Kadmiy nitrat, nitrat kislota va suv sistemalarini xar xil xaroratdagi eruvchanligini o’rganish - Kimyo - Slaydlar

Kadmiy nitrat, nitrat kislota va suv sistemalarini xar xil xaroratdagi eruvchanligini o’rganish

Yuklangan vaqt:

22.11.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1121.720703125 KB

Ko'chirib olish

«KADMIY NITRAT, NITRAT KISLOTA VA SUV SISTEMALARINI XAR XIL XARORATDAGI ERUVCHANLIGINI O’RGANISH » MAVZUSIDA YOZGAN BITIRUV MALAKAVIY ISHI ТАQDIMOTI

Mavzuning dolzarbligi. Xozirgi zamon KIMYO fanining rivojlanishi jarayonida eritmalarda komponentlarni o’zaro ta’sirini o’rganish anorganik kimyo fanining eng aktual problemalaridan biri xisoblanadi. Eritmalarni o’rganishning eng qulay va xozirgi zamon metodlaridan fiziko-ximiyaviy analiz usullaridir. Shunday yo’nalish tekshiriladigan obyektlar uchun eng zarurdir. Eng muxim yo’nalishlardan biri bo’lgan ya’ni sistematik taqqoslash bir komponentli sistemalarga qaraganda uch komponentli sistemalarni o’rganish, ayniqsa anionlar o’zgarmas xolda qarash diqqatga sazovordir. Ayniqsa D.I.Mendeleyevning davriy qonuniy asosida bitta gruppadagi kationlarni olib, anionlarni bir xil xolda taqqoslash muxim axamiyatga ega. Ayniqsa kationlarda d va f qavat to’ldirilganlarni o’rganilganda sifat jixatdan keskin o’zgarish mavjud ekanligi ionlarda ko’rinadi.

Ishning maqsadi Bizning ishimizning maqsadi uch komponentli nitrat sistemalardagi komponentlar orasidagi o’zaro ta’sir natijasida kompleks xosil bo’lish jarayonlarni o’rganishdan iboratdir. Analizlar va tekshirishlardan shuni qayt etdiki kompleks xosil bo’lishda ion bilan suv o’rtasida bog’lanish bir tomonda bo’lsa, markaziy ion ikkinchidan nitrat ion bilan qisman bo’lsada bog’lanish energiyasi anion bilan markaziy ion o’rtasida xam bog’lanish energiyasi oshib boradi. Bunday xolatlarda kompleksni xosil bo’lishi suvning strukturasini buzilishga olib keladi. Ma’lumki nitrat ion uch burchaktemis strukturaga ega. (N-O) azot bilan kislorod suvni strukturasini buzish qobiliyati kuchli.

ISHNING VAZIFASI Ma’lumki suvni tetraedrik strukturasiga ega bo’lib vodorod bog’ orqali bog’langan. Shunday qilib birinchi faktor suv ionini strukturasini nitrat ioni buzishga olib keladi. Nitrat ioni ishqoriy metallarning nitratlarini eruvchanligi ancha yuqori bo’lishi xam suv strukturasini buzilishidir.

Ilmiyligi va amaliy ahamiyati Xozirgi zamon anorganik kimyo fani oldida yangi-yangi moddalarni yaratish va ularni xossa va xususiyatlarini termodinamik xolatlarini ichki va tashqi energiyalarini o’rganishdan iboratdir. Bizning ishimizda nafaqat d- elementlarni nitratlarini eruvchanligini o’rganish balki bu moddalarni entropiya va entalpiya energiyalari va erish jarayonlarni o’rganishdan iboratdir. Shu vaqtgacha bir komponentli sistemalarni eruvchanlik nitrat sistemalar ko’p o’rganilgan, ammo uch komponentli nitrat sistemalardan d-elementlar kam o’rganilgan. Shu nuqtai nazardan kadmiy nitrat, nitrat kislota suv sistemalarni xar xil xaroratdagi eruvchanligini o’rganishning ilmiy tomonlari muxim axamiyatga ega. Ayniqsa bu nitrat sistemalari perxlorat va boshqa anionlar bilan taqqoslanganda bular eriganda endotermik xolatlar sodir bo’lishi nazarda tutilgan.

Uch komponentli nitrat sistemalarni o’rganishda ko’pincha D.I.Mendeleyev davriy sistemasidagi d yoki f- elementlarni xossa va xususiyatlariga ega bo’lgan elementlarni eruvchanligini o’rganishda keskin ionlarni sifat jixatdan farq qiladigan xossalarni kuzatish mumkin. Uch komponentli nitrat sistemalardan oldin bir komponentli nitrat sistemalarni termodinamik tomonlari ya’ni erish issiqligi entropiya o’zgarishlarini kuzatish diqqatga sazovordir. Bular erish issiqliklar issiqlik energiyalari quyidagi formulalar yordamida ifodalanadi.

