologik ma’lumotlarning obyektivligi va ularni ilmiy tahlil qila bilishga bog’liqdir. 1905-yildan, ya’ni fransuz psixologi A.Bine va uning shogirdi A.Simon insonning aqliy o`sish va iste’dod darajalarini o’lchash imkoniyatini borligi g’oyasini olg’a surganidan keyin psixologiyada metodi qo`llana boshlandi. Hozirgi davrda nodir testlar qatoriga psixologlardan Rorshax, Rozensveyg, Kettil, Varetgg, Veksler, Meyli, Ayze, Anatsazi, Raven va boshqalar ijodining namunalarini kiritish mumkin. 14 2E 0B 08 1E 03 20 13 08 1A 16 19 25 21 0F 10 3E 01 01

Tajriba metodi. Bu metod turli yoshdagi odamlarning psixikasini chuqurroq, aniqroq tadqiq qilish metodalari ichida eng muhimi hisoblanadi. Eksperement metodi yordamida sun’iy tushunchalarning shakllanishi , nutqning o`sishi, favqulodda holatlardan chiqish, muammoli vaziyatni hal qilish jarayonlari, shaxsning his-tuyg’ulari, harakteri va tipologik xususiyatlari o’rganiladi. Tajriba metodi o’z navbatida tabiiy va labaratoriya metodlariga ajaratiladi. Tabiiy metod psixologik-pedagogik masalalarni hal qilishda qo`llaniladi. Bu metodning ilmiy asoslarini 1910-yilda. A.F.Lazo’rskiy ta’riflagan. Tabiiy metoddan foydalanishda ishlab chiqarish jamoalari a’zolarining, ilmiy muassasalar xodimlarining, o’qituvchilar, keksaygan kishilarning psixologik o’zgarishlari, o`zaro munosabatlari, ish qobiliyatlari, mutaxassislikka yaroqliligi muammolarini hal qilish nazarda tutiladi.

Testlar 1. Odamning har xil yosh bosqichlarida psixik rivojlanishining xususiyatlarini o`rganadigan psixologiyatarmog`i - bu… A. Umumiy psixologiya B. B. Zoopsixologiya S S. Paropsixologiya D. Yosh davrlari psixologiyasi 2. Birinchi psixologik eksperimental laboratoriya qayerda va kim tomonidan ochilgan? C. Z.Freyd-Avstriya D. . V.Vund-Germaniya S. I.Pavlov- Rossiya E. D. J.Piaje- Shveytsariya 3. Odam psixik faoliyatining umumiy qonuniyatlarini o`rganadigan psixologiyaning tarmog`i – bu… A. Ijtimoiy psixologiya B. Mehnat psixologiyasi S. Maxsus psixologiya D. Umumiy psixologiya

4. Qaysi javobda o‟qituvchi oldiga qo‟yiladigan talablar to‟g‟ri berilgan? A. Keng bilimga ega bo’lishi, turli bilimlardan xabardor bo’lishi, o’ z bilimi va pedagogik mahoratini doimiy ravishda oshirib borishi B. Shaxsni ma’naviy va ma’rifiy tomondan tarbiyalashning mohiy atini bilishi S. O’zi dars beradigan fan bo’yicha mustahkam bilimga ega bo’li shi va o’z kasbi, sohasi bo’yicha jahon fanida erishilgan yangi yutuqlardan xabardor bo’lishi D. Barcha javob to’g’ri 5. Ta„lim-tarbiyaning psixologik qonuniyatlarini o`rganadigan psixologiya tarmog`i qaysi? A. Kasb psixologiyasi B. Boshqaruv psixologiyasi S. Pedagogik-psixologiya D. Bolalar psixologiyasi 6. Psixologiyaning ilmiy tadqiqot metodlari qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan? A. Aqliy hujum, B.B.B, insert B. Eksperiment, klasster, FSMU, S. Kuzatish tajriba, suhbat, anketa, test D. Ma‘ruza, tushuntirish, biblogirafiya

E’tiboringiz uchun raxmat!

O'xshashlar

Maktabgacha yosh davrlar psixologiyasi

Yosh psixologiya fanining shakllanish tarixi

Psixologiya tarixi fanining predmeti va vazifalari

Ta’lim psixologiyasi va tarbiya psixologiyasi

Yosh davrlarni tabaqalash va yosh inqirozlari