Жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлашнинг долзарб вазифалари - Milliy istiqlol g'oyasi - Slaydlar

Жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлашнинг долзарб вазифалари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

291.5 KB

Ko'chirib olish

Жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлашнинг долзарб вазифалари

Ахборот асри деб ном олган янги ХХ I асрда ҳар бир миллат, жамият ва давлатнинг интеллектуал рақобатбардошлиги ўта муҳим аҳамият касб этиб бораётир. Сўнг г и йилларда ахборот ресурслари халқаро қарама - қаршиликлар майдони га айланиб бормоқда ва геосиёсий мақсадларга эришиш воситаси сифатида фаол қўлланилмоқда. Дунёнинг турли чеккаларида оммавий ахборот воситалари кўп ҳолларда мафкуравий таъсир қуролига айлан тирилиб, айрим сиёсий доираларнинг ғ аразли мақсадларига хизмат қилмоқда.

Ахборот нима ва у қачон “қуролга” Ахборот нима ва у қачон “қуролга” айланган?айланган? Ахборот ҳар бир индивид ва жамиятнинг ҳаёт-фаолияти, ўзаро мулоқоти ва ривожланиши учун фундаментал ҳамда ўта зарур муҳит ҳисобланади. Кишилик жамияти пайдо бўлгандан бошлаб ахборот инсонларнинг бир-бирига нисбатан таъсир ўтказиш воситасига айланиб борди . Ахборотнинг « мафкуравий полигонларда » « ўта хавфли қурол » сифатида фаол ишлатила бошлаши эса ахборотни сақлаш, қайта ишлаш ва тарқатишнинг техник имкониятлари тезкор ривожланиб бораётгани билан боғлиқдир. Сўнгги 50 йил давомида дунёда ахборотларни тарқатиш тезлиги 300 минг марта ошди, нархи эса минг мартага арзонлашди. Бу жараён тезкорлик билан давом этмоқда .

Халқаро ахборот маконида ҳали-ҳануз ахборот хавфсизлиги тушунчаси, ахборот хавфсизлигини таъминлаш муаммолари хусусида на олимлар ва на сиёсатчилару амалиётчи мутахассислар ўртасида бир тўхтамга келингани йўқ. Бироқ, бу масалани тезроқ ҳал қилиш зарурлигини кўпгина мутахассислар аллақачон англаб етганлар: - алоҳида мутахассислар доирасида; - давлат сиёсати даражасида (масалан, Ўзбекистонда бу муаммо давлат миқёсида тўла англаб етилган – зарур меъёрий ҳужжатлар, тегишли Давлат дастурлари қабул қилинмоқда, олий ўқув ютрларнинг гуманитар факультетларига махсус ўқув курслари, магистратура мутахассислиги киритилди ва ҳ.к.); - халқаро ва минтақавий ташкилотлар доирасида (БМТ, Ш ҲТ, КХШТ (ОДКБ ) . Мамлакатимиз ва бошқа давлатлар тажрибасидан келиб чиқиб айтиш мумкинки, ахборот хавфсизлиги , бу – шахс, жамият ва давлат манфаатларининг ахборот соҳасидаги турли таҳдидлардан мустаҳкам ва етарли даражада ҳимояланганлиги ҳолатидир.

Миллий манфаатларМиллий манфаатлар моҳияти ва моҳияти ва мазмунимазмуни Ҳ à¸òèé муҳим àùàìèÿòãà ýãà áûëãàí ìèëëèé ìàíôààòëàð - ìèëëàòнинг ìàäàíèé- òàðèõèé áèðëèê ñèôàòèäà ûçèíè ûçè ñà=ëàé îëèø и ни , ìèëëèé =àäðèÿòëàðíèнг, èæòèìîèé âà äàâëàò èíñòèòóòëàðèíèнг ùèìîÿëàнганлигини, äàâëàò ñóâåðåíèòåòè, ùàìäà øàõñ, жамият âà äàâëàòíèíã áàð=àðîð ðèâîæлàíèøèни òàúìèíëàш билан боғлиқ ýùòè¸æëàðнинг чуқур англаб етилган ва эътироф этилган тизимидир .

Ахборот хавфсизлиги ва ахборот-психологик Ахборот хавфсизлиги ва ахборот-психологик ҳимояни таъминлаш билан боғлиқ миллий ҳимояни таъминлаш билан боғлиқ миллий манфаатлар:манфаатлар: - аҳолининг ахборотлардан фойдаланиш имкониятлари ва унинг ҳимояланганлиги, жамият маънавий янгиланишининг таъминланиши, миллий қадриятларнинг, анъаналар, ватанпарварлик ва инсонпарварликнинг, шунингдек, мамлакат маданий ва илмий салоҳиятининг сақлаб қолиниши ва мустаҳкамланиши; - давлат сиёсатининг ахборот нуқтаи назаридан таъминланганлиги; - мамлакатда замонавий ахборот технологияларининг, ахборот индустриясининг ривожлантирилиши, миллий ахборот ресурсларидан самарали фойдаланишнинг таъминланиши; - мамлакат ахборот ресурсларининг ноқонуний хуружлардан ҳимоя қилинганлиги, миллий ахборот ва телекоммуникация тизимлари хавфсизлиги мустаҳкам ва етарли даражада таъминланганлиги.

