Boshlang’ich maktablarda tabiiy fanlarning mazmuni o’quv dasturning tahlili - Pedagogika - Slaydlar

Boshlang’ich maktablarda tabiiy fanlarning mazmuni o’quv dasturning tahlili

Yuklangan vaqt:

25.01.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1575.701171875 KB

Ko'chirib olish

MAVZU: Boshlang’ich maktablarda tabiiy fanlarning mazmuni o’quv dasturning tahlili Reja: I. 1-2 sinflarda “Atrofimizdagi olam” darsligi bilan ishlashning metodik xususiyatlari. II. 1-2 sinflarda shakllanishi lozim bo’lgan asosiy tushunchalar. III. 3-4 sinf “Tabiatshunoslik” darsligi bilan ishlash metodikasi.

Darslik mazmuniga she‘rlar, maqollar, matallar, topishmoqlar, hikoyalar, ertaklar kiritilgan. “Bizning maktab”, “Bizning mahalla”, “Bizning bog’”, “Biz va tabiat” mavzulari bo’yicha tekstlar qisqacha ishchanlik ruhidagi maqolalar tarzida berilgan.Darslikdagi she‘rlarni, albatta yod olish shart emas. Asosiy maqsad - mavzu mazmunining mohiyatini tushunishdir. Mavzu bo’yicha yangi atamalar va xulosalar darslikda yo’g’on harf bilan ajratilgan, bu esda yaxshi qoldirishga yordam beradi. Xalq ertaklarining har xil vaziyatlarda tasvirlangan qahramonlari ko’pgina mavzularda bordir. Ular go’yo bolalar bilan birga atrof olamni bilib olishga o’rganadilar. Bunday uslub o’qituvchiga o’yin vaziyatini o’rgatishga va yaratishga, bolalarda tabiatga va o’quv faniga qiziqishni oshirishga yordam beradi. Rasmlar bolalarda kuzatuvchanlikni rivojlantiradi , shunga ko’ra ulardan ko’rilayotgan rasmda ilgarigiga qaraganda nimalar yangi vujudga kelganini so’rash zarur. Darslik rasmlar bilan bezatilgan, ularga savol va topshiriqlar berilgan.

3 sinfda tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi. Tabiatshunoslikni alohida fan sifatida o’qitish 3-sinfdan boshlanadi. O’quv materiali “ Tabiatda suv va havo”, “Foydali qazilmalar”, “Tuproq”, “O’simliklar dunyosi”, “Hayvonot dunyosi”, “Tabiat va inson salomatligi”, “Tabiat va inson” mavzulariga birlashtirilgan. Tabiatshunoslik bo’yicha dastur kichik yoshdagi maktab o’quvchilariga faqat jonajon tabiat go’zalligi va boyliginigina emas, balki boshqa mamlakatlar xalqlari bilan qardoshlarcha hamkorlikda o’z mamlakatining ahamiyatini ko’rsatishga ham imkon beradi. 3-sinfda o’quvchilar ob-havoni muntazam kuzatishni davom ettiradilar: bulutlanishni, shamol kuchini (kuchli, bo’sh, mo’tadil) belgilaydilar. Fenologik kuzatishlar o’tkazishni davom ettiradilar: kunning uzunligini (kalendar bo’yicha), barglarning sarg’ayishini xazonrezgilikni, yil fasllari bo’yicha o’simlik va hayvonlar holatini belgilaydilar.. 3-sinfda umumsinf tabiat va mehnat kalendarini yuritish davom etadi, bu ikki yil davomida kuzatilgan hodisalarni taqqoslash imkoniyatini beradi. Har kuni ob-havo, o’simlik va hayvonlar holatini belgilab , o’quvchilar joriy kuzatishlarini o’tgan yili shu kun o’tkazgan kuzatishlari bilan solishtiradilar. Bunday ish kuzatishlarga qiziqishni, ularning sifatini oshiradi, tabiatshunoslik tushunchalarini chuqurroq o’zlashtirishga yordam beradi.

“ Madaniy o’simliklar ”, “Uy hayvonlari” mavzularini o’rganishda bolalar kuzatish, tajriba, ekskursiya, amaliy ishlar o’tkazish yo’li bilan o’simlik va hayvonot dunyosining mahalliy vakillari bilan, o’z joyi yuzasining shakllari bilan, suv havzalari va suvning xususiyatlari bilan, tuproq hamda foydali qazilmalar bilan tanishadilar. Bolalar uchun “Bizning o’lka” tushunchasi hammadan avval ularning uylari va maktabi joylashgan joydir, chunki ular ayniqsa atrof joyda bevosita kuzatishlari mumkin bo’lgan tuproq, o’simliklar, hayvonlar, yer yuzasining shakllari, suv havzalari, foydali qazilmalar bilan tanishadilar. “Madaniy o’simliklar ”, “Uy hayvonlari” mavzularini o’tishda o’qituvchi o’quvchilarning tabiat ob‘ektlarini kuzatishlariga, ularni kuzatishlar kundaligida va sinf tabiat va mehnat kalendarida qayd qilishlariga , kuzatishlarni umumlashtirishlariga va shuningdek, darslik sahifalaridagi topshiriqlarni bajarishlariga alohida e‘tibor qaratish lozim. Bolalar ekskursiyada tuproq bilan tanishadilar, tuproq kesmalarini qarab chiqadilar.

