Кислота-асосли титрлаш мавзусини ўқитишда инновацион технологиялардан фойдаланиш - Kimyo - Slaydlar

Кислота-асосли титрлаш мавзусини ўқитишда инновацион технологиялардан фойдаланиш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

462.9423828125 KB

Ko'chirib olish

Мавзу: Кислота-асосли титрлаш мавзусини ўқитишда инновацион технологиялардан фойдаланиш

Аналитик кимё фанидан хорижий адабиётлар 2

Битирув лойиҳа ишининг долзарблиги. Мамлакатимизда таълим- тарбия тизимини тубдан ислоҳ қилиш, уни замон талаблари даражасига кўтариш, келажак учун баркамол авлодни тарбиялаш ишлари Давлат сиёсатининг устивор йўналишига айланди. Олий фармацевтика таълимда аналитик кимё фани фундаментал фанлардан бири бўлиб, муҳим аҳамиятга эга. Чунки у провизор учун бошқа мутахассислик фанларини – фармацевтик кимё, фармакогнозия, дори тайёрлаш технологияси каби фанларни ўзлаштиришда асос бўлади. Битирув лойиҳа иши мавзусининг ўқитишдан мақсад –талабаларда, таҳлилнинг турли усуллари, бажариш воситалари, эритма тайёрлаш, тайёрланган эритма концентратсиясини аниқлаш, дори воситаларини сифат ва миқдорий таркибини аниқлашда қўлланадиган услубларни фармация йўналишига мувофиқ билим, кўникма ва малакаларни шакллантиришдир. 3

4«Минг марта эшитгандан кўра бир марта кўрган яхши» деган на лни амма билади. қ ҳ О заки равишда материалларни ўзлаштириш ғ кўрсаткичи 10%, бўлган шароитда дарс ўтиш самарасиз бўлади. Маш улотларда ў ув ғ қ материални кўргазмали шаклда та дим этиш қ лозим.

Таълимнинг техник воситалари Таълим воситалари Ёрдамчи таълим воситалари Ўқув-услубий материаллар ФлипчартДоска-стендДоска-блокнотГрафопроекторДиапроектор Ёзув тахтаси n…Видеофильмлар Чизма, схема ва бошқ.Намуналар Модел,муляжлар График, диаграммалар n… МатнларНазорат варағи ЭслатмаИш варақаси n… 5

Графикли органайзерлар (ташкил этувчи) – фикрий жараёнларни кўргазмали тақдим этиш воситаси. Маълумотларни таркиблаштириш ва таркибий бўлиб чиқиш, ўрганилаётган тушунчалар (вокеа ва ходисалар, мавзулар) ўртасидаги алока ва ўзаро боғликликни ўрнатиш усул ва воситалари: Кластер, Тоифалаш жадвали, Инсерт, Б/Б/Б жадвали Маълумотларни таҳлил қилиш, солиштириш ва таққослаш усул ва воситалари: Т-жадвали, Венн диаграммаси Муаммони аниклаш, уни хал этиш, талил қилиш ва режалаштириш усуллари ва воситалари: «Нима учун?», «Балик скелети», «Пирамида», «Нилуфар гули» схемалари, «Кандай?» иерархик диаграммаси, «Каскад» таркибий-мантикий схема 6

Pedogogik texnologiyalar 72. BUMЕRANG TRЕNINGI I – guruh vazifasi 1. Kislota-asosli titrlashning indikatorlari ; 2. Ekivalent nuqta, titrlash sakramasi II – guruh vazifasi 1. Kuchli kislota va asos titrlanganda sakrama oralig‘i? 2. Titrant, standart modda va unga qo’yilgan talablar . III – guruh vazifasi 1. Kuchli asos va kuchsiz kislota titrlanganda sakrama oralig‘i? 2.Alkalimetriya va atsidometriy 0D 1902 010101 02 14 03 03 01 02 0E 01 0A 02 100F02 02 02 14 01 02 0E0F021D 02 100F2202 02 14

