Tabiiy va uglevodorodli gazlar texnologiyasi - Kimyo - Slaydlar

Tabiiy va uglevodorodli gazlar texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1087.5 KB

Ko'chirib olish

Fan : TABIIY VA UGLEVODORODLI GAZLAR TEXNOLOGIYASI

Mavzu: Tabiiy gazni nordon komponentlarini alkanolaminlar bilan absorbsiya usulida tozalash

Absorbtsiya jarayoni to’g’risida umumiy tushunchalar • Gaz hamda bug’ aralashmalardagi bir yoki bir necha komponentlarning suyuqlikda tanlab yutilish jarayoni absorbtsiya deb ataladi. Yutilayotgan gaz absorbtiv, yutuvchi suyuqlik absorbent deyiladi. Absorbtiv bilan absorbentning o’zaro ta`siriga ko’ra absorbtsiya jarayoni ikki xil bo’ladi: fizik absorbtsiya va kimyoviy absorbtsiya (xemosorbtsiya). Fizik absorbtsiyada yutilayotgan gaz bilan absorbent bir - biri bilan kimyoviy birikmaydi. Agar yutilayotgan gaz absorbent bilan o’zaro birikib, kimyoviy birikma hosil qilsa, xemosorbtsiya deyiladi.

• Fizik absorbtsiya ko’pincha qaytar jarayondir, ya`ni suyuqlikka yutilgan gazni ajratib olish mumkin bo’ladi, bu hol desorbtsiya deyiladi. Absorbtsiya va desorbtsiya jarayonlarini uzluksiz olib borish natijasida yutilgan gazni toza holda ajratib olish va yutuvchi absorbentni bir necha marta qayta ishlatish imkoni tug’iladi. Absorbtiv va absorbent arzon va ikkilamchi maxsulot bo’lgani uchun, ular absorbtsiya jarayonidan keyin ko’pincha qayta ishlatilmaydi (masalan, gazlarni tozalaganda).

Absorbtsiya jarayonini amalga oshirish qurilmalarining sxemasi • Absorbtsiya qurilmalari ishlash rejimiga ko’ra davriy va uzluksiz bo’ladi. Kichik hajmli ishlab chiqarishlarda faqat davriy ishlaydigan absorbtsiya qurilmalaridan foydalaniladi. Zamonaviy sanoat korxonalarida ko’pincha uzluksiz ishlaydigan qurilmalar ishlatiladi. Gaz va suyuq fazalarning yo’nalishiga ko’ra, qarama - qarshi va to’g’ri yo’nalishli absorbtsiya qurilmalari mavjud. Absorbtsiya qurilmalari ish printsipiga asosan bir va ko’p pog’onali, retsirkulyatsiyali va regeneratsiyali bo’ladi.

• Absorber ketma - ket ulangan qarama - qarshi yo’nalishli qurilmaning sxemasi ko’rsatilgan. Qurilma tarkibiga absorberlar 2 dan tashqari eritma yig’gichlar 1, eritmani uzatish uchun markazdan qochma nasoslar va eritmani sovitish uchun issiqlik almashinish qurilmalari 3 kiradi. Yutuvchi suyuqlik gazning yo’nalishi bo’yicha oxirgi absorberga beriladi, yuqoridan pastga oqib, qabul qiluvchi yig’gichga tushadi va nasos yordamida sovitgich orqali oldingi absorberga yuboriladi. Shunday qilib gaz va suyuqlikning qarama - qarshi yo’nalishdagi o’zaro ta’siri yuz beradi.

Qarama - qarshi yo’nalishli absorbtsiya qurilmasining sxemasi: 1 – eritma yig’gich; 2 – absorberlar; 3 – sovitgichlar; 4 – nasoslar

Gazni qayta ishlash zavodlaridagi asosiy jarayon bu – benzinsizlashtirish jarayoni hisoblanadi. Qayta ishlanadigan neft gazini hajmidan, bu gazdagi zarur komponentlarni ajratish darajasiga va boshqa omillarga ko’ra benzinsizlashtirishni to’rt usuli qo’llaniladi: • • Kompressorlash; • • Past temperaturali kondensatsiya va rektifikatsiya; • • Absorbsiyalash; • • Adsorbsiyalash;

