logo

Кимё фанидан замонавий дарсларни ташкил этишда фанлараро узвийлик ва узлуксизликни таъминлаш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

255.1435546875 KB
 Кимё фанидан замонавий дарсларни ташкил этишда фанлараро узвийлик ва узлуксизликни таъминлаш : муаммо ва ечимлар.  А.Дистервег • Ўқувчини меҳнат қилишга ўргат, уни нафақат меҳнатни севишга, у билан шундай уйғунлашишга к ўниктиргинки, токи меҳнат унинг вужудига сингиб кетсин; • уни шунга ўргатки, унинг учун ўз кучи билан бирор бир нарсани билиб ололмаслик ақлга сиғмайдиган ҳолат ҳисоблансин; • у мустақил ўйламоғи, изланмоғи, ўзини к ўрсатмоғи, ўзининг уйғонмаган қобилиятларини ривожлантирмоғи, ўзини саботли инсон қилиб етиштирмоғи лозим. • Таълимнинг бугунги вазифаси ўқувчиларни кун сайин такомиллашиб бораётган ахборот- таълим муҳити шароитида мустақил равишда фаолият к ўрсата олишга, ахборот оқимидан оқилона фойдаланишга ўргатишдан иборатдир. • Бунинг учун, уларга узлуксиз равишда мустақил ишлаш имконияти ва шароитини яратиб бериш зарур. • Ёш авлодга таълим – тарбия беришнинг мақсади , вазифалари, мазмуни, услубий талабларига к ўра фан , техника ва илғор технология ютуқларидан унумли фойдаланиш бугунги таълим тизими олдида турган долзарб муаммолардан бири ҳисобланади. • Бу муаммоларни ҳал қилиш йўлида ўқитувчиларимиз дарсларнинг сифат самарадорлигини ошириш йўлларини излаб топмоқда.  • 1.Ўқувчига кимё фанини тушунтиришнинг осон йўлларини излаб топиш. • 2.Фанлараро боғланишни ўргатиш • 3.Ўқувчига шахс сифатида қараш • 4.Касбга йўллаш • 5.Экологияни асрашга ўргатиш. • 6.Чиқиндисиз технологияларни янги турларини ишлаб чиқишга даъват этиш. • 7.Экологик соф ёқилғи турини излаб топиш. • 8.Дарсларни ҳаётга боғлаб ўтиш. • 9.Ўқувчининг индивидуал хусусиятларини ҳисобга олиш • 10.Мустақил фикрлаш қобилиятини ривожлантириш. • 11.Нанотехнлогиялар униниг келажаги эканлигини тушунтириш. • 12.АКТ дан унумли фойдаланиш • 13.Ўқувчида микро оламга хос тафаккурни шакллантириш. • 14.Мавзуни тушунтиришда ҳаётий мисоллардан фойдаланиш. • 15.Ўқувчиларни ўз –ўзини баҳолаш тизимини ташкил этиш.  • Ўкитувчи: • Ҳар бир дарсни ўтилишига услубий ўзгартиришлар киритиб, ҳар бир мавзуни ўтиш жараёнида ўқувчиларда таянч компетенция- • лардан қайси бирини шакллантириш ҳақида режалаштириб олиши • Ўқувчиларга бериладиган мустақил топшириқлар компетентликка йўналтирилган бўлиши • Мустақил ишларни самарали ташкил этиши хамда кимё фанини фанлараро боглашда • ўқувчиларнинг мактабда ўқиш даврида билим сифатини ошириши, шунингдек ёшларни мактабдан бўш вақтларидан унумли фойдаланиши ҳамда мустақил равишда билим олишларига, психологик ва амалий жиҳатдан тайёрланишларида туртки бўлиши керак. Бугунги ўқувчи: Қўшимча адабиётлардан изланадиган Компьютер ва интернет ресурсларидан бемалол фойдалана оладиган Дарсликдаги билимларни ўзлаштира оладиган Кимё фани қуйидаги фанлар билан узвий боғлиқ кимё физика биология математикаэкология география тарих астрономия Чет тили Ўқувчилар билим самарадорлигини