Туризмда интернетдан фойдаланиш - Iqtisodiyot - Slaydlar

Туризмда интернетдан фойдаланиш

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

4866 KB

Ko'chirib olish

Туризмда интернетдан Туризмда интернетдан фойдаланиш фойдаланиш • 1. Жаҳон туризмининг ривожланишида интернетнинг аҳамияти • Ўзбекистон туристик объектларини тарғиб қилишда интернетнинг ахамияти. • Хулоса РЕЖА:РЕЖА: www.arxiv.uz

Онлайн туризм бозори - интернет ва бошқа глобал ахборот узатиш тармоқлари орқали вужудга келган туризм бозори. • Жаҳон мамлакатлари туризм Жаҳон мамлакатлари туризм индустрияси ривожланишининг асосий индустрияси ривожланишининг асосий омилларидан бири бу - туризм соҳасига омилларидан бири бу - туризм соҳасига инфармацион технологияларнинг инфармацион технологияларнинг кириб келишидир. Туризм соҳасидаги кириб келишидир. Туризм соҳасидаги инфармацион технологиялар бу, шу инфармацион технологиялар бу, шу соҳа ичидаги ва ташқарисида, тижорат соҳа ичидаги ва ташқарисида, тижорат мақсадида қўлланиладиган барча мақсадида қўлланиладиган барча коммуникация ҳамда информацион коммуникация ҳамда информацион технологиялар мажмуидир. Интернет технологиялар мажмуидир. Интернет ва глобал ахборот тарқатиш ва глобал ахборот тарқатиш технологиялари туризм технологиялари туризм индустриясининг асосий ахборот индустриясининг асосий ахборот технологиялари ҳисобланади.технологиялари ҳисобланади. • Бугунги кунга келиб, биргина Европа Бугунги кунга келиб, биргина Европа OnlaynOnlayn ( ( onlineonline ) туризм бозорининг ) туризм бозорининг ҳажми 2-млрд. АҚШ долларини ташкил ҳажми 2-млрд. АҚШ долларини ташкил қилмоқда.қилмоқда. www.arxiv.uz

• Онлайн (Онлайн ( onlineonline ) туризм бозори – интернет ва бошқа ) туризм бозори – интернет ва бошқа глобал ахборот узатиш тармоқлари орқали вужудга глобал ахборот узатиш тармоқлари орқали вужудга келган туризм бозори. 2000 йилги маълумотларга келган туризм бозори. 2000 йилги маълумотларга қараганда, 800 млн. АҚШ долларига тенг бўлган, бу қараганда, 800 млн. АҚШ долларига тенг бўлган, бу бозорда Англия 240 млн. АҚШ доллари атрофида товар бозорда Англия 240 млн. АҚШ доллари атрофида товар айланмасига эришиб, бозорнинг 30% ни ўз назоратига айланмасига эришиб, бозорнинг 30% ни ўз назоратига олди. 2000 йилда вужудга келган силжишларни олди. 2000 йилда вужудга келган силжишларни ҳисобга олсак, ўтган йиллардагига нисбатан 150% ҳисобга олсак, ўтган йиллардагига нисбатан 150% ўсиш билан 2 млрд. АҚШ долларига эришган. ўсиш билан 2 млрд. АҚШ долларига эришган. Европанинг онлайн туризм бозори 2005 йилда эса 4 Европанинг онлайн туризм бозори 2005 йилда эса 4 млрд. АҚШ долларидан ошиб кетган. Бугунги кунда бу млрд. АҚШ долларидан ошиб кетган. Бугунги кунда бу кк ўрсаткич 10 млрд. АҚШ долларидан ошиб кетган. ўрсаткич 10 млрд. АҚШ долларидан ошиб кетган. www.arxiv.uz

Европада «Онлайн» туризм бозорининг ривожланиш ҳолати 1998-2002 йиллар Йиллар Умумий бозор ҳажми Интернет орқали пекиж сотишлар Интернет орқали сотишларнинг умумий сотишлар ичидаги улуши% Интернет сотишлардаг и ўсиш; 1998 172 млрд S 250 млн ҳ 0,15% 220% 1999 179 млрд S 800 млн ҳ 0,45% 220% 2000 186 млрд S 2000 млн ҳ 1,1% 150% 2001 194 млрд S 3200 млн ҳ 1,7% 60% 2002 202 млрд S 400 млн ҳ 2,0% 25% МАНБА: ТТ NA, September, 2002. 1-жадвал www.arxiv.uz

• Маълумки Европа бозорида асосан 2 та Маълумки Европа бозорида асосан 2 та мамлакат муҳим аҳамият касб этади. мамлакат муҳим аҳамият касб этади. Булардан бири Англия бўлса иккинчиси Булардан бири Англия бўлса иккинчиси Германиядир.Германиядир. • Германиянинг 2000 йилги бозор улуши Германиянинг 2000 йилги бозор улуши 27% ни ташкил қилди. Европа умумий 27% ни ташкил қилди. Европа умумий бозорининг етакчи давлатларидан бозорининг етакчи давлатларидан ҳисобланган ҳар иккала мамлакат ҳам ҳисобланган ҳар иккала мамлакат ҳам онлайн туризм бозорининг тенг ярмига онлайн туризм бозорининг тенг ярмига эгалик қилмоқда.эгалик қилмоқда. www.arxiv.uz

Европа мамлакатларининг интернет орқали туристик маҳсулотларини сотиши ва уларнинг улуши Мамалакатлар Бозор улуши % Англия 30 % Германия 27 % Франция, Голландия, Белгия, Австрия, Швейцария ва Ирландия 19 % Скандинавия, Финландия ва Исландия 16 % Италия, Испания, Партугалия ва Греция 8 % МАНБА: ТТ NA, September, 2002 2-жадвал. www.arxiv.uz

• Бундай рақобат муҳитида бошқа қўшни Бундай рақобат муҳитида бошқа қўшни мамлакатларни кўриб чиқадиган бўлсак, Франция, мамлакатларни кўриб чиқадиган бўлсак, Франция, Голландия, Бельгия, Австрия, Швейцария ва Голландия, Бельгия, Австрия, Швейцария ва Ирландия каби давлатларнинг умумий бозор улуши Ирландия каби давлатларнинг умумий бозор улуши 1919 %% ни, Италия, Испания, Греция, ва ни, Италия, Испания, Греция, ва Португалиянинг умумий бозор улушлари эса 8Португалиянинг умумий бозор улушлари эса 8 %% ни ни ташкил қилмоқда.ташкил қилмоқда. • PhoCusWrightPhoCusWright ташкилоти ва Лондон ташкилоти ва Лондон Westminister Westminister Университетидан Университетидан Carl HCarl H . . MarcussenMarcussen ва Дания ва Дания BornholmBornholm тадқиқот маркзининг қилган таҳлил тадқиқот маркзининг қилган таҳлил натижаларига кўра, Европа онлайн туризм натижаларига кўра, Европа онлайн туризм бозоридаги ўсиш кейинги йилларда ҳам давом этади.бозоридаги ўсиш кейинги йилларда ҳам давом этади. www.arxiv.uz

