Boshlang'ich sinf o'quvchilarini muloqotga o'rgatishda psixologik metodlarning o'rni va mazmuni - Psixologiya - Slaydlar

Boshlang'ich sinf o'quvchilarini muloqotga o'rgatishda psixologik metodlarning o'rni va mazmuni

Yuklangan vaqt:

25.01.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

695.7177734375 KB

Ko'chirib olish

TERMIZ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI Pedagogika va psixologiya mutaxassisligi magistranti “ Boshlang’ich sinf o’quvchilarini muloqotga o’rgatishda psixologik metodlarning o’rni va mazmuni” mavzusida tayyorlagan magistr akademik darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiyasining TAQDIMOTI

2Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati Jahon miqyosida  Jahonda o’quvchi yoshlarning o’ziga xos, jumladan, psixologik va pedagogik xususiyatlarini inobatga olgan holda maqsadli va sog’lom hamhorlikdagi faoliyati, o’zaro muloqot munosabati jarayonlari bilan bog’liq konpetensiyalar tarkibi, munosabat madaniyatini shakllantirish va rivojlantirishga doir qator ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. O’zbekistonda  Mamlakatimizda ta’lim sohasida olib borilayotgan islohatlar doirasida ta’lim sifatini oshirish, ilg’or xorijiy tajribalarni e’tiborga olgan holda ta’lim tizimini takomillashtirish, ayniqsa, o’quvchilarni erta, boshlang’ich sinfdan boshlab, muloqotga moslashtirishga alohida e’tibor qaratilmoqda. Huquqiy asoslari O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF-4947-son “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmoni ,2019 yil 8 maydagi PQ-4312-son “O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’lim tizimini 2030 yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarorlari hamda mazkur sohaga tegishli boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda ushbu tadqiqot ishi muayyan darajada xizmat qiladi. 

Tadqiqot obyekti: Termiz shahridagi 9-22-sonli umumta’lim maktablari hamda Sherobod tumanidagi 9-10-11-59- sonli umumta’lim maktablarining 1-3-sinf o’quvchilari. Tadqiqot predmeti: Boshlang’ich sinf o’quvchilarida samarali muloqotini rivojlantirish bo‘yicha ilmiy-metodik tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.Tadqiqotning maqsadi: Boshlang’ich sinf o’quvchilarida muloqotni rivojlantirish yo‘llarini nazariy va amaliy jihatdan o‘rganish va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. 1B 1D110315 0A0D12111611060E 0E070C0705 0B0709

kichik maktab yoshidagi o’quvchilarda maktab ta’limining birinchi bosqichida tengdoshlari bilan muloqot xususiyatlarini o’rganish; umumiy o’rta ta’lim muassasalarining boshlang’ich sinf o’quvchilarida muloqot faolligini takomillashtirish sohasidagi xalqaro tajribalarni tahlil qilish; kichik maktab yoshidagi o’quvchilarda muloqot faolligini rivojlantirish bo‘yicha psixologik metodikalarni o’rganish; tadqiqot natijalarining statistik tahlilini amalga oshirish. TADQIQOTNING VAZIFALARI: 17 181109 14 11 27 17 181125 15

Tadqiqot ishida qo‘llanilgan metodikalar Kuzatish metodi, suhbat metodi, L.A Golovey, Ye. F Ribalkolarning “Gaplar” metodikasi, “Og’zaki nutq faolligi tezligini aniqlash” metodikasi hamda A.Ya.Varga, V.V.Stolinlarning «Ota-onalar munosabati» so’rovnomasi, matematik statistik tahlil metodlari.

6I-BOB.BOSHLANG’ICH SINF O’QUVCHILARINI PSIXOLOGIK JIHATDAN O’RGANISH MUAMMOSI  Jahon psixologiyasida boshlang’ich sinf o’quvchilari psixologiyasining o’rganilishi.  O’zbekistonda boshlang’ich sinf o’quvchilarining muloqotini psixologik talqin etilishi.  Birinchi bob yuzasidan umumiy xulosalardan tashkil topgan.