8Инсерт жадвали “ ИНСЕРТ” жадвали Мустақил ўқиш вақтида олган маълумотларни, эшитган маърузаларни тизимлаштиришни таъминлайди; олинган маълумотни тасдиқлаш, аниқлаш, четга чиқиш, кузатиш. Аввал ўзлаштирган маълумотларни боғлаш қобилиятини шакллантиришга ёрдам беради. Ўқув фаолиятини ташкиллаштиришнинг жараёнли тузилмасиГрафик ташкил этувчининг тури, аҳамияти ва хусусиятлари Инсерт жадвалини тўлдириш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида ўзлари тўлдирадилар. Ўқиш жараёнида олинган маълумотларни алоҳида ўзлари тизимлаштирадилар - жадвал устунларига “киритадилар” матнда белгиланган қуйидаги белгиларга мувофиқ: “ V”- мен билган маълумотларга мос; “ -“ - мен билган маълумотларга зид; “ +” - мен учун янги маълумот; “ ?” - мен учун тушунарсиз ёки маълумотни аниқлаш, тўлдириш талаб этилади. 32 31 24 021F 35 08 2D 04 19 05 05 38 3B 38 0D 38 3C 38 3D 05 2608

9Инсерт жадвалини индикатор назариясида қўллаш V + – ? Муҳитга қараб индикаторнинг рангини ўзгартириши Тимол кўки Метил кўки Бромкрезол яшили Метил қизили Бромкрезол пуштиси Бромтимол кўки Фенол - қизили Тимол кўки Тимолфталеин Ализарин сариғи рН ни ўзгаришда индикатор ранг ўзгариши ион-, хромофор ва ион- хромофор назарияларига асосланган

10Кластер КЛАСТЕР ( Кластер-тутам, боғлам )- ахборот харитасини тузиш йўли- барча тузилманинг моҳиятини марказлаштириш ва аниқлаш учун қандайдир бирор асосий омил атрофида ғояларни йиғиш. Билимларни фаоллаштиришни тезлаштиради, фикрлаш жараёнига мавзу бўйича янги ўзаро боғланишли тасаввурларни эркин ва очиқ жалб қилишга ёрдам беради. Кластерни тузиш қоидаси билан танишадилар. Ёзув тахтаси ёки катта қоғоз варағининг ўртасига асосий сўз ёки 1-2 сўздан иборат бўлган мавзу номи ёзилади Бирикма бўйича асосий сўз билан унинг ёнида мавзу билан боғлиқ сўз ва таклифлар кичик доирачалар “йўлдошлар” ёзиб қўшилади. Уларни “асосий” сўз билан чизиқлар ёрдамида бирлаштирилади. Бу “йўлдошларда” “кичик йўлдошлар” бўлиши мумкин. Ёзув ажратилган вақт давомида ёки ғоялар тугагунича давом этиши мумкин. Муҳокама учун кластерлар билан алмашинадилар. 02 3F 08 1E 090F 02 3E 2011 0709 42 0F 211B 1E 2608 03 04

Кислота- асос титрлаш Маҳсулотн и титрлашТўғридан тўғри титрлаш NaOH ва HCl титрлаш ишлатили шикислота, ишқорлар, аммиак тузлари Қолдиқни титрлаш График муҳаррир- лар Нитрат -ларни аниқла шТитран т НСlиндикат ор Қальсий карбонат такибидаг и кальсийни аниқлашдаНормал ва титрини ҳисобла ш Утили т-лар Фенол- фтали н Аммоний тузлари таркибид аги аммиакниОрганик ва анорганик бирикмал ар Метил- оранжБром- тимол кўки Аниқ. модда NaNO 3 Хисоблаш формулас и Муаммог а мўлжал ланган NaNO 3 +4Zn+7Na OH+6H 2 O=NH 3  + 4Na 2 Zn(OH) 4  с (NaN O 3 )=с (HCl)V(HCl)-  -с (NaOH)V(NaOH)  / V(NaNO 3 ) Азо-, азокси-, амидо-, амино-, нитро-, нитрозо-, гуруҳлари сақлаган oрганик бирик- малардаги азот миқдорини аниқлашнинг 01 03 05