Туризм индустриясидаги тармоқларнинг интернет орқали сотишлари Тармоқлар 1998 1999 2000 Ҳаво йўли 0,18% 0,70% 1,90% Меҳмонхона 0,13% 0,36% 0,74% Пекиж турлар 0,16% 0,37% 0,75% Бошқа хизматчилар 0,07% 0,18% 0,38% Умумий сотишлар ичидаги улуши 0,15% 0,45% 1,1% МАНБА: Лондон Westminister Университетидан Carl H . Marcussn , Дания Bonholm тадқиқот маркази томонидан қилинган ривожланиш таҳлиллари ва PhoCus Wright илмий-тадқиқот ташкилоти маълумотлари. 3-жадвал www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Буюк Британия - Fарбий Европадаги Британ оролларида жойлашган Буюк Британия - Fарбий Европадаги Британ оролларида жойлашган давлат. Буюк Британия юқори даражада ривожланган индустриал давлат. Буюк Британия юқори даражада ривожланган индустриал давлатдир. Жаҳон иқтисодий ишлаб чиқаришида ЯИМ бўйича етакчи давлатдир. Жаҳон иқтисодий ишлаб чиқаришида ЯИМ бўйича етакчи ўринни эгаллайди. Ҳудуди 244,1 кв.км., аҳолиси 58,3 млн. кишини ўринни эгаллайди. Ҳудуди 244,1 кв.км., аҳолиси 58,3 млн. кишини ташкил этади. Буюк Британия Европа минтақасидаги туризм саноати ташкил этади. Буюк Британия Европа минтақасидаги туризм саноати ривожланган давлатлардан бири ҳисобланади. 2000 йил Буюк ривожланган давлатлардан бири ҳисобланади. 2000 йил Буюк Британия туристик марказларига 25211000 сайёҳлар ташриф Британия туристик марказларига 25211000 сайёҳлар ташриф буюрган, лекин бу кўрсаткич 1999 йилги кўрсаткичга буюрган, лекин бу кўрсаткич 1999 йилги кўрсаткичга солиштирилганда 0,7 фоизга камайган. Буюк Британияда туризм солиштирилганда 0,7 фоизга камайган. Буюк Британияда туризм соҳасининг ривожланиш сабабларидан бири бу - туризм соҳасида соҳасининг ривожланиш сабабларидан бири бу - туризм соҳасида информацион технологиялардан унумли фойдаланишидадир. информацион технологиялардан унумли фойдаланишидадир. Буюк БританияБуюк Британия www.arxiv.uz

• Туризм соҳасида информацион технологиялар, шу соҳа ичида Туризм соҳасида информацион технологиялар, шу соҳа ичида ва ташқарисида, тижорат мақсадида қўлланиладиган барча ва ташқарисида, тижорат мақсадида қўлланиладиган барча коммуникация ҳамда информацион технологиялар коммуникация ҳамда информацион технологиялар мажмуидир. Интернет ва глобал ахборот тарқатиш мажмуидир. Интернет ва глобал ахборот тарқатиш технологиялари туризм индустриясининг асосий ахборот технологиялари туризм индустриясининг асосий ахборот технологиялари ҳисобланади. Маълумки, Европа бозорида технологиялари ҳисобланади. Маълумки, Европа бозорида туризм соҳаси бўйича асосан иккита мамлакат муҳим аҳамият туризм соҳаси бўйича асосан иккита мамлакат муҳим аҳамият касб этади. Булардан бири Буюк Британия бўлса, Иккинчиси касб этади. Булардан бири Буюк Британия бўлса, Иккинчиси Германиядир. Буюк Британияда 2000 йилда бозор улуши Германиядир. Буюк Британияда 2000 йилда бозор улуши интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш бўйича интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш бўйича 27%ни ташкил қилди. Европа умумий бозорининг етакчи 27%ни ташкил қилди. Европа умумий бозорининг етакчи давлатларидан ҳисобланган ҳар иккала мамлакат ҳам давлатларидан ҳисобланган ҳар иккала мамлакат ҳам «О«О nlaynnlayn » туризм бозорининг тенг ярмига эгалик қилишмоқда. » туризм бозорининг тенг ярмига эгалик қилишмоқда. • Буюк Британия билан Ўзбекистон ўртасида 1992 йил 18 Буюк Британия билан Ўзбекистон ўртасида 1992 йил 18 февралда элчихоналар даражасида дипломатик муносабатлар февралда элчихоналар даражасида дипломатик муносабатлар ўрнатилган.ўрнатилган. • Тошкент - Лондон ва БирмТошкент - Лондон ва Бирм ии нгем шаҳарлари ўртасида нгем шаҳарлари ўртасида бевосита самолётлар йўлга қўйилган.бевосита самолётлар йўлга қўйилган. www.arxiv.uz

ИталияИталия • Италия Европанинг жанубида, Ўрта ер денгизи қирғоғида жойлашган Италия Европанинг жанубида, Ўрта ер денгизи қирғоғида жойлашган давлат. Аппенин ярим ороли, Сицилия, Сардиния ва бир қанча майда давлат. Аппенин ярим ороли, Сицилия, Сардиния ва бир қанча майда оролларни ўз ичига олади. Италия ҳудуди 301,2 кв.км., аҳолиси 58,26 млн. оролларни ўз ичига олади. Италия ҳудуди 301,2 кв.км., аҳолиси 58,26 млн. киши. Италиянинг «Умумий бозор»га кириши Fарбий Европа киши. Италиянинг «Умумий бозор»га кириши Fарбий Европа интеграциясидаги иқтисодий алоқаларнинг кенгайишига имконият яратди. интеграциясидаги иқтисодий алоқаларнинг кенгайишига имконият яратди. Италия юқори даражада тараққий этган индустриал мамлакат. Италия Италия юқори даражада тараққий этган индустриал мамлакат. Италия иқтисодиётида туризм соҳаси катта ўринни эгаллайди. Йилига 40-45 млн. иқтисодиётида туризм соҳаси катта ўринни эгаллайди. Йилига 40-45 млн. турист келиб кетади. Рим, Венеция, флоренциядаги тарихий ва меъморий турист келиб кетади. Рим, Венеция, флоренциядаги тарихий ва меъморий ёдгорликлар туристларни жалб этади. 2000 йил 41,2 млн. хорижий сайёҳлар ёдгорликлар туристларни жалб этади. 2000 йил 41,2 млн. хорижий сайёҳлар ташриф буюрган, йиллик ўсиш 12,8 фоизни ташкил этган. Интернет орқали ташриф буюрган, йиллик ўсиш 12,8 фоизни ташкил этган. Интернет орқали Европа минтақасида сотилган туристик маҳсулотларнинг 8 фоизи Италияга Европа минтақасида сотилган туристик маҳсулотларнинг 8 фоизи Италияга тўғри келади. тўғри келади. www.arxiv.uz

АвстрияАвстрия • Австрия марказий Европадаги Австрия марказий Европадаги давлат. Ушбу мамлакат давлат. Ушбу мамлакат шимолий Европани Жануб шимолий Европани Жануб билан, билан, FF арбий Европани шарқ арбий Европани шарқ билан боғловчи билан боғловчи трассаларнинг кесишув трассаларнинг кесишув йўлида жойлашган. ҳудуди йўлида жойлашган. ҳудуди 83,849 кв.км., аҳолиси 8,0 83,849 кв.км., аҳолиси 8,0 млн. Йирик шаҳарлари Вена, млн. Йирик шаҳарлари Вена, Грац, Линд, Зальцбург. Грац, Линд, Зальцбург. • Австрияда гавжум сезон Австрияда гавжум сезон август ойига тўғри келади. август ойига тўғри келади. 2000 йилда Австрияга 2000 йилда Австрияга ташриф буюрган туристлар ташриф буюрган туристлар сони 17818000 минг кишини сони 17818000 минг кишини ташкил этган, йиллик ўсиш ташкил этган, йиллик ўсиш эса +2,0%ни ташкил қилди. эса +2,0%ни ташкил қилди. Туристик маҳсулотларни Туристик маҳсулотларни интернет орқали сотиш эса интернет орқали сотиш эса 19%ни ташкил этган. 19%ни ташкил этган. www.arxiv.uz