оширишда ёрдамга келадиган педагогик технологиялар елпиғич резюме ФСМУ Кейс-стади Лабиринт-2 муаммо чархпалакбумерангЗинама- зина педагогик технология АКТ нинг қулайлиги Виртуал лаборатория лар Сюжетли анимациялар Интерактив моделлар Тест дастурлари Веб камера 3 D суратлар ва моделлар Видеолавҳа лар слайдларЕлектрон дарсликМедиа ресурсларКомпьютер ва унинг қурилмалари АКТ Ўқувчиларнинг мустақил ўқиш фаолияти . • Ушбу ҳолат ўқувчиларнинг мустақил ўқиш фаолиятининг ўзига хослигини унинг психологик-педагогик хусусиятларини аниқлаб беради. • Мустақил иш деганда ҳам индивидуал, ҳам жамоавий ўқув фаолиятининг турли формалари тушунилади. Буни ўқувчиларнинг ўзлари дарсда, шунингдек, ўқитувчининг ёрдамисиз уйда бажаришади. • Ўқувчиларнинг мустақил ишлашларига таъсир этувчи омиллардан бири уйда бажариладиган ишга сарфланган вақт билан белгиланади. Мактаб ўқувчилари уй ишларини бажаришлари учун сарфлайдиган вақти жуда ҳам чегараланган. • Шунинг учун бир томондан қатъий ва мақсадга йўналтирилган мустақил иш танлаш масаласи турса, иккинчи томондан ўқувчиларнинг бўш вақтларидан самарали фойдаланиш масаласи туради. Тажрибали ўқитувчи ўқувчига йил давомида, ҳар бир машғулотда ёрдам беради . • . Бундан ташқари мактаб ўқувчиларининг мустақил ишни бажариш учун тайёргарлигининг ва билимларининг бир хил эмаслиги, уйда ва мактабда ўқиш вақтининг чегараланганлиги, синфдаги ва уйга бериладиган мустақил ишларнинг қатъий равишда компетентлаш зарурлигини ва уларни бажариш учун ўқувчиларнинг қизиқишларини ошириш кераклигидан далолат беради. • • Тажрибали ўқитувчи ўқувчига йил давомида, ҳар бир машғулотда ёрдам беради. • Мавзуга оид саволларни ва дидактик манбаларни тайёрлашни шошилмасдан яхшилаб ўйлаб кўради ва ҳар бир дарсдан олдин режалаштиради Ўқувчиларнинг мустақил ишларининг амалий натижасини ошириш мақсадида ўқитувчи ўқув жараёнида уларга қуйидаги к ўрсатма бўйича тушунча беради: • кимё дарслигидан самарали фойдаланиш; • к ўшимча адабиётни ўқиш техникаси; • • атамалар луғати билан ишлаш усули; • кимёдан ўқитувчи айтган маълумотдан унумли фойдаланиш; • ўтилган мавзу бўйича режа тузиш ; • конспект ёзиш ; • кимёвий формулалар тузиш қоидаси ; • кимёвий тенгламалар тузиш (молекуляр, оксидланиш-қайтарилиш реакциялари, электролиз жараёни) ; • кимё қонунлари ҳақидаги маълумотларни ўзлаштириб олиш ; • жадвал ҳамда схемалар тузиш ва ундан унумли фойдаланиш ; • лаборатория ва амалий ишларга мустақил тайёрланиш; • маърузалар, ахборотлар тайёрлаш ; • китобда берилган масалаларни уйда мустақил бажариш; • АКТдан фойдаланиш; • ўзининг билимларини мустақил текшириш усулидан фойдаланиш; • муаммоли вазиятларни еча олиш ; • • Берилган мавзуни бошка фанлар билан боглай олиш. Уй ишларини бажаришда, дарсларда билимларни такрорлаш, мустаҳкамлаш, ўзлаштириш жараёнида ўқув ишларини мустақил ишлащда дидактик материаллар: турли хил жадвалл, схемалар, диаграммалар тузиш, ҳамда улардан фойдаланиш, ҳар томонлама ёрдам беради. • Бундай керакли маълумотларни ҳар бир дарс бўйича