Savod o`rgatishda guruhli yondashuv - Pedagogika - Slaydlar

Savod o`rgatishda guruhli yondashuv

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

57.0244140625 KB

Ko'chirib olish

Savod o`rgatishda guruhli yondashuv

Savod o’rgatish jarayonida o’quvchilarga differensial va individual yondashish  Ma’lumki, 1-sinfga o’quvchilar har xil tayyorgarlik bilan keladi. O’quv materiallari 1-sinf o’quvchilari saviyasiga mos, izchil ravishda beriladi. SHunga qaramay, har xil tayyorgarlik bilan kelgan o’quvchilarning uni o’zlashtirishlari turlicha bo’ladi. Bu savod o’rgatish jarayonida o’quvchilarga differensial va individual yondashishni taqozo etadi. Bunday yondashish ta’limning barcha bosqichlarida ham yaxshi natija beradi.

Differensial yondashishda o’quvchilar guruhlarga bo’linishi  Differensial yondashishda o’quvchilar guruhlarga bo’linadi, har bir guruhning saviyasiga va imkoniyatiga mos topshiriqlar beriladi. Sinf o’quvchilari 3 guruhga bo’linishi mumkin. Topshiriqlar ham 3 variantda ishlab chiqiladi.  O’qituvchi sinfda frontal ishlash jarayonida 3 guruhdagi o’quvchilar bilan parallel ish olib boradi. 3 guruh uchun ham o’quv materiali qo’shimcha alifbe hisoblanadi, unga qo’shimcha alifbe uchun qo’shimcha tarqatma materiallardan, jadvallardan mustaqil ishlardan foydalaniladi.

Yangi material o’rganiladigan o’qish darsida ishning asosiy turlari  Alifbedagi o’quv materiali yoki o’qilayotgan matnning qiyin o’rni oldin tayyorligi puxta o’quvchiga, so’ng bo’sh o’quvchiga o’qitiladi. Ba’zi o’quvchilar bilan darsdan tashqari vaqtda yakka tartibda ishlar olib borishga ham to’g’ri keladi.  Yangi material o’rganiladigan o’qish darsida ishning asosiy turlari: o’rganiladigan yangi tovushni so’zni (shu tovush so’z boshida, o’rtasida, oxirida kelgan so’zni) bo’g’in-tovush tomonidan tahlil qilish bilan ajratish. Yangi tovush ajratiladigan so’zni o’quvchilar rasm asosida o’zlari tuzgan gaplari ichidan oladilar. Tovushni ajratishda shu so’zning sxemasi – modeliga asoslanadilar. Masalan, archa. Tovushlarni eshitish, talaffuz qilish, artikulyasiyasi (nutq organlarining tovush chiqarishdagi ishi) mashq qilinadi.

Kichik va bosh harflar bilan tanishtiriladi. Bo’g’inlar o’qitiladi.  So’zlarni avval doskada, keyin “Alifbe”dan o’qish. Harf, bo’g’inlardan harf terish kartonida so’z, so’z birikmasi, gap tuzish (o’qish), so’z ma’nosi ustida ishlash.  Matnni o’qish va tahlil qilish, uni qayta o’qish, rasmni matnga bog’liqligini belgilash.  Nutq o’stirish: lug’atni boyitish, so’z birikmasi, gap, bog’lanishli hikoya tuzish.  Umumlashtirish: yangi harfni jadvalga qo’yish, yangi o’rganilgan tovushni unli va undoshga kiritish, yangi harfni ilgari o’rganilganlar bilan qiyoslash, tovush va harfning ahamiyatini takrorlash va hokozo.

O’quvchilarga tabaqalashtirib (differensial) yondashish  Savod o’rgatishning birinchi darslaridayoq o’quvchilarga tabaqalashtirib (differensial) yondashish (bunda o’quvchilarning o’qishga tayyorgarliklaridagi farqlarni hisobga olinadi) amalga oshiriladi.  Fonetik ishlar sohasida jarangli va jarangsiz undoshlar taqqoslashga, ularning so’z ma’nosini farqlashdagi faoliyatini aniqlashga oid mashqlar o’tkaziladi. (ziyrak-siyrak, dil-til kabi). Artikulyasiyasi qiyin bo’lgan undoshlar ng (tong), lab- tish undoshi – v, qorishiq undosh s, ch, jarangli portlovchi – j va jarangli sirg’aluvchi – j kabilarni o’rganishda tovush artikulyasiyasiga oid ishlar qiyinlashadi.