ИспанияИспания • Испания давлати Европанинг жанубий-ғарбий қисмида Испания давлати Европанинг жанубий-ғарбий қисмида жойлашган. Пиреней ярим оролининг деярли 80%ни, Ўрта жойлашган. Пиреней ярим оролининг деярли 80%ни, Ўрта ер денгизидаги Балеар ва Атлантика океанидаги Канар ер денгизидаги Балеар ва Атлантика океанидаги Канар оролларини ўз ичига олади. Ҳудуди 504,748 кв.км., оролларини ўз ичига олади. Ҳудуди 504,748 кв.км., аҳолиси 39,54 млн. киши. Йирик шаҳарлари Мадрид, аҳолиси 39,54 млн. киши. Йирик шаҳарлари Мадрид, Барселона, Бильбао, Валенсия, Севилья, Сарагоса. 2002 Барселона, Бильбао, Валенсия, Севилья, Сарагоса. 2002 йилдан Еврога ўтган. Испания НАТО аъзоси, 1986 йилда йилдан Еврога ўтган. Испания НАТО аъзоси, 1986 йилда Европа Иттифоқига кирган. Бу мамлакат саноати Европа Иттифоқига кирган. Бу мамлакат саноати ривожланган аграр мамлакатлар қаторига киради. ЯММ ривожланган аграр мамлакатлар қаторига киради. ЯММ 515,8 млрд. АҚШ долларини ташкил этади, йиллик ўсиш 515,8 млрд. АҚШ долларини ташкил этади, йиллик ўсиш 4% атрофида. Транспорт коммуникациялари диққатга 4% атрофида. Транспорт коммуникациялари диққатга сазовор. Темир йўллар, автомобиль йўллари, денгиз сазовор. Темир йўллар, автомобиль йўллари, денгиз транспорти, аэропортлар хизмат кўрсатиш жиҳатидан транспорти, аэропортлар хизмат кўрсатиш жиҳатидан ниҳоятда ривожланган.ниҳоятда ривожланган. • 2000 йилда Испания мамлакатига 48,2 млн. туристлар 2000 йилда Испания мамлакатига 48,2 млн. туристлар ташриф буюрган, 1999 йилга нисбатан ўсиш 3,0%ни ташриф буюрган, 1999 йилга нисбатан ўсиш 3,0%ни ташкил қилган. Испаниянинг интернет орқали туристик ташкил қилган. Испаниянинг интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8%ни ташкил маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8%ни ташкил этган. этган. • Испания мамлакати хорижий туристларни қабул қилиш Испания мамлакати хорижий туристларни қабул қилиш бўйича дунёда иккинчи ўринда туради. бўйича дунёда иккинчи ўринда туради. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

ПортугалияПортугалия • Португалия Европанинг жанубий-ғарбида, Пиреней Португалия Европанинг жанубий-ғарбида, Пиреней ярим оролининг ғарбий қисмида жойлашган давлат. ярим оролининг ғарбий қисмида жойлашган давлат. Унга Атлантика океанидаги Азор ва Мадейра Унга Атлантика океанидаги Азор ва Мадейра ороллари ҳам киради. Ҳудуди 91,985 кв.км., аҳолиси ороллари ҳам киради. Ҳудуди 91,985 кв.км., аҳолиси 11 млн. га яқин кишини ташкил этади. Португалия 11 млн. га яқин кишини ташкил этади. Португалия индустриал-аграр мамлакат. Европа Иттифоқи индустриал-аграр мамлакат. Европа Иттифоқи аъзоси. Йирик шаҳарлари Лиссабон, Порту, Брага, аъзоси. Йирик шаҳарлари Лиссабон, Порту, Брага, Сетубал ва Эвора. Португалия давлати қадимги Сетубал ва Эвора. Португалия давлати қадимги маданият ўчоқларидан бири ҳисобланади.маданият ўчоқларидан бири ҳисобланади. • 2000 йил Португалия туристик марказларига 12 2000 йил Португалия туристик марказларига 12 миллион чет эллик туристлар ташриф буюрган, миллион чет эллик туристлар ташриф буюрган, йиллик ўсиш эса +3,2%ни ташкил этади. йиллик ўсиш эса +3,2%ни ташкил этади. Португалиянинг интернет орқали туристик Португалиянинг интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8%ни маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8%ни ташкил этганташкил этган www.arxiv.uz

ГрецияГреция• Греция Европанинг жанубий-шарқий ва БГреция Европанинг жанубий-шарқий ва Б оо лқон ярим лқон ярим оролининг жанубий қисмида Ўрта ер ва Эгей денгизлари оролининг жанубий қисмида Ўрта ер ва Эгей денгизлари қирғоғида жойлашган. Ҳудуди 131,957 кв.км. аҳолиси қирғоғида жойлашган. Ҳудуди 131,957 кв.км. аҳолиси 10,64 млн. кишини ташкил қилади. Йирик шаҳарлари 10,64 млн. кишини ташкил қилади. Йирик шаҳарлари Афина, САфина, С оо лоники, Патри, Ралос ва Иркалион. Европа лоники, Патри, Ралос ва Иркалион. Европа Иттифоқи аъзоси. 2002 йилда еврога ўтилган.Иттифоқи аъзоси. 2002 йилда еврога ўтилган. • Греция маданий-тарихий туризмини хуш кўрадилар. 2000 Греция маданий-тарихий туризмини хуш кўрадилар. 2000 йилда Греция туризм марказларига 12 млн. 500 минг йилда Греция туризм марказларига 12 млн. 500 минг хорижий туристлар ташриф буюрган, йиллик ўсиш хорижий туристлар ташриф буюрган, йиллик ўсиш 2,8%ни ташкил этади. Грециянинг интернет орқали 2,8%ни ташкил этади. Грециянинг интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8% ни туристик маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 8% ни ташкил этади.ташкил этади. www.arxiv.uz

