Azot va uning birikmalari - Kimyo - Slaydlar

Azot va uning birikmalari

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

414 KB

Ko'chirib olish

REJAREJA 1.1. Azotni olinishi va xossalariAzotni olinishi va xossalari 2.2. Ammiakni olinishi va xossalariAmmiakni olinishi va xossalari 3.3. Eritmadagi ammoniy tuzlarini olish.Eritmadagi ammoniy tuzlarini olish. 4.4. Ammoniy nitrat.Ammoniy nitrat. 5.5. Suyultirilgan selitrada kSuyultirilgan selitrada k оо ‘mir va ‘mir va oltingugurtning yonishioltingugurtning yonishi ..MAVZU: Azot va uning birikmalari.MAVZU: Azot va uning birikmalari.

Azotni olinishi va xossalariAzotni olinishi va xossalari  Mikrokolbachaga yoki probirkaga 3-5 tomchidan koitsentrlangan ammoniy Mikrokolbachaga yoki probirkaga 3-5 tomchidan koitsentrlangan ammoniy xlorid va kaliy nitrit eritmalaridan quying. Probirkaning og‘zini gaz xlorid va kaliy nitrit eritmalaridan quying. Probirkaning og‘zini gaz оо ‘tkazgich egik nay ‘tkazgich egik nay оо ‘rnatilgan probka bilan berkiting va shtativga tik qilib ‘rnatilgan probka bilan berkiting va shtativga tik qilib mahkamlang.mahkamlang.  Boshqa probirka olib, uni suv bilan tBoshqa probirka olib, uni suv bilan t оо ‘ldiring va kristalizatordagi suv ichiga ‘ldiring va kristalizatordagi suv ichiga tt оо ‘nkarib q‘nkarib q оо ‘ying (probirkadagi suv t‘ying (probirkadagi suv t оо ‘kilmasin va havo kirmasin). ‘kilmasin va havo kirmasin). Shunday keyin tuzlar eritmasi solingan mikrokolbacha yoki probirkani past Shunday keyin tuzlar eritmasi solingan mikrokolbacha yoki probirkani past gaz alangasida kizdiring. Gaz jadal ajrala boshlaganda gaz chiqaruvchi nay gaz alangasida kizdiring. Gaz jadal ajrala boshlaganda gaz chiqaruvchi nay uchini suv bilan tuchini suv bilan t оо ‘ldirilgan probirkaga kiygizing. Agar reaksiya juda kuchli ‘ldirilgan probirkaga kiygizing. Agar reaksiya juda kuchli davom etsa, qizdirishni tdavom etsa, qizdirishni t оо ‘xtating. Probirkani ichidagi suv t‘xtating. Probirkani ichidagi suv t оо ‘liq siqib ‘liq siqib chiqarilganidan keyin, uning og‘zini suv ostida barmog‘ingiz bilan berkitib, chiqarilganidan keyin, uning og‘zini suv ostida barmog‘ingiz bilan berkitib, kristalizatordan chiqaring. Probirka og‘zini yuqoriga qilib, unga yonayotgan kristalizatordan chiqaring. Probirka og‘zini yuqoriga qilib, unga yonayotgan chch оо ‘p tushiring. Kuzatilgan xodisani aniqlang. Ammoniy xlorid bilan kaliy ‘p tushiring. Kuzatilgan xodisani aniqlang. Ammoniy xlorid bilan kaliy nitrit orasidagi reaksiya tenglamasini ikki 6-rasm bosqichda yozing. Bunda nitrit orasidagi reaksiya tenglamasini ikki 6-rasm bosqichda yozing. Bunda reaksiya natijasida hosil breaksiya natijasida hosil b оо ‘lgan ammoniy nitritning beqarorligiga, uning ‘lgan ammoniy nitritning beqarorligiga, uning azot va suvga parchalanishiga e’tibor bering. Keyingi reaksiya oksidlanish-azot va suvga parchalanishiga e’tibor bering. Keyingi reaksiya oksidlanish- qaytarilish jarayoni ekanligini aniqlang. Oksidlovchi va qaytaruvchilarni qaytarilish jarayoni ekanligini aniqlang. Oksidlovchi va qaytaruvchilarni kk оо ‘rsating. ‘rsating.

