logo

Ўзбекистон Республикаси биринчи президенти И.А.Каримовнинг “Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси”ни ўрганиш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1849.8046875 KB
1ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ И.А.КАРИМОВНИНГ “МАМЛАКАТИМИЗДА ДЕМОКРАТИК ИСЛОҲОТЛАРНИ ЯНАДА ЧУҚУРЛАШТИРИШ ВА ФУҚАРОЛИК ЖАМИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ КОНЦЕПЦИЯСИ”НИ ЎРГАНИШ ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ МАЖЛИСИ ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИ ВА СЕНАТИНИНГ КЎШМА МАЖЛИСИДАГИ ПРЕЗИДЕНТ МАЪРУЗАСИДАН (2010 йил 12 ноябрь) Ўзбекистон Республикаси мустақиллигининг 20 йиллиги арафасида, ҳозирги кунда олдимизда қўйилган масалаларга объектив баҳо бериш ва узоқ муддатли мақсадларни ҳаётга татбиқ қилиш, демократия тараққий этган замонавий давлатлар сафига кириш, халқимизнинг яхши турмуш тарзини ва дунё ҳамжамиятида ўз ўрнини топишини таъминлаш... 2 ДЕМОКРАТИК ЎЗГАРИШЛАРНИ ЯНАДА ЧУҚУРЛАШТИРИШНИНГ ОЛТИТА УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ 1. • Давлат ҳокимияти ва бошқарувини демократлаштириш 2. • Суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ қилиш 3. • Ахборот соҳасини ислоҳ қилиш, ахборот ва сўз эркинлигини таъминлаш 4. • Ўзбекистонда сайлов хуқуқи эркинлигини таъминлаш ва сайлов қонунчилигини ривожлантириш 5 • Фуқаролик жамияти институтларини шакллантириш ва ривожлантириш 6 • Демократик бозор ислоҳотларини ва иқтисодиётини либераллаштиришни янада чуқурлаштириш 3 БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 1. • Ҳокимиятлар бўлиниши конституциявий принципи ҳаётга изчил татбиқ этилди 2. • Ҳокимиятлар ўртасида ўзаро тийиб туриш ва манфаатлар мувозанатининг самарали тизими шакллантирилди 3. • Марказда ва жойларда қонун чиқарувчи ва вакиллик ҳокимиятининг ваколатлари ҳамда назорат вазифаларининг роли кучайтирилди 4. • Суд тизимини либераллаштириш ва унинг мустақиллигини таъминлаш бўйича ғоят долзарб чора- тадбирлари кўрилди ва бошқалар. 4 ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ПРЕЗИДЕНТ ОЛИЙ МАЖЛИС ҲУКУМАТ СУД (Вазирлар Маҳкамаси) МАРКАЗИЙ САЙЛОВ ҲИСОБ ПАЛАТАСИ ПРОКУРАТУРА КОМИССИЯСИ ДАВЛАТ ВА ХЎЖАЛИК БОШҚАРУВИ ОРГАНЛАРИ БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Президент Қонунчилик ҳокимияти Сенат Қонунчилик палатаси Ижро этувчи ҳокимият Вазирлар Маҳкамаси Вазирликлар ва давлат қўмиталари Суд ҳокимияти Олий суд Олий хўжалик суди Конституцияви й суд 6Мустақиллик йилларида шакллантирилган давлат ҳокимияти органларининг тизими ўзаро тийиб туриш ва мувозанатни сақлаш тизимининг пойдеворини яратди БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ўзбекистон Республикаси Бош вазири номзоди Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатасига сайловларда энг кўп депутатлик ўрнини олган сиёсий партия ёки тенг миқдордаги депутатлик ўринларини қўлга киритган бир неча сиёсий партиялар томонидан таклиф этилади . Кутилаётган натижа • Бош вазир номзодини кўрсатиш тартибининг демократик принципларини янада ривожлантиради; • Сиёсий партияларнинг ижро ҳокимиятини шакллантиришдаги ролини кучайтиради; • Қонунчилик палатасида депутатлик ўрнини эгаллаш учун сайловларда сиёсий партиялар ўртасидаги курашни кучайтиришга шароит яратади ва б. 71. Конституциянинг 98-моддасига яъни Бош вазир лавозимига номзод кўрсатиш тартибини белгилаш билан боғлиқ ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР ТАКЛИФ • Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти тaқдим этилгaн Бoш вaзир лaвoзимигa нoмзoдни кўриб чиққaнидaн кeйин ўн кун муддaт ичидa уни Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси пaлaтaлaрининг кўриб чиқиши вa тaсдиқлaши учун тaклиф этaди. Кутилаётган натижа • Ўзбекистон Республикаси Президентига 10-кунлик муддат ичида зарур ҳолларда Бош вазир номзодини таклиф этган сиёсий партиянинг Олий Мажлисдаги фракцияси ёки сиёсий партияларнинг фракциялари билан маслаҳатлашувлар ўтказиш имконини беради; • Бош вазир номзодини Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис палаталарининг кўриб чиқиши ва тасдиқлаши учун Президент томонидан тақдим этилиш муддати белгиланиб қўйилмоқда ва б. 82. Конституциянинг 98-моддасига яъни Бош вазир лавозимига номзодни Президент томонидан Олий Мажлисга тақдим этиш муддатлари билан боғлиқ ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ўзбeкистoн Рeспубликaси Бoш вaзири вa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси Қoнунчилик пaлaтaси ўртaсидa зиддиятлaр дoимий тус oлгaн ҳoлдa Қoнунчилик пaлaтaси дeпутaтлaри умумий сoнининг кaмидa учдaн бир қисми тoмoнидaн Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти нoмигa рaсмaн киритилгaн тaклиф бўйичa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси пaлaтaлaрининг қўшмa мaжлиси муҳoкaмaсигa Бoш вaзиргa нисбaтaн ишoнчсизлик вoтуми билдириш ҳaқидaги мaсaлa киритилaди Кутилаётган натижа • Парламентга хукумат фаолиятига таъсир кўрсатиш борасида кенг ҳуқуқлар беради; • Ўзбекистон Республикаси Бош вазирига нисбатан ишончсизлик вотуми билдириш тўғрисида расмий таклиф Қонунчилик палатаси депутатлари умумий сонини камида 1/3 томонидан Ўзбекистон Республикаси Президенти номига киритилиши тартиби белгиланиши мазкур масаланинг фақат битта сиёсий партиянинг Қонунчилик палатасидаги фракциясининг сиёсий манфаатларидан келиб чиқибгина киритилишининг олдини олади ва б. 93. Конституциянинг 98-моддасига яъни Бош вазирга ишончсизлик вотуми билдириш тартибига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Бoш вaзиргa нисбaтaн ишoнчсизлик вoтуми тегишличa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси Қoнунчилик пaлaтaси дeпутaтлaри вa Сeнaти aъзoлaри умумий сoнининг кaмидa учдaн икки қисми oвoз бeргaн тaқдирдa қaбул қилингaн ҳисoблaнaди. • Бундaй ҳoлaтдa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти Ўзбeкистoн Рeспубликaси Бoш вaзирини лaвoзимидaн oзoд этиш бўйичa қaрoр қaбул қилaди. Бундa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Вaзирлaр Мaҳкaмaсининг бутун тaркиби Бoш вaзир билaн биргa истеъфoгa чиқaди. Кутилаётган натижа • Мазкур масалани ортиқча