ШвецияШвеция • Дунё ҳаритасини кузатсангиз, Европа қитъасининг шимолий Дунё ҳаритасини кузатсангиз, Европа қитъасининг шимолий қисмида ўлжасига ташланаётган йўлбарсга ўхшаб кетадиган қисмида ўлжасига ташланаётган йўлбарсга ўхшаб кетадиган қуруқликни кўрасиз - бу Швециядир. қуруқликни кўрасиз - бу Швециядир. Бу қуруқлик қадимдан Бу қуруқлик қадимдан Скандинавия деб юритилиб келинган. Ярим оролнинг бир Скандинавия деб юритилиб келинган. Ярим оролнинг бир қисмида Бирлашган миллатлар ташкилоти тоифалаштиришига қисмида Бирлашган миллатлар ташкилоти тоифалаштиришига кўра, энг ривожланган давлатларнинг бири - Швеция кўра, энг ривожланган давлатларнинг бири - Швеция жойлашган. Бу иқтисодий бақувват, аҳолиси фаровон юртнинг жойлашган. Бу иқтисодий бақувват, аҳолиси фаровон юртнинг ҳудуди ярим оролнинг 60%ни эгаллайди. ҳудуди - 450 кв.км. ҳудуди ярим оролнинг 60%ни эгаллайди. ҳудуди - 450 кв.км. Мамлакат ҳудудининг 54% ўрмонлар, 16% тоғлар, 9% Мамлакат ҳудудининг 54% ўрмонлар, 16% тоғлар, 9% кўллардан иборат. Аҳолиси 9 млн. кишига яқин бўлиб, унинг кўллардан иборат. Аҳолиси 9 млн. кишига яқин бўлиб, унинг бир миллионини муҳожирлар ташкил этади.бир миллионини муҳожирлар ташкил этади. • Швециянинг интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш Швециянинг интернет орқали туристик маҳсулотларни сотиш улуши 2000 йилда 19% ни ташкил этган.улуши 2000 йилда 19% ни ташкил этган. • Швеция Ўзбекистон Республикасини 1992 йилнинг 16 январида Швеция Ўзбекистон Республикасини 1992 йилнинг 16 январида тан олди. Ўша йилнинг 8 апрелидан дипломатик муносабатлар тан олди. Ўша йилнинг 8 апрелидан дипломатик муносабатлар ўрнатилди. Иккала мамлакат ўртасидаги сиёсий, иқтисодий ва ўрнатилди. Иккала мамлакат ўртасидаги сиёсий, иқтисодий ва маданий алоқалар тобора ривожланиб бормоқда.маданий алоқалар тобора ривожланиб бормоқда. www.arxiv.uz

Ўзбекистон туристик объектларини Ўзбекистон туристик объектларини тарғиб қилишда интернетнинг тарғиб қилишда интернетнинг ахамияти.ахамияти. • Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан 1999 йил 15-Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан 1999 йил 15- апрелда имзоланган “2005-йилгача бўлган даврда Ўзбекистонда апрелда имзоланган “2005-йилгача бўлган даврда Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш Давлат дастури тўғриси”даги туризмни ривожлантириш Давлат дастури тўғриси”даги Фармонини босқичма-босқич амалга ошириш ташкил қилинган.Фармонини босқичма-босқич амалга ошириш ташкил қилинган. • Америка Қўшма Штатларининг “Platinum Partners Ltd” компанияси Америка Қўшма Штатларининг “Platinum Partners Ltd” компанияси билан қўшма корхоналар тузиш ва қурилиш лойиҳаларини амалга билан қўшма корхоналар тузиш ва қурилиш лойиҳаларини амалга ошириш, шунингдек, интернет тармоғи бўйича тўғридан –тўғри ошириш, шунингдек, интернет тармоғи бўйича тўғридан –тўғри уланадиган, янги хорижий ҳамкорлар топиш имкониятини уланадиган, янги хорижий ҳамкорлар топиш имкониятини яратадиган “Ўзбектуризм” Миллий Компанияси Веб-портларини яратадиган “Ўзбектуризм” Миллий Компанияси Веб-портларини вужудга келтириш борасида музокаралар ўтказилмоқда. вужудга келтириш борасида музокаралар ўтказилмоқда. Шунингдек, инглиз, немис, француз ва япон тилларидаги ахборот Шунингдек, инглиз, немис, француз ва япон тилларидаги ахборот услубий маълумотномалар нашр қилинмоқда.услубий маълумотномалар нашр қилинмоқда. www.arxiv.uz