• HOZIRGI VATQDA UCH KOMPONENTLI SISTEMALARNING ERUVCHANLIGI SISTEMALI HOLATDA O’RGANILGAN. ADABIYOTLARDA KO’PCHILIK KATIONLARNI ERUVCHANLIGI MAVJUD, AYNIQSA ERUVCHANLIK IZOTERMASIDA HOSIL BO’LADIGAN MINIMUMLARDA ULARNING TARKIBIDAGI KRISTALOGIDRAT ME(NO 3 ) 2 *6H 2 O 6 MOLEKULA SUV BILAN BIRGALIKDA O’RGANILGAN AYNIQSA ERUVCHANLIK IZOTERMASIDAGI MINIMUMLARNING HOSIL BO’LISHI ELEKTROLIK BILAN SUV O’RTASIDAGI O’ZARO TASIRLAR KOMPLEKS HOSIL QILISHNI YOKI OKTAEDRIK STRUKTURADAN TETROEDRIK STRUKTURAGA O’TISHNI NAMOYON QILADI.

• . BIZNI SISTEMADA O’RGANILGAN KADMIY NITRAT-NITRAT KISLOTA SUV SISTEMASINI O’RGANILGANDA NITRAT KISLOTANING O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI O’RGANILGAN. BUNDA AYNIQSA NITRAT KISLOTANING KONSENTRATSIYASI OSHISHI BILAN ERITMADA ERKIN SUV PAYDO BO’LISHI O’RGANILGAN. NITRAT KISLOTA KONSENTRATSIYASI OSHISHI BILAN KADMIY NITRATNING ERUVCHANLIGI OSHADI BUNGA SABAB ERITMADA ERKIN SUVNING PAYDO BO’LISHI YA’NI OKTAEDRIK- STRUKTURADAN TETRAEDRIK STRUKTURAGA O’TISHIGA SABAB BO’LADI. BU FAKTORLARNI HAR XIL TEMPRATURADA KUZATILGANDA TEMPRATURA OSHISHI BILAN ERUVCHANLIK OSHISHI KUZATILADI. ERUVCHANLIKNI HAR XIL TEMPRATURADA O’RGANILGANDA VA BOSHQA USULLARDA KUZATILGANDA AYNIQSA SUVNING IZOPOTENSIALI TEKSHIRILGANDA HAM KOMPLEKS HOSIL BO’LISH JARAYONI TASDIQLANGAN.

QILINGAN ISHLARDAN SHUNDAY XULOSALARGA KELISH MUMKINKI ERUVCHANLIK ERITMADA BO’LADIGAN JARAYONLARNI MIKRO XOLATLARNI HAM ANIQLAR EKAN.

XULOSA 1.Eruvchanlikka bag’ishlangan juda ko’p nazariy eksperimental materiallar asosida ikki komponentli sistemalarda tuzlarni eruvchanligi temperatura oshishi bilan ion va kovalent xarakterga ega ekanligi nazarda tutib ikki gruppaga bo’lib o’rganildi: a). Ion bog’lanish tuzlari, b). Kovalent bog’lanishga ega bo’lgan tuzlar. 2.Ikki komponentli sistemalarni analizidan shunday xulosaga kelish mumkinki, faqat qisman bog’lanishni kuzatish mumkin. 3.Izotermalarni o’rganishda, ikki komponentli sistemalar emas, balki uch komponentli sistemalarni o’rganish muhim axamiyatga ega. Uch komponentli kadmiy nitrat-nitrat kislota, suv sistemasini xar xil xaroratlardagi eruvchanligini aniqlash natijasida quyidagi xulosaga kelish mumkin, barcha uch komponentli sistemalarni minimumlarini ikkita gruppaga bo’lish mumkin.

XULOSA 4.Birinchi tipdagi izotermalarda kislotaning konsentratsiyasi oshishi bilan akvoion metallarning koordinatsiyasid agi suv ionlari oktaedrik strukturadan tetraedrik xolatga o’tadi. 5.Ikkinchi tipdagi izotermalarda kationlarning miniumlarga asosiy sabab to’lmagan d- orbitallaridir. 6.Bularga Ni 2+ , Co 2+ , Mn 2+ , Cu 2+ lar misol bo’ladi. Bu ionlar suv ionlari bilan kovalent bog’langanligi tufayli oktaedrik strukturalar ancha mustaxkam bo’lib kadmiy nitrat-nitrat kislota va boshqa kislotalarni degidratatsiyasi tufayli eruvchanlik oshishiga sabab bo’ladi.

E’tiboringi z uchun rahmat

O'xshashlar

Mis (II) nitrat tuzi

Mis nitrat tuzining olinishi va olinishi va xossalari

Nitrat kislotaning olinishi, xossalari va eng muhim birikmalari

Kadmiy elementi

Rux, kadmiy, simob elementlarining olinishi, xossalari va birikmalari