Ахборот хуружи нима?Ахборот хуружи нима? Ахборот хуружи – ҳозирги замон дунё сиёсатининг асосий воситаларидан, сиёсий ва иқтисодий ҳукмронликка эришиш, аҳолининг психологик (руҳий) ҳолатига мақсадли таъсир ўтказиш усулларидан биридир. Бу, шунингдек, инсон табиатининг салбий ва бузғунчи жиҳатларини ҳам ўзида акс эттиради. Аниқроқ қилиб айтганда , йилдан йилга ривожланиб, такомиллашиб бораётган ахборот-психологик ва коммуникатив технологиялардан геосиёсий мақсадлар йўлида фойдаланиш орқали маълум бир ахборотни (масалан, аҳолининг анъанавий ва маънавий қадриятлари тизимини ўзгартиришга йўналтирилган ахборотларни) « тегишли » ижтимоий муҳитда узоқ вақт « кўпиртириб » туришга қаратилган ҳатти-ҳаракатлар замирида жамият ва давлат ҳаёт-фаолиятига жиддий таҳдидлар мавжуддир.

Ташқи ахборот-психологик таъсир ўтказиш:Ташқи ахборот-психологик таъсир ўтказиш: Бу – ташқи ахборот хуружи қаратилган мамлакат аҳолисининг (шу жумладан, сиёсий элитанинг) руҳияти ва ҳатти-ҳаракатига, жамият ахборот- психологик муҳитига, унинг ривожланишига бевосита таъсир кўрсатувчи ҳамда аниқ мақсадларга асосланган махсус ахборотни “ишлаб чиқиш” ва тарқатишдир. Бугунги кунда ахборот-психологик хуружлар тобора юқори интеллектуал хусусият касб этиб, қуйидаги соҳаларни қамраб олмоқда: - сиёсий ; - дипломатик ; - молиявий-иқтисодий ; - ҳарбий.

Ташқи Ташқи ахборот-психологикахборот-психологик таҳдидлартаҳдидлар :: - - миллий ахборот агентликлари, оммавий ахборот миллий ахборот агентликлари, оммавий ахборот воситаларини айрим чет давлатлар ва воситаларини айрим чет давлатлар ва сиёсий-сиёсий- мафкуравий марказлар томонидан ички ахборот мафкуравий марказлар томонидан ички ахборот бозоридан сиқиб чиқариш йўли билан мамлакатнинг бозоридан сиқиб чиқариш йўли билан мамлакатнинг маънавий, маънавий, сиёсийсиёсий ва иқтисодий соҳалардаги қарамлигига ва иқтисодий соҳалардаги қарамлигига эришишэришиш учун бўлган ғайрли интилишлар учун бўлган ғайрли интилишлар ;; - - маънавий қадриятларни камситиш, зўрлик ва ўзбек маънавий қадриятларни камситиш, зўрлик ва ўзбек жамиятига ёт бўлган қарашларга асосланган жамиятига ёт бўлган қарашларга асосланган ““ оммавий оммавий маданиятмаданият ”” ва ва “оммавий “оммавий турмуш тарзинитурмуш тарзини ”” тарғиб қилиш; тарғиб қилиш; - - ахборот ахборот ёрдамида, ахборотдан фойдаланиб жамоатчилик ёрдамида, ахборотдан фойдаланиб жамоатчилик фикрини фикрини манипуляция қилишманипуляция қилиш (дезинформация, (дезинформация, ахборотни яшириш ёки моҳиятини бузиб кўрсатишахборотни яшириш ёки моҳиятини бузиб кўрсатиш ). ).

