Педагог касбий компетентлигининг тузилиши ва мазмуни - Pedagogika - Slaydlar

Педагог касбий компетентлигининг тузилиши ва мазмуни

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3080.5 KB

Ko'chirib olish

Педагог касбий компетентлигининг тузилиши ва мазмуни

РЕЖА: 1. Компетентлик тушунчасининг мазмун-мо ҳ ияти. 2. Педагогик компетентлик, креативликнинг педагог маҳоратини оширишдаги аҳамияти 3. Педагогиқ компетентлик, креативлик асосларининг таълим жараёнидаги ўрни ва амалдаги тадбиғи

Aдабиётлар • С.T.Tурғунов вa бошқалар. Ўқитувчиларнинг касбий компетентлигини ривожлантиришда таълим муассасаси раҳбарларининг функционал вазифалари. – Т. 2011 й. • Ш.Шарипов, Н.Муслимов, М.Исмаилова. Касбий таълим педагогикаси. Методик қўлланма . –T. 2005 й . • Муслимов Н.А. ва б. Касб таълими ўқитувчиларининг касбий компетентлигини шакллантириш технологияси. – Т.: “Фан ва технология”. 2013. – 128 б. • Шарипов Ш. Ижодкор ўқитувчилар илғор тажрибаларини ўрганиш ва оммалаштириш йўллари. Халқ таълими. – Т, 2003. – № 6. – Б. 92-94.

И.Каримов«Мамлакатимизнинг истиқболи ёш авлодимиз қандай тарбия топишга, қандай маънавий фазилатлар эгаси бўлиб вояга етишига, фарзандларимизнинг ҳаётга нечоғлик фаол муносабатда бўлишига, қандай олий мақсадларга хизмат қилишига боғлиқ»

Компетентлик тушунчасининг мазмун-мо ҳ ияти Бугунги кунда, айниқса, таълимни модернизациялаш билан боғлиқ ислоҳотларнинг жорий босқичида касбий педагогик фаолиятга мослашиш муаммоси янада яққол намоён бўлмоқда. Ўқитувчиларнинг амалий, психологик, методик, тадқиқотчилик қобилиятлари билан бир қаторда олий таълим тизими ўқитувчисининг касбий компетентлигини шакллантиришга алоҳида эътибор қаратилмоқда.

Компет нция (е́ лотинча competere — муносиблик, мувофиқлик) — билим ва кўникмаларни қўллаш, аниқ масалаларни амалий тажриба ва малакалар асосида замонга мос тарзда, кенг к ў ламда самарали ҳал қилишКомпетентлик нима? 1D01 11070F0B 4B 4C 4B53010D1210 0D12150732 08 0510 0F0528 0509 08 2A 11 20051101 260B 1D 10

– и н сон н и н г са м а р а л и в а си ф а т л и ф аол и я т ю р и т и ш и га х и зм а т қ и л ув ч и в а ш ах си й си ф а т л ар н и н г м а ж м уаси н и қ а м р а б ол ув ч и т а й ёр га р л и к да р а ж а си . А соса н к а сби й к ом п ет ен ц и я — т уш ун ч а си к ўп р оқ қ ўл л а н и л а ди . К о м п е т е н ц и я34 010B 10 090710 10 0B 10 06010905 0D 05 24 05 11 0B 01 15 05 01090B 32 05 0F 11 0B 0132 050711 0B 21 0F 01 56 24 0B 0F 0B 14 0B 0605 013C 0B 130D 05 0F 01 26 0B 11 1215 1E 0B 0115 050114 053C 090B 0C 01 090B 32 05 0F 11 0524 10 0B 10 0601 0D 05 28 0D 1205090B 10 0B 0126 05 0D 24 05 0A01 0711 1215 1E 0B 010F 05 0C 2924 0605 24 11 0B 08 01 0405 24 05 28 05 090B 1C010119 09070905 10 01 08 05 090A0B 0C 0101 08 070D 0E 030F 0310 33 0B 21 4B53 01 0F 1214 1210 1E 05 090B 0108 2A0E 24 0726 01 26 2A11 11 05 10 0B 11 05 040B 1C01 1D 07 0D 0E 03 0F 03 10 33 0B 21