121. Ақлингизга нима келса, барчасини ёзинг. Ғоялари сифатини муҳокама қилманг. Факат уларни ёзинг. 2. Хатни тўхтатадиган имло хатоларига ва бошқа омилларга эътибор берманг. 3. Ажратилган вақт тугагунча ёзишни тўхтатманг. Агарда ақлингизда ғоялар келиши бирдан тўхтаса, у ҳолда қачонки янги ғоялар келмагунча қоғозга расм чизиб туринг. Кластерни тузиш қоидаси

13ТОИФАЛАШ ЖАДВАЛИ Тоифали шарҳлашни тузиш қоидаси билан танишадилар. Ақлий ҳужум / кластер тузиш/ янги ўқув материали билан танишишдан сўнг, кичик гуруҳларда, олинган маълумот лавҳаларини бирлаштириш имконини берадиган тоифаларни излайдилар.ТОИФАЛАШ ЖАДВАЛИ Тоифа-хусусият ва муносабатларни муҳимлигини намоён қилувчи (умумий) аломат. Ажратилган аломатлар асосида олинган маълумотларни бирлаштиришни таъминлайди. Тизимли фикрлаш, маълумотларни тузилмага келтириш, тизимлаштириш кўникмаларини ривожлантиради. Тоифаларни жадвал кўринишида расмийлаштирадилар. Ғояларни / маълумотларни тоифага мос равишда бўладилар. Иш жараёнида тоифаларнинг айрим номлари ўзгариши мумкин. Янгилари пайдо бўлиши мумкин. Иш натижаларининг тақдимоти 02 2B 08 10 13 06041E 0F 02 2B 0E 05 0F 0421 28 35

14ТОИФАЛАШ ЖАДВАЛИ Кислота-асос титрлашда қўлланадиган реактивлар Титантлар Стандарт (бошланғич) моддалар Индикаторлар ва б. Ацидометрияда HCl H 2 SO 4 Алкалиметрияда NaOH KOH LiOH Ацидометрияда Na 2 B 4 O 7 ∙10H 2 O Na 2 CO 3 KHCO 3 Tl 2 CO 3 Алкалиметрияда H 2 C 2 O 4 ∙2H 2 O, фиксаналлар Фенолфталин Метилзарғалдоғи Тимол кўки Метил қизили Ализарин сариғи Анализ қилинаётган объектлар таркибига кирувчи моддалар

15 Тоифалаш шар ини ҳ тузиш оидаси қ 1. Тоифалар бўйича маълумотларни тақсимлашнинг ягона усули мавжуд эмас. 2. Битта мини - гуруҳда тоифаларга ажратиш бошқа гуруҳда ажратилган тоифалардан фарқ қилиши мумкин. 3. Таълим олувчиларга олдиндан тайёрлаб қўйилган тоифаларни бериш мумкин эмас. Бу уларнинг мустақил танлови бўла қолсин.

16Б/БХ/Б ЖАДВАЛИ Б/БХ/Б ЖАДВАЛИ- Биламан/ Билишни ҳоҳлайман/ Билиб олдим. Мавзу, матн, бўлим бўйича изланувчиликни олиб бориш имконини беради. Тизимли фикрлаш, тузилмага келтириш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради. Жадвални тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида /кичик гуруҳларда жадвални расмийлаштирадилар. “ Мавзу бўйича нималарни биласиз” ва “Нимани билишни хоҳлайсиз” деган саволларга жавоб берадилар (олдиндаги иш учун йўналтирувчи асос яратилади). Жадвалнинг 1 ва 2 бўлимларини тўлдирадилар. Маърузани тинглайдилар, мустақил ўқийдилар. Мустақил/кичик гуруҳларда жадвалнинг 3 бўлимни тўлдирадилар 02 5B 08 19 02 38 03 38 13 12 5B 03 1B 02 03 19

