Giyohvandlik-deviant xulq shakli sifatida - Pedagogika - Slaydlar

Giyohvandlik-deviant xulq shakli sifatida

Yuklangan vaqt:

23.01.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

91.6279296875 KB

Ko'chirib olish

GIYOHVANDLIK-DEVIANT XULQ SHAKLI SIFATIDA

SAVOL???  DEVIANT XULQ NIMA? GIYOHVAND INSONNI DEVIANT XULQLI INSON DEB AYTA OLAMIZMI?

DEVIANT XULQ BU…  Normalardan og‘ish holati sotsiologiyada deviatsiya nomi bilan ataladi. Deviant xulq-atvor — jamiyatda o‘rnatilgan axloq me’yorlariga mos kelmaydigan insoniy faoliyat yoki xatti-harakat, ijtimoiy hodisa bo‘lib, yolg‘onchilik, dangasalik, o‘g‘rilik, ichkilikbozlik, giyohvandlik , o‘z joniga qasd qilish va boshqa ko‘plab shu kabi holatlar ushbu xulq- atvor xususiyatlari hisoblanadi.

 Quyidagilar deviant xulq-atvorning nisbatan kengroq tarqalgan ko‘rinishlari: jinoyatchilik, ichkilikbozlik, giyohvandlik, fohishabozlik, byurokratiya, mahalliychilik , urug‘- aymoqchilik, boqimandachilik .

 xalqaro sog’liqni saqlash tashkiloti) 1991 yil giyohvand moddalar toifasiga quyidagilarni kiritdi:  4. Alkogol, -barbitura moddalar tipi: etil spirti, barbituralar, sedativ-meprobronat, xloralgid va boshqalar.  5. Amfetamin tipidagi moddalar: anfetamin, fenmetrazin.  6. Kannabis tipidagi: marixuana, gashish. 4. Kokain tipidagi: kokain, koka barglari.  5. Galyutsinogen moddalar:LSD, meskalin. 6.Kata tipidagi moddalar.  7. Opiada tipidagi:morfin, geroin, kofein, metdon.  8. Efir suyuqliklari tipidagi moddalar: toluin, atseton, tetloxlormetan.

 Giyovandlik deganda eyforiya holatini keltirib chiqaruvchi moddalarga ishtiyoq tushuniladi. Eyforiya-haqiqiyahvolga mos kelmagan holda kayfiyatning ko’tarinki bo’lishi holatidir. Giyovand moddalarni iste’mol qilish nafaqat alohida shaxsga balki jamiyatga ham zarar keltiradi.  Ijtimoiytibbiy sohada giyovand moddalarni iste’mol qilishning ikki turi mavjud: 1) giyovand giyovand moddalarni iste’mol qilishni o’z ixtiyori bilan chek qo’yishi mumkin bo’lgan holat, 2) u bu ishni qilishga qurbi yetmaydigan holat. Giyovandlikning ijtimoiy pedagogik yo’nalishda o’rganish uni giyovandlikka jismoniy yoki ruhiy tobelik bilan xarakterlanadigan deviant xulq-atvor shakli ekanligini aniqlasa bo’ladi. Bu tobelik bolani jismoniy yoki ruhiy ishdan chiqishiga, shaxsning ijtimoiy adaptatsiyasiga olib keladi.  Giyovandlikning turlaridan biri taksikomaniya hisoblanadi. Taksikomaniyada giyovand modda o’rniga organizmga benzin kabi maishiy kimyo vositalar kiritiladi.

 aksikomanlar odatda 13-14 yoshli o’smirlar bo’lib, ular o’z organizlarining zaharlanishi oqibatlarini tushuna olishmaydi. Taksikomaniyaning xavfi shundaki bolalar organizm zaharlanishi natijasida yo nobud bo’lishadi yoki shunga olib boruvchi harakatlar sodir etishadi. Taksikoman tirik qolgan taqdirda ham bola organizmiga zaharli moddalarning ta’siri juda yomon oqibatlar- nogironlik, aqlinorasolikka olib keladi.

 Giyovandlik hozirgi kunda quyidagi sabablarga ko’ra jiddiy muammo hisoblanadi:  -o’smir yoshidagi giyovandlarning ommaviy ko’payishi.  -qimmat turuvchi va kuchli ta’sir ko’rsatuvchi narkotik moddalarni iste’mol qilishning keng tarqalishi.  -giyovand bolalar va o’smirlar ijtimoiy maqomining o’zgarishi.

 Agar 5 yil avval bular asosan noxush oilalarda voyaga yetgan farzandlar bo’lsa, hozirgi kunda giyovand bolalar va o’smirlar safi yuqori daromadli oilalar farzandlari bilan to’lib bormoqda. Bu oilalardagi o’smirning moliyaviy erkinligi, yuqori bo’lmagan axloqiy normalar alohida yoshlar submadaniyatini shakllantirishga olib keldi. U submadaniyatlarda yetakchi qadriyat vazifasini erkin vaqt o’tkazish bajaradi. Giyovand moddalar esa muayyan hayot tarzining xususiyati hisoblanadi. Mashhur dikotekalar, rok-yulduzlar konsertlari giyovand moddalar iste’mol qilinadigan xavfli joylarga aylangan.

 Bugungi kunda garchi bir dozasi uchun narxi 50-150$ bo’lsa ham kokoin, geroin, “ekstozi” tabletkalari kabi giyovand moddalarni iste’mol qilish katta xavf tug’dirmoqda. birinchi iste’mol qilish bosqichi “yarim giyovandlik” bosqichiga aylanib unda o’smir turli narkotik vositalarni qayta-qayta iste’mol qila boshlaydi. Turli narkotiklarni iste’mol qilgan o’smir ularning ichidan birini tanlab oladi. Bu yerda chetga chiquvchi xulq-atvorning kasallikka aylanishi haqida gapirish mumkin. CHunki kerakli narkotik turi tanlangach giyovandning avval ruhiy, so’ngra jismoniy tobeligi boshlanadi.

 E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT…

O'xshashlar

Pedagogik takt – pedagogik axloqning ishlash shakli sifatida

Хулқи оғишган болалар психологияси курсининг предмети, мақсади ва вазифалари

Giyohvandlik va uning oqibatlari 2

Zararli odatlar - giyohvandlik va toksikomaniya

Pedagogika fan sifatida