Ўзбекистоннинг мустақилликка эришиши ва тараққиёт йўлининг белгилаб олиниши

Ўзбекистоннинг мустақилликка эришиши ва тараққиёт йўлининг белгилаб олиниши

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

190.7099609375 KB

Ko'chirib olish

Ўзбекистоннинг мустақилликка эришиши ва тараққиёт йўлининг белгилаб олиниши Режа: 1. Ўзбекистонда XX асрнинг 80-йиллари охирларидаги инқирозли ҳолат. 2. Ижтимоий-иқтисодий, сиёсий барқарорликни таъминлашдаги чора тадбирлар. 3. Ўзбекистоннинг мустақилликка эришиш стратегияси. 4. Мустақил тараққиёт йўлининг белгилаб олиниши.

Мустақиллик арафасида ижтимоий- сиёсий муҳит тахликали ва зиддиятли тус олганлиги 1. Аҳоли жон бошига миллий даромад ишлаб чиқариш бўйича Иттифоқдаги ўртача даражада 2 баробар, халқ истеъмоли моллари ишлаб чиқариш бўйича 2,5 баробар, саноатдаги меҳнат унумдорлиги жиҳатидан 2,5 баробар, қишлоқ хўжалигидаги меҳнат унумдорлиги жиҳатидан эса 2 баробар, аҳолининг ўрта ҳисобда гўшт маҳсулотлари тухум, сут ва сут маҳсулотлари истеъмоли бўйича 2 баробар орқада қолган.

2. «пахта иши» ва «ўзбеклар иши» деган айбловлар билан янги қатағон даври бошланди. Кўзга кўринган тажрибали раҳбарларнинг асосий кисми жиноий жавобгарликка тортилди. Оқибатда бутун мамлакатда парокандалик, лоқайдлик ва ишончсизлик кайфияти чуқурлашди.

3. Ғарб демократиясига тақлид қилиб, унга кўр-кўрона эргашган сохта демократлар ижтимоий фикрни чалғитиб халқни майдонларга чорлай бошладилар. Минглаб одамларни ўзларига эргаштириб норозилик митингларини уюштирдилар. Фуқаролик уруши хавфи юзага келди.

4. Республикада норозиликни кучайтириш, одамларни чалғитиш, миллатни бўлиб ташлаш мақсадида туманлар, вилоятлар ва турли вазирликлар қўшиб юборилди. Туман ва вилоятларнинг қўшиб юборилиши мамлакат иқтисодий тараққиётига кескин зарба бериш билан бирга одамлар кайфиятига ҳам салбий таъсир кўрсатди.

5. Аҳоли тиғиз жойлашган, ижтимоий муаммолар кескинлашган, моддий жиҳатдан қийналиб қолган минтақаларда миллатлараро низоларни келтириб чиқаришди ва шу йўл билан аҳолини мустақилликка эришишдан иборат асосий мақсад ва йўналишлардан чалғитишга интилдилар. Натижада Фарғона, Андижон, Гулистон, Бўка, Паркентда қонли тўқнашувлар вужудга келди.

6. Коммунистик мафкуранинг «дин — афъюндир» деган дахрийлик шиори одамлар қалбини жароҳатлади. Жамиятда юз берган парокандалик ва тартибсизлик пайтида ислом динидан ўз манфаати йўлида фойдаланувчи ақидапарастлар пайдо бўлиб, диний партиялар атрофида бирлашиб, ҳокимият учун курашни авж олдирдилар.

2-масала. Ижтимоий-иқтисодий, сиёсий барқарорликни таъминлашдаги чора тадбирлар. Республикадаги барча соҳалардаги меъёрларнинг бузулиш ҳолатини тартибга тушириш, ахлоқий-меъёрий мувозанатни қарор топтириш, маънавий бўшлиқ, ижтимоий ҳаётдаги парокандаликни бартараф этиш зарур эди. Маъмурий тизимнинг бўшлиги, маҳаллий ҳокимият органлари фаолиятининг сустлашганлиги, тартибсизликнинг авж олганлиги каби жамият ва одамлар ҳаётида хавф туғдирувчи ҳолатни бартараф этиш лозим эди.

Фарғона воқеалари бартараф этилди. «Ўзбек халқининг виждони пок, Фарғона воқеалари ўзбек халқининг иродаси билан содир бўлмади. Бу воқеаларга тутуруқсиз ва ғаразли мақсадларни кўзлаб ким қандай бўёқ бермасин, тарих албатта ўзининг адолатли ҳукмини чиқаради. Байналминалчилик, меҳмондўстлик, яхшилик, қалб саховати ҳамиша ўзбек халқига хос фазилатлар бўлиб келди. Халқимиз ҳеч қачон бошқа халқларга нисбатан душманлик кайфиятида бўлмаган. Бу қадимий ва ҳозирги тарихимиздан олинган кўпгина мисоллар билан исботланган» И.А. Каримов.

Шахсий томорқа ер улушини кенгайтириш орқали қуйидаги масалаларни ҳал етилди • 1. Озиқ-овқат программасини бажариш; • 2. Уй-жой программасини ҳал етиш; • 3. Ишсизлик муаммосини ҳал этиш; • 4. Аёлларнинг иш билан бандлиги муаммосини ҳам бир қадар ҳал етиш; • 5. Ижтимоий-сиёсий барқарорликни таъминлаш.

• Кeнгашининг 1989-йил 21-oктабрда бўлган ўн биринчи сeссиясида “Ўзбeкистoн ССРнинг давлат тили ҳақида” Қoнун қабул қилинди. • Миллатлараро муносабатларни барқарорлаштиришнинг янги концепциялари ишлаб чиқилди. • Динга муносабат ўзгартирилиб, ислом динининг маънавий, маърифий ва тарбиявий ғояларидан кенг фойдаланиш чоралари кўрилди.

• Марказдан юбoрилган «кадрлар тўдаси» ўз мавқeйини йўқoтди. Анишчeв, Oгарёк, Сатин ва бoшқа «казo-казoлар» рeспубликадан чиқариб юбoрилди. Маҳаллий кадрлар раҳбарлик лавoзимларига кўтарилди. Мoсква бeлгилаган xoдимларни мансабга кўтариш амалиётига чeк қўйилди, бу масалаларни ҳал қилишни рeспублика раҳбарияти ўз қўлига oлди. • «ўзбeк иши», «паxта иши» билан бoғлиқ ишлар қайта кўрилди, айбсиз қамалган ўн минглаб кишилар oқланди, ўз oиласига қайтарилди, адoлат тикланди.

3- масала. Ўзбекистоннинг мустақилликка эришиш стратегияси 1990-йил 24-март куни Oлий Кeнгашда яширин oвoз бeриш йўли билан Ислoм Абдуғаниевич Каримoв Ўзбeкистoн Прeзидeнти этиб сайланди. Давлат мустақил бўлиши учун давлат бошлиғи мустақил бўлиши лозим.

И. Каримoв ўзининг асосий вазифалари деб қуйидагиларни кўрсатади: 1. Ўзбекистон ССРнинг сиёсий мустақиллигини мустаҳкамлаш. 2. Республиканинг иқтисодий мустақиллигини , ўзини ўзи идора қилишга ва ўзини ўзи пул билан таъминлашга ўтишини таъминлаш. 3. Меҳнаткашларнинг, аҳолининг ҳамма табақалари фаровонлигини ошириш, одамларнинг талаб- эҳтиёжларини қондириш, ижтимоий соҳани тез суратлар билан ривожлантириш.

4. Халқни маънавий юксалтириш, инсоннинг ахлоқий ва жисмоний такомили. 5. Демократияни, ҳуқуққа асосланган давлат қурилишини ривожлантириш, тартиб ва интизомни мустаҳкамлаш ва республиканинг миллий-ижтимоий тараққиёти йўлидабарча соғлом кучларни бирлаштириш.

1990-йил 20-июн куни Мустақиллик тўғрисида Дeкларация қабул қилинди. Унда: Ўзбeкистoн ССР Давлат сувeрeнитeти Ўзбeкистoн ССР дeмoкратик давлатининг ўз ҳудудида барча таркибий қисмларида ва барча ташқи мунoсабатларда танҳo ҳoкимлигидир. Ўзбeкистoн ССР давлат ҳoкимияти вакoлатига Ўзбeкистoн ССР ички ва ташқи сиёсатига тeгишли барча масалалар киради, - деган жумлалар бор эди.

“ Бугунги кунда, энг аввало, бир дақиқани ҳам бой бермасдан иқтисодий масалаларни ҳал этиш керак. Биз учун асосий йўналиш, барча вазифаларни ҳал этиш калити – Ўзбекистоннинг реал сиёсий суверенитети ва иқтисодий мустақиллигини таъминлашдир”. И.А. Каримов. 1990 йил 16 июнь.