17Индикатор ранг ўзгариши бўйича “Б/БХ/Б” жадвали Билмайман Билишни хоҳлайман Билиб олдим Фенолфталин ва метилзарғалдоғи H муҳитига қараб ранг ўзгариши сабаби Натрий гидроксид гранулалари таркибида Na 2 CO 3 ҳам бўлади уларни алоҳида миқдорий таҳлил қилин мумкунми + Турли хромофор гуруҳлар индикаторни турли таутомер шакллари, бинобарин турли рангларини келтириб чиқаради. Ацидометрия усулида метироранж, фенолфталин индикатор иштирокида икки босқичда титрлаш

18КОНЦЕПТУАЛ ЖАДВАЛ КОНЦЕПТУАЛ ЖАДВАЛ Ўрганилаётган ҳодиса, тушунча, фикрларни икки ва ундан ортиқ жиҳатлари бўйича таққослашни таъминлайди. Тизимли фикрлаш, маълу- мотларни тузилмага келти- риш, тизимлаштириш кўник- маларини ривожлантиради. Концептуал жадвални тузиш қоидаси билан танишадилар. Таққосланадиганларни аниқ- лайдилар, олиб бориладиган таққосланишлар бўйича, хусусиятларни ажратадилар Концептуал жадвални тузиш қоидаси билан танишадилар. Таққосланадиганларни аниқ- лайдилар, олиб бориладиган таққосланишлар бўйича, хусусиятларни ажратадилар Алоҳида ёки кичик гуруҳларда концептуал жадвални тўлдирадилар. - Узунлик бўйича таққосланадиган (фикр, назариялар) жойлаштирилади; - Ётиғи бўйича таққосланиш бўйича олиб бориладиган турли тавсифлар ёзилади. Алоҳида ёки кичик гуруҳларда концептуал жадвални тўлдирадилар. - Узунлик бўйича таққосланадиган (фикр, назариялар) жойлаштирилади; - Ётиғи бўйича таққосланиш бўйича олиб бориладиган турли тавсифлар ёзилади. Иш натижаларининг тақдимотиИш натижаларининг тақдимоти

19«Kislota- asos titrlash » mavzusidagi konseptual jadval ( lavha ) Таvsiflar, тоifalar, аjralib turadigan belgilar va shu kabilar Kislota-asos titrlashning turlari Titrant Aniqlanuvchi modda Indikator Indikator rang o’zgarishi Kuchli asos va kuchli kislota NaOH HCl fenolftalin Rangsiz-pushti Kuchsiz asos va kuchli kislota HCl NH 4 OH metiloranj Sariq- zarg’aldoq Kuchli asos va kuchsiz kislota NaOH CH 3 COOH fenolftalin Rangsiz-pushti Kuchsiz asos va kuchsiz kislota - - - -

20ВЕНН ДИАГРАММАСИ ВЕНН ДИАГРАММАСИ - 2 ва 3 жиҳатларни ҳамда умумий томонларини солиштириш ёки таққослаш ёки қарама- қарши қўйиш учун қўлланилади. Тизимли фикрлаш, солиштириш, таққослаш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради. Диаграмма Венн тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда Венн диаграммасини тузишади ва кесишмайдиган жойларни (х) тўлдирадилар Жуфтликларга бирлашадилар, ўзларининг диаграммаларини таққослайдилар ва тўлдирадилар Доираларни кесишувчи жойида, икки/ уч доиралар учун умумий бўлган, маълумотлар рўйхатини тузишади. 02 1F 08 30 07 081B06 02 5B 1B0A 08 02 1F 121D 05