• Самарқанд ҳақли равишда “Ислом оламининг Самарқанд ҳақли равишда “Ислом оламининг қимматбаҳо гавҳари”, “Шарқ дурдонаси” деб номланади. қимматбаҳо гавҳари”, “Шарқ дурдонаси” деб номланади. Унинг тарихи Абу Али ибн Сино, Абу Райҳон Беруний, Ал-Унинг тарихи Абу Али ибн Сино, Абу Райҳон Беруний, Ал- Хоразмий, Рудакий, Умар Хайём, Жомий, Навоий каби Хоразмий, Рудакий, Умар Хайём, Жомий, Навоий каби улуғ уламо олимлар ва шоирларнинг номлари билан улуғ уламо олимлар ва шоирларнинг номлари билан чамбарчас боғлиқдир.чамбарчас боғлиқдир. • Аниқ фанлар ва қурилиш ишларининг ютуғи кўргазмали Аниқ фанлар ва қурилиш ишларининг ютуғи кўргазмали маданиятни жуда тез ривожланишига олиб келди. Бу, маданиятни жуда тез ривожланишига олиб келди. Бу, айниқса, Самарқанднинг ноёб архитектура обидаларида айниқса, Самарқанднинг ноёб архитектура обидаларида намоён бўлади. Шаҳар айниқса Амир Темур ва намоён бўлади. Шаҳар айниқса Амир Темур ва Темурийлар ҳукумронлик қилган даврида ўз ривожланиш Темурийлар ҳукумронлик қилган даврида ўз ривожланиш чўққисига эришган.чўққисига эришган. • Самарқандга келган меҳмонлар албатта биринчи Самарқандга келган меҳмонлар албатта биринчи навбатда Регистон майдони билан танишадилар.навбатда Регистон майдони билан танишадилар. • Темурнинг набираси Мирзо Улуғбек – илм фан хомийси Темурнинг набираси Мирзо Улуғбек – илм фан хомийси майдоннинг марказий қисмини қурдира бошлаган. майдоннинг марказий қисмини қурдира бошлаган. Ҳозирги кунга келиб Регистон майдонини учта ажойиб Ҳозирги кунга келиб Регистон майдонини учта ажойиб иншоотлар, яъни Улуғбек Мадрасаси, Шер –Дор ва Тилла иншоотлар, яъни Улуғбек Мадрасаси, Шер –Дор ва Тилла – Қори мадрасалари безаб туради.– Қори мадрасалари безаб туради. • Афросиёб шаҳарчаси қирлигда жойлашган Самарқанд Афросиёб шаҳарчаси қирлигда жойлашган Самарқанд шоҳи Зинда мавзолейлар ансамбили бутун Ўрта Осиё шоҳи Зинда мавзолейлар ансамбили бутун Ўрта Осиё архитектура иншоотларининг фахри ҳисобланади. Амир архитектура иншоотларининг фахри ҳисобланади. Амир Темур буйруғи билан Гўри Амир мавзалейи ҳам бунёд Темур буйруғи билан Гўри Амир мавзалейи ҳам бунёд қилинган. Бу қурилиш бошланишига 1403йил қилинган. Бу қурилиш бошланишига 1403йил Соҳибқироннинг севимли набираси Муҳаммад Соҳибқироннинг севимли набираси Муҳаммад Султоннинг бевақт ўлими сабаб бўлди.Султоннинг бевақт ўлими сабаб бўлди. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Қадимдан мусулмон оламида Бухорони Бухорои Шариф деб Қадимдан мусулмон оламида Бухорони Бухорои Шариф деб номлашган. Шномлашган. Ш аҳар аҳар 2500 йиллик тарихга эга. М2500 йиллик тарихга эга. М асалан,асалан, улкан улкан Арк саройи эрамизгача IV асрда бунёд этилган.Арк саройи эрамизгача IV асрда бунёд этилган. • Йил сайин кўчалари ўзгариб борди, бинолар ўзгача кўриниш Йил сайин кўчалари ўзгариб борди, бинолар ўзгача кўриниш олди. ҳозирги саёҳатчи бу кўп асрлик ўзгаришларни бизгача олди. ҳозирги саёҳатчи бу кўп асрлик ўзгаришларни бизгача сақланиб келинган ёдгорликлар намунасида кўриши мумкин. сақланиб келинган ёдгорликлар намунасида кўриши мумкин. УУ лардан лардан 140 дан ортиғи сақланиб қолган.140 дан ортиғи сақланиб қолган. • ББ уу хоро ҳукумрони Арслон Хон янги минора қурдиришга қарор хоро ҳукумрони Арслон Хон янги минора қурдиришга қарор қилган. Бу минорани 1127 йил қуриб битказишган ва Минораи қилган. Бу минорани 1127 йил қуриб битказишган ва Минораи Калон деб номлашган.Калон деб номлашган. • ““ Минораи Калон” шаҳарнинг ҳамма иншоотларини Минораи Калон” шаҳарнинг ҳамма иншоотларини бирлаштиради.бирлаштиради. • Энг муҳими бу ерда XII асрда қурилган шаҳар масжиди Энг муҳими бу ерда XII асрда қурилган шаҳар масжиди бўлган Масжиди –Калон жойлашган.бўлган Масжиди –Калон жойлашган. • Шаҳарнинг Шаҳарнинг энг кўзга кўринган архитектура ансамбли бу Лаби энг кўзга кўринган архитектура ансамбли бу Лаби Ховуздир. Бу ер марказда жойлашган ва 1620 йилда қазилган Ховуздир. Бу ер марказда жойлашган ва 1620 йилда қазилган ховуз бўлгани учун Лаби Ховуз деб номлашган. Ансамблга ховуз бўлгани учун Лаби Ховуз деб номлашган. Ансамблга ажойиб архитектура ёдгорликлари бўлган Кўкалдош ажойиб архитектура ёдгорликлари бўлган Кўкалдош мадрасаси, Хонақа ва Нодир Девон Беги мадрасалари киради.мадрасаси, Хонақа ва Нодир Девон Беги мадрасалари киради. • Албатта Бухоронинг охирги Амири қурдирган Ситораи –Мохи Албатта Бухоронинг охирги Амири қурдирган Ситораи –Мохи Хосса саройини ҳам зиёрат қилиш керак.Хосса саройини ҳам зиёрат қилиш керак. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• Ўрта Осиёнинг буюк дарёси бўлган Амударёни қуйи Ўрта Осиёнинг буюк дарёси бўлган Амударёни қуйи қисмида, қитъанинг улуғ чўллари бўлмиш Қорақум ва қисмида, қитъанинг улуғ чўллари бўлмиш Қорақум ва Қизилқум оралиғида Хоразм жойлашган.Қизилқум оралиғида Хоразм жойлашган. • Хивада саёҳатчи тез ва тўлиқ равишда ўтган асрларга Хивада саёҳатчи тез ва тўлиқ равишда ўтган асрларга қайтади, Ичан –қалъа деворларини ортда қолдириб. Иқайтади, Ичан –қалъа деворларини ортда қолдириб. И чан чан –қалъага тўртта томондан дарвоза олиб киради.–қалъага тўртта томондан дарвоза олиб киради. • Бу Бу ерда Калта –Минор ҳам жойлашган. У айлана шаклида ерда Калта –Минор ҳам жойлашган. У айлана шаклида қурилган бўлиб, мовий рангдаги ғиштлар билан қурилган бўлиб, мовий рангдаги ғиштлар билан безатилган ва ҳудди ўртасидан кесиб ташланганга безатилган ва ҳудди ўртасидан кесиб ташланганга ўхшайди.ўхшайди. • Калта–Минор ёнида Амин хон мадрасаси жойлашган. Бу Калта–Минор ёнида Амин хон мадрасаси жойлашган. Бу сақланиб қолган энг йирик диний ўқув масканларидандир. сақланиб қолган энг йирик диний ўқув масканларидандир. Бу иншоотнинг ўзига хос томони ундаги иккиланган Бу иншоотнинг ўзига хос томони ундаги иккиланган хх уу жраларнинг борлиги. Бу хжраларнинг борлиги. Бу х уу жралар талабалар яшаши жралар талабалар яшаши учун фойдаланилган.учун фойдаланилган. • Ўз чиройи билан Жума масжиди ҳам ажралиб туради. Ўз чиройи билан Жума масжиди ҳам ажралиб туради. Кириш дарвозаларида унинг қурилиш санаси 1778 -1782 Кириш дарвозаларида унинг қурилиш санаси 1778 -1782 йиллар ёзувлари сақланиб қолган.йиллар ёзувлари сақланиб қолган. • Эски шаҳар ташқарисида ҳам ажойиб ёдгорликлар кам Эски шаҳар ташқарисида ҳам ажойиб ёдгорликлар кам эмас. Булар бутун Хоразм ўлкасини бойлигидир. эмас. Булар бутун Хоразм ўлкасини бойлигидир. www.arxiv.uz

www.arxiv.uz

• ЮНЕСКО томонидан қўриқланадиган ёдгорликлар қаторига яқинда 2700 ЮНЕСКО томонидан қўриқланадиган ёдгорликлар қаторига яқинда 2700 йиллиги нишонланган Шаҳрисабз ҳам киритилган. Шаҳар тоғ ён бағрида йиллиги нишонланган Шаҳрисабз ҳам киритилган. Шаҳар тоғ ён бағрида кўкаламзорликларга бой жойда жойлашган. Кулолчилик ва халқ амалий кўкаламзорликларга бой жойда жойлашган. Кулолчилик ва халқ амалий санъати бўлмиш тўқувчиликни қадимги маркази ҳисобланади. Амир Темур санъати бўлмиш тўқувчиликни қадимги маркази ҳисобланади. Амир Темур ватани.ватани. • Буюк империя ташкил қилиб, шон –шуҳратга эга бўлиб ҳам Амир Темур бу Буюк империя ташкил қилиб, шон –шуҳратга эга бўлиб ҳам Амир Темур бу ерга қайтиб келмаган. Шаҳрисабз унинг ёшлиги ва ўсмирлик йиллари ўтган ерга қайтиб келмаган. Шаҳрисабз унинг ёшлиги ва ўсмирлик йиллари ўтган муққадас жой бўлиб қолган. Бу ерда Амир Темурнинг отаси, диний устози муққадас жой бўлиб қолган. Бу ерда Амир Темурнинг отаси, диний устози Шамсиддин Кулол, катта ўғиллари Жаҳонгир ва Умар Шайхлар дафн Шамсиддин Кулол, катта ўғиллари Жаҳонгир ва Умар Шайхлар дафн этилганлар.этилганлар. • Шаҳрисабзни замондошлари Амир Темур “тахтини остонаси” деб аташган. Шаҳрисабзни замондошлари Амир Темур “тахтини остонаси” деб аташган. АА мир мир темур Шаҳрисабзни ўзининг улкан давлатини иккинчи пойтахти қилди.темур Шаҳрисабзни ўзининг улкан давлатини иккинчи пойтахти қилди. www.arxiv.uz

Халқаро туризм бўйича махсус очиқ иқтисодий Халқаро туризм бўйича махсус очиқ иқтисодий зоналар лойиҳаси Ўзбекистоннинг қуйидаги зоналар лойиҳаси Ўзбекистоннинг қуйидаги тарихий архитектура ёдгорликларини ўз ичига тарихий архитектура ёдгорликларини ўз ичига олади:олади: - “ Регистон” ансамбли (Шер Дор мадрасаси ва Улуғбек мадрасаси, - Тилла Қори масжид–мадрасаси, - Шайбонийлар даҳмаси, Чорсу савдо маркази); - Амир Темур майдони ва мақбараси; - Хожа Исмоил Ал Бухорий ансамбли; - Шохи–Зинда мақбараси; Биби хоним масжиди; - Рухобод мақбараси; Афросиёб шаҳарчаси; Улуғбек раса д хонаси.www.arxiv.uz

Туристларнинг оқими жадал ўсиб бораётган Туристларнинг оқими жадал ўсиб бораётган диний йўналишдаги қуйидаги объектлар диний йўналишдаги қуйидаги объектлар ҳисобланади:ҳисобланади: - Хожа Ахрор ёдгорлиги; Нодир Девонбеги мадрасаси; - Хожа Дониёр мақбараси; Хазрат ҳизр масжиди; - Оқ Сарой мақбараси; - Ишрат хона мақбар а си; - Хожа Абду Дорун ёдгорлиги; www.arxiv.uz

Илмий–маданий туризмга қуйидагилар сезиларли Илмий–маданий туризмга қуйидагилар сезиларли қўшимча ҳисобланади: қўшимча ҳисобланади: - Ўзбекистон халқлари тарихи ва маданияти музейи; - Афросиёб шаҳарчасидаги Самарқанд тарихи музейи; - Улуғбек илми тарихи музейи; Вилоят ўлкашунослик музейи; - Алишер Навоий музейи; С.Айний уй музейи; - “ Буюк Ипак йўли” фрескаси ва чет эл тиллари институтида жойлашган расмлар кўргазмаси зали; - Тинчлик ва бағрикенглик музейи; - АЖ “Нафис” чинни идишлари музейи. Табиийки, туристлар томонидан халқаро туризм махсус иқтисодий очиқ зоналари бўйича зиёрат қилган обидалар ичида Самарқанд ўзининг тарихий шахслари Амир Темур, Улуғбек, Алишер Навоий ва Абдураҳмон Жомий ёдгорликлари билан тўлдириб туради. www.arxiv.uz

• Юқорида номлари зикр қилинган тарихий Юқорида номлари зикр қилинган тарихий ва меъморий обидалар дунёнинг турли ва меъморий обидалар дунёнинг турли бурчагидан ташриф буюрган сайёхларни бурчагидан ташриф буюрган сайёхларни ўзига ром этибгина қолмасдан уларда ўзига ром этибгина қолмасдан уларда катта таасурот қолдирмоқда. Албатта, катта таасурот қолдирмоқда. Албатта, юртимизга ташриф буюраётган сайёхларни юртимизга ташриф буюраётган сайёхларни аксарияти юртимиз ҳақида тўла тасаввурга аксарияти юртимиз ҳақида тўла тасаввурга эга эмаслар. Уларни юртимизга жалб эга эмаслар. Уларни юртимизга жалб этишда интернет ахборот тармоғлари этишда интернет ахборот тармоғлари яъни саёҳатбоб мамлакатларни реклама яъни саёҳатбоб мамлакатларни реклама қилувчи талайгина интернет сайтларини қилувчи талайгина интернет сайтларини ўрни беқиёсдир. ўрни беқиёсдир. www.arxiv.uz

• Масалан, Масалан, http://www.advantour.comhttp://www.advantour.com сайтини сайтини кузатсак, унда дунёнинг барча саёҳатбоб кузатсак, унда дунёнинг барча саёҳатбоб мамлакатлари қаторида Ўзбекистон ҳам каталокка мамлакатлари қаторида Ўзбекистон ҳам каталокка киритилган. Унда барча тарихий ва меъморий киритилган. Унда барча тарихий ва меъморий ёдгорликлар ҳамда замонавий архитектура ёдгорликлар ҳамда замонавий архитектура иншоотлари хақида етарли маълумотлар, иншоотлари хақида етарли маълумотлар, фотосуратлари билан жойлаштирилган. Қолаверса фотосуратлари билан жойлаштирилган. Қолаверса тарихий шаҳарларимиз ҳақида ҳам қисқача тарихий шаҳарларимиз ҳақида ҳам қисқача маълумотлар берилган. Шунга ўхшаш яна бир қанча маълумотлар берилган. Шунга ўхшаш яна бир қанча интернет сайтларида Ўзбекистон ҳақида талайгина интернет сайтларида Ўзбекистон ҳақида талайгина маълумотлар берилган. маълумотлар берилган. • Саёҳатга отланган хар бир хорижлик борки, аввал Саёҳатга отланган хар бир хорижлик борки, аввал ўша мамлакат билан танишиб чиқишни ҳоҳлайди. ўша мамлакат билан танишиб чиқишни ҳоҳлайди. Бугунги замонавий техникалар асрида интернет Бугунги замонавий техникалар асрида интернет тизими сайёҳ учун энг яқин ёрдамчи бўлиши тизими сайёҳ учун энг яқин ёрдамчи бўлиши табиийдир. табиийдир. www.arxiv.uz

ХулосаХулоса • Олимларнинг туризмни соҳа сифатида тан Олимларнинг туризмни соҳа сифатида тан олиб, унга илмий нуқтаи назардан олиб, унга илмий нуқтаи назардан ёндашувлари ёндашувлари XIXXIX асрнинг охири асрнинг охири XXXX асрнинг асрнинг бошларида юзага келди. Ф.В. Огилвиеннинг бошларида юзага келди. Ф.В. Огилвиеннинг фикрича туризм илмини илк маротаба фикрича туризм илмини илк маротаба 1899-йилда Италиянинг “1899-йилда Италиянинг “ Giornale degli Giornale degli EconomistiEconomisti ” деб аталувчи газетасида чоп ” деб аталувчи газетасида чоп этилган “этилган “ Sul movimento forestieri in ItaliaSul movimento forestieri in Italia ” ” номли мақола орқали тилга олинган. номли мақола орқали тилга олинган. Демак, туризм ўша йиллардан бошлаб, Демак, туризм ўша йиллардан бошлаб, алоҳида бир соҳа ва йўналиш сифатида алоҳида бир соҳа ва йўналиш сифатида тобора ривожланиб келмоқда.тобора ривожланиб келмоқда. www.arxiv.uz

