Полимер эритмаларининг гидродинамик хоссалари - Kimyo - Slaydlar

Полимер эритмаларининг гидродинамик хоссалари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

273.5 KB

Ko'chirib olish

Полимер эритмаларининг гидродинамик хоссалари

Режа: 1. Polimer eritmalarining qovushoqligi 2. Qovushqoqlik haddiga haroratning ta’siri 3. Polimerlarning to’yingan eritmalari 4. Iviqlar

1. Polimer eritmalarining qovushoqligi Qovushoqlik – suyuqlik va eritmaning o’z zarrachalarining bir-biriga nisbatan siljishiga, oqishiga, oqishga qarshilik ko’rsatish qobiliyatidir. Qovushoqlikni aniqlashning bir necha usullari mavjud. Ulardan, qovushqoqlikni kapillyar viskozimetrlar bilan aniqlashning keng tarqalgan usuli faqat suyultirilgan (konsentrasiyasi 1,0 - 3,0 % dan otiq bo’lmagan) eritmalar uchun qo’llaniladi.

• Yuqori konentrasiyali eritmalar- ning qovushqoqligini o’lchash uchun odatda sharikli viskozometr - lardan foydalaniladi. • Bo’kkan polimerlarning qovush- qoqligini aniqlash mumkin emas. Bo’kkan polimerlarda plastik oqim o’lchanadi. Plastiklik Gepler konsistometri tipidagi asboblarda aniqlanadi.

Polimer eritmalarining qovushoqligi quyidagi o’ziga xos xususiyatlarga ega: • 1. Polimer eritmalarining qovushoqligi odatda quyi molekulyar birikmalar eritmalarining qovushoqligidan bir qancha yuqori bo’ladi. • 2. Polimerlarning suyultirilgan eritmalarigina Nyuton va Puayzel qonunlariga bo’ysunadi, ya’ni ularning qovushoqligi bosimga bog’liq bo’lmaydi. • 3.Yuqori molekulyar birikmalar eritmalarining qovushoqligi konsentrasiya ortishi bilan ortib boradi.

• Polimer eritmalarining Puayzel tenglamasidan chetga chiqish sabablari • Ma’lumki, qovushqoqlikni kapillyar asboblar yordamida aniqlash qovushqoqlikni kapillyardan o’tuvchi suyuqlik tezligi bilan bog’liqligini ifodalovchi Golen Puayzel tenglamasiga asoslangan:, 8 4   l P r P Q   Ql Pt r 8 4    

• Bunda: P- suyuqlikka ta’sir qiluvchi gidrostatik bosim; • Q - kapillyardan T vaqt oralig’ida oqib o’tgan suyqlik miqdori; • r- kapillyar radiusi; • l - kapillyar uzunligi; • η- sistemaning absolyut qovushqoqligi. • Demak, ∆P = ∆h∙ρ bo’ladi, • bunda ∆h- suyuqlik ustunining balandligi, ρ- suyuqlik zichligi.

• Viskozimetr uchun o’zgarmas qiymat Ql h r K 8 4    η = Kρt Eritma qovushoqigining erituvchi qovushoqligiga nisbati nisbiy qovush- qoqlik deyiladi. , 0 . t t nisb erituvchi eritma nis         t va t 0 eritma va erituvchining oqish vaqti.

• Polimer eritmalar qovushoqligi xossalarning Puayzel tenglamasidan chetga chiqishiga ikki xil sabab bor: • birinchidan, eritmadagi shar shaklidagi g’ujanak makromolekula oqish vaqtida rostlanadi va oqim yo’nalishi bo’yicha oriyentasiya- lanadi. Natijada oqimga ko’rsatila- digan qarshilik va demak, qovushoqlik kamayadi.

• Ikkinchidan, konsentrlangan eritmalardagi makromolekulalar bir- biriga yaqinlashadi va assosiatlar hosil bo’lishi imkoniyati ortadi; assosiatlar esa oqimga kuchli qarshilik ko’ratadi. Bosim ortishidan oqimning tezlashib assosiatlar yemirila boshlaydi. Natijada oqimga bo’lgan qarshilik, ya’ni qovushoqlik kamayadi.

• Qovushiqlik koeffisiyentining tempera- turaga bog’liqligini quyidagi tenglama bilan ifodalash mumin:RT E e A    Bunda A - doimiy qiymat; E- faollanish energiyasi, ya’ni 1 mol moddani faol holga keltirish uchun sarf qilinadigan energiya. R- gaz doimiyligi; T- absolut harorat. e- natural logarifmlar asosi.