Kaсбий компетентлик – касбий шаклланишнинг моҳиятли характеристикасига диагностик, коммуникативлик, бошқарувлик ва проектив ўқувлар гуруҳларини киритиш билан боғлиқ. Педагогнинг компетентлиги иродавий сифатлари, интеллектуал салоҳият, ҳиссий сифатлар, aмалий кўникмалар, ўз-ўзини бошқара олиш лаёқатларининг ўзаро боғлиқлиги ва шахснинг ижтимоий-маданий фаоллик даражасини акс эттирувчи индивидуал сифатлари асосида шакллантирилади.

Европа давлатларида шаклланган анъанага мувофиқ касбий малака мутахассиснинг компетентлиги билан, уни шакллантиришга қаратилган таълим тизими эса – билим, кўникма ва малакалар даражаси билан ўлчанади.

– педагог фаолиятида муҳим жиҳатлардан бири бўлиб, педагогнинг фақатгина касб ва касбий фaoлиятини амалга oшириш билан бoғлиқ бaрча эҳтиёж, қoбилият, мaҳорат, билиш вa қизиқишларини ифодалайди.Д е м а к , ў қ и т у в ч и н и н г к о м п е т е н т л и ги - 0E 0D12200B 0A0B 32 08 050D051106 0A 26 0A 260B 0B 58 03 0D 05 08 2301 2A 26 0B 0F 12 15 1E 0B 10 0B 10 0601 08 07 0D 0E 03 0F 03 10 0F 11 0B 060B 011F01

Педагогик компетентлик, креативликнинг педагог маҳоратини оширишдаги аҳамияти

Бунинг учун у:  ижодий изланишлар жараёнини бошқаришга мойил бўлиши;  ижодий изланишларнинг самарадорлиги, ўқитувчиларнинг педагогик, психологик ва назарий тайёргарлигига боғлиқ бўлишини назарда тутиши лозим. 01 44 01 0B 28 0A2A110B 01 0B 09 2A260B0F 0E09 0F 0A2A110B 1107130B0D1C

Замонавий талабларга жавоб берадиган таълим тизимида эса, мақсад – инсоннинг шахсий имкониятларини ўстириш, илгаридан маълум бўлмаган предметларга оид ва ижтимоий вазиятларда ўзининг компетентлилигини намоён қила олиш қобилиятларини ривожлантиришдан иборат, бунда мазмун – шу мақсадга эришишни таъминловчиларнинг барчасидир. Бундай мақсадга эришишда таълим жараёнида педагогик технологиядан фойдаланиш катта роль ўйнайди.

Умуман олганда янгича ёндошувда таълим тизимида ўқув маълумотлари кўринишида ифодаланган илгариги тажрибаларни ўзлаштиришга қаратилган таълимдан бўлажак касбий фаолиятда дуч келинадиган вазиятларга тайёр бўлишга қаратилган, умуман олганда келажакка йўналтирилган таълимга ўтиш кўзда тутилади.

Мутахассиснинг касбий компетентлигини шакллантириш технологияси талабанинг ўқув фаолиятини мутахассиснинг касбий фаолиятига айлантириш жараёни сифатида тузилиши мумкин. Бунда бўлажак ўқитувчи (мутахассис)нинг касбий компетентлигини шакллантиришнинг шартлари қуйидагича бўлиши мумкин:39 140508 32 050C 010A2A1105 2A26 08 26120C