Бўлиши мумкин бўлган иБўлиши мумкин бўлган и чкички ахборот- ахборот- психологикпсихологик таҳдидлар таҳдидлар :: - - аа хборот психологик ҳимояни таъминлаш соҳасида хборот психологик ҳимояни таъминлаш соҳасида умумумум давлат сиёсатини шакллантириш ва амалга давлат сиёсатини шакллантириш ва амалга ошириш жараёнида давлат идоралари фаолиятиошириш жараёнида давлат идоралари фаолияти нини мувофиқлаштиришмувофиқлаштириш билан боғлиқ муаммолар билан боғлиқ муаммолар ;; - - фф уқаролик жамияти институтларининг етарли уқаролик жамияти институтларининг етарли даражада даражада ривожланмаганлиги, ахборот бозорининг ривожланмаганлиги, ахборот бозорининг ривожланиши устидан давлат назоратининг етарли ривожланиши устидан давлат назоратининг етарли таъминланмаганлигитаъминланмаганлиги ;; - - мм аориф тизими самарадорлигиаориф тизими самарадорлиги ни таъминлаш билан ни таъминлаш билан боғлиқ муаммоларбоғлиқ муаммолар , ахборот хавфсизлигини таъминлаш , ахборот хавфсизлигини таъминлаш соҳасида малакали кадрлар соҳасида малакали кадрлар танқислигитанқислиги ;; - - дд авлат ҳокимияти органларининг аҳолини ўз авлат ҳокимияти органларининг аҳолини ўз фаолиятлари тўғрисида фаолиятлари тўғрисида ўз вақтида ўз вақтида хабардор қилиш, хабардор қилиш, қабул қилинган қарорларини тушунтириш, қабул қилинган қарорларини тушунтириш, давлат давлат идораларинингидораларининг очиқ ахборот ресурсларини ташкил этиш очиқ ахборот ресурсларини ташкил этиш б б илан боғлиқ камчиликларилан боғлиқ камчиликлар ..

МаънавиМаънави ятга таъсир этувчиятга таъсир этувчи таҳдидлар таҳдидлар :: жамоатчилик фикрини шакллантирувчи асосий жамоатчилик фикрини шакллантирувчи асосий воситалардан бири ҳисобланган воситалардан бири ҳисобланган оммавий ахборот оммавий ахборот воситаларинивоситаларини (ОАВ) (ОАВ) монополиялаштириш ва монополиялаштириш ва хх орижий ОАВ тармоғини кенгайтириш ҳисобига орижий ОАВ тармоғини кенгайтириш ҳисобига оммавий ахборот тизимини оммавий ахборот тизимини издан чиқаришиздан чиқариш ;; маънавият ва маърифат соҳасидаги маънавият ва маърифат соҳасидаги тегишли тегишли дастур ва тадбирларнидастур ва тадбирларни талаб даражасида ўтказиш, талаб даражасида ўтказиш, маданий мерос объектлари, архивлар, музей фондлари, маданий мерос объектлари, архивлар, музей фондлари, кутубхоналар, архитектура ёдгорликлар ҳолати кутубхоналар, архитектура ёдгорликлар ҳолати билан билан боғлиқ муаммоларбоғлиқ муаммолар ;; ватанпарварлик, мамлакат тақдири учун ватанпарварлик, мамлакат тақдири учун маъсуллик сингари тегишли аҳлоқий қадриятларни маъсуллик сингари тегишли аҳлоқий қадриятларни ўсиб келаётган авлод қалбида шакллантиришўсиб келаётган авлод қалбида шакллантириш гага ва бу ва бу қадриятларни жамиятда қўллабқадриятларни жамиятда қўллаб -- қувватланишига қувватланишига эришэриш иш борасидаги муаммолариш борасидаги муаммолар ..

Маълум бир давлатга нисбатан ахборот-психологик хуружни амалга оширишнинг асосий босқичлари: ахборот хуружлари ёки « яширин урушлар » деб ном олган ҳатти-ҳаракатлар йўналтирилган мамлакатлар аҳолиси руҳиятига салбий босим ўтказиш; шу давлатларда ижтимоий-сиёсий вазиятни, миллатлараро ва динлараро муносабатларни издан чиқариш ; мамлакатда беқарор сиёсий вазият юзага келгач эса ўша давлатнинг миллий манфаатларига зид бўлган « ўзга режалар ва фикрларни » унга мажбуран қабул қилдиришдир .

Ахборот хуружларини амалга ошириш воситалариАхборот хуружларини амалга ошириш воситалари  бошқарув тизимига йўналтирилган воситалар ( яъни: « ҳокимият тузилмалари устидан назорат » ўрнатишга уринишлар );  аҳоли онгини « қайта программ алаштириш » воситалари ( яъни: ОАВ ва бошқа нашрий воситалар орқали аҳолининг қадриятлар тизимини ҳамда ижтимоий ориентирларини ўзгартиришга интилиш );  экстремизм ва терроризм дан ахборот хуружи воситаси сифатида фойдаланиш ;  иқтисодий бошқарув воситалари ( яъни: иқтисодий « урушлар », зиддиятларни юзага келтириш орқали мамлакат иқтисодиётига зарар етказиш) ;  турли « молиявий ёрдам дастурлари » дан восита сифатида фойдаланиш ;  умумий овоз бериш тизими ( яъни: турли сайловлар жараёнларига босим ўтказиш мақсадида ахборот хуружини авж олдиришга интилиш ) .

