Махсус фанларни ўқитиш жараёнида муаммоли ва интерфаол методлар - Pedagogika - Slaydlar

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида муаммоли ва интерфаол методлар

Yuklangan vaqt:

06.03.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

252.5 KB

Ko'chirib olish

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида муаммоли ва интерфаол методлар Режа: 1.Муаммоли таълимнинг вужудга келиш тарихи. 2. Ўқув жараёнини ташкил этиш ва бошқаришда м уаммоли таълимни қўллаш технологияси. 3. Таълим самарадорлигини оширишда м уаммоли таълимни қўллаш маҳорати.17 191A 0E 1E1A 1F 21140F 050213 0E 23 24 13 050213

Муаммоли таълимнинг вужудга келиш тарихи • Муаммоли таълимга 1894 йилда америкалик файласуф, психолог ва педагог Дж. Дьюри (1895-1925) томонидан асос солинган. У Чикагода экспер и ментал мактаб ташкил этиб, ўқувчи-талабаларни қ обилиятларини ў рганиб, уларни тўрт гуру ҳ га ажратади: ижтимоий, конструкциялаш, бадиий, тадқиқотчилик. 01 01 02 04 1B1C 1606 08 05 05 2C 06 2B 130B 0B 2F 0B 01 02 01 04

КЕЛИБ ЧИҚИШ ТАРИХИ 1894 йили ЧИКАГОДА Дж.ДЮРИ татдиқиқоти 1923 йили Собиқ СССР да “ Комплекс проект” 1932 йили ЦК ВКПБ қарори 02 0B 0F 0805 07 18 1C 0F 23 25 02 0F 2D 1F1D

• Бугунги кунда муаммоли таълим тушунчаси остида ўқув жараёнида ўқитувчи томонидан вужудга келтирилувчи муаммоли масалаларга ечимни топиш ва ўқувчи-талабани фаол ижодий ме ҳ нати тушунилади. • Муаммоли вазиятларни ечимини топиш талабаларда мустақил фикр юритиш, иш жараёнида вужудга келувчи турли муаммоларни ечимини тез топиш қобилиятини ривожлантиради. Шунинг учун ҳам фан–техника тез ривожланаётган ва билимларимиз тез ўзгараётган бир даврда муаммоли таълим масаласи долзарб бўлиб бормоқда.01 010101 31 06 1A 12 15 01081C 05 2F 25 01 010101 02 09 1A 09 2F 29080708 05 2906

• Мия ҳужайралари сон жихатдан доимо бир хил бўлади, аммо уларни машқ қилиш орқали, ақлий меҳнатни бажариш орқали мия ҳужайраларининг сифатини ўзгартириш мумкин. • Ёшликда мия ҳужайралари маш ққ а берилувчан бўлади. Агар беш ёшгача бола икки тилни ўрганса, яъни мия фаол ишласа, келажакда унинг и қ тидорли болалар каторига қў шилиш имконияти бир неча баробар ортади. • Агар бола 15 ёшгача уч тилни ўрганса, унда бу боланинг миясини ишлаш самараси янада ортад и . Биз биламизки , бугунги кунда инсон миясининг ў ртача 0,5% имкониятидан фойдаланилади. А қ лий ме ҳ нат билан шу ғ улланувчи баъзи олимлар , миянинг 10 % имкониятидан фойдаланади. Оламшумул кашфиётлар килган буюк инсонлар миясининг 15-20 % имкониятидан фойдаланган. 01 01 02 292B07 0512 16 01 01 362A 2C 0401 292B07 13181201 01 0508 15040607 01 2C 09 14 2C 2A0807 01 01 01 37 1B 01 290607 08 1D 2908 17 29030B 2B 13 1D 01 08 2C 07 2F 25 2A03 38 0307 17 01 1B 01 08 14 1B 01 08

• Мия фаол ишлаганда ў зидан кучли қувват ишлаб чиқаради ва бу қувват организмни энергетик ҳолатига таъсир кўрсатади ва биологик жараёнларни боришига ўз таъсирини ўтказади. • Ақлий фаолият организмда биологик қариш жараёнини секинлашишига ёрдам беради. Чунки мия фаол ишлагач , руҳиятда янгиланиш содир бўлади, бу эса жисмоний танада ў з аксини топади. • Демак муаммоли таълимни жорий этиш тарбияланувчиларни нафақат а қ лини, б а лки бутун жисмини тарбиялайди.01 02 2B 330811 082A 2825 29 09040A160813 01 37 1C 27 17 01 160611 2B 3301 0414160825 01 01 1B 090413 2C 070825 04 07 29