21ВЕНН ДИАГРАММАСИ Титрлашнинг ИНТЕГРАЛ титрлаш эгриси 1. ордината: титрлашнинг рН қийматлари 2. Эгри шакли S симон 3. Экстраполяр урунмалар 4. Аниқлиги кам 1.Эквивалент нуқта аниқланади 2. Сарфланган титрант ҳажми 3. Реакция шароити 4. Абсциссадаги параметр Титрлашнинг ДИФФЕРЕНЦИАЛ Титрлаш эгриси 1. ордината: дефференциал рН қийматлариининг дифференсиал ҳажмга боғлиқлиги 2. Эгри шакли чўққисимон 3. Чўққи тепасидан перпендикуляр чизиқ 4. Аниқлиги юқори

22 “ Нима учун” схемаси- муаммонинг дастлабки сабабларини аниқлаш бўйича фикрлар занжири . Тизимли, ижодий, таҳлилий фикрлашни ривожлантиради ва фаоллаштиради. “ Нима учун” схемасини тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда муаммони ифодалайдилар. “Нима учун” сўроғини берадилар ва чизадилар, шу саволга жавоб ёзадилар. Бу жараён муаммонинг дастлабки сабаби аниқланмагунича давом этади. Кичик гуруҳларга бирлашадилар, таққослайдилар, ўзларининг чизмларини тўлдирадилар. Умумий чизмага келтирадилар. Иш натижаларининг тақдимоти“ Нима учун” схемаси 02 38 32 0F 1A 3832 1D 19 0411 02 3F 08 081B06 07 35

1. Айлана ёки тўғри тўртбурчак шакллардан фойдаланишни ўзингиз танлайсиз. 2. Чизманинг кўринишини - мулоҳазалар занжирини тўғри чизиқлими, тўғри чизиқли эмаслигини ўзингиз танлайсиз. 3. Йўналиш кўрсаткичлари сизнинг қидирувларингизни: дастлабки ҳолатдан изланишгача бўлган йўналишингизни белгилайди. «Нима учун?» чизмасини тузиш қоидалариКислота-асосли титрлаш кўп ишлатилади Кимёвий тахлилда, ишлаб чи каришда, озик -овк ат сифатини назорат к или ш да ва б. Тахлилнинг арзонлиги, аниклиги ва тезлиги. Бошк а методларга нисбан осонлиги Х еч кандай ток манбаи ва иссиклик талаб килмайди . Дала шароитида бажариш мумкин Хар кандай лаборатория шароитида олиб бориш мумкин. Нима учун? Нима учун? Нима учун? Нима учун?

24 Чизмани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда юқори “суягида” кичик муаммони ифодалайди, пастда эса, ушбу кичик муаммолар мавжудлигини тасдиқловчи далиллар ёзилади Кичик гуруҳларга бирлашадилар, таққослайдилар, ўзларининг чизмларини тўлдирадилар. Умумий чизмага келтирадилар. “ Балиқ скелети” чизмаси Бир қатор муаммоларни тасвирлаш ва уни ечиш имконини беради. Тизимли фикрлаш, тузилмага келтириш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради Иш натижаларининг тақдимоти“ Балиқ скелети” чизмаси 02 27 08 75 09 05 0B 02 3F 08 081B060B 07 35

25“ Балиқ склети” чизмаси

26 Қуйидан юқорига босқичма-босқич бўйсунувчи “Қандай?” диаграммас и Муаммо тўғрисида умумий тасаввурларни олиш имконини берувчи, мантиқий саволлар занжири. Тизимли фикрлаш, тузилмага келтириш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради. Кичик гуруҳларга бирлашадилар, таққослайдилар, ўзларининг чизмларини тўлдирадилар. Умумий чизмага келтирадилар Диаграммани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда диаграммани тузадилар Иш натижаларининг тақдимоти“ Қандай?” диаграммаси 02 3F 08 081B060B 07 02 1F 08 0B 35

