Boshlang`ich sinf matematika darslarida tuzilgan testlarni standartlash usullarini tadqiq etish - Pedagogika - Slaydlar

Boshlang`ich sinf matematika darslarida tuzilgan testlarni standartlash usullarini tadqiq etish

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

484.5 KB

Ko'chirib olish

MUNDARIJA KIRISh…………………………………………………… .3 I BOB Test savollari haqida dastlabki ma`lumotlar ………… …… 9 1.1§ Test tushunchasining paydo bo`lish tarixi………………... 9 1.2§ Test savollari turlari va ularning o`ziga xos xususiyatlari........................................................................32 I-bob yuzasidan qisqa xulosalar………………………….37 II BOB Boshlang`ich sinf matematikasida tuzilgan testlarni standartlash masalasi ……………………………………..39 2 .1§ Boshlang`ich sinf matematikasida tuzilgan test savollariga didaktik talablar va uni o`tkazish usul- vositalari…………………………………………..........39 2 .2§ Matematika fanidan tuzilgan test savollaridan namunalar...51 2 . 3 § Testni standartlash bo`yicha tajriba-sinov ishlari…………65 II-bob yuzasidan qisqa xulosalar………………………….69 XULOSA VA TAVSIYALAR ………………………… …70 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ……………... .....71 www.arxiv.uz

KIRISH Shaxs va uning kamolati muommosi taraqqiyot etayotgan va o’z taraqqiyotining yuksak cho’qqisiga intilayotgan jamiyat uchun eng dolzarb masalalardandir. 2012 yil 17-18 fevraldagi “Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizatsiya qilishning muhim sharti” mavzuidagi xalqaro konferensiya ishtirokchilari mamlakatimizdagi umumta’lim maktablari, kasb-hunar kollejlari, oliy ta’lim muassasalarida bo‘lib, ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar samaralari, ta’lim dargohlarida o‘quvchi va talabalarga yaratilgan shart- sharoitlar bilan yaqindan tanishdilar. Yuras Banis, Vilnyus universiteti p rorektori (Litva): O‘zbekiston – buyuk olim va mutafakkirlar yurti. Dunyoda haqli ravishda “Algebra fanining otasi” deb tan olingan Al-Xorazmiy, shuningdek, astronomiya asoschilaridan biri–Mirzo Ulug‘bek kabi jahon ilm- fani rivojiga beqiyos hissa qo‘shgan ulug‘ allomalar yetishib chiqqan, -deb ta`kidladi. O’zining mustaqil taraqqiyoti yo’lidan borayotgan O’zbekiston Respublikasi har bir fuqaroning ma`naviyati shaxsiy rivoji va kamolati, shaxs va jamiyat manfaatlarining uyg‘unligi har qachongidan ham muhim qadiriyat sifatida qaralmoqda. Barkamol avlod tarbiyasi va uning mukammal ta’lim olishi masalalari davlat siyosati maqomi darajasida hal qilinayotganligi bu fikrning yorqin isbotidir. www.arxiv.uz

Kadrlar tayyorlash milliy dasturida ta'kidlanganidek, barcha o`qituvchilar o`zlarining innovatsion faoliyatini boshqarish borasida yetarli nazariy bilimlarga ega bo`lishlari kerak. Darslarni yangicha tashkil etish, kundalik darslarga yangicha ijodiy yondashishni, o`quvchilarning shu faoliyatiga faol ishtiroklarini tashkil etishni taqazo etmoqda. qisqacha qilib aytganda, maktabda ijodiy muhitni yaratish orqaligina, ta'limning sifat va samaradorligini oshirish mumkin. Yoshlarimizning bugungi kuniga eng ilg`or va eng zamonaviy ilm-fan yutuqlarini olib kirish uchun ularda bilish faoliyatini, ilmiy tafakkurlash qobiliyatini shakllantirish bugungi kunning dolzarb muammolaridan biridir.Ushbu malakaviy ish matematika darslarida tuzilgan testlarni standartlash masalasiga bag`ishlangan bo`lib, u amaliy ahamiyatga egaligi bilan dolzarb sanaladi. www.arxiv.uz

