Gidrotexnik betonga qish faslida o’tkaziladigan qarovlar xususiyatlari 3 - Melioratsiya - Slaydlar

Gidrotexnik betonga qish faslida o’tkaziladigan qarovlar xususiyatlari 3

Yuklangan vaqt:

29.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

799.5 KB

Ko'chirib olish

Mavzu: Gidrotexnik betonga qish faslida o’tkaziladigan qarovlar xususiyatlari. Reja: Kirish. 1. Gidrotexnik betonlar haqida qisqacha umumiy ma’lumotlar. 2. Gidrotexnik inshoatlarda sifatli beton tayyorlash. 3. Qish faslida o’tkaziladigan beton ishlari qarov xususiyati 4.Gidrotexnik betonga sovuq haroratning ta’siri. 4.Foydalangan adabiyotlar.

KIRISH О‘zbekiston Respublikasi Prezidenti I.Karimov «2004 yilda mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2005 yilda iqtisodiy islohotlarni chuqurlash-tirishning asosiy yо‘nalishlari»ga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasi majlisidagi ma’ruzasida ta’kidlaganidek kapital qurilish sohasida 2005 yilda bajarilishi lozim bо‘lgan asosiy vazifalardan biri qurilish materiallari ishlab chiqarish qо‘llami va sifatini oshirishdir. Ma’lumki beton va temir-beton qurilishda asosiy material xisoblanadi. Shuning uchun birinchi navbatda yaxlit beton va temir-beton konstruksiyalarini va undan quriladigan bino va inshootlar sifatini va chidamligini oshirish bugungi kunda yechilishi lozim bо‘lgan asosiy vazifalardan biridir.Bu maslani yechimi beton texnologiyasini taqomillashtirish bilan bog‘liqdir.

Gidrotexnik betonlar haqida qisqacha umumiy ma’lumotlar Gidrotexnik inshoatlar qurlish sohasida betonning keng doirada qo‘llanishi sabablari uning bir qator ijobiy sifat ko‘rsatkichlari bilan bog‘liqdir, ya’ni mustahkamligi va uzoq muddat foydalanishga chidamliligi, kerakli darajada atmosfera, iqlim va suv ta’siriga chidamliligi, undan turli xil shakldagi konstruksiya va inshootlar vujudga keltirish mumkinligi, tarkibiga metall konstruksiyalari qo‘shilganda, uning cho‘zilish va egilishga chidamliligining juda yuqori bo‘lishi, beton va temir- beton inshootlari qurilish jarayonlarini maksimal darajada mexanizatsiyalash imkoniyati borligi va h.k.

Gidrotexnik betonlar haqida qisqacha umumiy ma’lumotlar Gidrotexnik beton. Muntazam yoki vaqti-vaqti bilan suv ta’sirida bо‘ladigan inshootlarni qurishda ishlatiladigan betonga gidrotexnik beton deyiladi. Ishlatilishiga qarab, gidrotexnik inshootlar va undagi konstruktiv qismlar uchun 100 dan 250 gacha, suvning ishqalanish ta’sirida bо‘lgan qismlar uchun esa 300–500 markali gidrotexnik betonlar ishlatiladi. Gidrotexnik inshootlar uchun betonning sovuqqa chidamlilik markasi Sch 50, Sch 100, Sch 150, Sch 200, Sch 300 bо‘lishi kerak. Suv о‘tkazmaslik darajasiga kо‘ra gidrotexnik beton S-4, S-6, S-8 kabi markaLarga bо‘linadi. Suv osti gidrotexnik inshootlarini betonlashda bog‘lovchi sifatida pussolan portlandsement yoki toshqol portlandsement, shuningdek, tarkibida uch kalsiyli alyuminat miqdori kam bо‘lgan portlandsement ishlatiladi. Agar suv beton uchun zararli bо‘lgan tuzlar bilan tо‘yingan bо‘lsa, u holda bog‘lovchi sifatida sulfatga chidamli sement ishlatiladi. Tо‘ldirgich sifatida gidrotexnik beton uchun chaqiq granit toshi, ohak-tosh, zich pemza kabi jinslardan foydalaniladi.

Gidrotexnik betonlar haqida qisqacha umumiy ma’lumotlar Gidrotexnik obyektlarining foydalanish sharoitlariga bog‘liq ravishda, ularni qurish jarayonida turli xil guruhlarga mansub, ya’ni o‘ta yengil, yengil, og‘ir va o‘ta og‘ir betonlar qo‘llanilib kelinmoqda va ularning asosiy ko‘rsatkichi bo‘lgan zichligi 450 kg/m 3 dan 2800 kg/m 3 gacha bo‘lishi mumkin. Suv xo‘jaligi obyektlari qurilishida xolis beton temir-beton konstruksiyalarini tayyorlashda og‘ir betonlar guruhiga kiruvchi, zichligi 2200 kg/m 3 dan 2500 kg/p 3 gacha bo‘lgan gidromeliorativ betonlar keng qo‘llaniladi. Davlat chegaralovchi hujjatlarida aniqlik kiritilishicha, doimiy yoki davriy ravishda suv ta’sirida bo‘lib, inshootning barqaror ish sharoitini ta’minlovchi beton gidromeliorativ beton deyiladi.

Qish faslida o’tkaziladigan beton ishlari

Gidrotexnik inshoatlarda sifatli beton tayyorlash Gidrotexnik inshootlarida beton tayorlash texnologiyasini qо‘llanilishi istiqbollariSifatli betonni olish uchun uni tayorlash jarayonida tо‘ldiruvchilarning yuza qismlarini sement bо‘tkasi bilan qotirishtiriladi va tо‘la xolda qoplanishiga, shuningdek yirik tо‘ldiruvchilarni qorishma bilan bir tekkisda taksimlanishiga erishishi kerak bо‘ladi. Bir xil va bir tekkisdagi tuzilishiga ega bо‘lgan beton qorishmasini tayorlash uchun beton tarkibini va uni tayorlash usallarini tugri tanlash yahshi natija beradi. Shuningdek qorish tirgich mashinalarini aralashtirish davomiyligini, qorish tirgichni tuldirishi koefitsentini komponentlar Bilan tuldirib borishi ketma-katligini aralash uslublarini tanlash muxim ahamiyatga ega xisoblanadi.

Gidrotexnik inshoatlarda sifatli beton tayyorlash Beton qorishmasini tayorlash asosan 3 ta usul Bilan amalga oshirilishi mumkin: bir birlarini aralashtirish. 2 aralashtiri Bilan bir vaktda ishlov berishi. 3 sement qorishmasini aloxila tayolab olib sekin-asta tuldiruvchilar bilan aralashtirilishi. Bir vaqtning о‘zida barcha komponentlarni ralashtirib beton qorishmasini tayorlash turli xildagi beton qorish tirgich mashinalari yordamida barcha qurilishlarda xech qanday о‘zgarishsiz bir necha 10 yillardan buyon ishlatilib kelinmokda buusulni asosiy kamchiligi betonda bog‘lovchining tuliksiz xolda komponentlar bilan boglanishi bilan va boshqa usullar bilan takoslandi о‘zok davomli aralashtirish kо‘p xollarda kuyik qorishma tayorlashda vujudga kelishi xisoblanadi.

Gidrotexnik inshoatlarda sifatli beton tayyorlash Shu sababli ishlatilayotgan qorish tirgichlarning tayorlashni konstruksiyalari oddiy bо‘lishiga karamay uning ulchamlari va metall sarflari juda katta. Olib yuborilgan izlanishni natijalari va amaliyotda olib berilgan ishlar shuni kursatadiki aralashtirishni jarayonida komponentlarga qо‘shimcha mexanik ishlov berishi, suyukligi turlicha bо‘lgan qorishmaning nafakat bir tekkis abir xilda tarkalgan komshonantlari asosidi tayorlangan komponentlari asosida tayorlangan komponent qorishmani shuningdek kuyuk qorishmani ham), balki bog‘lovchining aktivligini ham ashiradi. Betonning kotishi jarayonining tezlashtiradi va sement toshining tuldiruvchilar bilan tayorlangan beton qorishmasini betonning shaklan tо‘zilishini yahshilanishiga imkoniyat yaratadi, uning mustaxkamligini oshiradi va bog‘lovchining mikdoriy sarfini bir muncha ozaytiradi.

Qish faslida o’tkaziladigan beton ishlari Gidrotexnik inshootlariga eng muxim asasiy birlik mustaxkamlik suv о‘tkazmaslik va sovukka bardoshlilik va xakozo talablar kuyidagi bular о‘z navbatida gidrotexnik ishlarni bajarishda maxsus texnologiyalarni kullash zarurligini takozo etadi. Gidrotexnik inshootlar о‘zining katta xajmdagi beton va temir – beton ishlari bilan xarakterlanadi asosan umumiy qurilish 35 ming 40% ni tashkil etadi gidrotexnik inshootlaridagi beton lariga aloxida muxim ahamiyatga ega bо‘lgan talablar kursatiladi. Chunki beton ishlari suv ostiga olib boriladi yani suv ostida, suv satxi о‘zgarib turuvchi kо‘p marotaba muzlash joylarida xavo xarorati keskin о‘zgarib turadigan iklim sharoitlarida olib yoriladigan gidro texnik beton fakatgina mexanik mustaxkam bulib kolmasdan, balki yuqori zichlikka ega bо‘lgan suv о‘tkazmaydigan, sovukka muzlashga chidamli.

Qish faslida o’tkaziladigan beton ishlari  Gidromeliorativ betonga uning asosiy sifat ko‘rsatkichlari bo‘lgan mustahkamligi, tanasidan suv o‘tkazmasligi va sovuqqa chidamlilik xossalariga nisbatan quyidagi markalar belgilangan:  – Sovuqqa chidamliligi bo‘yicha – Mrz50, Mrz75, Mrz100, Mrz150, Mrz200, Mrz300, Mrz400, Mrz500, sonlar beton namunasini muzlatib-eritish sikllar sonini bildiradi va shunda beton namunasi o‘zining 15 %dan ortiq mustahkamligini yo‘qotmasligi kerak; Qish faslida gidrotexnik betonlar bilan ishlash ancha qiyinlshadi.Buning asosiy sababi havo haroratidir.

