logo

Ўзбекистон республикаси қишлоқ хўжалигида молия кредит ва солиқ ислоҳотларни такомиллаштириш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1791.5 KB
“ Ўзбекистон республикаси қишлоқ хўжалигида молия кредит ва солиқ ислоҳотларни такомиллаштириш ” МАВЗУНИНГ ДОЛЗАРБЛИГИ . Республикамиз учун меҳнатга қобилиятли аҳолининг иш билан бандлигини ошириш муаммосини ҳал қилишда энг самарали воситалардан бири бўлган қишлоқ меҳнат бозорини тушунча сифатида таркиби, хусусиятлари, вазифалари ва муайян маъмурий ҳудудда ривожланиши бўйича тадқиқ этиш катта илмий-амалий аҳамиятга эга. т Ишсизлик муаммолари тадқиқисиз меҳнат бозор ва ижтимоий – меҳнат муносабатларини тўла тасаввур этиб бўлмайди. Ишсизлик - бу, бозор иқтисодиётининг ажралмас хусусиятидир. Ишсизлик муаммосини ўрганишдан асосий мақсад – аҳолисининг иш билан бандлигини ошириш орқали мамлакат ишлаб чиқаришни кенгайтириш ва аҳоли турмуш даражасини янада яхшилашга алоқадор тадбирлар ишлаб чиқаришдан иборат. Жамиятдаги ишсизлик даражасини пасайтириш учун қўшимча иш жойларини яратиш. Уларни ишга тушуриш аҳолининг табиий ўсишидан орқада қолмаслиги керак. Бугунги босқичда касаначилик соҳаси бандлик ва оила бюджети даромадларини оширишнинг қўшимча манбаига айланиб бораётганин ҳеч ким инкор этолмайди. Айни вақтда касаначилик фуқароларни, биринчи навбатда, хотин-қизлар, айниқса, кўп болали аёлларни, ёрдамга муҳтож ногиронлар ва меҳнат қобилияти екланган бошқа шахсларни ишлаб чиқариш фаолиятига жалб этиш учун муҳим ижтимоий аҳамият касиб этмоқда. “ Аҳоли бандлигини таъминлаш ва янги иш ўринларини ташкил қилиш муаммосини ҳал этиш 2011 йил ва яқин истиқболда мамлакатимизни муваффақиятли ва барқарор ривожлантиришнинг алоҳида устивор йўналиши ва ҳеч муболағасиз энг муҳим шартидир деб таъкидладилар юрт бошимиз” БИТИРУВ МАЛАКАВИЙ ИШНИНГ МАҚСАДИ Иқтисодиётни эркинлаштириш шароитида ишсизлик муаммосини назарий ва амалий жиҳатдан тадқиқ қилиш ва ишсизлик муаммосини камайтириш бўйича тавсия ишлаб чиқаришдир. Тадқиқотниг Тадқиқотниг вазифасивазифаси Ишсизликнинг ҳозирги ҳолатини таҳлил қилиш Минтақада ишсизлик муаммосининг намоён бшлиши сабабларини аниқлаш Ишсизлик даражасини пасайтириш бўйича тавсиялар тайёрлашбозор иқтисодиёти шариотида ишсизликнинг назарий асосларини ўрганиш Ҳудудда ишсизликнинг шаклланиши хусусиятларини белгилаш ИШСИЗЛИКНИ КЕЛИБ ЧИҚИШ САБАБЛАРИ • Яширин, бу асосан қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариши тармоқлари учун характерлидир ва бу ҳақиқий иш кучини камроқ миқдорда талаб қилади. Амалда ишсизликнинг яширин шакли фақат иқтисодий эмас, шу билан бирга сиёсий хусусиятг ҳам эгадир. Яширин ишсизлик ишлаб чиқаришнинг чуқур таназзулли шариотида корхоналарда ортиқча бандликнинг сақланиб қолганлигидан далолат беради. • Мавсумий, маълум бир мавсумда иш билан бандликни таъминловчи қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш ва уларни қайта ишлаш