Polimer eritmalari qovushoqligining konsentrasiyaga bog’liqligi 0 м о л ь /л С , 1 2 η сол 1- quyi molekulyar modda; 2- yuqori molekulyar birikma eritmalari

• Umuman polimer eritmalariga oid nazariy tushunchalarni tatbiq qilish uchun quyidagi shartlar mavjud bo’lishi kerak: • 1) erigan modda zarrachasi sferik (sharsimon) shaklga ega bo’lishi va u erituvchi bilan o’zaro ta’sirlashmasligi kerak; • 2) erigan modda zarrachalari orasidagi masofa shu qadar katta bo’lishi kerakki, ular orasida o’zaro ta’sir bo’lmasin; • 3) dispers fazaning hajmi sistemaning umumiy hajmiga nisbatan nihoyatda kichik bo’lishi kerak.

Polimer makromolekulasining eritmadagi sxematik ko’rinishi d l

• Eritmalarda makromolekulalarni qattiq tayoqcha shaklida deb hisoblagan Shtaudinger (1930 yilda) suyultirilgan erimalarning qovushoqligi bilan konsentrasiyasi orasida quyiagi bog’lanish borligini ko’rsatadi: η sol = Km∙M∙C • Bunda: Km- har bir gomologik qator uchun • o’zgarmas son; • M-erigan polimerning molekulyar massasi; • C- eritmaning konsentrasiyasi, mol/l. • η sol – solishtirma qovushoqlik.

• Solishtirma qovushoqlik son jihatidan quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:1 0 0 0           sol Bunda: η-eritma qovushoqligi; η 0 - erituvchi qovushoqligi; 0   -nisbiy qovushoqlik.

• Agar tenglamaning ikkala qismi C ga bo’linsa, quyidagi ifodaga ega bo’lamiz:M K C m sol    Bu qiymat q o v u sh o q l i k h a d d i (keltirilgan qovushoqlik) deb ataladi. Bu tenglama qovushoqlik haddi bilan polimerning molekulyar massasi orasida to’g’ri chiziqli bog’lanish borligini ko’rsatadi.

Keltirilgan qovushoqligining eritma konsentrasiyaga bog’liqligi 0 м о л ь /л С , 1 2 η сол/С

• Qovushoqlik haddi [η] bilan polimerning molekulyar massasi o’rtasidagi bog’liqlik chiziqli xarakterda bo’lib, quyidagi emperik tenglama bilan ifodalanadi: [η] = K m M α (Mark-Xauvink-Kun) tenglamasi α α = 0,5 – 2,0 K m = 10 -2 – 10 -5 atrofida o’zaradi.

3.Polimerlarning to’yingan eritmalari Eritmada erigan modda molekulalarining bir-biri bilan bevosita o’zaro ta’sirda bo’lgan eritmalarni konsentlangan eritmalar deyiladi. O’ta to’yingan eritmalarda polimerning hajmi taxminan 0,3 va undan yuqori miqdorni tashkil qiladi.

4. Iviqlar • Iviq yuqori molekulyar birikmalar eritmalarida molekulalararo bog’lar yuzaga kelishi natijasida vaqt o’tishi bilan qovushoqlikning keskin ortishi natijasida yuzaga keladi. • Reologik tabiatiga ko’ra iviqlar I va II turga bo’linadi. • I tur iviqlarga – oquvchanlikka ega bo’lmagan, kimyoviy ko’ndalang bog’lar orqali birikkan sistemalar kiradi. Bunday sistemaga faqatgina ko’ndalang bog’larning uzilishi natijasidagina oquvchan bo’lishi mumkin .

• Bu turdagi iviqlar kichik kuchlanishlar ta’sirida yuqori elastic deformasiyalanish xossasiga ega bolib, molekulyar tugunchalar bo’lish darajasiga hamda tarmoqlanish chastotasiga bog’liq bo’ladi. • II tur iviqlarga molekulalararo mustahkam bog’ hosil qilib bog’lngan sistemakar kiradi.

Tartibli stukturaning turlari1 2 3 4 5 6 Ko’pincha iviq hosil bo’lishda bir-birining ta’sirida bo’lgan molekulalarning qayishoqlik darajasi katta bo’lgan ayrim qismlarnigina tartiblanadi. Tartiblanish darajasi esa yuqori molekulyar birikmalarning tabiati bilan iviq hosil bo’lish sharoitiga bog’liq.

Эътиборларингиз учун раҳмат !

O'xshashlar

Бурғилаш эритмаларининг коллоид кимёвий хоссалари

Дисперс системаларнинг ковушкоклиги

Тиофеннинг кимёвий хоссалари

Фуранларнинг кимёвий хоссалари

Алкенларнинг кимёвий хоссалари