Диний экстремизм ва терроризм – жамият барқарорлигига таҳдид - Milliy istiqlol g'oyasi - Slaydlar

Диний экстремизм ва терроризм – жамият барқарорлигига таҳдид

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

448.5 KB

Ko'chirib olish

МАВЗУ: Диний экстремизм ва терроризм – жамият барқарорлигига таҳдид www.arxiv.uz

Хавфсизликка путур етказадиган хавф-хатар ва таҳдидлар Минтақавий можаролар Диний экстремизм ва фундаментализм Агрессив миллатчилик Этник ва миллатлараро қарама-қаршиликлар Коррупция ва жиноятчилик Маҳаллийчилик ва уруғ-аймоқчилик Экологик ва ядровий қурол муаммоси ва бошқалар И . К аримов. Ўзбекистон ХХ I аср бўсағасида. Хавфсизлик к а таҳдидлар , тараққиёт шартлари ва кафолатлари . www.arxiv.uz

Экстремизм (лотинча – « ақл бовар қилмас даражада » , « ҳаддан ошиш » ) жамиятда қабул қилинган қонун-қоидаларга зид бўлган, кескин радикал қарашлар ва ҳаракатларни англатади. Бундай ҳаракатларга диний тус бериш диний экстремизмга олиб келади. Диний экстремизм - жамият учун анъанавий бўлган диний қадриятлар ва ақидаларни рад этиш, уларга зид бўлган ғояларни алдов ва зўрлик билан тарғиб қилишга асосланган назария ва амалиётни англатади. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Ақидапарастлик (ақида - арабча – ишонч) муайян шароитда, бирон-бир ғоя ёки тамойилга қатъий ишонч ва уни мутлақлаштириш асосида шаклланган қоида ва тартибларни ҳамда уларни шароит, ҳолат, вазиятни ҳисобга олмаган ҳолда, кўр-кўрона қўллаш ва уринишни англатади. У муайян қонун ва қоидалар таъсир доирасини сунъий равишда кенгайтиришга уринишда ёрқин намоён бўлади. У ёки бу ҳодиса, қоида ёки тамойилни мутлақлаштиришга асосланган ёндашувни ижтимоий ҳаётнинг истаган соҳасидан топиш мумкин. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

Мутаассиблик (фанатизм – французча-«ибодат») муайян ғояларнинг тўғри эканига қаттиқ ишониш, уларга муккасидан берилиш, « ўзгалар » ва « ўзгача » қараш ва ғояларга муросасиз муносабатда бўлиш, бошқа фирқа ва мазҳабларни бутунлай рад этган ҳолда, уларни тан олмасликда намоён бўлади. Мутаассиблик барча даврларда турли дин ва йўналишлар орасида кескин низо ва тўқнашувлар келиб чиқишига сабабчи бўлган. www.arxiv.uz

- конституцион тузумни ағдариш, - давлат я х литлиги га путур етказиш, - давлат хавфсизлигини қўпориш , - ҳокимият вазифаларини ноқонуний равишда эгаллаш , - ноқонуний ҳарбий уюшмаларни ташкил этиш , - террористик фаолиятни амалга ошириш , - ф уқароларни дин и й, ижтимоий, ирқий, миллий белгилар и д а н келиб чиқиб камситиш ; - ғ оявий, сиёсий, ирқий, ёки диний ғаразликка асосланган, ёки айрим ижтимоий гуруҳ лар га қарши қаратилган оммавий тартибсизликлар, ижтимоий беқарорликни ке л тириб чиқариш ва ҳ.к. www.arxiv.uz

“ Терроризмга қарши кураш тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қ онуни 2-моддасининг 2-бандида “терроризм”тушунчасига қуйидагича таъриф берилган: “ Терроризм – сиёсий, диний, мафкуравий ва бошқа мақсадларга эришиш учун шахснинг хаёти, соғлигига хавф туғдирувчи, мол - мулк ва бошқа моддий объектларнинг йўқ қилиниши (шик а стлантирилиши) хавфини келтириб чиқарувчи ҳамда давлатни, ҳалқаро ташкилотни, жисмоний ёки юридик шахсни бирон бир ҳаракатлар содир этишга ёки содир этишдан тийилишига мажбур қилишга, халқаро мунособаталарни мураккаблаштиришга, давлатнинг с у веренитетини, ҳудудий я х литлигини бузишга, хавфсизлигига путур ет к азишга, қуролли мажоралар чиқаришни кўзлаб иғвогарликлар қилишга, аҳолини қўрқитишга, ижтимоий - сиёси й вазиятни беқарорлаштиришга қаратилган, Ўзбекистон Республикасининг Жиноят К одексида жавобгарлик н а зарда тутилган зўрлик, зўрлик ишлатиш билан қўрқитиш ёки бошқа жиноий қилмишлар ”. www.arxiv.uz

Марказий Осиё минтақасида экстремистик ва террористик гуруҳлар ўз мақсадлари йўлида қандай омиллардан фойдаланадилар? Асосий ички омиллар: • Жойларда маънавий-тарбиявий, мафкуравий ишларни ташкил этиш борасида йўл қўйилаётган сусткашликлар ва айрим камчилик лар ; • Аҳоли ва, айниқса, ёшлар орасида диний билимларга бўлган қизиқишнинг мавжудлиги (айнан шу омилдан ушбу радикал гуруҳлар ўз мақсадлари йўлида кенгроқ фойдаланишга интиладилар); • Янгича иқтисодий муносабатларнинг шаклланиши даврига хос ижтимоий- иқтисодий муаммолар. Асосий ташқи омиллар : • Экстремистик ва террористик гуруҳларнинг “Ал-Қоида”, “Толибан”каби радикал ҳаракатлар ва бошқа манфаатдор кучлар томонидан моддий ва моддий-техник жиҳатдан қўллаб-қувватланиши; • Террористик ҳаракталарга моддий жиҳатдан ҳомийлик қилувчи Афғонистон ҳудудидаги наркомафиоз гуруҳлар фаолиятининг кучайиши; • Айрим давлатларнинг ёқилғи-энергетика заҳирларига бой бўлган ҳудудларни “эгаллашга” қаратилган режаларини амалга оширишга “ёрдам берувчи” террористларни тайёрлаш билан шуғулланадиган махсус хизматлар фаолияти (бу ерда ушбу давлатлар ва террористик гуруҳлар бир-биридан ўз мақсадлари йўлида фойдаланадилар) . www.arxiv.uz

Ўзбекистон Республикасининг терроризмга қарши кураш борасида халқаро ҳамкорликдаги фаолияти • Ўзбекистон Республикаси БМТ нинг терроризмга қарши курашга т а алуқли бўлган барча 1 1 та конвенция сига ва 2 та протокол ига қўшилган. www.arxiv.uz

Ўзбекистон Республикаси терроризмга қарши курашда ҳамкорлик тўғрисидаги Битимларни 24 та давлат билан имзолаган Австрия, Оз а рбайжон , Болгария , Германия, Грузия, Ҳиндистон , Э р о н , Италия , Қозоғистон , Х итой , Қ и р ғиз истон , Қувайт , Латвия , Литв а , Молдова , П о кист о н, Польша , Росси я , Т о жикистон , Тур кия , Чехия ва бошқ. www.arxiv.uz

Қуйидаги мамлакатлар билан б итим тузиш масаласи ўрганилмоқда : Швеция , Франция , Буюк Б ритания , Руминия , Словаки я , АҚШ , Венгрия , Инд онезия , И с р о ил, Иордани я , Миср , Саудия Арабистон и Қироллиги , Бирла ш га н Араб А мирлиги www.arxiv.uz

Ўзбекистон Республикаси терроризмга қарши кураш борасида қуйидаги ҳалқаро ташкилотлар билан ҳамкорли к қилади: • БМТ нинг аксилтеррористик қ ўмитаси (КТК) • ЕХҲТ котибиятининг аксилтеррористик тизими • Ш ҲТ минтақавий аксилтеррористик тузулмаси (РАТС) • МДҲ аксилтеррористик маркази • Интерпол www.arxiv.uz

БМТ А ксилтеррористик қ ўмитаси (КТК) • БМТнинг 2001 й и л 28 сентябрдаги 1373 сонли резолюцияси асосида ташкил этилган • Таркибига Х авфсизлик Кенгашининг 15 аъзоси киради www.arxiv.uz