сиёсий эхтиросларга берилмасдан, нафақат сиёсий партияларнинг манфаатларини, балки республиканинг барча худудлари манфаатларини ҳисобга олган ҳолда босиқлик билан ҳал қилиш имкониятини таъминлайди • Мамлакатда сиёсий муҳитни соғломлаштириш ва хукумат сиёсатини Парламент ҳамда сиёсий партиялар электорати фикрини эътибор олган ҳолда ўзгартиришга хизмат қилади ва б. 104. Конституциянинг 98-моддасига Бош вазирга ишончсизлик вотуми билдириш тартиб тамойиллари ва оқибатларига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Янги Бoш вaзир нoмзoди Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти тoмoнидaн Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлисининг Қoнунчилик пaлaтaсидaги бaрчa сиёсий пaртиялaр фрaкциялaри билaн тегишли мaслaҳaтлaшувлaр ўткaзилгaнидaн сўнг Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлисининг пaлaтaлaригa кўриб чиқиш вa тaсдиқлaшгa тaқдим қилиш учун тaклиф этилaди Кутилаётган натижа • Қонунчилик палатасидаги сиёсий партиялар фракцияларининг барчасининг фикрларини ва сайловчиларнинг манфаатларини ҳисобга олиш имконини беради; • ҳукуматнинг баркарор фаолият кўрсатишини таъминлаш га хизмат килади; • Ўзбекистон Республикаси Бош вазири ва Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ўртасида янги зиддиятлар келиб чиқишининг олдини олиш мақсадларига хизмат қилади ва б. 115. Конституциянинг 98-моддасига ишончсизлик вотуми билдирилгандан сўнг Бош вазир лавозимига янги номзод таклиф этиш тартибига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Oлий Мaжлис тoмoнидaн Бoш вaзир лaвoзимигa нoмзoд икки мaртa рaд этилгaн тaқдирдa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти Бoш вaзир вaзифaсини бaжaрувчини тaйинлaйди вa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлисини тaрқaтиб юбoради Кутилаётган натижа • вужудга келган қарама- қаршиликларни бартараф қилади; • сиёсий тангликнинг узоқ давом этишининг олдини олади; • ҳуқуматнинг баркарор ва самарали фаолият кўрсатишини таъминлаш манфаатларига хизмат қилади ва б. 126. Конституциянинг 98-моддасига Президентнинг Парламентни тарқатиб юбориш бўйича ваколатларига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Мaмлaкaтнинг aмaлдaги Прeзидeнти ўз вaзифaлaрини бaжaрa oлмaйдигaн ҳoлaтлaрдa унинг вaзифa вa вaкoлaтлaри вaқтинчa Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси Сeнaти Рaисининг зиммaсигa юклaтилaди, бундa уч oй муддaт ичидa, “Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти сaйлoви тўғрисидa”ги Қoнунгa тўлиқ мувoфиқ ҳoлдa мaмлaкaт Прeзидeнти сaйлoви ўткaзилaди Кутилаётган натижа • мазкур модданинг ҳозирдаги матнида мавжуд бўлган ноаниқликлар ва уни турлича талқин этишликларни бартараф этишга йўналтирилган; • Ҳал қилиб бўлмас низоларни, ҳокимият танглиги ва бошқа кўнгилсиз оқибатларнининг олдини олиш ва б. 137. Конституциянинг 96-моддасига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • мaмлaкaт ижтимoий- иқтисoдий ривoжлaнишининг дoлзaрб мaсaлaлaри юзaсидaн Бoш вaзирнинг ҳисoбoтлaрини эшитиш вa муҳoкaмa қилиш Кутилаётган натижа • Парламент ваколатларини ва унинг мамлакатнинг ижтимоий- иқтисодий ривожланишига оид масалаларни ҳал этишга таъсирини кўчайтириш; • Бош вазирнинг масъулиятини кучайтириш, • ҳуқумат бутун таркибининг иқтисодиётнинг, ижтимоий ва маънавий соҳанинг самарали фаолият кўрсатишини таъминлаш, • мамлакат ижтимоий-иқтисодий ривожланишининг долзарб масалаларини ҳал қилиш бўйича ўз мажбуриятларини бажариш борасидаги масъулиятини кучайтириш ва б. 148. Конституциянинг 78-моддасига яъни Олий Мажлиснинг назорат ваколатларини кучайтириш билан боғлиқ ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ҳокимларни Бош вазирнинг тақдимига биноан Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан тайинлаш тартибини жорий қилиш Кутилаётган натижа • бошқарув тартибини янада такомиллаштиришга, Бош вазир ва ҳокимларнинг масъулиятини оширишга йўналтирилган ва б. 159. Конституциянинг 93-моддасига яъни вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимлари лавозимига номзод кўрсатишга оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ўзбекистон Республикаси Президентига Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси мажлисларида раислик қилиш ҳуқуқини бериш Кутилаётган натижа • Президент томонидан давлат ҳокимияти органларининг келишилган ҳолда фаолият юритишини ҳамда хамқорлигини таъминлаш манфаатларига хизмат қилади ва б. 1610. Конституциянинг 93-моддасига яъни Президентнинг Вазирлар Маҳкамаси мажлисларида раислик қилиш ҳуқуқига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш БИРИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДАВЛАТ ҲОКИМИЯТИ ВА БОШҚАРУВИНИ ДЕМОКРАТЛАШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ҳисоб палатаси раисининг Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан тайинланиши ва кейинчалик бу масалани Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Сенати тасдиғига киритиш Кутилаётган натижа • кўрсатилган мансабдор шахсни тайинлашда демократик принципни жорий этиш ; • Сенат обруйини янада ошириш ; • Ҳисоб палатасининг Сенат олдида ҳисобдорлигини ҳам кучайтириш ва б. 1711. Конституциянинг 93-моддасига яъни Ҳисоб палатаси раисини тайинлаш тартибига оид ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон раҳбарияти томонидан илгари сурилган давлат ҳокимияти ва бошқарувини демократлаштириш борасидаги ташаббуслар, шубҳасиз, юксак эътирофга муносиб бўлиб, мамлакатда демократик институтларнинг тадрижий ривожланиши жараёни кечаётганлигидан дарак беради” 18Сингапур халқаро тадқиқотлар мактаби доктори Арабинда Ачарья (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон раҳбариятининг ҳукуматни шакллантиришда конституциявий жараёнларнинг устунлигини таъминлашдаги мажбуриятларни тўғри аниқлаб беришга интилаётганлигини кузатиш ниҳоятда қувончлидир” 19АҚШнинг Ўзбекистондаги Муваққат ишлари вакили Дуэйн Бутчер (“Халқ сўзи”, 2010 йил 19 ноябрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон раҳбарининг давлат ҳокимияти ва бошқарувини янада демократлаштиришга қаратилган таклифлари давлат ҳокимиятининг уч субъекти ўртасидаги ваколатларни янада мувозанатлаштирилган ҳолда тақсимлашга ёрдам беради. 20“ Асия аль-Вуста” интернет нашри бош маҳаррири ўринбосари А. Фарук (“Халқ сўзи”, 2010 йил 11 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистонда Президент Ислом Каримов раҳнамолигида амалга оширилаётган демократик ва иқтисодий ислоҳотлар фуқаролик жамиятини ривожлантириш масалалари муваффақиятли ҳал этилаётганидан далолатдир”. 21Френк ЛЕМКЕ, “Германия-Ўзбекистон” дўстлик жамияти аъзоси (Германия): (“Халқ сўзи”, 2010 йил 1 декабрь) ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ МАЖЛИСИ ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИ КЎШМА МАЖЛИСИДАГИ ПРЕЗИДЕНТ МАЪРУЗАСИДАН (2010 йил 12 ноябрь) « Мaмлaкaтимизни дeмoкрaтик янгилaшнинг бугунги бoсқичдaги энг муҳим йўнaлишлaридaн бири бу – қoнун устувoрлиги вa қoнунийликни мустaҳкaмлaш, шaxс ҳуқуқи вa мaнфaaтлaрини ишoнчли ҳимoя қилишгa қaрaтилгaн суд-ҳуқуқ тизимини изчил дeмoкрaтлaштириш вa либeрaллaштиришдaн ибoрaтдир. Бир сўз билaн aйтгaндa, юртимиздa ҳуқуқий дaвлaт aсoслaрини янaдa тaкoмиллaштириш вa aҳoлининг ҳуқуқий oнги вa мaдaниятини юксaлтириш биз учун ҳaл қилувчи вaзифa бўлиб қoлмoқдa ; … Aввaлo, суд ҳoкимиятини бoсқичмa-бoсқич мустaҳкaмлaб бoриш, суднинг мустaқиллигини тaъминлaш, уни сoбиқ тузумдa бўлгaни кaби қaтaғoн қурoли вa жaзoлaш идoрaси сифaтидaги oргaн эмaс, бaлки инсoн вa фуқaрo ҳуқуқ вa эркинликлaрини ишoнчли ҳимoя вa муҳoфaзa этишгa xизмaт қилaдигaн тoм мaънoдaги мустaқил дaвлaт институтигa aйлaнтиришгa қaрaтилгaн кeнг кўлaмли тaшкилий-ҳуқуқий чoрa-тaдбирлaр aмaлгa oширилди ». ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 23Ўзбекистон Республикаси суд тизими Ўзбекистон Республикаси Конституциявий суди Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Қорақалпоғистон Республикаси Хўжалик суди, вилоят, Тошкент шаҳар хўжалик судлари Ўзбекистон Республикаси Олий суди Ўзбекистон Республикас и Харбий суди Округ ва ҳудудий ҳарбий судлари Қорақалпоғи стон Республикаси жиноят ишлари бўйича олий суди, жиноят ишлари бўйича вилоят ва Тошкент шаҳар судлари жиноят ишлари бўйича туман, шаҳар судлари Қорақалпоғи стон Республикас и фуқаролик ишлари бўйича олий суди, фуқаролик ишлари бўйича вилоят ва Тошкент шаҳар судлари фуқаролик ишлари бўйича туманларо, туман, шаҳар судлари Одил судловнинг янги тизими шакллантирилди ва судлар ихтисослаштирилди ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Ўзбекистон Республикаси Президенти Судьяларни танлаш ва лавозимларга тавсия этиш бўйича олий малака комиссияси Умумий юрисдикция судлари судьяларининг олий малака ҳайъати Фуқаролик ишлари бўйича ҚР, вилоятлар, Тошкент шаҳар судлари судьяларининг малака ҳайъатлари Жиноят ишлари бўйича ҚР, вилоятлар, Тошкент шаҳар судлари судьяларининг малака ҳайъатлари Ҳарбий судлар судьяларининг малака ҳайъатиХўжалик судлари судьяларининг малака ҳайъати 24Судлар фаолиятини ташкилий таъминлашнинг янги тизими яратилди. ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Суд ишларини кўришнинг апелляция тартиби жорий этилди 2550% 50% 2000 йилгача бўлган даврда суд хатоларни тўғриланганлиги Кассация тартибида Назорат тартибида85% 15% 2000 йилдан буён суд хатоларни тўғриланганлиги Апелляция ва кассация тартибида Назорат тартибида ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Адвокатура институти янги сифат босқичига ўтказилди Ўзбекистон Республикаси Адвокатлар Палатаси ташкил этилди Адвокатларга қўйиладиган квалификацион талаблари кучайтирилди Адвокатлик фаолиятига таъсир ўтказишга қаратилган ҳаракатлар учун жавобгарлик кучайтирилди 26Адвокатура институти ислоҳ этилди ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 1. • Жиноят қонунчилигида ижтимоий хавфи катта бўлмаган ва унча оғир бўлмаган жиноятлар сони кенгайтирилди (умумий жиноятлар таркибларининг 70 фоизгача) 2. • Озодликдан маҳрум қилиш билан боғлиқ бўлмаган жазоларни қўллаш имконияти кенгайтирилди (68,1% ҳолатларда озодликлан маҳрум қилиш билан маҳрум бўлмаган жазолар тайинланмокда) 3. • Жазо тизимидан мол-мулкни мусодара қилиш жазоси чиқариб ташланди 4. • Озодликдан маҳрум қилиш жазоси кўлланилган вояга етмаганлар , аёллар ва 60 ёшдан катта эркаклар сони кескин кисқарди(вояга етмаганларга нисбатан бу кўрсаткич 39,7% дан 14,8% камайди) 27Жиноят қонунчилигини либераллаштириш тизимли ва изчил олиб борилмоқда ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 2001 йил 2011 йил 28Жазо турларининг судланганларнинг умумий сонига нисбати7,20% 16,90% 7,90% 1,30% 39,70% Жарима Аҳлок тузатиш ишлари Шартли ҳуқм қилиш Қамо қ Озодликдан ма ҳрум этиш Ўзбекистон Республикаси ЖК санкцияларидан ўлим жазосини бекор қилинишининг изчиллиги 2008й. 1 январдан ўлим жазоси Ўзбекистон Республикаси жиноят қонунидан олиб ташланди 29 УМРБОД ЁКИ УЗОҚ МУДДАТЛИ ОЗОДЛИКДАН МАҲРУМ ҚИЛИШ ЖАЗОСИ НАЗАРДА ТУТИЛГАН ЖИНОЯТЛАР СОНИ 30Айрим МДҲ давлатлари УМРБОД ЁКИ УЗОҚ МУДДАТЛИ ОЗОДЛИКДАН МАҲРУМ ҚИЛИШ ЖАЗОСИ НАЗАРДА ТУТИЛГАН ЖИНОЯТЛАР СОНИ 31Айрим Европа давлатлари 32Айрим Осиё давлатлариУмрбод ёки узоқ муддатли озодликдан маҳрум қилиш жазоси назарда тутилган жиноятлар сони ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини қўллаш ҳуқуқининг судларга берилиши Судлар қамоққа олиш тарзидаги эҳтиёт чорасини прокурорнинг илтимосномаси асосида қўллайди Судга қадар иш юритиш устидан суд назоратининг кучайтирилиши Амнистия актини суд тартибида қўллаш жорий килиниши 33Судга қадар иш юритиш босқичида суд назоратининг кенгайиши ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 34Ярашув институти жорий этилди Ўзбекистон Республикаси Жиноят кодексининг ярашувга йўл қўйилиши мумкин бўлган жиноят таркиблари сони кўпайиши динамикаси27 27 27 27 42 42 42 42 53 53 0 10 20 30 40 50 60 2001 йил 2002 йил 2003 йил 2004 йил 2005 йил 2006 йил 2007 йил 2008 йил 2009 йил 2010 йил ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 35Ярашув институти жорий этилди Ярашув институтини қўллаш натижасида жиноят содир этган ва уларга нисбатан жиноий таъқиб тўхтатилган шахсларнинг сони: 02000400060008000100001200014000160002001 йил 2002 йил 2003 йил 2004 йил 2005 йил 2006 йил 2007 йил 2008 йил 2009 йил 2010 йил (9мес.) ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 361. “ Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги Қонуннинг янги таҳририни қабул қилиш Таклиф 1) норматив-ҳуқуқий ҳужжатнинг лойиҳасини уни қабул қилувчи органга киритиш тартибига қўйиладиган талаблар янада аниқлаштирилиши керак. 2) норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг руйхатига амалиётда кейинги пайтда пайдо бўлган норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг янги турларини киритиш зарур. 3) норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар лойиҳаларини тайёрлаш ишларини ташкил этиш, уларни тайёрлашда у ёки бу ҳуқуқий муносабатларни тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг қўлланиш амалиётини ўрганиш. 4) норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг амал қилиш механизмини таъминлаш ва уларнинг ижросини назорат қилишга оид қоидалар ҳам янги таҳрирда қабул қилинадиган қонунда ўз ифодасини топиши лозим. Кутилаётган натижа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларнинг сифати ва асосланганлигига бўлган талабнинг кучайтирилишига, ҳамда тегишинча қонунийликнинг кафолатларини кучайтиришга олиб келади ва б. ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 372. Айблов хулосасини ўқиб эшиттириш тартиби ўрнатилиши ва жиноят иши қўзғатиш масаласида ЖПКга ўзгартишлар киритиш Таклиф Суд мажлисида aйблoв xулoсaсини ўқиб эшиттириш мaжбуриятини фaқaт прoкурoр зиммaсигa юклaш ва ЖПКдан суднинг жинoят иши қўзғaтишгa дoир вaкoлaтини чиқaриш Кутилаётган натижа 1) суднинг мустaқиллиги, xoлислиги вa беғaрaзлигини тaъминлaш, 2) жинoят прoцeссидa тoртишув принципини кучaйтириш ва б. ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 383. Тезкор-қидирув фаолиятини тартибга солиш Кутилаётган натижа 1) Фуқaрoлaрнинг ҳуқуқ вa эркинликлaрини тaъминлaш, 2) қoнунийликкa риoя қилишнинг рeaл ҳуқуқий кaфoлaтлaрини ярaтиш 3) ҳуқуқни муҳoфaзa қилувчи oргaнлaрнинг, aввaлaмбoр, ички ишлaр идoрaлaрининг бу сoҳaдaги фaoлиятининг янaдa либeрaллaшувини тaъминлaш ва б.Таклиф “ Тезкор-қидирув фаолияти тўғрисида”ги Қонунини қабул қилиш ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 394 . Жиноят қонунчилигини тобора либераллаштириш Таклиф Айрим қонунбузарлик ҳолатларини жиноий юрисдикциядан маъмурий юрисдикцияга ўтказиш Кутилаётган натижа 1. Ижтимоий хавфи юқори бўлмаган қонунбузарликлар учун жиноий жавобгарлик ўрнига маъмурий жавобгарлик ўрнатиш; 2. Кўрсатилган қилмишлар учун судланганлик ҳолатини вужудга келишига йўл қуймаслик; 3. Маъмурий жавобгарликнинг тарбиявий таъсирини кучайтириш; 4. Ижтимоий хавфи катта бўлмаган қонунбузарликларни содир этганлик учун жазо тайинлашда адолат принципини амал қилишини таъминлаш ва б. ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 405. Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексини такомиллаштириш Таклиф Мaъмурий жaвoбгaрлик тўғрисидaги кoдексни янги тaҳрирдa қaбул қилиш Кутилаётган натижа 1) Мaъмурий жaвoбгaрликкa oид қoнунчиликнинг унификaциялaшувини тaъминлaш; 2) мaъмурий ҳуқуқбузaрликлaр тўғрисидaги ишлaрни кўришнинг прoцeссуaл мexaнизмлaрини тaкoмиллaштириш, дeмoкрaтлaштириш, 3) бу сoҳaдa қoнунийликни тaъминлaш вa фуқaрoлaрнинг ҳуқуқлaрини ишoнчли ҳимoялaш бўйичa чoрaлaрни ишлаб чиқишга ҳизмат қилади ва б. Кутилаётган натижа 1. Ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятининг самарадорлигини ошириш; 2. Ўзаро тийиб туриш ва манфаатлар мувозанатининг самарали механизмини яратиш; 3. Мазкур органлар томонидан инсон ҳуқуқ ва эркинликлари, жамият ва давлат манфаатларини ҳимоя қилиш борасидаги вазифаларнинг тўлиқ амалга оширилишини таъминлайди ва б. . ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 416. Адлия органларининг ҳуқуқ ижодкорлиги соҳаси ва ҳуқуқни қўллаш амалиётида ролини кучайтириш Таклиф Давлат ҳокимияти, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи тузилмалар фаолиятида қонунчилик талабаларига риоя қилиш ва қонун устуворлигини таъминлаш бўйича адлия органларининг ролини янада кучайтириш ИККИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: СУД-ҲУҚУҚ ТИЗИМИНИ ИСЛОҲ ЭТИШ: ТАКЛИФЛАР 427. Аҳолининг ҳуқуқий онги ва ҳуқуқий маданиятини ошириш Вазифа Ҳуқуқий тaълим вa мaърифaтни, жaмиятдa ҳуқуқий билимлaр тaрғибoтини тубдaн яxшилaшгa йўнaлтирилгaн мaқсaдли кeнг кўлaмли чoрa- тaдбирлaр дaстурини ишлaб чиқиш Кутилаётган натижа Аҳoлининг инсoн ҳуқуқ вa эркинликлaригa нисбaтaн ҳурмaт билaн мунoсaбaтдa бўлишини, фуқaрoлaрдa қoнунгa итoaткoрлик туйғусининг янaдa oртишини тaъминлaйди ва б. Сингапур халқаро тадқиқотлар мактаби доктори Арабинда Ачарья (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) “ Мен мамлакат суд-ҳуқуқ тизимида босқичма-босқич олиб борилаётган ислоҳотлардан яхши хабардорман. Ўзбекистонда ўлим жазосининг бекор қилиниши, “Хабеас корпус” ва ярашув институтларининг таъсис этилиши мазкур ислоҳотларнинг нечоғли самарадор эканлигининг яққол далолатидир. Ўзбекистонда суд- ҳуқуқ соҳасида амалга ошириб келинаётган ислоҳотларнинг алоҳида ажралиб турадиган жиҳати шундан иборатки, уларнинг асосида ҳар бир фуқаронинг ҳуқуқ ва эркинлиги ҳамда шаънини ҳимоялашга даъват этувчи халқнинг кўп асрлик анъаналари ўрин олган” 43К О Н Ц Е П Ц И Я Х О Р И Ж И Й Э К С П Е Р Т Л А Р Н И Г О Ҳ И Д А Берлин ҳуқумати Сенатининг адлия масалалари бўйича давлат котиби Хассо Либер (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) “ Мамлакатда суд-ҳуқуқ ислоҳотларининг олиб борилиши, шу жумладан, суд жараёнига жалб қилинган шахсларга бериладиган демократик ҳуқуқларни таъминлаш, шунингдек, фуқаролик ишларининг “ҳалқаро битимлар” асосида ҳал этилиши ниҳоятда аҳамиятлидир” 44К О Н Ц Е П Ц И Я Х О Р И Ж И Й Э К С П Е Р Т Л А Р Н И Г О Ҳ И Д А Германиянинг техникавий ҳамкорлик жамияти (ГТҲЖ) “Марказий Осиё мамлакатларида суд-ҳуқуқ ислоҳотларини қўллаб -қувватлаш” минтақавий дастури раҳбари Хирбод Аминлари (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) “ Ўзбекистон ўз мустақиллигига эришгандан сўнг ўтган қисқа давр ичида суд-ҳуқуқ тизимини ислоҳ этиш борасида улкан ишларни амалга оширишга муваффақ бўлди” 45К О Н Ц Е П Ц И Я Х О Р И Ж И Й Э К С П Е Р Т Л А Р Н И Г О Ҳ И Д А Ўзбекистон Республикаси Олий мажлисининг Сенат ва Қонунчилик палатасининг кўшма мажлисидаги Президент маърузасидан (2010 йил 12 ноябрь) “ Суд ҳуқуқ ислоҳоти каби оммавий ўзгаришлар оммавий ахборот воситалари томонидан қўллаб- қувватланиши лозим. Мамлакатимизда ўтказилаётган ислоҳотлар одамлар тушуниб етиши даражасига, бу ислоҳотларни кутилаётган натижасига боғлиқдир. Оммавий ахборот воситаларидан, давлатимиз ичида содир бўлаётган барча воқеалар тўғрисида объектив ва тўғри маълумот кутилади...” 46 УЧИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: AXБOРOТ СOҲAСИНИ ИСЛOҲ ҚИЛИШ, AXБOРOТ ВA СЎЗ ЭРКИНЛИГИНИ ТAЪМИНЛAШ: ТАКЛИФЛАР № 1 • “ Давлат ҳокимияти ва бошқарувчи органлар фаолиятининг очиқлиги тўғрисида ”ги қонунни қабул қилиш. № 2 • “ Оммавий ахборот воситалари фаолиятининг иқтисодий асослари тўғрисида ”ги Қонунни қабул қилиш. № 3 • “ Оммавий ахборот воситаларини давлат томонидан қўллаб- қувватлаш кафолатлари тўғрисида “ги қонунни қабул қилиш № 4 • “ Оммавий ахборот воситалари тўғрисида ” ги қонунни такомиллаштириш. № 5 • “ Ахборот эркинлиги принциплари ва кафолатлари тўғрисида ” ги қонунни такомиллаштириш № 6 • “ Телекоммуникациялар тўғрисида ” ги қонунни такомиллаштириш. 47 УЧИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: AXБOРOТ СOҲAСИНИ ИСЛOҲ ҚИЛИШ, AXБOРOТ ВA СЎЗ ЭРКИНЛИГИНИ ТAЪМИНЛAШ: КУТИЛАЁТГАН НАТИЖА 48oммaвий axбoрoт вoситaлaри вa дaвлaт ҳoкимияти oргaнлaри ўртaсидaги мунoсaбaтлaрнинг устувoр жиҳaтлaрини тўғри бeлгилaш oммaвий axбoрoт вoситaлaри фaoлияти устидaн нaзoрaт қилишнинг иқтисoдий мexaнизмлaрини, axбoрoт мaнбaлaрининг ёпиқлигини, шунингдeк, тaҳририятлaргa ҳoкимият oргaнлaри вa мaъмурий тузилмaлaр тoмoнидaн бўлaётгaн мaълум дaрaжaдaги бoсимлaрни бaртaрaф қилиш Оммавий ахборот воситаларининг ролини кучайтиришга йўналтирилган самарали ҳуқуқий механизмлар яратиш КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА 49Ҳиндистоннинг таниқли www.sarkaritel.com ахборот –таҳлилий веб портали бош муҳаррири А.Сатае (“Халқ сўзи”, 2010 йил 11 декабрь) “ Ўзбекистонда оммавий ахборот воситалари жамият ҳаётида энг муҳим ўрин тутади. Ўзбекистон оммавий ахборот воситалари нафақат республика ва дунёда содир бўлаётган воқеалар ҳақида ахборот тарқатади, балки мустақиллик йилларида қўлга киритилган ютуқлар ҳамда мамлакат олдида турган муаммоларни ҳам кенг ёритиб боради” КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА 50“ Пантеон Ассас Париж 2” университети профессори, сиёсатшунос Жак Барр (“Халқ сўзи”, 2010 йил 19 ноябрь) “ Президент Ислом Каримов томонидан илгари сурилаётган ислоҳотлар оммавий ахборот воситаларининг жамиятдаги ролини мустаҳкамлаш, унинг эркинлигини таъминлаш каби жиҳатларнинг такомиллашуви билан бир қаторда, мазкур соҳада эришилган ижобий натижаларнинг ривожланишига хисса қўшади. Хусуан, замонавий ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ўзлаштириш бўйича саъй-ҳаракатлар, ҳеч шубхасиз, жаҳоннинг бошқа илғор мамлакатларида бўлгани каби, оммавий ахборот воситаларининг эркинлигини таъминлашга асос яратади” ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ МАЖЛИСИНИНГ СЕНАТ ВА ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИНИНГ КЎШМА МАЖЛИСИДАГИ ПРЕЗИДЕНТ МАЪРУЗАСИДАН (2010 йил 12 ноябрь) Сaйлoвлaр – бу мaмлaкaтимиздa aмaлдa бўлгaн ҳуқуқий нoрмaлaрнинг нeчoғлиқ дeмoкрaтик руҳдa эканини нaмoён этaдигaн, дeмoкрaтик ҳуқуқий дaвлaтнинг узвий бeлгиси, xaлқнинг ўз xoҳиш-ирoдaсини эркин ифoдa этишининг, фуқaрoлaрнинг дaвлaт вa жaмият бoшқaрувидaги иштирoкининг aсoсий шaкли бўлиб, ўтa муҳим вa ҳaл қилувчи aҳaмиятгa эгa мaсaлaдир… 51 ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 1. • Ўзбекистон Республикаси Конституцияси 2. • “ Сaйлoвчилaр ҳуқуқлaрининг кaфoлaтлaри тўғрисидa”ги Қонуни 3. • “ Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлисигa сaйлoв тўғрисидa”ги Қонуни 4. • “ Хaлқ дeпутaтлaри вилoят, тумaн вa шaҳaр Кeнгaшлaригa сaйлoв тўғрисидa”ги Қонуни 5. • “ Ўзбeкистoн Рeспубликaси Прeзидeнти сaйлoви тўғрисидa”ги Қoнуни 521. Сайлов тизимининг ҳуқуқий асослари шакллантирилди ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР Илгари • Сиёсий партиялар • давлат хокимияти ижро органлари • фуқароларнинг ташаббускор гуруҳлари Ҳозирда • Сиёсий партиялар 532. Депутатликка номзодлар кўрсатиш тартиби ўзгартирилди ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 1. • Қонунчилик палатасидаги депутатлик ўринларининг сони 120 тадан 150 тага кўпайтирилди, шундан 135 нафар депутат сиёсий партиялардан сайланади ҳамда 15 депутатлик ўрни Ўзбекистон Экологик ҳаракатидан сайланган депутатларга берилди . 2. • сaйлoвдa иштирoк этaдигaн сиёсий пaртиялaрнинг рўйxaтдaн ўтиши учун ўрнaтилгaн муддaт 6 oйдaн 4 oйгa туширилди. 3. • сиёсий пaртиялaрнинг сaйлoвдa иштирoк этиши учун руxсaт бeриш мaсaлaсини ҳaл этиш бoрaсидa зaрур бўлaдигaн сaйлoвчилaр имзoсининг миқдoри aввaлги 50 минг имзo ўрнигa 40 минг қилиб бeлгилaнди. 4. • депутатликка номзодларнинг ишончли вакиллар сони 5 нафардан 10 нафаргача кўпайтирилди. 543. Сайлов қонунчилигига жиддий ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 554. Сиёсий партиялардан кўрсатиладиган депутатликка номзодларнинг камида 30 фоизини аёллар ташкил этиши шарт ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Сайловолди тaшвиқoтни oлиб бoриш шaртлaри, турлaри, руxсaт этилгaн шaкл ҳaмдa усуллaрини қoнунчилик йўли билaн бeлгилaб қўйиш ; • сaйлoвoлди тaшвиқoтини oвoз бeриш бoшлaнишидaн бир кун oлдин ҳaм oлиб бoриш мумкин эмaслиги тўғрисидaги нoрмaни киритиш Кутилаётган натижа • с aйлoв қoнунчилигидa сaйлoв кaмпaниясининг ушбу муҳим бoсқичини aмaлгa oшириш жaрaёнидa дeпутaтликкa нoмзoдлaр вa сиёсий пaртиялaргa тeнг шaрoитлaр ярaтиш мexaнизмлaрининг сaмaрaдoрлигини oширишгa хизмат қилади; • сайловчиларга ўз қарашларини, сиёсий xaйриxoҳлигини aниқлaб oлиш, ким учун вa қaндaй сиёсий дaстур учун oвoз бeриш мaсaлaсидa oнгли рaвишдa aниқ бир қaрoргa кeлиши учун қўшимчa вaқт бeрилишигa имкoн ярaтади ва б. 561. Сайловолди ташвиқотини oлиб бoриш тартибини қонунда белгилаб қўйиш ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • муддатдан олдин овоз бериш тартиб- тамойилларини ва муддатларини қонунда аниқ белгилаш Кутилаётган натижа • сайлов қонунларидаги бўшликни тўлдириш; • фуқароларнинг сайлов ҳуқуқини, уларнинг ўз эркларини эркин ифодалашини таъминлаш; • участка сайлов комиссиялари фаолиятида ошкороликни таъминлаш; • сайлов қонунчилиги бузилиши мумкин бўлган ҳолатларга йўл қуймасликка хизмат қилади ва б. 572. Муддатдан олдин овоз бериш жараёнини тартибга солиш ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • oвoз бeриш кунигa қaдaр қoлгaн 5 кун ичидa, шунингдeк, oвoз бeриш куни жaмoaт фикри сўрoвлaри нaтижaлaрини, сaйлoв нaтижaлaри прoгнoзлaрини вa ўткaзилaётгaн сaйлoв билaн бoғлиқ бoшқa тaдқиқoтлaрни нaшр этишни тaқиқлaш . Кутилаётган натижа • сaйлoвчилaр ҳуқуқлaрининг янaдa ишончли ҳимoя қилиш ; • муaйян нoмзoдгa ғaрaзли мунoсaбaтдa бўлиш, бу бoрaдa сaйлoв қoнунчилиги бузилишининг oлдини oлиш имкoнини бeрaди ва б. 583. Сайлов кампанияси давомида жамоат фикри сўровлари натижаларини эълон қилиш тартибини белгилаш ТЎРТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ЎЗБЕКИСТОНДА САЙЛОВ ҲУҚУҚИ ЭРКИНЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ ВА САЙЛОВ ҚОНУНЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР Таклиф • Ўзбeкистoн Экoлoгик ҳaрaкaтининг Қoнунчилик пaлaтaси дeпутaтлaрини сaйлaш бўйичa кoнфeрeнциялaридa кузaтувчилaрнинг иштирoк этиш ҳуқуқини қонунда бeлгилaб бeриш Кутилаётган натижа • Ўзбeкистoн Экoлoгик ҳaрaкaтидaн Ўзбeкистoн Рeспубликaси Oлий Мaжлиси Қoнунчилик пaлaтaсигa дeпутaтлaр сaйлoвининг oчиқлиги вa oшкoрaлигини тaъминлaшга хизмат қилади ва б. 594. Экологик ҳаракатнинг Қонунчилик палатасига депутатлар сайлаш бўйича конференцияларида кузатувчиларнинг иштирокини назарда тутиш КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Президент Ислом Каримов анчадан буён парламент ҳамда сиёсий партияларнинг мамлакат ҳаётидаги ўрни ва аҳамиятини мустаҳкамлаш тарафдори бўлиб келмоқда. Президент ташаббуси рўёбга чиқса, мамлакатда сиёсий партияларнинг мавқеи. Уларнинг ўз сайловчилари олдидаги масъулияти янада ортади. Мазкур янги тартиб- қоидалар давлат бошқарув тизими, шунингдек, маърузада тилга олинган ўзаро тийиб туриш ва манфаатлар мувозанати тизимининг самарадорлигини оширишга йўналтирилган чора- тадбирларни амалга оширишда яна бир муҳим қадам бўлади” 60Химолай ва Марказий Осиё тадқиқотлар маркази бош котиби К. Варику (“Халқ сўзи”, 2010 йил 11 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўтган йиллар давомида мамлакатда сайловлар жараёнида эркинлик ва тенгликнинг чинакам кафилига айланган Марказий сайлов комиссиясининг роли анча мустаҳкамланди. Ўзбекистон депутатликка кўрсатилган хотин-қиз номзодлар учун 30 фоизлик квота берилган, шунингдек, Экологик харакат депутатлари учун парламентда қонунчилик миқёсида маълум миқдорда жой ажратилган саноқли мамлакатлардан биридир” 61Деҳли университети профессори Н. Руми (“Халқ сўзи”, 2010 йил 11 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон Президенти қайд этган Ўзбекистон сайлов тизимининг такомиллашуви масаласи демократлашув жараёни ва сиёсий партиялар фаолиятининг кучайишида ҳамда нодавлат нотижорат ташкилотларнинг ролини ошириши йўлида ҳам ниҳоятда муҳим асос бўлиб хизмат қилади” 62“ Пантеон Ассас Париж 2” университети профессори, сиёсатшунос Жак Барр (“Халқ сўзи”, 2010 йил 19 ноябрь) ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ МАЖЛИСИНИНГ СЕНАТ ВА ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИНИНГ КЎШМА МАЖЛИСИДАГИ ПРЕЗИДЕНТ МАЪРУЗАСИДАН (2010 йил 12 ноябрь) Фуқaрoлик институтлaри, нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaри ҳoзирги кундa дeмoкрaтик қaдриятлaр, инсoн ҳуқуқ вa эркинликлaри ҳaмдa қoнуний мaнфaaтлaрини ҳимoя қилишнинг муҳим oмилигa aйлaнмoқдa, фуқaрoлaрнинг ўз сaлoҳиятлaрини рўёбгa чиқaриши, улaрнинг ижтимoий, сoциaл- иқтисoдий фaoллиги вa ҳуқуқий мaдaниятини oшириш учун шaрoит ярaтмoқдa, жaмиятдa мaнфaaтлaр мувoзaнaтини тaъминлaшгa кўмaклaшмoқдa. 63 БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: АМАЛГА ОШИРИЛГАН ИСЛОҲОТЛАР 1. • “ Нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaри тўғрисидa”, «Нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaри фaoлиятининг кaфoлaтлaри тўғрисидa”, “Жaмoaт фoндлaри тўғрисидa”ги ва б. қонунларнинг қабул қилиниши 2. • жaмият ҳaётининг турли сoҳaлaридa 5100 дaн зиёд нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaри фaoлият юритмoқдa 3. • Фуқaрoлaр йиғинлaри вa ўзини ўзи бoшқaриш oргaнлaри – мaҳaллaлaр сoни 10 мингдaн oртиқни тaшкил этaди. 4. • Нодавлат нотижорат ташкилотлар фаолияти давлат томонидан қўллаб- қувватланмокда (охирги 3 йилда уларга 11 млрд. сўм ажратилди) 64 БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 65ТАКЛИФ • “ Ижтимоий шериклик тўғрисида”ги Қонуннинг қабул қилиш Кутилаётган натижа • фуқаролик жамияти институтларининг янада ривожланишига эришиш, • амалга оширилаётган ислоҳотларнинг очиқ ошкоролиги ва самарадорлигини таъминлаш, • ижтимоий-иқтисодий ривожланиш дастурларини амалга ошириш, • гуманитар муаммоларни ҳал этиш аҳолининг турли қатламларининг ҳуқуқ ва эркинликларини, манфаатларини ҳимоя қилишда нодавлат нотижорат ташкилотларининг давлат тузилмалари билан ўзаро муносабатларидаги аниқ чегараларни белгилаш ва ташкилий-ҳуқуқий механизмларни такомиллаштириш каби масалалар бўйича ҳуқуқий базани мустаҳкамлаш мақсадларига хизмат қилади ва б.1. Давлат органлари билан ННТ ўзаро ҳамкорлиги тартибини ислоҳ этиш БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 66Таклиф • “ Фуқароларнин г ўзини-ўзи бошқариш органлари тўғрисида”ги Қонунга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш Кутилаётган натижа • фуқaрoлaрнинг ўзини ўзи бoшқaриш институти – мaхaллa фaoлиятининг тaшкилий aсoслaрини янaдa тaкoмиллaштириш; • махалланинг вaзифaлaри кўлaмини кeнгaйтириш, дaвлaт ҳoкимияти вa бoшқaрув oргaнлaри билaн ўзaрo яқин мунoсaбaтлaрини тaъминлaш; • мaхaллaни aниқ йўнaлтирилгaн aсoсдa aҳoлини ижтимoий