7II BOB. BOSHLANG’ICH SINF O’QUVCHILARINING PSIXOLOGIK XUSUSIYATLARI  Boshlang’ich sinf o’quvchilarini samarali muloqotga o’rgatish usullari.  Boshlang’ich sinf o’quvchilarining ijtimoiy- psixologik xususiyatlari.  Boshlang’ich sinf o’quvchilarida muloqotchanlik xususiyatlarini rivojlantirish.  Ikkinchi bob yuzasidan umumiy xulosalardan iborat.

3-BOB. BOSHLANG’ICH SINF O’QUVCHILARINI MULOQOTGA O’RGATISHDA PSIXOLOGIK METODLARNING O’RNI VA MAZMUNIGA DOIR TAJRIBA SINOV ISHLARI SAMARADORLIGI Boshlangich sinf o’quvchilarini samarali muloqotga o’rgatish bevosita ularning ijtimoiy muhiti bilan bog’liq holda kechadigan jarayon hisoblanadi. Oilaviy muhit va tengdoshlar jamoasi bilan bo’ladigan shaxslararo munosabatlar tizimining to’g’ri yo’lga qo’yilganligi shaxs to’laqonli shakllanishini ta’minlab beradi. Shaxs shakllanishida muloqotning rolini tadqiq qilish psixolog olimlar oldida turgan muhim masalalardan biri hisoblanib, hozirgi globallashuv jarayonida ushbu holatlarni ma’lum bir tashxis metodlari va metodikalaridan foydalanib amalga oshirish maqsadga muvofiq sanaladi.

Sinaluvchilarning sinflar bo'yicha statistikasi. N=112 Sinflar Soni Foizi 1-sinf 62 55,4% 3-sinf 50 44,6% Jami: 112 100%

Ал - Ҳаким ат-Термизийнинг қарашларида психологик хусусиятларнинг тузилиши 55%45% Sinaluvchilarning sinflar bo'yicha statistikasi 1-sinf 3-sinf

11Sinaluvchilarning hududlar bo’yicha statistikasi.N=112 Hudud Soni Foizi Termiz shahar 52 46,4% Sherobod tuman 60 53,6% Jami: 112 100%

Termiz shahar Sherobod tumanSinaluvchilarning hududlar kesimida taqsimlanishi Termiz shahar Sherobod tuman

1322% 55% 23%Og'zaki nutq faolligi metodikasi Yuqori O'rta Past

Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan olingan “Gaplar” metodikasi natijalarining sinflar kesimida tafovutlari. (N=112) Shkalalar Sinfi N O’rtacha qiymat Standart og’ish t Ishonch darajasi Gaplar metodikasi 1-sinf 62 5,1613 3,58592 2,080 0,040* 3-sinf 50 6,8600 5,04272 izoh p<0,05*

012345678 5.16 6.86Gaplar metodikasi 1-sinf 3-sinf

Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan olingan “Gaplar”metodikasi natijalarining hududlar kesimida tafovutlari.N=112 Shkalalar Hudud N O’rtacha qiymat Standart og’ish t Ishonch darajasi Gaplar metodikasi Termiz shahar 52 4,9615 4,08230 -2,202 0,030* Sherobod tuman 60 6,7500 4,45552

Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan olingan “Gaplar”metodikasi natijalarining hududlar kesimida tafovutlari . 012345678 4,96 6.75 Termiz shahar Sherobod tuman

Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan olingan “Og’zaki nutq faolligini aniqlash” metodikasi natijalarining sinflar bo’yicha tafovutlari. Shkalalar Sinfi N O’rtacha qiymat Standart og’ish t Ishonch darajasi Og’zaki nutq faolligi 1-sinf 62 1,2600 0,44309 3,203 0,002** *3-sinf 50 2,3065 0,53066

00.5 11.5 22.5 1.26 2.3 1-sinf 3-sinf

Boshlang’ich sinf o’quvchilaridan olingan “Og’zaki nutq faolligini aniqlash” metodikasi natijalarining hududlar bo’yicha tafovutlari.N=112 Shkalalar Hudud N O’rtacha qiymat Standart og’ish t Ishonch darajasi Og’zaki nutq faolligi Termiz shahar 52 2,2885 0,49849 4,691 0,000*** Sherobod tuman 60 1,8833 0,41545