• ўзлаштирилган ижтимоий тажрибаларни қайта ишлаш, изланувчанлик ва ижодкорлик фаолиятларида намоён бўладиган аниқ ифодаланган касбий йўналтирилганлик, билимларни эгаллаш фаоллиги; • педагогик фаолиятда кўп учрайдиган ҳар қандай вазиятларда мустақил қарор қабул қила олишга, шунингдек, яхлит педагогик жараённинг барча воқеа ва ҳодисала-рини, далилларини таҳлил қила билишга асос яратадиган илмий тафаккурни ривожлантириш; • миллий ва жаҳон маданиятини эгаллаганлик, ўзининг педагогик қобилиятларини такомиллаштириш, ўз- ўзини ривожлантиришга йўналганлик, тадқиқотчилик фаолиятини ривожлантириш каби мустақил таълимни ташкил этиш.01 01 2A 0B280F 0F05 26 0B13 0B2807 32 0A 0B32 0C 0A0B110B0D110524 32 01 01 0E 08 26 0D12 26 213C110B0F 280524 15050120 04 26 2124 0F 240B1507281105100F 01 01 0D0B 0D 48 0E 26 0F0508 2A13 24 0C2A10 0F 32 24 0D 0F0514

Касбий компетентликни ривожлантиришни муаммоли ўқитиш жараёнида амалга ошириш ҳам мақсадга мувофиқ бўлади, бунинг моҳияти касбий фаолиятни яхлит тизим сифатида кўриш, унда тизимли фаолият кўрсата билиш, янги муаммо ва масалаларни ҳал эта билиш тажрибаларини шакллантириш учун замин яратишга хизмат қиладиган касбий фаолият элементларини таълим жараёнига киритишдан иборат.

Қуйидаги жадвалда таълимга анъанавий ва компетентликка йўналтирилган ёндошувларнинг қиёсий тавсифи келтирилган:

Компетентли ёндошувнинг моҳияти, юқорида кўрсатиб ўтилганидек, у инсонда мустақил равишда билимларни эгаллаш фаолиятини ташкиллаштириш, рефлексия, ижодкорлик, жисмоний ва руҳий жиҳатдан ўзини бошқара олиш кўникмаларини эгаллаш, ўз-ўзини уюштириш ва ривожлантириш каби қобилият ва лаёқатларни шакллантиришни таъминлайди. Шунингдек, бунга касбий компетентликни шакллантиришнинг дидактик моделини тузиш учун назарий-методологик асос сифатида олинган ўз- ўзини ривожлантириш назарияси ҳам тўла-тўкис мос келади.

ПЕДАГОГнинг касбий компетентлигини шакллантиришни учта асосий омилни интеграциялаш орқали таъминлаш мумкин:0217 01 08 01 121E 0F

- муайян йўналиш бўйича мутахассис касбий фаолиятининг ўзига хос хусусиятларини акс эттирадиган таянч компетенцияларга мос равишда тузилган ва дидактик жиҳатдан мослаштирилган билимлар концепциясига асосланган таълим мазмунини ташкил этишнинг мақсадга мувофиқ бўлишини таъминлайдиган модуллилик; - таълимнинг мақсадига мос келадиган ўқитиш шаклларини танлашни белгилаб берадиган – таълимни фаолиятга кўра ташкил этиш; - таълим олиш – ривожланишнинг узлуксиз жараёнини ташкил этиш йўли билан инсон камолотининг тўла-тўкис бўлишини таъминлашга қаратилган – таълимни технологиялаштириш.

Педагогик компетентлик, креативлик асосларининг таълим жараёнидаги ўрни ва амалдаги тадбиғи

КРЕАТИВ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР таълим жараёнида қўйиладиган вазифалар ва ўқув топшириқлари ечимини ўқувчилар томонидан ижодий ёндашув ва мустақил изланиш асосида ишлаб чиқишга қаратилган педагогик фаолиятни акс эттиради. КРЕАТИВ ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ўқувчиларнинг қўйилган вазифаларни ҳал қилишида продуктив фаолиятни амалга оширишини назарда тутиб, муаммоли фикрлашни ривожлантириш, маълумотларни йиғиш ҳамда натижани текшириб кўриш босқичларини белгилаб олишда ўқувчилар ижодкорлик фаолияти самарадорлигини оширишнинг муҳим омили саналади.