БМТ А ксилтеррористик қ ўмитаси нинг вазифалари • БМТнинг 1373 сонли резолюциясини нг барча аъзо давлатлар томонидан бажарилишини назорат қилиш ва терроризмга қарши курашда бевосита к ў маклаш ади . • Дун ё давлатлар и томонидан аксилтеррористик чора -тадбирларни амалга оширилишини кенг доирада ва мунтазам кузат иб боради . • Терроризмга қарши курашга йўналтирилган чораларни амалга ошириш жараёнида юзага кел ади ган қийинчиликларни бартараф этиш учун қўшимча ёрдам манбааларини аниқлайди. • БМТга аъзо давлатлар билан ҳамкорликда уларнинг аксилтеррористик фаолиятидаги камчиликларини аниқлаш ва бартараф қилиш , зарур бўлган да техник ё рдам к ў рсатиш ишлар и ни ташкил этади . • КТК амалда маълумотларни тўплаш ва тарқатиш маркази бўлиб, шу билан бирга 60 та х алқаро ва минтақавий ташкилотларнинг фаолиятини режалаштиради . www.arxiv.uz

Е Х Ҳ Т котибиятининг аксилтеррористик бўлинмаси (АТП) АТП 2001 йил 4 декабрда ташкил этилган . Мақсади : Е Х ҲТга аъзо 55 та давлатнинг аксилтеррористик фаолияти да ва б у борадаги салоҳиятида мавжуд камчиликларни аниқлаш орқали ташкилотга аъзо мамлакатлар ва бошқа ҳалқаро, минтақавий, минтақалараро ҳамда но ҳ укумат ташкилотлар нинг аксилтеррористик фаолият ини ташкил этишда а х борот - ресурс манбаи вазифасини бажар иш . Асосий фаолият йўналиши: АТП Е Х ҲТ га аъзо давлат лар нинг терроризмга қарши курашдаги фаолиятига кўмаклаш иш, ташкилотга аъзо ҳар бир мамлакатнинг аксилтеррористик фаолияти билан боғлиқ бўлган турли сўровларига ам а лий ёрдам кўрсат иш. www.arxiv.uz

Шанхай Ҳамкорлик Ташкилотининг минтақавий аксилтеррористик тизими ( РАТ С ШОС ) РАТС - Шанхай Ҳамкорлик Ташкилотига а ъзо давлатлар раҳбарлари нинг бир неча қарор лари асосида ташкил этилган ( Шанхай- 2001 й. , Санкт-Петербург - 2002 й. ва Москва- 2003 й. с аммитлари да қабул қилинган қарорлар асосида ) . РАТ С доимий фаолият олиб борувчи ташкилот бўлиб аъзо давлатларининг ҳуқуқни мухофаза қилувчи ва ма х сус хизматларининг аксилтеррористик фаолиятини мувофиқлаштир ади , террористик фаоли я тда гумонланган шахсларни нг ҳалқаро қидирувига ёрдам беради . РАТ С органлари – Кенгаш; Ижрои я қ ўмита. РАТ С Ижроия қ ўмитаси директори ҳар 3 йилда ратация қилинади. Ҳозирги кунда бу лавозимга Қ ирғизистон вакили Мирзакан Субанов тайинланган (2007 й . м арт ойи дан бошлаб ) . РАТСнинг штаб-квартираси Тошкент шаҳрида жойлашган. www.arxiv.uz

МДҲ А ксилтерористик маркази (АТЦ) АТЦ 2000 йил 20 июнда ўз фаолиятини бошлаган. МДҲ га аъзо 11 давлат ма х сус хизматларининг фаолиятини мувофиқлаштиради. Ҳозирги вақтда АТЦ раҳбари лигига Россия вакили Андрей Новиков тайинланган. www.arxiv.uz

Марказий Осиё давлатлар и да фаоли я ти та ъ қиқланган диний - этремистик ва террористик ҳаракатлар 1. “Хизб ут- т а ҳ рир ал-Ислами я ” ; 2. “Туркистон ислом партияси” ( олдинги вақтда “ Ўзбекистон ислом ҳаракати ” деб ҳам аталган ) ; 3. « Нурчилар »; 4. « Акромийлар »; 5. “ Джамиат-и исломи я Табли ғ” (“Табли ғ ” деб ҳам юритилади ) ; 6. “ Джамаат-и Ислами я” ( “ Джамаат-и Ислами я П о кист о н ” номи билан ҳам маълум ) ; 7. “ Т о либон ” ислом ҳаракати; 8. “ Ал- Қо ида ” ; 9. “ Ал-Ихван ал-Муслимун ” ( “ Мусулмон биродарлари” ) ; 10. “Шарқий Туркистон ислом ҳаракати ” ( “Шарқий Туркистон ислом партияси” номи билан ҳам юритилади ) ; 11. “Шарқий Туркистон ахборот маркази” ; 12. “Шарқий Туркистон озодлиги ҳаракати” ; 13. “Уйғур ёшларининг бутунжаҳон конгресси” ; 14. “ Лашкар-и Той и б ” (келиб чиқиши Покистондан) 15. “ Ал-Джих о д ал-Му қ аддас ” ( “ Ал-Джих о д ” номи билан ҳам маълум ) 16. “ Ал-Джамаа ал-Исламия ”. www.arxiv.uz

Марказий Осиё давлатларининг диний экстремизм ва терроризмга қарши кураш борасида ўзоро ҳамкорлиги - минтақа давлатларининг тегишли қонунчилигини минтақавий хавсизликни таъминлашнинг долзарб вазифаларидан келиб чиқиб, жумладан, Шанхай Ҳамкорлик Ташкилоти доирасидаги аксилтеррористик фаолият бўйича белгиланган вазифаларни ҳам инобатга олиб, мувофиқлаштириш; - терроризмнинг профилактикасига қаратилган тадбирларни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш. Ушбу йўналиш кенг қамровли ва кўп қиррали бўлгани боис, уни амалга оширишда нафақат ҳуқуқни ҳимоя қилиш органлари, балки бутун жамият ва давлат идоралари жалб қилиниши талаб этилади. Шу ўринда қайд этиш лозимки, гарчи масаланинг бундай қўйилиши янгилик бўлмасада (чунки бу масалани бугунги кунда барча давлатлар тўла англаб етганлар дейиш мумкин), уни амалга ошириш борасида ҳали қилиниши керак бўлган ишлар жуда кўп; - диний экстремизмнинг турли кўринишларига, унинг “ғоявий асосларига” қарши қаратилан мафкуравий курашни янада фаоллаштириш ва бу борада давлатлараро мувофиқлаштирилган позицияларни ишлаб чиқиб, уларни амалга ошириш; - диний экстремизм ва терроризмнинг минтақа ҳаётига салбий таъсири билан боғлиқ муаммоларни ҳар томонлама, чуқур ва тизимли тадқиқ этиш зарурати мавжудки, бундай тадқиқотлар ушбу соҳада хавфсизликка таҳдидларни бартараф этишда минтақа давлатларининг мувофиқлаштирилган позициясини ишлаб чиқиш имкониятини кенгайтиради. www.arxiv.uz

Мавзу юзасидан муҳокама учун саволлар 1 . Ўзбекистон Республикасида дин соҳасидаги давлат сиёсатининг ҳуқуқий-меъёрий асослари ва шу соҳада давлат сиёсатини амалга оширишни таъминловчи давлат ташкилотлари, уларнинг олдида турган асосий вазифалар. 2. Д иний-ақидапарастлик ва экстремизм билан боғлиқ таҳдидларини бартараф этиш борасида ма ҳ аллий ҳокимият органлари олдида турган вазифалар ва уларни амалга ошириш нинг самарадорлигини таъминлаш. www.arxiv.uz

O'xshashlar

Дунёда, хусусан Марказий Осиёда диний ақидапарастлик, экстремизм ва халқаро терроризм таҳдидлари

Ўзбекистоннинг диний экстремизм ва терроризмга қарши кураши

Диний мутаассиблик ва экстремизм моҳияти ва ғоявий илдизлари

2017-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналишлари бўйича ҲАРАКАТЛАР СТРАТЕГИЯСИ

Глобаллашув шароитида миллий хавфсизликни таъминлашнинг долзарб масалалари