 Мисол . Иерархик диаграмма “Қандай?” – Муоммони ҳал қилиш усули ва воситаси (лавҳа) pH қийматини ҳисоблаш (кучли асос ва кучли кислота) Қ ўшилган титрлант концентрация ва хажми бўйича (аниқ) ЭН гача титрланувчи эритма рН қийматини ҳисоблаш рН =- lg c (Х) , с(Х)= n(Х)/ VҚандай ? ЭНдаги рН-ни ҳисоблаш рН=7Қандай ? ЭНдан кейинги нуқталарда рНни ҳисоблаш рН=14 - рОНҚандай ? Қандай ? Ме тилоранж рН оралиғи 3.2 – 4.4 (қизил-сариқ) Қандай ? …Индикатор ёрдамида (тақрибан) Фенолфталеин рН оралиғи 8.2 – 10.0 (Рангсиз – қизил)

« Қандай? » диаграммасини қуриш қоидалари 1. Кўпгина ҳолларда муаммони ечишда “ нима қилиш керак ” лиги тўғрисида ўйланиб қолмаслигингиз керак. Асосан муаммо, уни ечишда “ буни қандай қилиш керак? ” , “ қандай ” асосий саволлар юзага келишидан иборат бўлади. “ Қандай ” саволларнинг изчил берилиши қуйидагилар имконини беради: муаммони ечиш нафақат бор имкониятларни, балки уларни амалга ошириш йўлларини ҳам тадқиқ қилиш; қуйидан юқорига босқичма-босқич бўйсунадиган ғоялар тузилмасини аниқлайдилар. Диаграмма стратегик даражадаги саволлар билан ишлашни бошлайди. Муаммони ечишнинг пастки даражаси биринчи галдаги ҳаракатларнинг рўйхатига мос келади. 1. Барча ғояларни ўйлаб ўтирмасдан, баҳоламасдан ва таққосламасдан тезликда ёзиш керак; Диаграмма ҳеч қачон тугалланган бўлмайди: унга янги ғояларни киритиш мумкин; Агарда чизмада савол унинг “ шохларида ” бир неча бор қайтарилса, унда у бирор муҳимликни англатади. У муаммони ечишнинг асосийси бўлиши мумкин; Янги ғояларни график кўринишда: дарахт ёки каскад кўринишидами, юқоридан пастгами ёки чапдан ўнгда қайд қилинишини ўзингиз ҳал этасиз; Агарда сиз ўзингизга тўғри саволлар берсангиз ва унинг ривожланиш йўналишини намоён бўлишида ишончни сақласангиз, диаграмма, сиз ҳар қандай муаммони амалий жиҳатдан ечимини топишингизни кафолатлайди

“ НИЛУФАР ГУЛИ” чизмаси - м уаммони ечиш воситаси. Ўзида нилуфар гули кўринишини намоён қилади. Унинг асосини тўққизта катта тўрт бурчаклар ташкил этади. Тизимли фикрлаш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради ва фаоллаштиради Чизмани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда чизма тузадилар: тўрт бурчак марказида аввал асосий муаммони (ғоя, вазифа) ёзадилар. Унинг ечиш ғояларини эса марказий тўрт бурчакнинг атрофида жойлашган саккизта тўрт бурчакларга ёзадилар. Марказий тўрт бурчакнинг атрофида жойлашган саккизта тўрт бурчакларга ёзилган ғояларни, атрофда жойлашган саккизта тўрт бурчакларнинг марказига ёзадилар, яъни гулнинг баргларига олиб чиқадилар. Шундай қилиб, унинг хар бири ўз навбатида яна бир муаммодек кўрилади Чизмани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда чизма тузадилар: тўрт бурчак марказида аввал асосий муаммони (ғоя, вазифа) ёзадилар. Унинг ечиш ғояларини эса марказий тўрт бурчакнинг атрофида жойлашган саккизта тўрт бурчакларга ёзадилар. Марказий тўрт бурчакнинг атрофида жойлашган саккизта тўрт бурчакларга ёзилган ғояларни, атрофда жойлашган саккизта тўрт бурчакларнинг марказига ёзадилар, яъни гулнинг баргларига олиб чиқадилар. Шундай қилиб, унинг хар бири ўз навбатида яна бир муаммодек кўрилади Чизмани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда чизма тузадилар: аввал асосий муаммони (ғоя, вазифа) ёзадилар, сўнгра кичик муаммоларни, уларнинг ҳар биридан эса, кичик муаммони батафсил кўриб чиқиш учун “кичик шохчаларни” чиқарадилар. Шунга асосан ҳар бир ғоялар ривожланишини батафсил кузатиш мумкин.Чизмани тузиш қоидаси билан танишадилар. Алоҳида/кичик гуруҳларда чизма тузадилар: аввал асосий муаммони (ғоя, вазифа) ёзадилар, сўнгра кичик муаммоларни, уларнинг ҳар биридан эса, кичик муаммони батафсил кўриб чиқиш учун “кичик шохчаларни” чиқарадилар. Шунга асосан ҳар бир ғоялар ривожланишини батафсил кузатиш мумкин. Иш натижаларининг тақдимотиИш натижаларининг тақдимоти

30«Нилуфар гули» чизмасиB Z C D B Z C D A F G H Y F G H Y

31 «Нилуфар» гули чизмасини тузиш оидалариқ  Амалий нуқтаи назардан барча ғояларни ихчам деб тасаввур қилинг (битта-иккитаси билан чегараланинг), бу ҳам ақл учун фойдали машқ ҳисобланади.  Сизга катта қоғоз варағи зарур бўлади. Доимо ўз мушоҳадаларингиз натижасини бир варақ қоғозда кўриш фойдали ҳисобланади. Қарама-қарши ҳолда эса сизга бир варақдан бошқасига сакраб юришингизга ва бунда зарурий бирор муҳим нарсани унутишингизга олиб келади.

Қуруқ туз таркибидаги NH 4 Cl масса улушини аниқлашЛаб. ишига керак бўладиган реактив ва асбоб ускуналао Тортимни техник ва аналитик тарозида тортиш Борадиган реакция тенламаларини ёзиш ишлаб чиқаришга қўллаш Реактивларнин г қўшиш кетма кетлиги Олинган натижаларни ҲисоблашИшқор эритмаси билан эритма пушти раннга киргунча титрлаш10,0 sm3 тайёрланган NH 4 Cl эритмасидан қўшиш 3-4 дақиқа кутиш реакция тўла бориши учунТитрлаш колбасига 3 см3 10 % ли фармалин қушиш 1-2 томчи фенолфталин индикатори қўшиш Ишонч оралиғининг ярим кенглигини келтириб чиқаришЎртача квадрат четланишни ҳисоблашНатижалар 4-5 марта такрорланади Ўртача қийматнинг стандарт четланишини ҳисоблаш Натижанинг ишонч оралиғини ҳисоблаш  Мисол. «Нилуфар гули» чизмаси- м уаммони ечиш воситаси (лавҳа) Қуруқ туз таркибидаги NH 4 Cl масса улушини аниқлашЛаб. ишига керак бўладиган реактив ва асбоб ускуналао Тортимни техник ва аналитик тарозида тортиш Борадиган реакция тенламаларини ёзиш ишлаб чиқаришга қўллаш Реактивларнин г қўшиш кетма кетлиги Олинган натижаларни ҲисоблашИшқор эритмаси билан эритма пушти раннга киргунча титрлаш10,0 sm3 тайёрланган NH 4 Cl эритмасидан қўшиш 3-4 дақиқа кутиш реакция тўла бориши учунТитрлаш колбасига 3 см3 10 % ли фармалин қушиш 1-2 томчи фенолфталин индикатори қўшиш Ишонч оралиғининг ярим кенглигини келтириб чиқаришЎртача квадрат четланишни ҳисоблашНатижалар 4-5 марта такрорланади Ўртача қийматнинг стандарт четланишини ҳисоблаш Натижанинг ишонч оралиғини ҳисоблаш