Ammiakni olinishi va xossalariAmmiakni olinishi va xossalari  Ammiak va azot oksidlari nafas olish yAmmiak va azot oksidlari nafas olish y оо ‘llariga yallig‘lantiruvchi ‘llariga yallig‘lantiruvchi ta’sir etadi. Shu sababli olinishi va shu moddalar bilan ishlash mta’sir etadi. Shu sababli olinishi va shu moddalar bilan ishlash m оо ‘rili ‘rili shkafda olib boriladi. Chinni tigelga 3-4 mikroshpateldan ammoniy shkafda olib boriladi. Chinni tigelga 3-4 mikroshpateldan ammoniy sulfat tuzidan va ssulfat tuzidan va s оо ‘ndirilgan ohak soling va shisha tayoqcha ‘ndirilgan ohak soling va shisha tayoqcha yordamida yaxshilab aralashtiring. Aralashmadan probirkaga (1/3 yordamida yaxshilab aralashtiring. Aralashmadan probirkaga (1/3 hajmgacha) soling. Ammiak ajralishini uning hididan aniqlang. Probirka hajmgacha) soling. Ammiak ajralishini uning hididan aniqlang. Probirka og‘zini tog‘zini t оо ‘g‘ri gaz ‘g‘ri gaz оо ‘tqazuvchi nay ‘tqazuvchi nay оо ‘rnatilgan probirka bilan berkiting. ‘rnatilgan probirka bilan berkiting. Probirkani shtativ qisqichiga mahkamlab, kuchsiz gaz alangasida qizdiring. Probirkani shtativ qisqichiga mahkamlab, kuchsiz gaz alangasida qizdiring. Gaz chiqaruvchi nay ustiga hGaz chiqaruvchi nay ustiga h оо ‘llangan qizil lakmus qog‘ozni tuting, ‘llangan qizil lakmus qog‘ozni tuting, lakmus rangining klakmus rangining k оо ‘karishiga qarab, ammiak ajralayotganligiga ishonch ‘karishiga qarab, ammiak ajralayotganligiga ishonch hosil qiling. Shisha tayoqchani konsentrlangan xlorid kislota bilan hhosil qiling. Shisha tayoqchani konsentrlangan xlorid kislota bilan h оо ‘llab, ‘llab, gaz chiqaruvchi nayga yaqinlashtiring. Nima kuzatiladi? Kuzatilgan gaz chiqaruvchi nayga yaqinlashtiring. Nima kuzatiladi? Kuzatilgan hodisani tushuntiring va yozing. Reaksiya tenglamalarini yozing:hodisani tushuntiring va yozing. Reaksiya tenglamalarini yozing:  a) ammiakning olinishi;a) ammiakning olinishi;  b) ammiakning suv bilan ta’siri;b) ammiakning suv bilan ta’siri;  v) ammiakning xlorid kislota bilan ta’siri.v) ammiakning xlorid kislota bilan ta’siri.