• Ҳозирги кунга келиб туризм соҳасида эришилган Ҳозирги кунга келиб туризм соҳасида эришилган ютуқлар унинг алоҳида бир индустрияга ютуқлар унинг алоҳида бир индустрияга айланишига олиб келди. БТТ маълумотларга айланишига олиб келди. БТТ маълумотларга қараганда, 2000-йилда жаҳон туризм ҳаракатлари қараганда, 2000-йилда жаҳон туризм ҳаракатлари 5,8% га ошди. 1999-йилдаги кўрсаткичдан икки 5,8% га ошди. 1999-йилдаги кўрсаткичдан икки маротаба кўп бўлган бу кўрсаткич, охирги ўн йил маротаба кўп бўлган бу кўрсаткич, охирги ўн йил мобайнида кузатилмаган эди. Ўтган йилларга мобайнида кузатилмаган эди. Ўтган йилларга нисбатан деярли 50 млн.дан ортиқ бўлган халқаро нисбатан деярли 50 млн.дан ортиқ бўлган халқаро туризм ҳаракатлари 2000-йилда 696,8 млн. кишини туризм ҳаракатлари 2000-йилда 696,8 млн. кишини ташкил этди.ташкил этди. • Туризм индустриясида вужудга келган бу вазиятни Туризм индустриясида вужудга келган бу вазиятни БТТ нинг бош котиби Франсеско Франгиали БТТ нинг бош котиби Франсеско Франгиали «Бизнинг оптимистик тахминларимизга нисбатан «Бизнинг оптимистик тахминларимизга нисбатан туризм, асрдан-асрга жуда тез суръатларда туризм, асрдан-асрга жуда тез суръатларда ривожланиб бормоқда ва саёҳат қилиш учун кўплаб ривожланиб бормоқда ва саёҳат қилиш учун кўплаб сабаблар юзага келди» деб таъкидлаган эди.сабаблар юзага келди» деб таъкидлаган эди. www.arxiv.uz

• Шунингдек, 2000-йилда халқаро туризмдан Шунингдек, 2000-йилда халқаро туризмдан келадиган даромад 7,1% га ошиб, 477 келадиган даромад 7,1% га ошиб, 477 млрд. АҚШ долларини ташкил этди. млрд. АҚШ долларини ташкил этди. Жаҳондаги барча туристик марказларда Жаҳондаги барча туристик марказларда ўсиш кузатилди.ўсиш кузатилди. • Халқаро туризм ҳаракатларининг 57,8%ини Халқаро туризм ҳаракатларининг 57,8%ини ташкил қилган Европа ҳудуди 5,8% га ташкил қилган Европа ҳудуди 5,8% га кўпайиб 402 млн. туристни қабул қилди.кўпайиб 402 млн. туристни қабул қилди. • Жаҳон туризм индустриясини Жаҳон туризм индустриясини XXIXXI асрдаги асрдаги ривожланиш тенденцияларини баҳолашда ривожланиш тенденцияларини баҳолашда қуйидаги йўналишларқуйидаги йўналишлар муҳим аҳамиятга эга муҳим аҳамиятга эга :: www.arxiv.uz

• АҚШ экспанцияси, АҚШнинг кино, ресторанлар соҳасида АҚШ экспанцияси, АҚШнинг кино, ресторанлар соҳасида ““ fast foodfast food ”, меҳмохоналар, тематик парклар, авиайўллар, ”, меҳмохоналар, тематик парклар, авиайўллар, кредит компаниялари, оммавий ахборот воситалари ва кредит компаниялари, оммавий ахборот воситалари ва интернетга таъсири катта бўлади. АҚШнинг туризмдаги интернетга таъсири катта бўлади. АҚШнинг туризмдаги ўрни йирик компанияларнинг акцияларини олди сотди ўрни йирик компанияларнинг акцияларини олди сотди операциялари, шартномаларни бошқариш ва операциялари, шартномаларни бошқариш ва франчайзинглар туфайли ўсиб боради. Туризм франчайзинглар туфайли ўсиб боради. Туризм иқтисодиётга юқори даражада фойда келтирувчи соҳа иқтисодиётга юқори даражада фойда келтирувчи соҳа бўлганлиги учун ишбилармонлар ўртасидаги бўлганлиги учун ишбилармонлар ўртасидаги муносабатлар кескинлашади (айниқса АҚШнинг таъсири муносабатлар кескинлашади (айниқса АҚШнинг таъсири камроқ бўлган жойларда). Бундан ташқари, 2001 йил 11-камроқ бўлган жойларда). Бундан ташқари, 2001 йил 11- сентябр куни АҚШда содир этилган террористик хуруж сентябр куни АҚШда содир этилган террористик хуруж туризм ва транспорт соҳасида янги таркибий туризм ва транспорт соҳасида янги таркибий ўзгаришларни келтириб чиқарди. АҚШ туризм ўзгаришларни келтириб чиқарди. АҚШ туризм индустриясининг ўсиш даражасининг пасайиши индустриясининг ўсиш даражасининг пасайиши кузатилиши мумкин. Бу эса, америкалик туристларни кузатилиши мумкин. Бу эса, америкалик туристларни худди Европадаги сингари ички туризм имкониятларидан худди Европадаги сингари ички туризм имкониятларидан фойдаланишга ундайди ва хавфсизлик масаласига фойдаланишга ундайди ва хавфсизлик масаласига алоҳида эътибор берилиб янги институционал алоҳида эътибор берилиб янги институционал ўзгаришларни юзага келтиради.ўзгаришларни юзага келтиради. www.arxiv.uz

• Бандлик. Туризм индустриясини обрўси доимо ўсиб борар Бандлик. Туризм индустриясини обрўси доимо ўсиб борар экан, кўпгина ёш мутахасислар ўзга давлатлардан иш экан, кўпгина ёш мутахасислар ўзга давлатлардан иш топишга интиладилтопишга интиладил аа р. Бунга интернет тизими ёрдам беради. р. Бунга интернет тизими ёрдам беради. Ундаги турли хил саУндаги турли хил са йй тлардан дунёнинг турли жойларидан иш тлардан дунёнинг турли жойларидан иш топиш мумкин. Туризм индустрияси ривожланган сайин топиш мумкин. Туризм индустрияси ривожланган сайин хорижий тилларни биладиган ва бошқа давлатларда ҳар хил хорижий тилларни биладиган ва бошқа давлатларда ҳар хил маданиятли меҳнат қила оладиган мутахасисларга талаб маданиятли меҳнат қила оладиган мутахасисларга талаб ошиб боради.ошиб боради. • Технология. Туристик агентликларнинг асосий Технология. Туристик агентликларнинг асосий функцияларидан бири ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ва функцияларидан бири ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ва хизмат кўрсатишни тарқатишдир. Европа авиалиния хизмат кўрсатишни тарқатишдир. Европа авиалиния бошқарувчисининг айтишига қарагандабошқарувчисининг айтишига қараганда ,, «Жаҳонда 100% «Жаҳонда 100% истеъмолчиларимиз уяли телефонга, 85% шахсий компютерга истеъмолчиларимиз уяли телефонга, 85% шахсий компютерга эга ва 50% дан ортиғи интернетдан фойдаланади. Биз ўз эга ва 50% дан ортиғи интернетдан фойдаланади. Биз ўз хизматларимизни бундай шароитларни инобатга олган ҳолда хизматларимизни бундай шароитларни инобатга олган ҳолда истеъмолчиларимизга етказиб беришимиз керак». Шундай истеъмолчиларимизга етказиб беришимиз керак». Шундай қилиб, яқинда интернет орқали аукционлар ўтказиш, қилиб, яқинда интернет орқали аукционлар ўтказиш, меҳмонхоналарни сотишдан тортиб реклама фаолиятини ҳам меҳмонхоналарни сотишдан тортиб реклама фаолиятини ҳам олиб бориш мумкин бўлади.олиб бориш мумкин бўлади. www.arxiv.uz