Ахборот соҳасидаги хуружларнинг олдини Ахборот соҳасидаги хуружларнинг олдини олиш борасидаги устивор вазифаолиш борасидаги устивор вазифа Дунё ахборот маконининг глобаллашуви шароитида аниқ мақсадларга йўналтирилган ташқи ахборот хуружлари объектига тушиб қолган давлатлар олдида турган устивор вазифа шундан иборатки, мамлакат миллий манфаатларини (авваламбор, иқтисодий манфаатларни) ахборот майдонида қаттиқ туриб, фаол ҳимоя қилиш ва бу борада махсус усуллардан (сиёсий, дипломатик, иқтисодий ва бошқа усуллардан) кенг ва оқилона фойдаланишдир. Ахборот соҳасида хавфсизликни таъминлаш учун: - мамлакат аҳолисини ахборот-психологик босимлар ва хуружлардан ҳимоя қилиш; - ахборотнинг ўзини, миллий ахборот тизимини (бошқарув, иқтисодиёт, банк, ҳарбий ва бошқа тизимлардаги ахборотларни) ташқи ахборот ва техник хуружларидан етарли даражада ва мустаҳкам ҳимоя қилиш зарурдир. Ахборот соҳасида хавфсизликни таъминлашнинг асосий усуллари – ҳуқуқий, ташкилий-техник ва иқтисодий.

Жамиятда ахборот хавфсизлиги ва ахборот-Жамиятда ахборот хавфсизлиги ва ахборот- психологик ҳимояни таъминлаш борасида психологик ҳимояни таъминлаш борасида мутасадди ва мутахассис ходимларга мутасадди ва мутахассис ходимларга қўйиладиган асосий талаблар:қўйиладиган асосий талаблар:  ўз фаолияти, ҳатти-ҳаракатлари ва имкониятларини доимо назорат қилиш;  ахборотни сақлаш борасида ўрнатилган барча тартибларга риоя қилиш;  ўзига, ўз кучи ва имкониятларига ишониш;  ахборотни йиғиш, таҳлил қилиш борасида ўз тизимини яратиш.

Ўз манфаатлари йўлида ахборот Ўз манфаатлари йўлида ахборот «« қуролиданқуролидан » » фойдаланишга интилаётган давлатлар ҳатти-фойдаланишга интилаётган давлатлар ҳатти- ҳаракатидаги стратегик мантиқ нимага асосланадиҳаракатидаги стратегик мантиқ нимага асосланади ?? Таҳлилларга кўра, бундай ҳатти-ҳаракатлар замирида шу нарса ётибдики, ушбу давлатлар 2015 йилга келиб жиддий ёқилғи- энергетика инқирозига дучор бўлишлари мумкин. Асосий сабаб – бошқа минтақаларда, асосан Осиё мамлакатларида (аниқроғи, Хитой ва Ҳиндистонда) ва, қолаверса, Европада ёқилғи-энергетика заҳираларини истеъмол қилиш миқдорининг тезкор ва муттасил ошиб боришидир. Мутахассислар ҳисоб-китобларига кўра, 2015 йилга келиб, Яқин Шарқ минтақаси нефтининг 4/5 қисми Шарқий Осиё мамлакатларига етказиб берилади . Маълумотларга кўра, бугунги кунда биргина Россия ва Эрон давлатлари ҳудудида дунёдаги жами ёқилғи-энергетика заҳираларининг 50% жойлашган. Россия, Ўзбекистон, Қозоғистон, Туркманистон ва Яқин Шарқ мамлакатлари ҳудудларига эса бутун дунё ёқилғи заҳираларининг 70% тўғри келади.

«« Жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини Жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлашнинг долзарб вазифаларитаъминлашнинг долзарб вазифалари »» мавзу бўйича муҳокама учунмавзу бўйича муҳокама учун САВОЛЛАРСАВОЛЛАР 1. Ахборот ва мафкуравий хавфсизликка таҳдидлар, уларни келтириб чиқарувчи омиллар ва сабаблар нималардан иборат? 2. Мамлакатнинг ахборот хавфсизлиги ва жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлаш борасида Ўзбекистонда яратилган сиёсий-ҳуқуқий, маънавий- маърифий ва ташкилий шарт-шароитлар ҳақида 3 . Жойларда жамиятнинг ахборот-психологик ҳимоясини таъминлаш борасида олиб борилаётган ишлар хусусида (маҳаллий ҳокимият органлари тажрибасидан)

O'xshashlar

Глобаллашув шароитида миллий хавфсизликни таъминлашнинг долзарб масалалари

Ақидапараст оқимларга қарши курашнинг долзарб йўналишлари

Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепциясининг демократик янгиланиш

Янгича ишлаш ва фикрлаш давр талаби асарига ЭССЕ

Дунёда, хусусан Марказий Осиёда диний ақидапарастлик, экстремизм ва халқаро терроризм таҳдидлари