33Бу усулда камида 8-10 та талаба иштирок этади. Бу жавобларга номерлар қўйиб чиқилади, кейин бўлса тўғри жавоб билан солиштирилади, жавоблар фарқи нол бўлган ёки энг кам фарқ бўлган жавоблар тўғри ҳисобланади. Кичик гуруҳларга бирлашадилар, таққослайдилар, ўзларининг чизмларини тўлдирадилар. Умумий чизмага келтирадилар.“ Блиц” сўров усули Бир қатор муаммоларни тасвирлаш ва уни ечиш имконини беради. Тизимли фикрлаш, тузилмага келтириш, таҳлил қилиш кўникмаларини ривожлантиради Иш натижаларининг тақдимоти“ Блиц” сўров усули 2605 0B 0A 0E 1C07 0E 2402 02 3F 08 081B060B 07 35

Kislata-asos titrlash mavzusida “Blits” so’rov usuli To’g’ri javob Guruh javobi Guruh xatosi Talaba xatosi Talabani o’zi javob beradi Reaksiyalarning borish tartibi va reagentlarni tanlang 1 1 0 0 1 1 4 4 0 1 3 4 2 3 1 5 7 2 3 2 1 0 5 5 7 6 1 1 2 3 6 7 1 0 6 6 5 5 0 0 5 5 34

Хулоса ва таклифлар Аналитик кимё фанида муҳим бўлимлардан бири бўлган “Кислота-асосли титрлаш“ мавзусининг долзарбилиги, мақсади, предмети ва мавзунинг фармацевтлар тайёрлашдаги аҳамияти ва талабаларнинг илмий изланишларидаги ўрни асосланди. “ Кислота-асосли титрлаш“ мавзусини ўқитишда инновацион таълим технологиялари, илғор хорижий адабиётлар ва тажрибалардан фойдаланиш йўллари ёритилди. Бу мавзу юзасидан маърузалар ўқишда “Маълумотли”, “Кўргазмали”,”Ақлий ҳужум”, “Блиц сўрови”,”Венн диаграммаси”, “Кластер” усулларидан фойдаланиш имкониятлари ва амалий машғулотларда ”Бумеранг тренинги”, “Муаммоли вазият”, “График органайзерлар”,” Кичик гуруҳларда ишлаш” “Контсептуал жадвал”, “БББ”, “Балиқ суяги” ва бошқа усуллардан файдаланиш мумкинлиги илк марта кўрсатилди. “ Кислота-асосли титрлаш” мавзуси бўйича аналитик кимё фанининг назарий ва амалий муаммолари, ўқитишдаги инноватсиялар, ўқув дастури, маъруза матнлари, кейслар, амалий топшириқлар, назорат саволлари, тест топшириқлари янада такомиллаштирилди ва янгича ёндашиб тузилди ҳамда бу маълумотлар фаннинг электрон маълумотлари базасига фойдаланиш учун киритилди. Олий таълим муассаларида аналитик кимё фанини ўқитиш жараёнида инноватсион таълим технологияларини кенг жорий этиш учун таълим муассасаларида фаолият олиб бораётган профессор-ўқитувчиларга инноватсион таълим технологияларини қўллаш бўйича соҳани етук мутахассисларини жалб этган ҳолда махсус семинар тренинглар ташкил этиш самара бериши мумкин. 35

36ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РА МАТ!Ҳ

O'xshashlar

“Галогенли органик бирикмалар” мавзусини ўқитишнинг назарий ва амалий масалалари

Кислота ишқор мувозанатининг бузилиши

“Тўйинган бир атомли спиртларнинг кимёвий хоссалари” мавзусини ўқитишнинг назарий ва амалий асослари

Миқдорий анализ усуллари

Саноатда нитрат кислота ишлаб чиқариш (dars ishlanma)