 Asosiy davrning oxirlarida jarangsiz jufti talaffuz qilinadigan undoshli so’zlar: ko’rib (ko’rip), qaytdik (qayttik), aytib (aytip), ketayotib (ketayotip), tortib (tortip), terib (terip), olib (olip), obod (obot) borishdi (borishti); qisqa talaffuz qilinadigan i unli bor so’zlar: bilan (blan); talaffuzda tushib qoladigan undoshli so’zlar: baland (balan), do’st (do’s), Toshkent (Toshken), farzand (farzan), daraxt (darax). Bunday so’zlarni yozilgandek o’qish – imloni o’rganishga tayyorlaydi. Bular avval orfoepik, so’ng orfoepik o’qitiladi. Shu kabi so’zlarni o’qish bilan bo’g’inlab o’qish malakasi takomillashadi: o’quvchilar talaffuzi va yozilishida farqlanadigan so’zlarni o’qishni o’rganadilar.

Lotin alifbosidagi bosh harflarni qismlarining o`xshashligi bo`yicha guruhlash va qismlarga ajratish.  1-guruh: M , N , A , U , V  2-guruh: L , I , D , Z , H , K  3-guruh: O, O`, Q  Har bir guruhdagi harflarni elеmеntlarga ajratib, ko`rsatib bеrish topshirig`i ustida ishlash.  Yozma bosh harflarni husnixat daftariga grafik qoidalar asosida yozishni mashq qilish.  Yozma bosh harflar ishtirokida so`z va gaplarni imlo qoidasi asosida yozishni mashq qilish. Yozma bosh harflarning kichik yozma harflardan farqini tahlil qilish. Yozma bosh harflarni tutashtiruvchi unsuriga qarab guruhlarga ajratish.

Lotin alifbosidagi bosh harflarni qismlarining o`xshashligi bo`yicha guruhlash va qismlarga ajratish.  4-guruh: E , S , SH , CH , X  5-guruh: G , G’ , Y , J  6-guruh: T , F , B , P , R  Har bir guruhdagi harflarni elеmеntlarga ajratib, ko`rsatib bеrish topshirig`i ustida ishlash.  Yozma bosh harflar 2 guruhga ajratiladi:  Tutashtiruvchi unsuri mavjud bo’lmagan bosh harflar 9 ta:  B, D, F, N, O, P, S, T, O’  2. Tutashtiruvchi unsuri mavjud bo’lgan bosh harflar:  a) o’rta qismidan tutashtiriluvchi bosh harflar: A, G, J, Y, G’  b) pastki qismidan qo’shiladigan bosh harflar: E, H, K, L, M, Q, R, U, X, Z, I, Sh, Ch  Yozma bosh harflarni husnixat daftariga grafik qoidalar asosida yozishni mashq qilish.

Kichik yozma harflar tutashtirilishiga (qo’shilib yozilishiga) ko’ra 3 guruhga ajratiladi:  Yuqori qismidan tutashtiriladigan kichik yozma harflar: o’, v, o  Pastki qismidan tutashtiriladigan kichik yozma harflar: a, d, e, k, i, l, m, n, r, t, u, x, z, sh, ch s  O’rta qismidan tutashtiriladigan kichik yozma harflar: b, f, g, j, p, q, y, g’, ng.  Pastki qismidan tutashtiriladigan kichik yozma harflar: a, d, e, k, i, l, m, n, r, t, u, x, z, sh, ch s harflarini husnixat daftariga grafik qoidalar asosida yozishni mashq qilish.  a, d, e, k, i, l, m, n, r, t, u, x, z, sh, ch s harflari ishtirokida so`z va gaplarni imlo qoidasi asosida yozishni mashq qilish. Dars yakunida darsda faol qatnashgan talabalarni baholash.

O'xshashlar

O`qitish jarayonida texnologik yondashuv

Savod o`rganish usuliyotining psixolingvistik asoslari

Savod o`rgatish davrida o`qish va yozuv darslari

O`quvchilarga individual yondashuv xizmatining asosiy prinsiplari

Savod o‘rgatish jarayoni bosqichlari. Savod o‘rgatishda tayyorlov davri