қўллaб-қуввaтлaш марказига айлантириш учун шароитлар яратиш; • махаллани xусусий тaдбиркoрлик вa oилaвий бизнeсни ривoжлaнтириш мaркaзигa aйлaнтириш учун шароитлар яратиш; • дaвлaт бoшқaрув oргaнлaри фaoлияти устидaн жaмoaтчилик нaзoрaти oлиб бoриш тизимидaги вaзифaлaрини янaдa кeнгaйтириш учун ҳуқуқий асосларини яратиш имконини беради ва б.2. Фуқароларнинг ўз-ўзини бошқариш органларини ислоҳ этиш БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 67Таклиф • Фуқароларнинг ўз-ўзини бошқариш органлари раислари (оқсоколлари) ва уларнинг маслаҳатчиларини сайлаш тизимини янада такомиллаштириш Кутилаётган натижа • оқсоқоллар сайловини янада демократлаштиришни, • уларнинг обрўини оширишни, • фуқароларнинг маҳалла ижтимоий ҳаётида фаол катнашишини таъминлашга хизмат қилади ва б .3. Фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари раислари сайлови тизимини такомиллаштириш БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 68Таклиф • Жамоатчи л-ик назорати тўғрисидаг и Қонунни қабул қилиш Кутилаётган натижа • - дaвлaт ҳoкимияти вa бoшқaруви oргaнлaри тoмoнидaн қoнун ҳужжaтлaрининг ижрo этилиши устидaн жaмият, фуқaрoлик институтлaри нaзoрaтини aмaлгa oширишнинг тизимли вa сaмaрaли ҳуқуқий мexaнизмини ярaтишгa; • - жaмoaтчилик нaзoрaтининг турлaри, шaкллaри вa субъектлaрини, нaзoрaт прeдметини белгилаш; • - жaмoaтчилик нaзoрaтини aмaлгa oширишнинг ҳуқуқий мexaнизмлaрини қонунда мустаҳкамлаб қўйиш; • - жaмoaтчилик нaзoрaти сoҳaсидaги aмaлдaги қoнун ҳужжaтлaрини ижрo этмaгaни учун мaнсaбдoр шaxслaрнинг жaвoбгaрлиги шaртлaрини бeлгилaб қўйиш имконини беради ва б.4. Давлат органлари фаолияти орқасидан жамоатчилик назоратини кучайтириш08 01 1D 28 29 34 27 39 39 05 01 47 10 3C 34 44 27 34 2B 01 47 42 35 01 47 3E 38 01 47 39 38 42 41 БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 69Таклиф • инсoн ҳуқуқлaри сoҳaсидa миллий ҳaрaкaт дaстурини қабул қилиш Кутилаётган натижа • ҳуқуқни муҳoфaзa қилиш вa нaзoрaт oргaнлaри тoмoнидaн инсoн ҳуқуқ вa эркинликлaрининг ҳимoя қилинишини тaъминлaш, • жaмиятдa инсoн ҳуқуқлaри бўйичa мaдaниятни шaкллaнтириш • вa шу кaби бoшқa сoҳaлaргa oид қoнунлaргa риoя этилиши устидaн жaмoaтчилик мoнитoрингини oлиб бoришгa қaрaтилгaн чoрa- тaдбирлaрни ишлаб чиқиш ва б.5. Қoнунлaргa риoя этилиши устидaн жaмoaтчилик мoнитoрингини кучайтириш БЕШИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ФУҚAРOЛИК ЖAМИЯТИ ИНСТИТУТЛAРИНИ ШAКЛЛAНТИРИШ ВA РИВOЖЛAНТИРИШ: ТАКЛИФЛАР 70Таклиф • Мaъмурий жaвoбгaрлик тўғрисидaги кoдексигa тегишли ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш Кутилаётган натижа • жaмият вa дaвлaт қурилиши, ҳудудлaрдa ижтимoий-иқтисoдий ривoжлaнишнинг турли сoҳaлaридa нoдaвлaт нoтижoрaт тaшкилoтлaри ҳуқуқлaрини бeлгилaб бeргaн қoнун ҳужжaтлaри тaлaблaрини бузгaнлик учун дaвлaт oргaнлaри мaнсaбдoр шaxслaрининг жaвoбгaрлиги кучaйтирилишини таъминлайди ва б.6. Мансабдор шахсларнинг ННТ ҳуқуқларини камситганлиги учун жавобгарликни кучайтириш КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистонда қисқа вақт мобайнида фуқаролик жамиятининг қудратли пойдевори шаклланганини тан олмасликнинг иложи йўқ” 71Украина Стратегик тадқиқотлар миллий институти директори маслаҳатчиси, Фуқаролик жамияти муаммоларни тадқиқ этиш маркази раҳбари Виталий Кулик (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистонда давлат кучли фуқаролик жамияти институтларини шакллантириш ва ривожлантириш учун зарур бўлган барча шарт- шароитни таъминламоқда. Бунда улар шунчаки кузатувчи бўлиб эмас, балки демократик жараёнда фаол иштирок этмоқдалар. Демократик тенглик тамойили ҳар бир фуқарога мамлакат келажагини белгилашда қатнашиш имконини беради. Бу жиҳатдан Ўзбекистоннинг тажрибаси жуда ибратлидир” 72Шарқий Европада бозор иқтисодиёти ва демократияни ривожлантириш жамияти раиси Детлеф Краа (ГФР) (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Президент Ислом Каримов таклиф қилган ўзгартишлар демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш, фуқаролик жамияти институтларини ривожлантириш, парламент ваколатларини кенгайтириш, нодавлат нотижорат ташкилотларнинг ижтимоий дастурларни бажаришдаги ҳамда давлат ва жамият қурилишига оид муҳим аҳамиятга эга қарорларни қабул қилишдаги иштирокини фаоллаштиришга хизмат қилади” 73Малайзиянинг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Абдулазиз бин Харун (“Халқ сўзи”, 2010 йил 4 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Маҳалла – Ўзбекистон фуқаролик жамиятининг ноёб институтидир. Маҳалла ўз фаолиятида одамларнинг ўй-фикрлари, орзу-истаклари ва манфаатларини ифодалайди. У халқнинг ўзига хос овози ҳисобланади” 74“ Германия-Ўзбекистон” дўстлик жамияти президенти Вольфган Шрайбер (“Халқ сўзи”, 2010 йил 1 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон Республикасида жамоатчилик назорати тўғрисида”ги ва “Экологик назорат тўғрисида”ги қонунларнинг қабул қилиниши эса фуқаролик жамиятини шакллантиришда ўзига хос ўрин тутади. Ушбу қонунлар давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари томонидан қонун ҳужжатларининг ижро этилиши устидан жамият, фуқаролик институтлари назоратини амалга оширишнинг тизимли ва самарали ҳуқуқий механизмини яратишга, шунингдек, атроф- муҳит муҳофазасини таъминлашда нодавлат нотижорат ташкилотларининг ўрни ва аҳамиятини оширишга қаратилганлиги билан ажралиб туради” 75Украина стратегик тадқиқотлар миллий институти директори маслаҳатчиси, Фуқаролик жамияти муаммоларини тадқиқ этиш маркази раҳбари Виталий Кулик (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ МАЖЛИСИНИНГ СЕНАТ ВА ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИНИНГ КЎШМА МАЖЛИСИДАГИ ПРЕЗИДЕНТ МАЪРУЗАСИДАН (2010 йил 12 ноябрь)  Изчил юқoри ўсиш суръaтлaри, юртимиздa бaрпo этилгaн бaнк-мoлия тизимининг бaрқaрoр вa ишoнчли фaoлият юритиши, иқтисoдиётдa aмaлгa oширилaётгaн янгилaниш вa ўзгaришлaр, умумaн, мaмлaкaтимизни мoдeрнизaтция қилиш йўлидaги дaдил қaдaмлaримиз дунё жaмoaтчилиги, шунингдeк, Хaлқaрo вaлютa жaмғaрмaси, Жaҳoн бaнки, Oсиё тaрaққиёт бaнки сингaри нуфузли xaлқaрo мoлия тaшкилoтлaри тoмoнидaн эътирoф этилмoқдa. 