ва чиқариш ва уларни қайта ишлаш ва тайёрлаш муддати билан асосланган. Уни нормал ишсизлик жумласига киритиш мумкин. Мавсумий ишсизликнинг ҳажми ишчи кучига бўлган талаб ва таклиф мавсумий омилларининг баравар таъсир қилиши сифатида намоён бўлади. • Технологик ўзгарувчан бу шакли масалан, фан-техника ютуқлари натижасида қўл меҳнати ўрнини машина эгаллаши натижасида юзага келади. • Таркибий, иқтисодиётнинг янги тармоқлари пайдо бўлиши ёки эскисига барҳам берилиши ва мулкчилик шаклларининг ўзгариши билан юзага келади. ЎЗБЕКИСТОН АСОСИЙ ДЕМОГРАФИК КЎРСАТКИЧЛАРИ. 1- жадвал Йил Аҳоли сони млн киши Аҳолининг ўртача йиллик кўпайиши минг киши Аҳоли кўпайиши- нинг ўртача суръати Туғилиш коэффи- циенти Ўлим коэффи- циенти Табиий кўпайиш коэффи- циенти 1897 й 3,93 - - - - - 1960 й 8.52 72.6 1.25 39.9 6.0 33.9 1980 й 15.76 362.0 3.15 33.8 7.4 26.4 1999 й 24.14 445.6 2.30 22.3 5.3 17.0 2000 й 24.49 382.2 1.4 21.3 5.5 15.8 2015 й 33.42 233.7 0.75 - - - ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА ИШСИЗЛИК ҲОЛАТИ. 2-жадвал Кўрсаткичлар ЙИЛЛАР 2007-2011 йилга нисбатан ўзгариш %Иқтисодий фаол аҳоли, м.к. 2007 й 2008 й 2009 й 2010 й 2011 й Иш изловчи сифатида рўйхатдан ўтганлар минг киши 9173,5 9367,8 9621,2 9945, 5 10224 .0 111,5 Иш билан таъминланганлар минг киши 462,753 448,175 430,484 425,0 410,3 88,7 Иш билан таъминланганларнинг улуши % 318,068 322,154 317,424 323,7 325,1 102,2 Ишсизлар сони минг киши 68,7 71,9 73,7 76,2 79,2 115,3 Ишсизлик даражаси % 37,491 34,835 32,208 34,90 0 27,70 0 73,9 Ишсизлик даражаси % 0,41 0,37 0,33 0.35 0.27 65,8 Ўзбекистон шаҳар ва қишлоқларида аҳолини ишга жойлаштириш даражаси. 3-жадвалт/р Кўрсаткичлар ЙИЛЛАР 2009 йил 2011 йилга нисбатан ўзгариш 2009 й 2010 й 2011 й Миқдори улуши Миқдори улуши Миқдори улуши 1 Иш изловчи сифатида рўйхатдан ўтганлар, киши шундан: 430484 100 425000 100 410300 100 95,3 А) шаҳар аҳолиси 114121 26,5 112000 26,3 106678 26,0 93,5 Б) қишлоқ аҳолиси 316363 73,4 313000 73,7 303622 74,0 96,0 2 Иш билан таъминланганлар киши шундан: 317424 100 323700 100 325100 100 102,4 А) шаҳар аҳолиси 79187 24,9 94526 29,2 89728 27,6 113,3 Б) қишлоқ аҳолиси 238237 75,1 229104 70,8 235372 72,4 98,8 3 Иш билан таъминланиш даражаси % шундан: 73,7 - 76,2 - 79,2 - 107,5 А) шаҳар аҳолиси 69,4 - 84,5 - 84,1 - 121,2 Б) қишлоқ аҳолиси 75,3 - 73,2 - 77,5 - 102,9 4 Ишсизлар миқдори киши шундан: 32208 100 34900 100 27700 100 86,0 А) шаҳар аҳолиси 9566 29,7 9283 26,6 7012 25,3 73,3 Б) қишлоқ аҳолиси 22642 70,3 25617 73,4 20688 74,7 91,4 Бухоро вилоятида меҳнат ресурслари ва ишсизлик даражасининг ўзгариши. 