Turizm infratuzilmasi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Turizm infratuzilmasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3954.5 KB

Ko'chirib olish

Turizm infratuzilmasi

1 • I.bob. Qonun ustunligi prinsipining nazariy asoslari. 2 • I.1. Qonun ustunligi tushunchasi va uning rivojlanish tarixi. 3 • I.2. Huquq ustunligi va qonun ustunligining o’zaro bog’liqligi. Reja: Kirish. Turizm infratuzilmasi tushunchasi Turizm industriyasini tashkil qiluvchi vositalar O’zbekistonda turizm infratuzilmasining rivojlanishi 01 01 01 07 02 01 01 08 03 01 01 08

Turizm infratuzilmasi tushunchasi  “ Turizm infratuzilmasi”ga turizm tashkilotlari, turistlarga ko’rsatiladigan joylar, mehmonxonalar, ovqatlanish tarmoqlari, transportlar, yo’llar va turizm bo’yicha mutaxassislar kiradi.  Turizm sohasining rivojlanishini turizm infratuzilmasisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Turizm infratuzilmasi XIX asr oxirlarida hozirgi mamlakatlar iqtisodiyotida endigina shakllanayotgan edi. Bu kunga kelib ushbu infratuzilma dunyoning uchinchi ko’p daromad keltirayotgan sohasiga aylanganligi hech kimga sir emas. Bu sohani o’rganish davr taqozosi desak bo’ladi. Bugungi kunda turizm industriyasi dinamik ravishda rivojlanayotgan xizmatlar xalqaro savdosi turi bo’lib kelmoqda.

 Turizm infratuzilmasi iqtisodiy yoki siyosiy umumiy tuzilishni tarkibiy qismlarga bo’lib, yordamchi, bo’ysunuvchi harakterga ega va umumiy tuzilmaning bir tekis ishlashini ta’minlashga xizmat qiladi

Etarli infratuzilma turlarining asosiy nuqtalarini quyidagicha guruxlashimiz mumkin:  xududiy qo’l mehnati va kerakli (tijorat) uskuna; tunash komplekslari (otel, motel, kemping); suvning, asosan ichiladigan suvning ta’minlanishi; kanalizastiya, telekommunikastiya; etarli miqdorda oziq-ovqat moddalarning ta’minlanishi; sog`liqni saqlash tizimining bo’lishi; xavfsizlik jihatidan kerakli sifatlarni ta’minlaydigan transportlar; portlar, ishonchli temir yo’l; tarixiy yodgorliklar va an’analarni himoya qiladigan dasturlarning chiqarilishi; atrof-muhitni himoya qilish; madaniy ko’rsatuvlar tartibi va o’qish joylari, kutubxona, muzey, teatr, xususiy va davlatga tegishli madaniy markazlarni qurish; piyodalarni shovqinga, changga, tumanga qarshi tadbirlarni ishlab chiqish, yashil joylar va chiroyli bog`larning barpo qilinishi; piyodalarga va velosipedchilarga mo’ljallangan yo’llarni, imoratlarni, skameykalarni va dam olish joylarini, axlat tashlash joylarini tartibga keltirish; turizmni kasb qilgan odamlarni o’qitish va o’z-o’zlarini rivojlantiruvchi imkoniyatlarning yaratilishi; tabiiy ofatlar qarshisida saqlanish tadbirlari, o’t o’chirish xizmatlari.

 Turizm sohasining rivojlanishini turizm infratuzilmasisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Turizm infratuzilmasi XIX asr oxirlarida hozirgi mamlakatlar iqtisodiyotida endigina shakllanayotgan edi. Bu kunga kelib ushbu infratuzilma dunyoning uchinchi ko’p daromad keltirayotgan sohasiga aylanganligi hech kimga sir emas.

 Oxirgi 10-20 yil davomida dunyo bo’yicha xorijiy turistlar sonining o’rtacha yillik o’sish sur’ati 5,1, valyuta tushumlarining o’rtacha yillik o’sish sur’ati 7 % ni tashkil etdi. Umumjahon turistik tashkiloti ma’lumotlariga ko’ra 2005 yil dunyoda 704 mln. turist qayd etilgan, xalqaro turizmdan tushgan daromadlar 463 mlrd. AQSh doll.ni tashkil etdi (xalqaro transport xizmatlarini hisobga olmagan holda). Umuman 1950 yildan 2005 yilga qadar xalqaro turizmdan tushgan yillik valyuta hajmi 145 marta o’sgani qayd etildi.

 Foyda maqsadini ko’zlagan turizm tashkilotlari, marketing xizmatlari, mehmonxona, transport xizmatlari, oziq-ovqat xizmatlari, chakana savdo do’konlari va boshqa turli vositalar kabi bir-biridan farqli xizmatlar turizm infratuzilmasining bir bo’lagi hisoblansa, foydasining qanchasini turistlardan, qanchasini hamkorlik asosida olinganligiga bog`liqdir. Turizm infratuzilmasi, iqtisodiyotning agrosanoat kabi boshqa industriyalariga foyda keltiruvchi bir tarmoqdir. Ushbu xususiyati bilan turizm infratuzilmasi sarmoya va foyda keltiradigan tarmoq hisoblanadi.