• Benzinsizlantirishni kompressorlash usulida gazni siqishga asoslangan bo’lib, havoli va suvli sovutkichlarda sovitiladi. Bunda gaz tarkibidagi og’ir uglevrdorodlar va suv bug’lari kondensaciyalanadi, so’ngra separatorlarda ajratiladi. Bu usul orqali gazdan zarur komponentlardan etarli darajada ajratish imkonini ta`minlaydi va odatda boshqa benzinsizlashtirish usullari bilan birikkan holda o’tkazish talab etiladi.  Fraksiyalovchi absorber-desorber Fraksiyalovchi absorber-desorber qurilmasi:qurilmasi:  kolonna; 2,4- absorbent sovitkichlari; 3-kolonna; 2,4- absorbent sovitkichlari; 3- nasoslar; 5-riboyler.nasoslar; 5-riboyler.  I-boyitilgan gaz; II- absorbent; III- quruq I-boyitilgan gaz; II- absorbent; III- quruq gaz; IV- to’yingan absorbent; V- yuqori gaz; IV- to’yingan absorbent; V- yuqori bosimdagi bug’.bosimdagi bug’.

• Benzinsizlantirishni adsorbsiyalash usuli C3H8+ yuqori uglevodorodlar miqdori 50 dan 100 g/m3 gacha bo’lgan neft gazlarini qayta ishlashda qo’llaniladi. U adsorbentlar yuzasiga bug’lar va gazlarni yutilishiga asoslangan. Adsorbent sifatida odatda aktivlangan ko’mirdan foydalaniladi. Bunda adsorbent gazdagi og’ir uglevodorodlar asta–sekinlik bilan to’yinadi. Yutilgan uglevodorodlarni haydash va adsorbentni qayta tiklash uchun o’ta qizdirilgan suv bug’i bilan ishlov beriladi. Adsorbentdan haydalgan suv va uglevodorod bug’lari aralashmasi sovitiladi va kondensaciyalanadi hamda olingan beqaror benzin osongina suvdan ajratiladi. • Nasadkali absorber: • - qobiq; 2- tarqatuvchi tarelka; 3-nasadka qatlami; 4- tayanch to’rlari; 5-qayta taqsim- lovchi tarelkalar; 6,8-lyuklar; 7-qaytaruvchi qurilma; A-gaz kiradigan s htutser; B-gaz chiqadigan s htutser; V-suyuqlik beradigan s htutser; G va D – suyuqlik chiqadigan s htutserlar.

Neftni barqarorlashtirish qurilmasining texnologik sxemasi: 1-quvurli pech; 2, 13-kolonnalar; 3, 4, 5, 11, 20-nasoslar; 6, 17-issiqlik almashtirgichlar; 7-qizdirgich; 8,14-sovitgich-kondensatorlar; 9-gaz- suv ajratkich; 10,16-redukcion klapanlar; 12-qaynatgich; 15-gaz separatori;18-sovitkich; 19-havoli sovitish jihozi.

• Kolonna 2 yuqorisidan chiqayotgan gazlar va bug’lar aralashmasi 8- sovutkich – kondensatorda sovitiladi. Gazlar hosil bo’lgan kondensat bilan birgalikda 9-gaz-suv ajratkichga tushadi. Gaz- suv ajratkichning yuqorisidan kondensatciyalanmagan quruq (metan va etan) gazlar qurilmadan chiqariladi.

Suyuqlikni sochib beruvchi absorberlar:

• Suyuqliklar bilan ishlash qiyin, fazalarning kontakt yuzasini oshirish uchun ko’proq suyuqlik sarflanadi, suyuqlik tomchilari kolonnadan chiqib ketmasligi uchun gaz tezligining miqdori kichik qiymatga ega.

• Fazalarning nisbiy tezligi va katta gaz oqimi to’lqinsimon harakatda bo’lgani uchun bu qurilmalarda gaz fazasidagi massa almashinish koeffitsienti yuqori bo’lib, bu absorberlar yaxshi eriydigan gazlarni suyuqlikka yuttirish uchun keng qo’llaniladi.

E’tiboringiz uchun rahmat

O'xshashlar

Tabiiy uglevodorodli gazlarning paydo boʼlishi toʼgʼrisida gipotezalar

Tabiiy uglevodorodli gazlarning paydo bo’lishi to’g’risida gipotezalar

Inert gazlar

Nodir gazlar

Real gazlar va ularning ichki energiyasi