Tabiat va inson salomatligi” mavzusini o’rganish bolalar 1-2 sinflarda egallagan sanitariya-gigiyena bilimlari va ko’nikmalari asosida quriladi. Bolalarning xilma-xil hissiyot va qabul qilishlaridan to’laroq foydalanish uchun ko’rgazmali qurollarni namoyish qilish bilan birga ularni gigiyena qoidalarini amaliy jihatdan bajarishga o’rgatish zarur. Gigiyena bilimlarining muvaffaqiyatli egallab olinishi o’qitishning barcha xilma-xil metodlari hamda uslublarini qo’llanish bilan ta‘minlanadi. Shu maqsadda “Odam organizmi va uning salomatligini muhofaza qilish” mavzusini o’rganishda o’z-o’zini kuzatishdan keng foydalaniladi, uning yordamida faqat organizmda borayotgan jarayonlarni aniqlabgina qolmasdan, balki o’zining salomatlik holatini belgilash ham mumkin.

Odam organizmi va uning salomatligini muhofaza qilish” mavzusini o’rganishga bag’ishlangan darslarda bir necha minutni sanitar o’quvchilarning shaxsiy gigiyena qoidalarining bajarilishi to’g’risidagi qismlarga ajratish ma‘qul bo’ladi. Bu bolalarni intizomli qiladi va ularda mas‘uliyat his qilishni tarbiyalaydi. Gigiyena bilimlari hamda ko’nikmalarini egallab olishga bolalarni odam tanasining tuzilishi va a‘zolarining vazifalari to’g’risidagi oddiy ma‘lumotlar bilan tanishtirishga yordam beradi. Bolalar odam organizmining bir butun ekanligini tushunib olishlari kerak. Uchinchi sinf o’quvchilari uchun muskullar bilan qon aylanishning, muskullar bilan ovqatlanishning o’rtasidagi o’zaro bog’lanishlar to’la tushunarlidir. “Nerv sistemasi” va “Sezgi organlari” mavzularini o’rgana borib, o’quvchilar ishlayotgan organlar o’rtasidagi, shuningdek, organizm bilan atrof muhit o’rtasidagi aloqalarning qanday amalga oshishi to’g’risida ma‘lumotlar oladilar.

4-sinfda tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi. Tabiatshunoslikni alohida o’quv fani sifatida o’qitish 4-sinfda ham davom etadi. O’quv materiali “Yer – Quyosh sistemasidagi sayyora”, “Yer yuzi tabiatining xilma-xilligi”, “Vatanimiz bo’ylab sayohat” mavzulariga birlashtirilgan. “Yer – Quyosh sistemasidagi sayyora” mavzusini o’rganishning boshlanishida bolalar yozgi topshiriqlarga yakun yasaydilar, jonajon o’lka tabiati to’g’risidagi materialni takrorlaydilar, keyin “Yulduzlar”, “Quyosh” mavzulari bilan tanishadilar. Amaliy ish va mashg’ulotlar jarayonida o’quvchilar ayrim narsalarni, sinfni, maktab maydonchasini rejada qanday tasvirlash kerakligi bilan tanishadilar. “Quyosh” mahalliy belgilar, kompos bo’yicha orientirlashga o’rganadilar. Bu mavzucha o’quvchilarni geografiya xaritasini tushunishga olib kelish uchun zarur asos bo’lib xizmat qiladi. O’z joyini o’rganishga asoslanib, o’qituvchi o’quvchilarda O’zbekistonning tabiiy xaritasi to’g’risida, boshlang’ich tasavvurlar hosil qiladi. Xarita bilan ishlash butun o’quv yili davomida davom etadi.

O'xshashlar

Boshlang'ich maktablarda tabiiy fanlarning mazmuni o'quv dasturning tahlili

Boshlang’ich sinflarda texnologiya ta’limining mazmuni

Davlat ta’lim standartlari o’quv reja, o’quv dasturining mohiyati va mazmuni

Boshlang’ich sinf matematika darsligining DTS talablari bo’yicha tahlili

Boshlang’ich ta’lim tabiiy fanlarini o’qitish jarayonida boshlang’ich sinf o’quvchilarining moddiy dunyoqarash asoslarini shakllantirish