Mavzuni o`rganilganlik darajasi. Boshlang`ich sinf matematika darslarida tuzilgan testlarni standartlash masalasi S.Ahmedov, A.Abduraxmonov, G.M. Matvievskiy, S. X. Sirojdinov va A. Ahmedov, A.Asimov kabilarning tadqiqotlarida uchraydi. Boshlang`ich sinf darsliklarida (K.Qosimova, K.A.Mavlonova) o`qituvchilar uchun qo`llanmalarda (A.M.Rishkayev, I.Sh.Levenberg, N.U.Birkayeva, A.Ahmedov) turli test namunalarini keltiradilar. Tadqiqotning maqsadi: Boshlang`ich sinf matematika darslarida tuzilgan testlarni standartlash usullarini tadqiq etish va ularga ijodiy yondashish. Tadqiqot predmeti : Boshlang`ich sinf matematika darslarida testlardan foydalanish jarayoni Tadqiqot ob'ekti Boshlang`ich sinf matematika darslariga tuzilgan testlar www.arxiv.uz

Tadqiqot vazifalari: A) mavzuga oid pedagogik, psixologik, ilmiy-uslubiy maqolalarni o`rganish; B) test haqida ma`lumot berish; S) boshlang`ich sinf matematika darslarida tuzilgan testlardan foydalanish holatini tadqiq etish; D) to`plangan materiallarni boshlang`ich sinfda qo`llash yo`llarini tadqiq etish; E) tadqiqot natijasi sifatida matematika darslarida testlardan foydalanish bo`yicha xulosa va tavsiyalar ishlab chiqish. Tadqiqotning ilmiy vazifasi: Agarda boshlang`ich sinf matematikasidan tuzilgan testlarning valindligi masalasi o`rganilsa va undan amaliy foydalanilsa: - test va uni tuzish qoidalari haqida to`la ma'lumotga ega bo`ladilar; - o`quvchilar dunyoqarashlarini shakllantirishda sezilarli ta'sir ko`rsatadi; - o`quvchilarning matematika faniga bo`lgan qiziqishlari va dars samaradorligi ortadi; www.arxiv.uz

Tadqiqotning ilmiy yangiligi: A) boshlang`ich sinf matematikasidan tuzilgan testlarning valindligi masalasi dolzarb metodik muammo sifatida ilmiy- nazariy jihatdan asoslanadi. B) matematika darslarida testlardan foydalanish usullari tadqiqot mavzusi sifatida ajratib, uning vazifalari o`quvchilar o`zlashtirishini sifat ko`rsatkichi yaxshilanishdagi o`rni aniqlandi; S) o`quvchilarni o`quv-biluv faoliyatidagi materiallar turlari aniqlandi. Tadqiqotning amaliy ahamiyati: Mavzu yuzasidan chiqarilgan xulosa va tavsiyalardan boshlang`ich sinf o`qituvchilari o`z faoliyatlarida foydalanishlari mumkin. Tadqiqotning metodik asosi: O`zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi, O`zbekiston Respublikasining "Ta'lim to`g`risidagi" qonuni, Kadrlar tayyorlash milliy dasturi, Boshlang`ich ta'lim Konse’siyasi, prezident I. A. Karimovning asoslari va so`zlagan nutqlari, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari, Xalq ta'limi vazirligining buyruqlari, mavzuga oid ilmiy-’edagogik psixologik manbalar. www.arxiv.uz