• Бозорнинг ривожланиши кутилганидан анча суст Бозорнинг ривожланиши кутилганидан анча суст даражада бўлиши ҳам мумкин. Агар бозордаги ўсиш даражада бўлиши ҳам мумкин. Агар бозордаги ўсиш суръати 60% ни ташкил қилгудек бўлса, 2001 йилда бу суръати 60% ни ташкил қилгудек бўлса, 2001 йилда бу 3,2 млрд. АҚШ долларига, 2002 йилдаги ўсиш тезлиги 3,2 млрд. АҚШ долларига, 2002 йилдаги ўсиш тезлиги 25% ни ташкил қилса, бозор ҳажми 4 млрд. АҚШ 25% ни ташкил қилса, бозор ҳажми 4 млрд. АҚШ долларига чиқиши мумкин.долларига чиқиши мумкин. • Табиийки, туризм бозорининг қироллари ҳисобланган Табиийки, туризм бозорининг қироллари ҳисобланган ҳаво йўлларининг улуши катта бўлади. Интернет ҳаво йўлларининг улуши катта бўлади. Интернет глобал ахборот тизимининг бу компанияларда жорий глобал ахборот тизимининг бу компанияларда жорий этилиши туризм бозоридаги улушини янада оширади. этилиши туризм бозоридаги улушини янада оширади. Олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, 1999 Олиб борилган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, 1999 йилда ҳаво йўли компаниялари даромадларининг 0,7% йилда ҳаво йўли компаниялари даромадларининг 0,7% интернет орқали қилинган сотишлардан келиб тушган. интернет орқали қилинган сотишлардан келиб тушган. Бу кўрсатБу кўрсат rr ич 2000 йилнинг охирларига келиб 2,0% ни ич 2000 йилнинг охирларига келиб 2,0% ни ташкил қилди. Меҳмонхона жойлаштириш секторининг ташкил қилди. Меҳмонхона жойлаштириш секторининг 0,36% га тенг бўлган бозор улуши 2002-2005 йилларда 0,36% га тенг бўлган бозор улуши 2002-2005 йилларда 2-3,5% ни ташкил этиши кутилмоқда Пекиж (2-3,5% ни ташкил этиши кутилмоқда Пекиж ( paskage paskage tourstours ) турларни сотиш эса, 0,75% дан 3,0% га етиши ) турларни сотиш эса, 0,75% дан 3,0% га етиши кутилмоқда.кутилмоқда. www.arxiv.uz

• Европа онлайн туризм бозорининг натижаларини Европа онлайн туризм бозорининг натижаларини АҚШ билан таққослайдиган бўлсак, унинг анча АҚШ билан таққослайдиган бўлсак, унинг анча орқада эканлигини кўрамиз. Масалан, интернет орқада эканлигини кўрамиз. Масалан, интернет орқали учиш билетларини сотиш Европада 2,0% ни орқали учиш билетларини сотиш Европада 2,0% ни ташкил қилса, АҚШ да 7,4% ни ташкил қилмоқда. ташкил қилса, АҚШ да 7,4% ни ташкил қилмоқда. Меҳмонхона соҳасидаги ҳолат Европада 0,5% ни Меҳмонхона соҳасидаги ҳолат Европада 0,5% ни ташкил қилса, АҚШ да жами туризм ташкил қилса, АҚШ да жами туризм маҳсулотларининг товар айланмаси ичида интернет маҳсулотларининг товар айланмаси ичида интернет сотишларнинг улуши 2002 йилда 3,5% ни ташкил сотишларнинг улуши 2002 йилда 3,5% ни ташкил қилди. 2005 йилда бу кўрсатгични 15% га етказиш қилди. 2005 йилда бу кўрсатгични 15% га етказиш кутилмоқда. кутилмоқда. • Кўриниб турибдики, Европа туризм бозорининг Кўриниб турибдики, Европа туризм бозорининг ривожланиши глобал ахборот туризмининг ривожланиши глобал ахборот туризмининг ривожланиши билан узвий боғланишда давом ривожланиши билан узвий боғланишда давом этмоқда. Глобал аҳамиятга эга бўлган ҳар қандай этмоқда. Глобал аҳамиятга эга бўлган ҳар қандай илмий-техникавий ўзгариш ва ривожланишлар илмий-техникавий ўзгариш ва ривожланишлар туризм иқтисодини бугуни ва келажагини белгилаб туризм иқтисодини бугуни ва келажагини белгилаб беради.беради. www.arxiv.uz

• Ўзбекистонга ташриф буюрувчи Ўзбекистонга ташриф буюрувчи туристларнинг 60% ни европаликлар туристларнинг 60% ни европаликлар ташкил этади. Интернет ва ҳар хил ташкил этади. Интернет ва ҳар хил глобал ахборот узатиш тармоқларидан глобал ахборот узатиш тармоқларидан самарали ва унумли фойдаланиш самарали ва унумли фойдаланиш Ўзбекистонда туризм иқтисодиётини Ўзбекистонда туризм иқтисодиётини ривожлантириш долзарб ва яқин ривожлантириш долзарб ва яқин келажакда ҳал қилиниши керак келажакда ҳал қилиниши керак бўлган масалалардан биридир.бўлган масалалардан биридир. www.arxiv.uz

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАРФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 1.1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Тўғридан тўғри хусусий хорижий «Тўғридан тўғри хусусий хорижий инвестицияларни жалб этишни рағбатлантириш инвестицияларни жалб этишни рағбатлантириш борасидаги қўшимча чора тадбирлар тўғрисида»ги борасидаги қўшимча чора тадбирлар тўғрисида»ги Фармони. «Халқ сўзи», №69. 2005 йил 12 апрель.Фармони. «Халқ сўзи», №69. 2005 йил 12 апрель. 2.2. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1999 йил Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1999 йил 15 апрелдаги «2005 йилгача бўлган даврда 15 апрелдаги «2005 йилгача бўлган даврда Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш Давлат Ўзбекистонда туризмни ривожлантириш Давлат дастури тўғрисидаги 2286-сонли Фармони.дастури тўғрисидаги 2286-сонли Фармони. 3.3. И.Каримов. «Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда». Т.: И.Каримов. «Ўзбекистон XXI асрга интилмоқда». Т.: «Ўзбекистон», 2000.«Ўзбекистон», 2000. 4.4. А.А. Аллаберганов Туризм индустрияси – Т.: А.А. Аллаберганов Туризм индустрияси – Т.: ““ ТалТал ққ инин ”” 2004 й. 2004 й. 5.5. Комилова Ф.К. Туризм маркетинги. Т., Комилова Ф.К. Туризм маркетинги. Т., «Узинкомцентр», 2003. «Узинкомцентр», 2003. www.arxiv.uz

ЭЪТИБОРИНГИЗ ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН УЧУН РАХМАТ!РАХМАТ! www.arxiv.uz

O'xshashlar

Туризмда инвестицион лойиҳаларнинг самарадорлигини

Корхона персоналидан фойдаланиш даражасини таҳлили

Кичик ва ўрта бизнесда лизингдан фойдаланиш

Корхоналарда омбор турлари ва улардан фойдаланиш

Мехнат ресурсларининг шаклланиши ва улардан фойдаланиш