Муаммоли таълимнинг даражалари • 1 - даража. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади ва уни ечиш йўллари кўрсатиб берилади.Ўрганиш даражаси. • 2- даража. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади ва ечими талабалар билан биргаликда. Ҳамкорлик даражаси.01 0C 2201 11 05 10 11 01 2322 05 09 3B

• 3- даража. Ўқитувчи томонидан муаммо яратилади,талаба томонидан мустақил равишда муаммонинг ечими топилади. Мустақил даража. • 4- даража. Ўқитувчи мавзуни эълон қилади муаммони талаба яратади, мустақил равишда ечимини топади ва хулосалайди. Ижодий даража. 01 3C22 05 05 09 01 0F22 2C08 05 19030706 01 3D

А қ лнинг уч тури ажратилади: • 1. Концептуал ақл – ходисаларнинг мантиқий, математик, лингвистик масалаларини яхши ҳал қилиш имконини туғдиради. • 2. Эстетик а қ л – ҳодисаларнинг шаклини билишга интилиш, лекин ҳар доим ҳам уларнинг сабаблари билан қизиқмаслик. • 3. Ижтимоий а қ л (социал ) – асосий ди ққ ат шахслараро муносабатларда жамланган б ў лади, шунингдек инсон тақдири, мақсадлар ва қадриятлар билан боғлиқ қарорларни қабул қилишда алоҳида ўрин эгаллайди.37 2C 07 01 010101 0C1D013E 05 2C 01 010101 231D 2C 070135 29080708 1604 01 010101 3C1D01 2C 0701 2C 04 2A 2B 0704 2A 2C 2C

2. Ўқув жараёнини ташкил этиш ва бошқаришда м уаммоли таълимни куллаш технологияси • Муаммоли таълим мураккаблигига кўра турли даражада булиши, яъни ташкил этилиши мумкин. • Муаммоли таълимнинг биринчи даражаси – ў з ҳ олича вужудга келиб колган муаммолар булиб, турли дарс типларида ва турли вазиятларда сурункали ҳолда вужудга келади ва ў з ечимини кутади. • Муаммоли таълимнинг иккинчи даражасида – ўқ итувчи томонидан муаммо вужудга келтирилади ва талабалар томонидан ечилади. Бу холда талабалар муаммони ечиш усулини кузатадилар ва пассив ҳолатда бўладилар. Улар муаммони ечиш малакаси билан танишадилар.01 01 02 11 01 01 26 01 2B 33 2F 0607 11 1A031C 2B 33 01 01 26 01 2B2C 0809031A2D0801 090407 05030405050625 292B07 090425

• Муаммоли таълимнинг учинчи даражасида – талаба томонидан муаммоли вазият ташкил этилади ва муаммо ўртага ташланади. Талабалар томонидан мустақил равишда ечим топилади. Бунда талабалар актив иштирок этадилар ва уларда мустақил ва ижодий фикрлаш рефлекси ривожланади. • Муаммоли таълимнинг туртинчи даражасида - муаммоли вазиятни хам муаммонинг ечимини ҳам талабалар ўзлари ташкил қиладилар. Улар мавзудаги мавжуд муаммони кўра олишга ва уни ечимини муста қ ил равишда топа олишга ў рганадилар. Бу муаммоли таълимнинг энг юкори даражаси ҳисобланади. Чунки талабалар ижодий фикрлашга ўрганадилар. Бу ҳолда тингловчи лар ў та фаол ҳолатда бўладилар. Укитувчи эса кузатувчи ва баъзан эса йуналтирувчи сифатида майдонга чиқадилар.01 01 26 01 090407 05030405050601 050316 0414 1508 01 01 26 22 05030405050607 090407 05041A1C03 050316 2C 0807 2B 13 05030405050607 2F 2B13 090825 07 2B 090401 15040607 01 292B07 10

Муаммоли таълимни ташкил этиш учун шарт – шароитлар қуйидагилардан и борат: • 1.Талабалар маълум билимлар билан қуролланган бўлиши ва ана шу билимлардан фойдалана билиши лозим. • 2.Талабалар муаммони ечиш малакасига эга бўлиши талаб этилади. • 3.Танланган мавзу муаммоли характерга эга бўлиши талаб этилади. • 4.Ўқитувчидан мавзуни тўла ўрганиш ва муаммоли вазиятларни ишлаб чиқиш талаб этилади. • 5.Талабалар сони чегараланган бўлиши лозим. • 01 010101 0C1D41 292B0708 0706 01 010101 231D41 292B0708 01 010101 3C1D41 292B0708 01 010101 0F1D3A 1A 01 010101 211D41 01 010101

