Ёш хотин-қизларнинг кийиниш маданияти, ахлоқи, оила эстетикаси ва миллий қадриятлар - Madaniyatshunoslik - Slaydlar

Ёш хотин-қизларнинг кийиниш маданияти, ахлоқи, оила эстетикаси ва миллий қадриятлар

Yuklangan vaqt:

14.08.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

892.30859375 KB

Ko'chirib olish

Ёш хотин-қизларнинг кийиниш маданияти, ахлоқи, оила эстетикаси ва миллий қадриятлар“ Ёшларнинг маънавий қиёфаси: ахлоқ- одоб ва кийиниш маданияти”

Аёл – улуғ зот. Аёл – эъзозга муносиб, мадҳ этилувчи, эътиборга лойиқ зот. Шоирнинг шеъри, адибнинг асари, машшоқнинг ноласи, олимнинг илми унга қаратилган. Азалдан шундай бўлган. Ҳозир ҳам шундай. Улар – уйда оила, ишхонада жамоат кўрки. Бир сўз билан айтганда, Яратганнинг буюк мўжизаси.

ДОБАВИТЬ НИЖНИЙ КОЛОНТИТУЛ 3Либос инсон маданий даражасининг асосий белгиси ҳамдир. Кийиниш маданияти инсоннинг гўзаллик, нафосат, назокат, одоб борасидаги қарашларини акс эттиради. Кишининг кийинишига қараб, унинг нафақат маънавий-маданий даражаси, балки моддий аҳволи, касби, жамиятдаги мавқеи, ҳатто эътиқодини ҳам аниқлаш мумкин. Демак, либос имон, эътиқод масаласи ҳам экан.Кийим – инсон танасини ёпиб турувчи парда. Манбаларда у билим, дид, фаросат, ҳаё каби инсоний фазилатлар билан боғлиқ ҳолда талқин этилган.

FR ДОБАВИТЬ НИЖНИЙ КОЛОНТИТУЛ 4Манбаларда таъкидланишича, либос, авваламбор, жисмни ёпиши лозим. Унинг вазифаси – шу. Акс ҳолда, бошқалар эътибори сизга қаратилади. Бу эса ортиқча ноқулайлик, диний жиҳатдан гуноҳга сабаб бўлади.КИЙИМ ШАРТЛАРИ ҚАЙСИ? Иккинчидан, либос иқлимга, фаслга мос бўлиши талаб этилади. Аксинча бўлса, соғлиқ ҳам, имон ҳам зарар кўриши мумкин. Халқимиз бежизга “ёзда ёпинчиғинг ташлама, қишда ўзинг биласан”, демайди, ахир. Ёздаги ёпинчиқ – либос қуёшдан асраса, қишнинг совуғи инсоннни беихтиёр қалин кийимлар кийишга мажбур қилади.

FR 5Учинчидан, либос инсоннинг ташқи қиёфасига мос, миллий-маънавий қадриятларга мувофиқ бўлсин. Аммо шуни ҳам унутмаслик керакки, атлас, адрас – аёллар либоси матоси. Асло эркакларники эмас. Ваҳоланки, айрим ёшлар, айниқса, замонавийлик, мода кетидан қувадиган ёш АЁЛлар бу матолардан либос тиктириб, ўзларини кўз-кўз қилмоқда. Аммо билмайдиларки, бу ишлари уларнинг илмсизлигию асл тарихдан бехабарлигини кўрсатмоқда. Бизнингча, ҳозирги қизлар ҳам бир четда қараб тургани йўқ. Масалан, “ҳап, сеними?” – деб йигитлар шимларини тор қилиб кийиб олишмоқда. Ўтмиш тарихимиздаги Нодирабегим, Бибихонимлар ҳозирги кундаги айрим қизларимиз кийиниши кўрганда борми? Уятдан қайта ўлган бўлмасмиди? Бу ҳам дўппини ерга қўйиб, жиддий ўйлаб кўрилиши шарт бўлган муаммолардан. Шундай эмасми? Миллий деб, бу матолардан либос тиктириб олиш ақл белгиси ҳисобланмайди. Қизларимиз ҳам умрида бир марта бўладиган бахт кечасида оппоқ ғарбона либосга бурканишни орзу қилмасдан, атласу адрасларни, аъло бахмалларни ўзига эп билиши мақсадга мувофиқ, керак бўлса, миллатпарварлик, ватанпарварлик.

6Т ў р т и н ч и д а н , э с т е т и к д и д , а х л о қ и й с и ф а т л а р , а қ л и й с а л о ҳ и я т н и и ф о д а э т с и н . Б е ш и н ч и д а н , э ъ т и б о р н и т о р т у в ч и , ҳ а д д а н з и ё д ҳ а ш а м д о р , ё р қ и н , ё к и б ў л м а с а , ш а ф ф о ф у т о р б ў л м а с и н . Б у л а р н и н г б а р ч а с и – ҳ а ё и ш и , и м о н м а с а л а с и .

FR 7Оила – ўтмиш, бугун ва келажак. Оила – ҳаёт абадийлиги ва авлодлар давомийлигини таъминловчи қадриятлар бешиги, келажак насллар учун бетакрор тарбия маскани. Оила – қўрғон. У шундай қўрғонки, унинг ҳам илоҳий, ҳам инсоний ҳимояси бор. Оила шу сабабдан ҳам қизғонилади. Унда “меники” деган тушунча мужассам: “менинг оилам”, “менинг турмуш ўртоғим”, “менинг болам”… Буларнинг барчаси оила ичида бўлади. Қўрғон ташқарисига олиб чиқиш ёки бошқаларга кўз-кўз қилиш уларни заиф нуқтага айлантириб қўяди. Шу боис мустаҳкам қилиб ўраб қўйилган у.

– ОИЛА МУҚАДДАС . ДАРГОҲ

Айтишларича, қиз туғилса, рўзғорга ризқ кирар, ўғилнинг эса ўзи ризқ бўлар экан. Шундан бўлса керак, оталар қизларни яхшироқ кўришади. Яна бир гап. Қиз – жаннатга йўл, оила ору номуси, оилага қувват ва таянч, онаси учун кўмакчи… Бу таърифнинг давоми ҳали узун. Бугун, эътибор берилса, айрим ота-оналар мана шу орини ҳимоя қилмаётгандек, уни кўчага ташлаб қўйгандек, унинг тарбиясига бееътибор бўлаётгандек. Натижа эса маълум: “оммавий маданият” гирдоби, ёт таъсирлар ғалабаси, билъакс, қадриятлар қадрсизланиши, момо удумлару бобо ўгитларнинг унутилиши…

FR 10 , , Аёл тўқувчилик қандолатчилик , тикувчилик шифокорлик каби . , соҳаларни безайди Уларга маъно . . мазмун бағишлайди Диди билан . Фаросати билан Яратувчанлик . салоҳияти билан , , . Аёл аваламбор она Фарзандларига , – чиройли тарбия гўзал хулқ бериш . , уларнинг касби Мақоми мартабаси шу . , билан ўлчанади Бинобарин мамлакат . тақдири шунга боғлиқ

08/14/2024 11Айрим удумларга эътибор қаратсак. Икки ёш (улар ҳали келин ҳам эмас, куёв ҳам. Бу бахт уларга насиб этмаслиги ҳам мумкин) ҳақида “фильм” суратга олинмоқда; кексаю ёш, аёлу эркак кўзи ўнгида келин ва куёв, келин ва қайнота валсга тушмоқда; ўзи англамаган ҳолда гул отишмоқда; қирқта тоғора у ёққа яна қирқтаси бу ёққа жўнатилмоқда; яна аллақандай қилиқлар, одатлар.

12Молпарастлик кўзни кўр, қулоқни кар қилиб қўяди. Унинг домига илинган одам учун қадриятлар қадрсиз, миллийлик аҳамиятсиз, эътиқод қимматсиз.Буларнинг барчаси – исроф. Маблағ исрофи. Ноз-неъмат исрофи. Вақт – умр исрофи. Маънавият исрофи. Бу исрофларнинг эса уволи бор. Маълумки, увол кўпинча беайбларга тегади. Унинг натижаси ҳам аниқ – ажримлар, тирик етимлар.

Тўйдан мурод – икки ёшнинг никоҳини, оила қўрганини эълон қилиш. Демак, амалимиз ниятларимиз мос келиши тўйларнинг ихчам, содда бўлишини тақозо қилади. Шундай экан: Биринчидан, ҳар қандай тадбирни маслаҳат билан ташкил қилиш керак. Бунда маҳалла кайвониларининг, оила кексаларининг фикрлари муҳим. Иккинчидан, ортиқча маблағни муҳтож оилаларга, болалар ёки қариялар уйларига йўналтириш ҳам улуғ савоб амаллардан. Зеро, боланинг ва кексанинг, мазлумнинг дуоси ижобат экани таъкидланади ҳикматларда. Қўшниси эҳтиёжманд бўлиб, ортиқча сарф-харажатлар қиладиган инсонлар мудом қораланган.

Учинчидан, миллийлигимиз инкор этадиган, динимиз ёт биладиган одатлардан воз кечиш лозим. Чунки улар замонавийлик, маънавият эмас, билъакс, айни жаҳолатдир. Тўртинчидан, бугун юртимизда китобхонликка алоҳида эътибор қаратилмоқда. Шунга мувофиқ ўзи истиқомат қилаётган маҳаллада мўжаз кутубхона ташкил қилиш – кони савоб. Ундан каттаю кичик барча манфаат топади. Узоқ вақт. Натижали. Бешинчидан, тадбирли, оқил, узоқни кўзлагувчи, ўзининг тақдирига бефарқ бўлмаган тадбиркор таълим муассасалари билан мустаҳкам алоқа ўрнатади. Яратилган имкониятлардан фойдаланган ёшлар талабаликка тўлов-шартнома асосида қабул қилинса, лекин унинг тўлов қобилияти бўлмаса, унга беғараз ёрдам кўрсатиш ана шундай одамларга ярашади. Бу ишнинг завқи ҳам, шавқи ҳам ўзгача.

15Эътиборингиз учун раҳмат!

O'xshashlar

Кийиниш маданияти ёшлар нигохида

Оммавий маданият”нинг миллий қадриятларимизга кўрсатадиган таҳдиди

Diniy va texnogen madaniyat

Амир Темур ва темурийлар даври маданияти 2

Бошкарув этикаси