Eritmadagi ammoniy tuzlarini olish.Eritmadagi ammoniy tuzlarini olish.  Probirkaga 1-2 ml ammorny xlorid va shuncha Probirkaga 1-2 ml ammorny xlorid va shuncha оо ‘yuvchi natriy (yoki kaliy) ‘yuvchi natriy (yoki kaliy) eritmalaridan quying. Probirkani salgina qizdirib og‘ziga heritmalaridan quying. Probirkani salgina qizdirib og‘ziga h оо ‘llangan lakmus ‘llangan lakmus qog‘ozini tuting. Hidvdan va lakmus rangining qog‘ozini tuting. Hidvdan va lakmus rangining оо ‘zgarnshidan ammiak ajralib ‘zgarnshidan ammiak ajralib chiqayotgarnga va MN4ON hosil bchiqayotgarnga va MN4ON hosil b оо ‘lganiga ishoich hosil qiling. Reaksiyaning ‘lganiga ishoich hosil qiling. Reaksiyaning molekulyar va ionli tenglamalarni yozing. Bu tajribada ammorny xloridrn nima molekulyar va ionli tenglamalarni yozing. Bu tajribada ammorny xloridrn nima bilan almashtrnish mumkni?bilan almashtrnish mumkni?  a) ammorny xloridning parchalanishi. Probirkaga ammorny xlorid kristallaridan a) ammorny xloridning parchalanishi. Probirkaga ammorny xlorid kristallaridan bir necha bbir necha b оо ‘lakcha solib, urn shtativ qiskichiga tik holda maxkamlang. ‘lakcha solib, urn shtativ qiskichiga tik holda maxkamlang. Probirkani gaz alangasida sekni qizdrnyig. (Gaz alangagi probirkaning fakat tuz Probirkani gaz alangasida sekni qizdrnyig. (Gaz alangagi probirkaning fakat tuz tuigan joyiga tegishiga harakat qilrng). Probirkaning yuqorn sovuq qismida tuigan joyiga tegishiga harakat qilrng). Probirkaning yuqorn sovuq qismida ammoniy xloridning ammoniy xloridning оо ‘tirib qolishrni kuzatiyg. Tuzning paichalanish reaksiya ‘tirib qolishrni kuzatiyg. Tuzning paichalanish reaksiya tenglamasiri yozing. Ammoniy xloridning teimix dissotsiatsiyasi qanday issiqlik tenglamasiri yozing. Ammoniy xloridning teimix dissotsiatsiyasi qanday issiqlik effekti bilan effekti bilan оо ‘tishini k‘tishini k оо ‘rsating,‘rsating,  b) ammorny sulfatning parchalanishi. Probirkaga ammorny sulfat tuzining bir b) ammorny sulfatning parchalanishi. Probirkaga ammorny sulfat tuzining bir iyechta knigtallarniy solib, urn shtativ qisqichiga gorizontal xilda maxkamlang. iyechta knigtallarniy solib, urn shtativ qisqichiga gorizontal xilda maxkamlang. Probirkani past ayaaigada qizdining. Ammiakning ajralib chiqishga uning Probirkani past ayaaigada qizdining. Ammiakning ajralib chiqishga uning xididan va xxididan va x оо ‘llangan qizil lakmus raigining ‘llangan qizil lakmus raigining оо ‘zgarishiga qarab ishonch hosil ‘zgarishiga qarab ishonch hosil qiling.. Bu paichalanish temperaturasida ammorny gidrosulfat hosil bqiling.. Bu paichalanish temperaturasida ammorny gidrosulfat hosil b оо ‘lishini ‘lishini nazarda tutib, ammoniy sulfatining parchalanish reaksiya tenglamasini yozing. nazarda tutib, ammoniy sulfatining parchalanish reaksiya tenglamasini yozing.