Tadqiqot metodi. pedagogik tahlil va tajriba o`tkazish. Ushbu malakaviy ish ikki bobdan iborat bo`lib, jumladan, kirish qismida yoshlarni umumbashariy, an'ana va qadriyatlarimizga sadoqat, boy milliy ma'naviy merosimizga hurmat ruhida tarbiyalash haqida so`z yuritiladi. Birinchi bobda test va uning turlari, test tarixi haqida ma'lumotlar kiritilgan. O`qitish, o`rganish jarayonida testlardan foydalanishning o`ziga xos xususiyatlari hamda metod va tamoyillari didaktik, ilmiy - nazariy jihatdan o`rganildi. Bosh lang`ich ta`lim kelajakdagi mutaxassislarining kamolga yetishida asosiy rol o`ynaydi. Yaxshi boshlang`ich sinf bo`lmasa, yaxshi yuqori sinf bo`lmaydi. Shu sababdan maorif tizimidagi har qanday sifat ko`rsatkich maktabning o`zagi bo`lgan boshlang`ich sinfga va uning mutaxassislariga bog`liqdir. Shunga muvofiq mamlakatimiz boshlang`ich ta`limga katta e`tibor bermoqda. www.arxiv.uz

I BOB Test savollari haqida dastlabki ma`lumotlar T est so`zi inglizchadan olingan bo`lib, u sinov, tekshirish, tadqiqot ma`nolarini bildirib “Sinalayotgan shaxsning psixo fiziologik xususiyatlarini, shuningdek, intellektual rivoji, qobiliyati va malakasini tekshirishda qo`llaniladigan standart mashqlar” demakdir. Maskur bobda test tushunchasining paydo bo`lish tarixi, test savollari turlari va ularning o`ziga xos xususiyatlari bayon etilgan. 1.1§ Test tushunchasining paydo bo`lish tarixi Bosh lang`ich ta`lim kelajakdagi mutaxassislarining kamolga yetishida asosiy rol o`ynaydi. Yaxshi boshlang`ich sinf bo`lmasa, yaxshi yuqori sinf bo`lmaydi. Shu sababdan maorif tizimidagi har qanday sifat ko`rsatkich maktabning o`zagi bo`lgan boshlang`ich sinfga va uning mutaxassislariga bog`liqdir. Shunga muvofiq mamlakatimiz boshlang`ich ta`limga katta e`tibor bermoqda. www.arxiv.uz

1 Topshiriq: Bo’sh katakchalarga o’xshashini chiz www.arxiv.uz

3 Topshiriq: Gilamchalarni yamaymiz Chiroyli gilamchalarimiz teshilib qoldi. Ularning ‘astidagi yamoqlarning qaysilari bilan teshiklarni yamash mumkin, to’ib, ko rsatib bering. www.arxiv.uz

Testlar Me`yoriy test Mezonli test Standartlas htirilgan test Erishilgan darajani aniqlovchi testlar Tashxislovc hi testlar www.arxiv.uz

Didaktik testning mazmunaviy validligi deganda ketma-ket bajariladigan ish tartibining to’plami tushunilib (ham nazariy tahlil hamda tajriba eksperilantal) bu ishning borishida usullar yordamida test va uni tashkil etuvchi test topshiriqlarining o’zlashtirish muvaffaqiyati testlanayotgan o’quv fani mazmuniga kay darajada mos kelishi aniqlab beradi. Metodologik tahlillar shuni ko’rsatadiki, fanlar bo’yicha didaktik testlar mazmuniy validligining quyidagi 3 ta karrikulyar, konstruktiv va konspektiual ko’rinishlarini belgilash mumkin. Boshlang’ich sinflarda fanlardan test tuzishning eng sodda va ommaviy usuli sifatida didaktik test uchun muhimroq hisoblangan karrikulyar validlik ko’rinishini qo’llash maqsadga muvoqiq. www.arxiv.uz

Bilish kerak: a mallar, yig’indi qo’shish, ayirma, ayirish, kam ortiq... ta kam, ... ta ortiq: i shora (belgi) va belgilashlar “ +”, “-”, “ < ” , “ > ”, “ = ”, kg 1,2,3,4,5,6,7,8,9 ni: bir xonali sonlarni qo’shish jadvali (10 ichida) va ayrishning shunga mos hossalarini tez bajarishga malaka hosil qilish. www.arxiv.uz