00.5 11.5 22.5 2.28 1.88 Termiz shahar Sherobod tuman

Ota-ona munosabati va muloqotchanlik o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik mezoni natijalari. N=170 Qabul qilish rad etish Hamkorlik Simbioz Avtoritar Kichik omadsiz yoki infantallik Gaplar metodikasi Nutq faolligi Qabul qilish rad etish 1 Hamkorlik 0,436(**) 1 Simbioz 0,187 0,215 1 Avtoritar 0,146 0,346 -0,070 1 Kichik omadsiz infantallik 0,652(**) 0,151(**) 0,188 0,075(*) 1 Gaplar metodikasi -0,254(*) -0,115 -0,149 -0,259(*) 0,025 1 Nutq faolligi -0,344(*) -0,033 -0,049 -0,350(**) -0,008 -0,288(**) 1

23III-BOB BO’YICHA XULOSALAR • Boshlang’ich sinf o’quvchilarida samarali muloqotning shakllanish jarayoni biologik omillardan tashqari, ijtimoiy psixologik jihatlarini o’rganmasdan va ma’lum tadqiqot bosqichini o’tkazmasdan o’rganish va ma’lum xulosa va tavsiyalarni berish o’rinsiz hisoblanadi. Negaki bola doimiy tashqi stimullar ta’sirida rivojlanib boradi. Hatto ushbu stimullar yoshga xos rivojlanish jarayonini ortta qolishiga ham sababchi bo’ladi. Rivojlangan chet el davlatlarida deyarli o’z hududiy demografik o’sish hamda jamiyati mentaliteti va madaniyatidan kelib chiqib, bolani erta yoshdan muloqot jarayonini to’g’ri shakllantirish kognitiv rivojlanish bilan birga o’rganilib, oilaviy munosabatlar bilan shug’ullanuvchi psixologik markazlar, hamda maktab musassalari bilan ma’lum bir dastur asosida hamkorlikda pedagogik hamda psixologik faoliyat olib borilayotgani hamda ushbu faoliyat natijasida ko’zlangan maqsadlarga erishilayotganligini bir necha ilmiy manbalarda ko’rishimiz mumkin. Asosiy ijtimoiy muhit bo’lgan oila hamda umumiy o’rta ta’lim maktablari tarbiyaviy, psixologik hamda pedagogik faoliyatiga ahamiyat berishimiz lozim. 3939

24Tavsiyalar Maktab o’qituvchilari intervyu, suhbat metodi, treninglar hamda rolli o’yinlar kabi psixologik metodlarni amaliyotda qo’llashini ta’minlashga erishish Oilada bolalarni muloqot madaniyatiga o’rgatish bo’yicha kattalar va ota-onalar uchun psixologik tpening-mashqlar kursini tashkil etish . Boshlang’ich ta’lim yo’nalishlarida «Muloqot psixologiyasi» tanlov fan sifatida o’qitilishini yo’lga qo’yish . Ota-onalar bolalarni tarbiyalashda avtoritar usuldan voz kechib, bolalarning har biri bilan hamkorlik va hayrixohlik munosabatini yo’lga qo’yishni ta’minlashga erishish B oshlang’ich sinf o’quvchilarining muloqotchanlik darajasining barqaror ravishda kechishi uchun, ularda shaxsiy xususiyatlari, aqliy intellektual jabhalari va kattalar bilan munosabatlarni tushunishga yordam beruvchi chora-tadbirlarni amalga oshirish. Umumiy o’rta ta’lim maktablarida faoliyat yurituvchi mutaxassislarga mazkur mavzu doirasida o’quvchilarni muloqotga o’rgatish bilan bilan bog’liq tadqiqot ishlarini psixodiagnostik baholashga doir metodikalar ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish. 03 42 29 3A 29 22 23 261116 22 3A 0A 23 11 2714 0B 3E 11 24

O'xshashlar

Grafologiya va numerologiya to’g’risida psixologik tahlil

Psixologik travma, stress va travmatik stress

Psixologik tadqiqot tarkibi va mantiqiy izchilligi

Ijtimoiy-psixologik tadqiqotlarning metodologiyasi va metodlari

Ommaviy psixologik hodisalar