Ammoniy nitrat.Ammoniy nitrat.  Tigel qopqog‘iga ammoniy nitratning bir nechaa Tigel qopqog‘iga ammoniy nitratning bir nechaa kristallaridan quying va ohista qizdiring (mkristallaridan quying va ohista qizdiring (m оо ‘rili shkafda oynasi ‘rili shkafda oynasi tushirilgan xolda) reaksiya tenglamasini yozing. Ammoniy tushirilgan xolda) reaksiya tenglamasini yozing. Ammoniy tuzlarining qizdirilganda har xil xarakterda parchalanishi tuzlarining qizdirilganda har xil xarakterda parchalanishi nima bilan tushintiriladi. Ammoniyning qaysi tuzlari nima bilan tushintiriladi. Ammoniyning qaysi tuzlari sublimatsiyalanadi? Foydalanilgan tuzlar haqiqatda ammoniy sublimatsiyalanadi? Foydalanilgan tuzlar haqiqatda ammoniy tuzlari ekanligi tajribada kanday isbotlanadi? tuzlari ekanligi tajribada kanday isbotlanadi?  (Tajribalar m(Tajribalar m оо ‘rili shkafda bajariladi) Azot (I) oksidi rasmdagidek ‘rili shkafda bajariladi) Azot (I) oksidi rasmdagidek asbob yig‘ing probirkaga 1-2 g ammoniy nitrat kristallaridan asbob yig‘ing probirkaga 1-2 g ammoniy nitrat kristallaridan soling va ohista |qizdiring ajralib chikayotgan gazni 2 ta soling va ohista |qizdiring ajralib chikayotgan gazni 2 ta bankachaga suv ustida yig‘ing. Bankalarning biriga temir bankachaga suv ustida yig‘ing. Bankalarning biriga temir koshiqchada yonayotgan qizil fosforni tushiring, ikknichisiga koshiqchada yonayotgan qizil fosforni tushiring, ikknichisiga chch оо ‘g‘langan chup tushiring. Nima sodir b‘g‘langan chup tushiring. Nima sodir b оо ‘ladi? Kisloroddan ‘ladi? Kisloroddan azot (I) oksidini qanday farq qilish mumkni? Azot (II) oksid va azot (I) oksidini qanday farq qilish mumkni? Azot (II) oksid va azot (IV) oksidlarining olinishi va ularning xossalarini tekshirish.azot (IV) oksidlarining olinishi va ularning xossalarini tekshirish.

Kichkina kristallizator yoki chinni kogachaga suv quying. Kichkina kristallizator yoki chinni kogachaga suv quying. Probirkani suv bilan tProbirkani suv bilan t оо ‘ldirib, og‘zini barmog‘ingiz bilan berkitib, ‘ldirib, og‘zini barmog‘ingiz bilan berkitib, kristallizatordagi suvga tkristallizatordagi suvga t оо ‘nkaring. Gaz ‘nkaring. Gaz оо ‘tkazgich nay ‘tkazgich nay оо ‘rnatilgan ‘rnatilgan mikrokolbachaga bir necha bmikrokolbachaga bir necha b оо ‘lak mis qirindisidan soling va 1-2 ‘lak mis qirindisidan soling va 1-2 ml suyultirilgan nitrat kislotasi (r=1,12g/gm'3) quying. ml suyultirilgan nitrat kislotasi (r=1,12g/gm'3) quying. Kolbachani, shtativga tik Kolbachani, shtativga tik holda mahkamlang, agar reaksiya holda mahkamlang, agar reaksiya yetarlicha kuchli byetarlicha kuchli b оо ‘lmasa kuchgiz gaz alangasida qizdiring. Gaz ‘lmasa kuchgiz gaz alangasida qizdiring. Gaz chiqaruvchi nay uchini kristalizatordagi tchiqaruvchi nay uchini kristalizatordagi t оо ‘nkarilgan probirka ‘nkarilgan probirka og‘ziga kiygizing. Ajralib chiqayotgan gaz bilan probirkani ( 3/4 og‘ziga kiygizing. Ajralib chiqayotgan gaz bilan probirkani ( 3/4 hajmigacha) thajmigacha) t оо ‘ldiring (probirkada suv qolishi kerak), uning og‘zini ‘ldiring (probirkada suv qolishi kerak), uning og‘zini suv ostida barmog‘ingiz bilan berkitib, kristallizatordan suv ostida barmog‘ingiz bilan berkitib, kristallizatordan chiqaring va tubini pastga qilib tchiqaring va tubini pastga qilib t оо ‘nkaring. Probirka ‘nkaring. Probirka % % og‘zini 1 og‘zini 1 -2 sekund ochib, rangsiz gazning q-2 sekund ochib, rangsiz gazning q оо ‘ng‘ir rangga ‘ng‘ir rangga aylanishini aylanishini kuzating, (Probirkani oq qog‘oz fonida tuting). Probirkani kuzating, (Probirkani oq qog‘oz fonida tuting). Probirkani barmog‘ingiz bilan berkitib, hosil kislotani quying. Probirkalarni bu barmog‘ingiz bilan berkitib, hosil kislotani quying. Probirkalarni bu darsgacha qoldiring va ularda ammoniy tuzlari hosil bdarsgacha qoldiring va ularda ammoniy tuzlari hosil b оо ‘lganini ‘lganini isbotlang.isbotlang.