Муаммоли вазиятларни куйидаги турлари мавжуд : • Кутилмаган фавқулотда – ҳайратланарли вазият. • Низо вазияти. • Фараз қилиш вазияти. • Инкор қилиш вазияти. • Номуттаносиблик вазияти (амалий ва назарий билимларнинг бир-бирига тўғри келмаслиги, ёки эски билимларнинг янги билимларга тўғри келмаслиги. • Танлаш вазияти. • Изланувчи ва тадқиқот ишлари ўтказиш ҳам муаммоли вазиятларидан бўлиб ҳисобланади.26 05 30 01 01 02 0C 01 01 17 01 01 18 01 01 1A 01 01 17 0A 1B 1D05 01 01 26 01 01 1A 07

3. Таълим самарадорлигини оширишда м уаммоли таълимни қўллаш маҳорати. • Муаммоли таълим бир қанча ижобий хусусиятларга эга. У талабаларни мустақил фикрлашга ўргатади. Бу эса бугунги ахборотлар оқими даври учун ўта муҳим. Фикрлаш рефлексини ривожлантиради. Ижодкорликни ва қизиқишни ривожлантиради. • Ўзлаштирилган билимларни пухта бўлишига ёрдам беради. Аммо бу таълимнинг бир мунча чегараланганлик томонлари ҳам йўқ деб бўлмайди. Муаммоли таълимни ташкил этиш ва ўтказиш бир мунча кўпроқ вақт талаб этади. 01 010101 02 19 15 06 13081A 13081A 01 010101 3A 32 2D 02 05

Фавқулотда вазият: • 1.Бухгалтерия ҳисоб-китоб сўмини текширилганда 500 000 сўм кўпроқ пул микдори чикиб колди.Ушбу вазиятни кандай килиб ечиш мумкин? • 2.Буғдой омборида ёнғин бўлиб давлат куп миқдордаги буғдойни йўқотди, бундай иқтисодий ҳолатдан чиқиб кетиш учун қандай чораларни кўриш мақсадга мувофиқ?01 01 0C1D 09 05 14 01 01 231D 14 082C0908 2C04 05

Низо вазияти • 1 . Фараз қилайлик . Ўзбекистон территорияси очиқ сув ҳавзасига бевосита чиқа олиш имконига эга бўлди. Бу иқтисодий ривожланишда қандай ўзгаришларни келтириб чиқаради. • 2. Фараз қилайлик . Банк компьютерига вирус тушиб барча маълумотлар учиб кетди. Бундай ҳолатда қандай чора-тадбирларни кўриш муаммони ечимини топишга ёрдам беради. • 01 0101 1B 1701 2D 17 013A 091213 0101 29 2B 01 0101 20 17 01310425 1A0813 3103 142B13 29 01 01

Инкор вазияти: • 1. Иқтисодий жиҳатдан бўш бўлган корхона чет эллик корхоналар билан ҳамкорликда иш олиб борсагина ўзининг иқтисодий шароитини тиклаб олади деган қарорни таҳлил қилинг ва ўз ечимингизни беринг. • 2.Ўзбекистон бугунги кунда « НАТО » га аъзо булишга тайёр деган қарорни талабалар инкор этишлари лозим.01 01 0C1D 14 2F 082C0908 2C04 29 01 01 231D 46 47 04 09

Танлаш вазияти: • 1. Бугунги кунда пулнинг қадрсизла- нишини олдини бўйича мавжуд бўлган чоралардан қайси бирини танлаш лозим. • 2. Деҳқончиликда бугунги кунда қайси маҳсулотларни етиштириш маъқул?01 01 0C1D 25082A 2D061304 01 01 231D 05

Номуттаносиблик вазияти: • 1.Ўқув жараёнида ўрганган билимларимиз амалиётга тўғри келмай қолди бундай номуттаносибликнинг сабабини аниқланг. • 2. Иқтисодий назариядан бизга маълумки, бозор иқтисодиёти шароитида давлатнинг иқтисодиётга аралашуви минимал бўлиши керак. Ўзбекистон танлаган йўлда эса бозор муносабатларига ўтиш жараёнида давлат бош ислоҳатчи вазифасини бажаради. Мана шу номуттаносибликни таҳлил қилинг.01 0101 0C 0104050407 25 01 0101 23 3D 29 082C 141213 0503 081607 25

Муаммоли технологиялар Балиқ скелети Нилуфар гули КаскадҚандайНима учун

O'xshashlar

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида педагогик технологиялардан фойдаланиш

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида модулли ёндашув. Масофавий таълим

Махсус фанларни ўқитиш жараёнида талабаларнинг билим, кўникма ва малакаларини баҳолаш

Махсус фанларни ўқитиш қонуниятлари ва тамойиллари

Интерфаол методлар