тузиш мумкин. • Ўқувчилар катта ҳажмдаги маълумотни дарсликдан ўқиб бўлишганидан сўнг, ўқитувчи қисқа ва к ўргазмали қилиб энг асосий, кераклисини, тартибга солиб, ўқувчига мос қилиб, характерли формулаларини, таъриф ва хулосаларни к ўрсатиши керак. • Олиб борган текширишлар шуни к ўрсатдики, к ўпгина ҳолларда слайдлар, жадваллар такрорлашда дарсликда баён этилган матн ўрнини боса олади ва шу билан бирга умумий, ҳолда янги мавзуни ўзлаштиришга ёрдам беради. • • Ўрганилаёгган мавзуни умумлаштириш ва системага солиш учун ўқувчиларга баъзи схема ва жадвалларни тегишли мавзуларни ўрганиш жараёнида мустақил тузишлари тавсия этилади. Ўқувчилар уйда, айниқса масалалар ечишда қийналишади, бу фақатгина вақтни етишмаслиги билан эмас, балки тегишли масалаларни ечиш учун зарур бўлган мантиқий хулосалар чиқариш учун керак бўладиган тегишли фикрлаш фаолиятини қандай изчилликда йўналтиришни билмаслик билан тушунтирилади. Ўқувчиларнинг кимёдан мустақил равишда масалалар ишлашларини енгиллаштиришлари учун уларга тарқатма материал — энг характерли масалалар ечимларининг намуналарини бериш мумкин. • Масала ечимининг системалаштирилган намуналари ўқувчиларнинг уйда ишлаш шароитида уларнинг мустақил иш натижаларини, самарадорлигини оширади, енгиллаштиради. • Дастлаб, ёрдамчи материаллардан фойдаланиб ўқувчилар ўхшашлик қоидалари бўйича кимёвий масалалар ечишади. • Натижада улар ўхшаш масалалар билан бирга мустақил ижодий ёндошишни талаб этадиган, масалаларни ҳам ечишади. Ўқувчининг мустақил ишини баҳолаш шакли. Баҳолаш мезони Ўз-ўзини баҳолаш Ўқитувчи баҳоси Синфдоши қўйган баҳо 1. Уйга вазифанинг бажарилиши ( 15 балл ҳисобидан)       2. Ўтилган мавзу юзасидан савол – жавобга қатнашиши ( 15 балл ҳисобидан )       Янги мавзуга мустақил тайёрланганлиги 3.Тақдимот қилиш ( 15 балл ҳисобидан )       4. Саволларга жавоб ( 15 балл ҳисобидан )       Мустаҳкамлаш 5. Ақлий фаоллиги ( 10 балл ҳисобидан )       6. Ижодкорлиги ( 10 балл ҳисобидан)       7. Лаборатория ишини бажариши ( 10 балл ҳисобидан)       8.Гуруҳ билан ишлай олиши ( 10 балл ҳисобидан)       Жами:       Ўртача қиймат : 85 дан 100 баллгача – «5» 70 дан 85 баллгача – «4» 55 дан 70 баллгача – «3» 55 баллгача «2» Баҳо : Хулоса • Фақат мана шу ҳолда, агар ўқувчилар мустақил ишни режали равишда ташкил этса, агар уларга тегишли билимларни ўзлаштиришга ёрдам берувчи турли дидактик материаллар берилса, агар улар ўз-ўзини текшириш учун тартибга солинган савол ва машқлар олишсагина ўқувчиларнинг мустақил иш фаолияти бормоқда, ташкил этилмоқда, ўқитувчи мақсадига эришмоқда , дейиш мумкин. • Хулоса қилиб айтганда, ўқитувчи юқоридагиларни умумтаълим жараёнида қўллаш натижасида фанни ўрганишда ўқувчиларнинг мустақил ишларидан оқилона фойдаланиш уларнинг билим, кўникма ва малакаларни такомиллаштиришда, уларни мустақил Ўзбекистонга ҳозирда жуда зарур чуқур билимли, ўз фикрига эга бўлган шижоатли, заковатли ва ўз порлоқ келажагига ишонган инсон қилиб тарбиялашдек маъсулиятли ишга ўз ҳиссасини қўшади.