 Nitrat kislotasining oksidlovchilik xossalari, Probirkaga 2-3 tomchi Nitrat kislotasining oksidlovchilik xossalari, Probirkaga 2-3 tomchi konsentrlangan nitrat kislotasidan quying va mis qirindisidan konsentrlangan nitrat kislotasidan quying va mis qirindisidan kichkina bkichkina b оо ‘lakchasini soling. Boshqa probirkaga 2 tomchi ‘lakchasini soling. Boshqa probirkaga 2 tomchi suyultirilgan 1 n li nitrat kislotasidan quyib, ustiga mis qirindisi suyultirilgan 1 n li nitrat kislotasidan quyib, ustiga mis qirindisi bb оо ‘lakchasidan soling. Kislota solingan probirkani sekni qizdiring. ‘lakchasidan soling. Kislota solingan probirkani sekni qizdiring. Ikkala probirkani oq fonda ushlang va har ikkala holda reaksiya Ikkala probirkani oq fonda ushlang va har ikkala holda reaksiya borishining farkini belgilang. Birinchi va ikkinchi xollarda qanday gaz borishining farkini belgilang. Birinchi va ikkinchi xollarda qanday gaz ajralib chiqadi? Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yezing. ajralib chiqadi? Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yezing.  Nitrat kislota tuzlarining termik parchalanishi: a) qNitrat kislota tuzlarining termik parchalanishi: a) q оо ‘rg‘oshin nitratning ‘rg‘oshin nitratning parchalanishi. Probirkaga 1-2 mikroshpatel quruq qparchalanishi. Probirkaga 1-2 mikroshpatel quruq q оо ‘rg‘oshin nitrat ‘rg‘oshin nitrat tuzidan soling. Probirkani shtativga gorizontal holda mahkamlang va tuzidan soling. Probirkani shtativga gorizontal holda mahkamlang va asta qizdiring. Ajralib chiqayottai gazni rangiga qarab aniqlang. Ikknichi asta qizdiring. Ajralib chiqayottai gazni rangiga qarab aniqlang. Ikknichi gaz kislorodidir. Qgaz kislorodidir. Q оо ‘rg‘oshin nitrat parchalanish va ajralgan gazlar ‘rg‘oshin nitrat parchalanish va ajralgan gazlar tarkibiga qarab bajarilgan ishdan xulosa chiqaring. Probirkada qanday tarkibiga qarab bajarilgan ishdan xulosa chiqaring. Probirkada qanday modda qoladi? Uning rangini kmodda qoladi? Uning rangini k оо ‘rsating va formulasini yozing. ‘rsating va formulasini yozing. QQ оо ‘rg‘oshin nitratning parchalanish reaksiyasining tenglamasini ‘rg‘oshin nitratning parchalanish reaksiyasining tenglamasini yozing. Oksidlovchi va kaytaruvchilarni kyozing. Oksidlovchi va kaytaruvchilarni k оо ‘rsating.‘rsating.