Ko’nikmaga ega bo’lish kerak: odam 100 gacha bo’lgan sonlarni o’qish va yozish; natural sonlar qatorini tahlil qila olish; natural sonlarni “+”, “-”, “ < ” , “ > ”, “ = ”, belgilaridan foydalanib taqqoslash; “ ta ortiq”, “... ta kam” munosabatlarni matematik amallar bilan to’g’ri bog’lay olish; q o’shishning asosiy xossalarini bo’lish va bundan hisoblashlarga foydalanish; 100 ichida o’nlikdan o’tmasdan sonlarni ko’shish va ayrishni o’rganilgan hossalarini qo’llash; q o’shish va ayrishga doir sodda arifmetik amallarni yechish; www.arxiv.uz

Malakaga ega bo’lishi kerak: aytilgan sondag narsalarni stol ustiga qo’yish; narhi 10 so’mgacha bo’lgan narsalarni sotib olish bilan bog’liq hisoblashlarga doir masalalarni yechish. Hozirgi kunda boshlang’ich ta`limni to’liq tugatganda so’ng yoki uni har bir sinfini yakullashda o’quvchilar bilimini aniqlashda standartlashgan testlardan foydalanish zaruriyati yuzaga keladi. www.arxiv.uz

Xulosa va tavsiyalar Bitiruv malakaviy ishning tayyorlash jarayonida va tajriba –sinov quyidagi xulosa va tavsiyalarni berishni lozim deb topdik: Standartlashgan test savollari 1- sinf uchun quyidagi sinflarga ajratish maqsadga muvofiqdir. 1- 100 gacha bo`lgan sonlarni raqamlashga doir test savollari. O`likdan o`tmasdan 20 ichida qo`shish va ayrishga doir test savollari. Taqqoslashga doir test savollari 10 ichida qo`shish va ayrishga doir test savollari. 11 dan 20 gacha bo`lgan sonlarga doir test savollari. 100 ichida qo`shish va ayrishga doir test savollari. Qavslar ishtirok etgan test savollari. O`lchov birliklari (metr, litr, xafta, oy, yil, ditsimetr) ga doir test savollari. Ge o metrik tushunchalarga oid test savollari. www.arxiv.uz

Testlarni validligini oshirishda: Tuzilgan testlar boshlang`ich ta`lim bo`yicha yangi tahrirdagi, Davlat ta`lim standarti talablariga, dastur va darsliklarga mos kelishi zarur. Har bir tuzilgan test variantlari o`zaro “teng kuchli” bo`lishiga ehtibor berish kerak. Boshlang`ich sinf o`quvchisini yosh hususiyatlarini hisobga olgan holda test savoli 20 tadan oshmasligi kerak va har bir testga 1,5 – 2 minut vaqt sarflashni hisobga olish zarur. Standar t testlarni ishonchliligini oshirish uchun o`rtacha o`quvchilarni 80 % dan ko`prog`i uni 56 % dan ko`prog`ini yechishi kerak deb hisoblaymiz. Tuzilgan test variantlarga kamida 1 ta ijodiy fikrlashga o`quvchi testlarni kiritish maqsadga muqofiq deb hisoblaymiz. www.arxiv.uz

Amaliy tavsiyalar: Har bir o`quvchi uchun karton qog`ozdan diametrlari 10 sm va dastasi bo`lgan doirachalardan, ko`chma doskaga avval yozib qo`yish, yoki shaffof qog`ozga yozib kodosko’ orqali ekranga tushirish orqali testlarni qiziqarli o`tkazish mumkin. Agar o`qituvchi qunt bilan bu usulni to`g`ri qo`llay olsa,qiziqarli qilib o`tkazsa, o`quvchilarni beixtiyor matematikaga bo`lgan qiziqishlari, bilim olish uchun intilishlari ortadi. www.arxiv.uz

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT www.arxiv.uz

O'xshashlar

Boshlang`ich sinfda matematika o`qitish metodikasining mazmuni

Boshlang`ich sinfda matematika o`qitishni umumiy masalalari

Boshlang`ich sinflarda takrorlash darslari

Boshlang`ich sinflarda matematik viktorina va matematik kechalarni tashkil etish

Boshlang‘ich sinf matematika darslarida qiziqarli matematikada rebuslarni tuzishni o‘rganish