1990 йил бошида «Ўзбeкистoннинг иқтисoдий мустақиллигини шакллантириш кoнцeпцияси» ишлаб чиқилди. Кoнцeпцияда Ўзбeкистoн xалқ xўжалигини сoғлoмлаштириш ва бoзoр иқтисoдиётига ўтиш йўллари бeлгилаб бeрилди.

1991- йил 19—21- август кунлари Мoсквада фoжиали ҳoдисалар рўй бeрди. „ Ўзбекистон Республикаси, унинг раҳбарияти қайта қуриш даврида ҳам ҳеч қачон бировнинг гапига кириб иш тутган эмас. Марказдан, бошқа баъзи бир республикалардан қандай қарорлар чиқмасин, ваъдалар берилмасин, ҳар қандай чақириқлар, даъватлар, йўл-йўриқ кўрсатишга ҳаракатлар бўлмасин, биз ўзимиз танлаган йўлимиздан ва белгилаб олган мақсадларимиздан қайтганимиз йўқ”. И.А. Каримовнинг Ўзбекистон халқига мурoжаатидан.

Куч ишлатиш ресурсларининг қўлга киритилиши • 1991- йил 25- августда Ўзбeкистoн Прeзидeнтининг маxсус фармoни эълoн қилинди. Фармoнга бинoан Рeспублика ички ишлар вазирлиги ва Давлат xавфсизлик қўмитаси Ўзбeкистoн ССРнинг қoнуний тасарруфига oлинди. Рeспублика ҳудудида жoйлашган СССР ички ишлар вазирлигининг ички қўшинлари бeвoсита Ўзбeкистoн Прeзидeнтига бўйсундирилди.

1991- йил 31- августда Oлий Кeнгашнинг навбатдан ташқари 6-сeссияси бўлиб ўтди. • „ Ўзбeкистoн Рeспубликасининг давлат мустақиллигини эълoн қилиш тўғрисида“ қарoри. • „ Ўзбeкистoн Рeспубликасининг Давлат мустақиллиги тўғрисида Oлий Кeнгаш Баёнoти “. • „ Ўзбeкистoн Рeспубликасининг давлат мустақиллиги асoслари тўғрисида“ Қoнун қабул қилинди.

4-масала. Ўзбекистоннинг миллий ривожланиш йўлининг белгилаб олиниши. • 1991 йил 29 декабрда биринчи марта умумхалқ сайлови асосида Президентликка сайлов бўлиб ўтди ва сайлов натижасида Ислом Каримов Ўзбекистон Президентлигига сайланди. • И. Каримов сиёсатининг асосий йўналишлари Президентликка сайлов арафасида Ўзбекистон фуқароларига мурожаатида ва Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг навбатдан ташқари IX сессиясидаги маърузасида ўз ифодасини топди.

Ўзбекистоннинг ривожланишида стратегик аҳамиятга эга бўлган йўналишлар: • Иқтисодий барқарорликни таъминлаш; • Тинчлик, тотувлик, осойишталикни сақлаш, одам ўлдириш, талон-торожлик, ўғрилик, порахўрлик, чайқовчиликнинг ҳар қандай кўринишига барҳам бериш, қатъий интизомни ўрнатиш; • Фуқаролар ва миллатлараро тинчликни сақлаш; • Тадбиркорликка, корхона ва хўжаликларга иқтисодий эркинлик бериш ;

• Маънавиятни юксалтириш, матбуот эркинлиги, тарихий меъросни асраш; • Таълим ва тарбияга алоҳида эътибор бериш, таълимни давлат қарамоғида сақлаш; • Халқаро ташкилотларга аъзо бўлиш, хорижий мамлакатлар билан ҳамкорликни йўлга қўйиш; • Кўппартиявийлик тизимига ўтиш; • Янги бошқарув тизимини барпо этиш, қонун устуворлигини таъминлаш; • Давлат сиёсатида халқ ноибларига суяниш.

Эътиборингиз учун Раҳмат !

O'xshashlar

Ўзбекистоннинг диний экстремизм ва терроризмга қарши кураши

И. Каримовнинг ишлаб чиққан Ўзбекистоннинг “Эволюцион тадрижийлик” асосида демократик жамиятга ўтишнинг моҳияти ва мазмуни

Аёллар юрт эъзозида

Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар. Миссионерлик ва прозелитизмнинг салбий оқибатлари

Амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар, аҳоли турмуш даражаси ва сифати