ИЖОДКОРЛИК фан ва амалиётда маълум бўлмаган янги ғояларни ўқувчининг таҳлил қилиши, турли янги техник, ижодий ечимларни ўрганиши, ишлаб чиқиши, синаб кўриши ва таққослаши каби тадқиқотчилик тавсифидаги вазифаларни амалга оширишни ифодалайди. Бу жараён ўқувчининг билим савиясини оширувчи ва мустаҳкамловчи, фаол ва мустақил фикрлаш хислатлари, маънавий-маърифий савияси сезиларли ўсишига ва келажакда ҳақиқий ижодкор шахс бўлиб етишишига хизмат қилиши билан аҳамиятлидир. ИЖОДКОРЛИК – бу нафақат халқ хўжалиги учун зарур бўлган ижобий самарали техник ечим, балки объектив борлиқни билиш йўли ҳамдир.

Демак, олий таълим муасасасида компетентликка йўналтирилган таълим шундай ташкил этилиши керакки, талаба аудиториядаги таълим вақтида ҳам, аудиториядан ташқаридаги вақтларда ҳам ижодий иш билан машғул бўлиши ва қуйидагиларни бажара олиши лозим: • муаммоли вазиятларнинг ечимини топа билиш; • ўз фикрини ҳимоя қила олиш ва ностандарт ҳаётий ва ўқув вазифаларни ҳал этиш да ўзининг нуқтаи-назарига эга бўлиш; • ўқиш-ўрганиш ва амалий фаолиятида ўзини намоён қилишнинг ноанъанавий усулларини доимий равишда эгаллаб бориш.

ИЖОДКОР, мустақил фикрловчи шахсларни тарбиялаш олий таълими тизимининг устувор вазифаси сифатида амалга оширилмоқда. Бироқ таълим ва тарбия амалиётида ўқувчилар ижодкорлик сифатларини ривожлантиришга таълим технологияларининг таркибий қисми сифатида қаралмасдан, бу борада функционал ёндашув устунлик қилмоқда. Баъзи педагоглар ўқув-ижодий фаолиятга нисбатан ижобий мотивларга, бошқалари интеллектуал сифатларни, ўқувчининг мустақил ижодий фаолиятини ташкиллаштиришга асосий эътиборни қаратмоқдалар.

КРЕАТИВЛИК шахснинг юзага келувчи муаммоларни ўзига хос, янги усулларда ҳал эта олиши билан боғлиқ ижодий иқтидор даражаси бўлиб, у қуйидаги мезонлар асосида аниқланади:1D16 01 0D1205 07 0B28 0A2A

 мустақил қарор қабул қилиш;  ўз имкониятларига ишонч;  фаол изланувчанлик;  фикрлаш тезлиги;  фикрлаш мослашувчанлиги;  ғоянинг ўзига хослиги;  ғоянинг мукаммаллиги;  ғоянинг ижобий йўналтирилганлиги; ахборотларни қайта ишлаш ва мақсадли қўллай олиш; тасаввур кенглиги;  бир-биридан узоқ фикрларни ўзаро боғлай олиш; ғоя салмоғини баҳолай олиш;

 ечимнинг нафис, бежирим ва оддийлиги;  кўплаб ғояларни юзага келтира олиш; ғоянинг асослилиги. Креативлик даражасини аниқлашда тест, муаммоли топшириқлар ҳамда тажриба методлари қўлланилиб, улар орасида тажриба ўқувчи шахси имкониятларини вақт ёки ортиқча шартлар билан чекламаслиги хусусияти орқали энг кўп ахборот бера олувчи метод ҳисобланиши ўз тасдиғини топди.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!

O'xshashlar

Касбий таълим методикаси

Ўқитувчининг касбий лаёқати ва уни ташхислаш муаммолари

Муаммоли ўқитишнинг мазмуни ва моҳияти

Педагогикада таълим жараёни ва мазмуни

Таълим сифатини оширишда, педагог компетентлилигини ривожлантириш йўллари