4- жадвал № КЎРСАТКИЧЛАР ЙИЛЛАР 2007 й 2008 й 2009 й 2010 й 2011 й 2011-2007 йилга нисбатан ўзгариш % жами Мамлакатдаги улуши % + % 1 Доимий аҳоли минг киши 1473,4 1490,1 1507,5 1525,9 1543,9 5,8 +70,5 104,8 2 Меҳнат ресурслари минг киши 784,5 812,8 843,2 861,826 882,7 6,0 +98,5 112,5 3 Иқтисодий фаол аҳоли минг киши 613,0 635,685 660,729 669,191 690,569 6,5 76,873 112,5 4 Иш билан банд минг киши 610,0 632,7 658,4 666,73 688,4 6,5 78,4 112,8 5 Расмий ишсизлар минг киши 3,696 2,686 2,329 2,4169 2,169 7,8 -1,527 58,7 6 Ишсизлар даражаси % 0,6 0,47 0,35 0,37 0,31 - -0,29 51,7 ИШСИЗ СИФАТИДА ЭЪТИРОФ ЭТИЛГАНЛАР. 6-жадвал № Шаҳар ва туманлар ЙИЛЛАР 2005-2011йилга нисбатан ўзгариш 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 (+) (-) фоиз 1 Бухоро ш. 432 654 344 184 159 137 160 - 272 74,4 2 Когон ш. 299 180 159 126 71 112 83 - 216 88,9 3 Бухоро т. 502 388 321 264 231 214 244 - 258 89,1 4 Вобкент т. 149 161 162 102 34 23 34 115 22,5 5 Жондор т. 348 264 296 236 255 213 248 - 100 90,2 6 Когон тум. 305 251 237 111 91 124 136 -169 111,7 7 Олот туман 380 315 377 205 250 269 236 -14 4 131,2 8 Пешку тум. 372 345 330 306 376 509 268 -104 166,3 9 Ромитан т. 328 359 390 398 126 222 171 - 157 55,7 10 Шофиркон. 387 232 202 264 141 138 147 - 240 52,3 11 Қоракўл т. 363 347 332 468 223 180 115 - 248 38,5 12 Қоровулбозор тумани 110 57 55 45 43 39 46 -6 4 86,7 13 Ғиждувон т. 1015 542 491 276 329 281 281 -734 101,8 Жами : 4987 4095 3696 2986 2329 2461 2169 - 2818 82,4 ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР. Бухоро вилояти ишлари таркибини ўрганганимизда меҳнат давомийлиги бўйича биринчи марта иш излаётганлар, иш билан бандликдан чиқиш сабабига кўра ўрта мактабни тугатганлар, охирги иш ўрниниг тармоқ тизимига кўра қишлоқ хўжалигидан бўшаганлар, ишсизлик билан давомийлиги бўйича бир ой уч ойгача ишсиз бўлганлар ишсизларнинг мутахассислиги бўйича мутахассислиги бўлмаган жинси бўйича эркаклар, ишсизларнинг ёши бўйича 16-30 ёшдагилар, яшаш манзили бўйича қишлоқ аҳолиси юқори улушни эгаллаганини аниқладик. Расмий ишсизлар миқдори бўйича Пешку тумани етакчи бўлиб, туман меҳнат бўлими томонидан 509 фуқаро ишсиз деб эътироф қилинган. Шунингдек, Олот ва Ғиждувон туьанларида расмий ишсизлар миқдори кўп бўлиб, Олот туманида 269 киши ишсиз сифатида эътироф этилган. Бунинг сабаби, туманда меҳнат муассасалари томонидан ишга жойлаштириш, касбга тайёрлаш, жамоат иши ташкил этиш фаолияти яхши йўлга қўйилганлигидир. 1 . Ишсиз сифатида рўйхатга ўтган шахсларга қилинадиган харажатларнинг маълум қисмини уларни камида 1-3 йилга шартнома асосида ишга берувчиларга қисқа муддатга (тахминан 1-3 ойга) субсидия бериш иш берувчиларнинг расмий ишсизларни ишга ёллаш манфаатдорлигини ошириб, иқтмсодий нофаол аҳоли меҳнат бўлимларига мурожаатини кўпайтиради. 2. Ишсиз деб эътироф қилиинган шахсига жойлашган дастлабки даврида ижтимоий суғурта ва жисмоний шахслардан даромад солиғидан озод қилиш ҳам иш берувчиларнинг ишсизларни ишга ёллашдан манфаатдорлигини оширади. 3. Имтиёзли кредитларни нафақат айрим тармқлар учун, балки қўшимча иш учун яратаётган барча корхоналарга нисбатан жорий қилиш зарур. ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАҲМАТ!