Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi 2 - Melioratsiya - Slaydlar

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi 2

Yuklangan vaqt:

29.05.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

806.9404296875 KB

Ko'chirib olish

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi Reja: 1. Beton ishlari sifatini nazorat qilish 2. Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi

Kirish Suv xo‘jaligi qurilishi sohasida betonning keng doirada qo‘llanishi sabablari uning bir qator ijobiy sifat ko‘rsatkichlari bilan bog‘liqdir, ya’ni mustahkamligi va uzoq muddat foydalanishga chidamliligi, kerakli darajada atmosfera, iqlim va suv ta’siriga chidamliligi, undan turli xil shakldagi konstruksiya va inshootlar vujudga keltirish mumkinligi, tarkibiga metall konstruksiyalari qo‘shilganda, uning cho‘zilish va egilishga chidamliligining juda yuqori bo‘lishi, beton va temir-beton inshootlari qurilish jarayonlarini maksimal darajada mexanizatsiyalash imkoniyati borligi va h.k. Suv xo‘jaligi qurilishi jadal sur’atda kengayib, rivojlanib borishi, o‘z navbatida, beton va temir-beton konstruksiyalarining takomillashishiga va ko‘p miqdorda qo‘llanilishiga ehtiyoj tug‘dirmoqda.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Yangi yotqizilgan beton kerakli darajadagi mustahkamlikka erishishi uchun, uni belgilangan texnologik tadbirlar bo’yicha to’g’ri parvarishlash talab qilinadi. Aks holda, beton ishlari tarkibiga kiruvchi barcha jarayonlar yuqori saviyada bajarilishidan qat’iy nazar, oqibatda past sifatli (xatto ba’zi hollarda umuman yaroqsiz) beton olinishi mumkin va bunday betonlar suv xo’jaligi inshootlari ekspluatatsiya talablariga hech qanday sharoitlarda ham javob bermaydilar. Beton yotqizilgandan keyingi dastabki kunlarda parvarishlash jarayoniga alohida e’tibor qaratilishi lozim. Yangi yotqizilgan betonning belgilangan namlik holatini ushlab turish kerak va uni silkinishdan, shikastlanishdan, zarbalardan, shuningdek keskin ravishda harorati o’zgarishi va tez qurishdan himoyalash zarur.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Shuni qayd qilish kerakki, dastlabki kunlarda yo’l quyilgan kamchiliklar asoratlarini, keyingi kunlardagi parvarishlash jarayonlarida bartaraf qilishning amalda umuman imkoniyati yo’q. Ochiq atmosfera sharoitida beton qotganda, uning tanasi qurishi va torayishi kuzatiladi. Ushbu jarayonlar betonning ichki qismiga nisbatan uning sirtida jadalrok kechadi. Shu sababli, beton namlik darajasi qotish jarayonida etarli bo’lmasa, uning sirtida mayda torayish yoriqchalari yuzaga keladi. Bunday kamchiliklarning oldini olish uchun beton sirtini namlab turish yoki maxsus materiallar bilan qoplash lozim bo’ladi. Ushbu tadbirlarni o’tkazish beton qorishmasi yotqizib bo’lingach, taxminan 10…12 soatdan keyin boshlanishi kerak. Issiq iqlim va kuchli shamol esadigan sharoitlarda esa ushbu muddat 2…3 soatdan oshmasligi shart. Havo harorati +15 C…20 C bo’lganda beton qotish jarayoni uchun qulay sharoit hisoblanadi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Issiq ob-havo sharoitida (havo harorati 18 C dan yuqori bo’lganda) beton sirtini namlash bo’yicha tadbirlar dastlabki sutkalarda (3…5 sutka), kunduzi har 3 soatdan keyin 1 marta va kechqurunlari kamida 1 marta, keyingi sutkalarda esa kamida 3 marta, ya’ni ertalab, kun o’rtasida va kechqurun o’tkazilishi tavsiya etiladi. Namlash jarayonida suv sarfi 1 m2 beton yuzasi uchun 4–8 l/m2 bo’lishi mumkin.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Namlanadigan beton yuzasi gorizontal, vertikal yoki qiya shaklida bo’lishi mumkin va ularni namlashda suv beton sirtiga yomg’ir shaklida tushishi ta’minlanishi lozim. Yangi yotqizilgan betonning yuzasini o’tkir kuyosh nurlaridan himoyalash ham muhim texnologik tadbirlardan hisoblanadi. Buning uchun, beton yuzasi maxsus namlikni ushlovchi materiallar bilan qoplanadi va davriy ravishda namlanib turiladi. Ayniksa, issiq iqlim sharoitlarida betonning barcha sifat ko’rsatkichlariga erishish uchun qati’yan talab qilinadi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Beton ishlarini bajarish jarayonida, ularning sifatini nazorat qilish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: boshlang’ich materiallarni (sement, qum, shag’al, chaqiq toshlar, armaturalar, yog’och materiallari va boshqalar) qabul qilish va saqlashda; armatura konstruktsiyalari va elementlarini tayyorlash va yig’ishda; qoliplar elementlari, tayanch konstruksiyalarini tayyorlash, yig’ish va o’rnatish: qurilish blokini betonlashtirishga tayyorlashda; beton qorishmasini tayyorlash va tashish jarayonlarida; beton qotish davrida, uni parvarishlash jarayonida. Boshlang’ich materiallar sifat ko’rsatkichlari qurilish laboratoriyalarida qabul qilingan uslublarda aniqlab, nazorat qilib boriladi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Armatura ishlarini tashkil qilishda, dastlab olib kelingan metal mahsulotlarining zavodda belgilangan rusumlari (markalari) sifatlari tekshirilib, qabul qilinadi. Ular o’lchamlari, rusumlari bo’yicha belgilangan joylarda saqlanishga e’tibor berilishi kerak. Armatura elementlari va konstruksiyalarini tayyorlashda esa, ularning o’lchamlari, shakllari aniq bo’lishini va ayniqsa, payvandlash ishlari texnologiyasiga jiddiy ravishda rioya qilinishini nazorat qilish zarurdir. Betonlashtiriladigan qurilish bloklarida armatura elementlari va konstruksiyalari to’la ravishda o’rnatilgandan so’ng, ularning o’lchamlari va joylashishi yakuniy nazoratdan o’tkaziladi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish Beton qorishmasini tayyorlash jarayonida, barcha materiallarning (sement, shag’al, qum, suv va qo’shimchalar) aniq miqdorda qadoqlanishi, ularni aralashtirish davomiyligi, tayyorlangan qorishmaning qovushqoqligi (qo’zg’aluvchanligi) va zichligi tekshiriladi. Beton qorishmasining qovushqoqligi va qattiqligi bir ish smenasi davomida 2 marta standart konus cho’kishi usulida va viskozometrlarda aniqlanadi. Bunda aniqlangan standart konus cho’kishi loyihaviy ko’rsatkichdan 1 sm dan, qorishma qattiqligi esa – 3% ortiq farq qilmasligi nazarda tutilishi kerak. Betonni tashishda, qorishma strukturasi va konsistentsiyasining buzulmasligiga, transport vositasining normal ish faoliyatiga, undan sement–suv aralashmasi tiqilmasligi kabi masalalarga asosiy e’tibor qaratilishi kerak.

Beton ishlari sifatini nazorat qilish

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi Beton ishlari sifatini nazorat qilishda belgilangan me’yoriy hujjatlar mamlakatning iqlim va boshqa sharoitlaridan kelib chiqgan holda qabul qilinadi. Misol uchun namlik yuqori bo’lgan mamlakatlarning me’yoriy hujjatlari tropik mintaqalarga to’g’ri kelmasligi mumkin. CНиП va boshqa turdagi hujjatlar orqali beton ishlarini va beton qorishmasini sifatini me’yorlarga muvofiq tadbiq etish mumkin. Bundan tashqari ГОСТ hujjatlari orqali ham ma’lum talablar o’rnatiladi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi ГОСТ 18105-2010 Бетоны. Правила контроля и оценки прочности МЕЖГОСУДАРСТВЕННЫЙ СТАНДАРТ БЕТОНЫ Правила контроля и оценки прочности Concretes. Rules for control and assessment of strength hujjatini ko’rinishi bo’lib bunday turdagi hujjatlar bir qancha davlatlar tomonidan qabul qilinishi mumkin.

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi Yuqorida takidlab o’tilgan hujjatni davlatlarning qaysi organlari orqali qabul qilinganligi.

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me'yoriy hujjatlar tizimi Quyidagi normativ hujjatlar asosida tayyorlangan.

Xulosa Beton ishlarini bajarish jarayonida yo’l quyiladigan har qanday xatoliklar temir beton konstruksiyalarida bir qator kamchiliklar (defektlar) yuzaga kelishiga sabab bo’ladi. Bunday kamchiliklar beton sirtidagi va tanasidagi bo’shliqlar bo’lib, ular dastlab yaxshilab tozalanadi va yangi beton qorishmasi bilan to’ldirilib tekislanib qotiriladi. Bo’shliqlarni tozalashda po’lat setkalardan va o’tkir qirrali metall asboblardan foydalaniladi. Bo’shliqlar yangi beton qorishmasi bilan to’ldirilishdan oldin namlanib, shamollantiriladi. Agar beton tanasida bo’shliq borligi aniqlansa, beton yuzasi yoki yon tomonidan bo’shliqqacha maxsus teshiklar burg’ulanadi va ular orqali katta bosim ostida bo’shliqlarga beton qorishmasi yuboriladi. Bunda, beton qorishmasi tarkibidagi yirik to’ldiruvchilar (shag’al yoki chaqiq toshlar) o’lchamlari 20 mm dan katta bo’lmasligi kerak. Shuningdek, bo’shliqlarni to’ldirishdagi beton qorishmasi quyuq bo’lmasligi kerak.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. “ Gidromeliorativ ishlarni tashkil etish” G‘.T. Davronov, Toshkent 2016 2. www.docs.cntd.ru/ 3. www.beton-house.ru

O'xshashlar

Beton ishlari sifatini nazorat qilishdagi me’yoriy hujjatlar tizimi

Beton yotqizish ishlari kranli texnologiyasi afzalliklari 2

Beton yotqizish ishlari traktorli texnologiyasi kamchiliklari 2

Gruntlarni sementlash usulida mustaxkamlash ishlari texnologiyasi va sifatini nazorat qilish

Materiallarni qabul qilishda sifatini nazorat qilish. Beton ishlarida yopilib ketadigan ishlarni qabul qilish xususiyatlari 2