Qish faslida o’tkaziladigan beton ishlari

Gidrotexnik betonga sovuq haroratning ta’siri  Tashqi muhit o‘rtacha havo harorati +5 °C dan va sutka davomidagi minimal harorat 0 °C dan past bo‘lgan sharoitlarda beton ishlari maxsus ishlab chiqilgan texnologik qoidalarga rioya qilingan holda olib boriladi. Havo harorati 0...+5 °C dan pastga tushsa, yotqizilgan beton mustahkamligi o‘sish jarayoni keskin ravishda sekinlashadi.  Agar havo harorati 0 °C dan ham pasayib ketsa, beton qorishmasi tarkibidagi suv muzlashi natijasida gidrotatsiya jarayoni batamom to‘xtashi kuzatiladi. Beton qorishmasi qotish jarayonida muzlasa, bir qator salbiy oqibatlar yuzaga keladi, ya’ni to‘ldiruvchilar yirik donalari atrofida suv yig‘ilib muzlashi natijasida

Gidrotexnik betonga sovuq haroratning ta’siri Keyinchalik bo‘shliqlar paydo bo‘lib, betonning bir jinsliligi, yaxlitligi buzilib, zichligi keskin pasayadi, shuningdek, beton bilan armatura o‘rtasidagi bog‘lanish nihoyatda ojizlashadi. Yuqorida aytilganlarni inobatga olgan holda, shuni qayd qilish kerakki, beton qorishmasini tayyorlashdan boshlab, belgilangan mustahkamlikdagi beton hosil bo‘lishigacha bo‘lgan barcha texnologik jarayonlarda harorat 0 °C dan yuqori bo‘lishi jiddiy ravishda talab qilinadi. Qish davrida betonni parvarishlash jarayoni, beton o‘zagining loyihaviy (qish davri uchun) yoki «chegaraviy» mustahkamligiga erishguncha davom ettiriladi. Qish davrida betonlashtirish jarayonlaridagi usul va amallarni bir necha guruhga bo‘lish mumkin: beton mustahkamlikka erishishini tezlashtirish bo‘yicha amallar; muzlashga qarshi qo‘shimchalar

Gidrotexnik betonga sovuq haroratning ta’siri

Gidrotexnik betonga sovuq haroratning ta’siri Qo‘llash; qorishma tayyorlash jarayonida materiallarni isitish (qizdirish); qurilish blokida yotqizilgan betonni isitish.Betonlashtirishning maxsus usuli asosan beton ishlari hajmi, davomiyligi, shuningdek, beton qorishmasi yotqiziladigan qurilish bloklari, konstruksiyalari o‘lchamlari va shakllariga bog‘liq ravishda tanlanadi. Yirik, qalin qurilish bloklaridagi betonga nisbatan, yupqa konstruksiyalardagi betonlar tanasi ancha tez soviydi. Qish davrida beton qorishmasini tayyorlash jarayonida muzlashga qarshi maxsus kimyoviy qo‘shimchalar qo‘llanilsa, keyingi jarayonlarda betonni isitish bilan bog‘liq bo‘lgan qo‘shimcha tadbirlarni o‘tkazmaslik imkoniyatlari tug‘ilishi mumkin.

Xulosa Qish davrida beton ishlarini bajrishdagi barcha jarayonlar, o‘zining murakkabligi, ko‘p mehnat sarflanishini talab qilishi va yuqori narxliligi bilan xarakterlanadi. Shu sababli, qurilish jarayonida ko‘zda tutilgan beton ishlarining asosiy qismini iliq iqlim mavsumlarida bajarish rejalashtirilsa maqsadga muvofiq bo‘ladi. Bunga asosiy sabab sifatida sovuq iqlim sharoitida bajarilgan ishlarning tannarxi nisbatan qimmat bo’lishini aytib o’tish mumkin.

Foydalangan adabiyotlar 1 .I.Karimov «Erishgan marramizni mustahkamlab, islohotlar yо‘lidan borish-asosiy vazifamiz» Xalq sо‘zi 7.02.2004 yil. 2 .Rukovodstvo po proizvodstvu betonnо‘x rabot v usloviyax suxogo i jarkogo klimata. Moskva. 1977 god. 3. U.Axmadiyorov, A.Xamidov, Organizatsiya nauchno- issledovatelskoy rabotо‘ v VUZax Respublika ilmiy-amaliy konferen-siyasi materiallari. Guliston, 2004 yil 4. G. Stupakov, L. Kondratova, Betonchilar uchun qо‘llanma. Toshkent , 1988 yil.

O'xshashlar

Gidrotexnik betonga qish faslida o’tkaziladigan qarovlar xususiyatlari 2

Gidrotexnik betonga qish faslida o‘tkaziladigan qarov xususiyatlari

Yer ishlarini qish faslida bajarishni tashkil qilish xususiyatlari

Yer ishlarini qish faslida bajarishni tashkil qilish xususiyatlari 2

Gidrotexnik beton tayyorlash uchun mashinalar va uskunalar tanlash xususiyatlari 3