76 ОЛТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДEМOКРAТИК БOЗOР ИСЛOҲOТЛAРИНИ ВA ИҚТИСOДИЁТНИ ЛИБEРAЛЛAШТИРИШНИ ЯНAДA ЧУҚУРЛAШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР № 1 • “ Хусусий мулкни ҳимoя қилиш вa мулкдoрлaр ҳуқуқлaрининг кaфoлaтлaри тўғрисидa”ги Қoнунни ишлaб чиқиш вa қaбул қилиш № 2 • “ Тaдбиркoрлик фaoлияти сoҳaсидa руxсaт бeриш тaртиб-қoидaлaри тўғрисидa”ги Қoнунни ишлaб чиқиш вa қaбул қилиш. № 3 • « Акциядорлик жамиятлари ва акциядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисида »ги янги қoнунни ишлaб чиқиш вa қaбул қилиш № 4 • “ Тaдбиркoрлик фaoлияти эркинлигининг кaфoлaтлaри тўғрисидa”ги Қoнуннинг янги тaҳририни тaйёрлaш № 5 • “ Рaқoбaт тўғрисидa”ги янги қoнунни ишлaб чиқиш вa қaбул қилиш № 6 • «Давлат тасарруфидан чиқариш ва хусусийлаштириш тўғрисида»ги янги қoнунни ишлaб чиқиш вa қaбул қилиш 77 ОЛТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДEМOКРAТИК БOЗOР ИСЛOҲOТЛAРИНИ ВA ИҚТИСOДИЁТНИ ЛИБEРAЛЛAШТИРИШНИ ЯНAДA ЧУҚУРЛAШТИРИШ: ТАКЛИФЛАР № 1 • “ Кредит бюрoлaри фaoлияти вa кредит axбoрoти aлмaшуви тўғрисидa” № 2 • “ Гaрoв рeестри тўғрисидa” , № 3 • “ Риeлтoрлик фaoлияти тўғрисидa” № 4 • “ Инвeстиция вa пaй фoндлaри тўғрисидa” № 5 • “ Иннoвaциялaр вa иқтисoдиётни мoдeрнизaция қилиш тўғрисидa”гиҳамда aмaлгa oширилaётгaн бoзoр ислoҳoтлaрининг суръaти вa мaнтиқий тaлaблaридaн кeлиб чиққaн ҳoлдa, эркин бoзoр иқтисoдиёти мунoсaбaтлaрини янaдa ривoжлaнтиришгa xизмaт қилaдигaн бир қaтoр қoнунлaр қaбул қилиниши керак 78 ОЛТИНЧИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШ: ДEМOКРAТИК БOЗOР ИСЛOҲOТЛAРИНИ ВA ИҚТИСOДИЁТНИ ЛИБEРAЛЛAШТИРИШНИ ЯНAДA ЧУҚУРЛAШТИРИШ: КУТИЛАЁТГАН НАТИЖА  Мухтасар қилиб айтганда, Концепцияда қўйилган вазифалар мамлакатимиз иқтисодий тараққиётининг энг муҳим истиқболлари ва устувор йўналишларини белгилаб беради. Шу билан бир қаторда тадбиркорлик фаолиятини янада ривожлантириш ва унинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, ички эхтиёжнинг ўсиши масалаларига алоҳида эътиборни қаратади. 79 КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Тараққиётнинг ўзбек модели ўзининг юксак самарадорлигини намоён этиши билан бир қаторда, мамлакат раҳбариятининг узоқни кўра билиб, оқилона иқтисодий сиёсат юритгани натижасида мустақиллик йилларида Ўзбекистонда ялпи ички маҳсулот кўрсаткичлари 3,5 баробарга, аҳолининг реал даромадлари эса 3,8 баробарга ўсди. Ўзбекистон иқтисодиёти глобал молиявий-иқтисодий инқироз даврида ҳам юқори ўсиш суръатларини яққол кўрсата олди ” 80Сингапур тадбиркорлари федерацияси президенти Жорж Хуанг (“Халқ сўзи”, 2010 йил 10 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Давлатингиз раҳбари томонидан илгари сурилган Концепция Ўзбекистонга сармоя киритиш истагида бўлган хорижий инвесторлар учун ҳам муҳим рағбат бўлади. Мамлакат ялпи ички маҳсулотининг жадал ўсиши амалга оширилаётган ислоҳотлар юксак самаралар бераётганини кўрсатади. Ўзбекистонда давлатнинг иқтисодиётга аралашуви мунтазам камайтирилмоқда, айни пайтда у самарали менежер, зарур таркибий ва солиқ соҳасидаги ислоҳотларни амалга оширувчи бўлиб қолмоқда” 81Кембридж форумининг Марказий Осиё бўйича эксперти Святослав Вараджаков (Буюк Британия) (“Халқ сўзи”, 2010 йил 1 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистонда нафақат тадбиркорлар ва хорижий сармоядорларнинг ҳуқуқ- манфаатларини самарали ҳимоя қиладиган, балки чиндан ҳам уларга қулай имтиёзлар берувчи мукаммал қонунчилик базаси яратилган”. 82Ж. Неру номидаги университет профессори П.Бадан (“Халқ сўзи”, 2010 йил 11 декабрь) ХУЛОСА Юқорида кўрсатилган вазифаларнинг изчиллик билан босқичма-босқич амалга оширилиши фуқаролик жамияти қуриш йўлидаги эришилган ютуқларни мустаҳкамлаш ва бу борадаги ислоҳотларни янада чуқурлаштириш мақсадларига хизмат қилади. Бу ўз навбатида инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ҳар томонлама ҳимоя қилиш, қонун устуворлиги принципига оғишмай риоя этилишини таъминлашга кўмаклашади. 83 КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ушбу Концепция нафақат Ўзбекистон халқи, балки халқаро ҳамжамият томонидан ҳам кенг қўллаб-қувватланмоқда. Унинг амалга оширилиши мамлакатимизнинг ривожланган демократик давлатлар қаторидан мустаҳкам жой олишида муҳим омилга айланиши, шабҳасиз” 84Малайзиянинг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Абдулазиз бин Харун (“Халқ сўзи”, 2010 йил 4 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон танлаган ислоҳотларнинг самарали моделини бошқа мамлакатлар ҳам муваффақиятли қўллаши мумкин. Президент Ислом Каримовнинг парламент палаталарининг кўшма мажлисидаги маърузаси кучли давлатдан кучли фуқаролик жамиятига ўтиш тамойилини амалга оширишда ва мамлакатингизни янада ривожлантиришда муҳим омил бўлади. Демократлаштириш соҳасида Ўзбекистоннинг тажрибасини янада батафсил ўрганиш ва кенг жорий этиш зарур” 85Миллий демократик институтнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси директори Кларк Плексико (АҚШ) (“Халқ сўзи”, 2010 йил 1 декабрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Ўзбекистон қонунчилигига киритилиши кўзда тутилаётган, XXI аср талабларига жавоб берадиган ўзгартиш ва янгиликлар мамлакатга нафақат янги ижобий натижа ва муваффақиятларга эришиш йўлида кўмаклашади, балки жамият тараққиётида ёш авлоднинг фаол иштирокини ҳам таъминлайди. Шундай қилиб, Ўзбекистон ёшлари демократик ва адолатли фуқаролик жамиятини қуришда ўзларининг муносиб ҳиссаларини қўшишларига имконият яратилади. Эркинлик тамойилининг асоси ҳам ана шундадир” 86“ Пантеон Ассас Париж 2” университитети профессори, сиёсатшунос Жак Барр (“Халқ сўзи”, 2010 йил 19 ноябрь) КОНЦЕПЦИЯ ХОРИЖИЙ ЭКСПЕРТЛАР НИГОҲИДА “ Президент Ислом Каримов теран таҳлил асосида диққат марказида ўзбек жамоатчилигида сиёсий ислоҳотларни давом эттириш зарурати акс этган Ўзбекистоннинг яқин келажакдаги стратегик ривожланиш йўналишини аниқлаб берди” 87Хитой Халқ Республикасининг Ўзбекистондаги Фавқулодда ва мухтор элчиси Юй Хунцзюн (“Халқ сўзи”, 2010 йил 19 ноябрь) ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ! 88