b) b) kaliy nitratning parchalanishi. Probirkaga kaliy nitratning .3-4 kaliy nitratning parchalanishi. Probirkaga kaliy nitratning .3-4 doia kristallaridan solib, uni shtativga qiya holda doia kristallaridan solib, uni shtativga qiya holda оо ‘rnating. va ‘rnating. va Gaz alangasida gaz ajralib chiqa boshlaguncha Gaz alangasida gaz ajralib chiqa boshlaguncha suyuqdartining. Probirkaga chsuyuqdartining. Probirkaga ch оо ‘glangan ch‘glangan ch оо ‘prn tushining. ‘prn tushining. Nimarn kuzatdrngaz? Kaygya gaz ajralib chiqdi? Qizdirishin Nimarn kuzatdrngaz? Kaygya gaz ajralib chiqdi? Qizdirishin gaz tgaz t оо ‘liq chiqib b‘liq chiqib b оо ‘lguncha davom ettiring. Kaliy nitrat ‘lguncha davom ettiring. Kaliy nitrat parchalanganda, kaliy nitrat xosil bparchalanganda, kaliy nitrat xosil b оо ‘lganligini isbotlang. ‘lganligini isbotlang. Buning uchun. probirka sovugandan keyin 4-6 tomchi suv Buning uchun. probirka sovugandan keyin 4-6 tomchi suv quying va shisha tayoqcha yordamida aralashtirib turib, quying va shisha tayoqcha yordamida aralashtirib turib, qattiq qoldikni eriting. Olingan eritmadan 2 ta probirkaga qattiq qoldikni eriting. Olingan eritmadan 2 ta probirkaga 2-3 tomchidan kuying. Ulardan biriga 2 i. sulfat kislota 2-3 tomchidan kuying. Ulardan biriga 2 i. sulfat kislota qq оо ‘shilgan kaliy iodid eritmasidan 3-4 tomchi, ikkinchisiga ‘shilgan kaliy iodid eritmasidan 3-4 tomchi, ikkinchisiga ega kislotali muhitga keltirilgan kaliy perimargarat ega kislotali muhitga keltirilgan kaliy perimargarat eritmasidan 3-4 tomchi quying. Birinchi va ikkinchi eritmasidan 3-4 tomchi quying. Birinchi va ikkinchi hollarda eritma iaiga qanday hollarda eritma iaiga qanday оо ‘zgarganligida ‘zgarganligida belgilang.belgilang. ОО ‘tkazilgaya reaksiyalarning tenglamalarini yozing. ‘tkazilgaya reaksiyalarning tenglamalarini yozing.

Suyultirilgan selitrada kSuyultirilgan selitrada k оо ‘mir va ‘mir va oltingugurtning yonishioltingugurtning yonishi .. Probirkaning 1/8 hajmigacha quruq kaliy nitrat Probirkaning 1/8 hajmigacha quruq kaliy nitrat tuzidan soling. Probirkani shtativga tik holda tuzidan soling. Probirkani shtativga tik holda mahkamlang. Tuzni suyuqlanguncha qizdiring, mahkamlang. Tuzni suyuqlanguncha qizdiring, keyin unga bir bkeyin unga bir b оо ‘lakcha k‘lakcha k оо ‘mir tashlang. ‘mir tashlang. Probirkani qizdirishni davom ettiring. KProbirkani qizdirishni davom ettiring. K оо ‘mir ‘mir yonishi bilaroq, probirkaga oltingugurtning kichik yonishi bilaroq, probirkaga oltingugurtning kichik bb оо ‘lakchasidan tashlang. Quzatilgan xodisani ‘lakchasidan tashlang. Quzatilgan xodisani yozing. Suyultirilgan slitrada kyozing. Suyultirilgan slitrada k оо ‘mir va ‘mir va oltingugurtning yonish reaksiyasi tenglamalarini oltingugurtning yonish reaksiyasi tenglamalarini yozingyozing

E’tiboringiz uchun E’tiboringiz uchun rahmat!rahmat!

O'xshashlar

Temir va uning birikmalari

Oltingugurt va uning birikmalari

Kremniy va uning birikmalari

Kislorod va uning birikmalari

Kumushning xossalari va uning birikmalari