 Industriya tabiat, sarmoya va tashabbus kabi ishlab chiqarish vositalaridan foydalanib, tovar yoki xizmat ishlab chiqarishdir.  Turizm infratuzilmasi, iqtisodiyotning agrosanoat kabi boshqa industriyalariga foyda keltiruvchi bir sohadir. Bu xususiyati bilan turizm industriyasi sarmoya va foyda keltiradigan sektor hisoblanadi.

Turizm industriyasida boshqa sektorlar bilan xizmat qilish aloqasi mavjud, ya’ni:  turizm infratuzilmasi - rivojlanayotgan davlatlar iqtisodiyotida juda katta yordam beruvchi sektor bo’lmoqda;  turizm infratuzilmasi ish imkoniyatlari etarli rivojlanmagan davlatlar uchun ish joylarini yaratish, ishsizlikning o’sib borishiga katta to’siq bo’layotgan sektorga aylanmoqda;  turizm infratuzilmasi davlatlar va mintaqalar o’rtasida, ekologik va madaniy muloqat o’rtasida vositachilik qilgan xizmat va mehmondo’stlik industriyasidir;  nixoyat, turizm infratuzilmasi, o’zining yaratuvchi manbalarini buza oladigan industriya harakterini o’zida aks ettira oladi.

Turizm industrisiyadir. Bu jismoniy maxsulot ishlab chiqarilmaydi, faqat xizmat ko’rsatiladi. Turizm industriyasi 4 ta asosiy vositalardan tashkil topadi. Bular: Transport Mehmonxona Hordiq chiqaruvchi faoliyatlari Turistik tashkilotlar

 Transportning turizmdagi ahamiyati. Er o’zgartirish, turizmning asosiy xususiyatlaridan biridir. Chunki, sayohat bo’lmasa, turizm xaqida so’zlash mumkin emas. Shu sababli, transport er o’zgartirish harakatining ro’yobga chiqishiga imkon berib, turizm industriyasining paydo bo’lishini va rivojlanishida asosiy omildir.

Turizm infratuzilmasini tashkil qiluvchi omillar  Transport vositalari rivojlanishi natijasida tezkor jamoat transportiga imkon beradigan vositalarning qo’llanilishi, vaqti va moliyaviy ahvoli o’rtacha bo’lgan insonlarning ham turizm harakatlariga qatnashishini yaratadi. Shunday qilib, transport vositalari rivojlangan sayin turistik harakatlar miqdor va sifat jihatdan yaxshilanadi, natijada o’rta tabaqada yashovchi xalq uchun ham sayohat qilish imkoniyati yaratiladi.

Transport turlari 4 ta guruhda tasniflanadi:

Mehmonxona xo’jaligining turizm sohasidagi ahamiyati.  Turizm infratuzilmasini tashkil qiluvchi vositalardan yana biri mehmonxona xo’jaligidir. Mehmonxona xo’jaligi turistlarning vaqtinchalik tunash, ovqatlanish, tomosha qilish va hordiq chiqarish kabi ijtimoiy ehtiyojlarini qondiruvchi muassasadir. Bu muassasadan foydalangan turistlarning sayohat qilish sabablari, maqsadi, sayohat shakllari va zavqlari juda farqli bo’lganligi uchun mehmonxona sektorini hosil qiluvchi muassasalar ham bir-biridan farqlidir.

 Mehmonxona xo’jaliklari ham o’z tuzilishiga ko’ra turlicha bo’ladi: lyuks mehmonxonalar, o’rta narxli mehmonxonalar va arzon narxdagi mehmonxonalar: shahar mehmonxonalari, tog` mehmonxonalari, sanatoriya mehmonxonalari, sohil mehmonxonalari: yil bo’yi faoliyat ko’rsatuvchi va ma’lum oylarda faoliyat ko’rsatuvchi mehmonxonalar; tijoriy va ijtimoiy maqsadda qo’llaniluvchi mehmonxonalar.

Mehmonxona xo’jaligi va ushbu xo’jalikni tashkil qiluvchi muassasalarning quyidagi xususiyatlari mavjud:  - mehmonxona xo’jaligida, sarmoyaning 80% dan ortig`i bino, gilam, mebel va shunga o’xshash vositalar kabi davomli qo’llanishga ta’sis qilingan vositalarga sarflanadi;  - mehmonxona xo’jaliklarida ishlovchi personallar dini, tili, daromadlari, dunyoqarashi, urf-odatlari va millatlari farqli bo’lgan mijozlarga xizmat qilish majburiyati bo’lganligi uchun xodimlarning kengroq tushuncha va dunyoqarashga ega bo’lishi kerak;  - mehmonxona xo’jaliklarida turistlarga ko’rsatiladigan xizmatlar turli xil bo’limlarda ko’rsatiladi.

 Turizm markazi yoki biror turistik muassasalar mijozlarning ehtiyojlariga uyg`un shaklda yuqorida keltirilgan animastiya faoliyatlaridan hosil bo’lgani kabi turli dasturlarni turistlarga taqdim qila olishi va bu faoliyatlarni ta’sirchan bir shaklda turistlarga etkazishlari kerak. Shunday qilib, bu faoliyat turizm industriyasining asosiy omili bo’lgan tashkilot tuzilmasini hosil qiladi.

 Bozor iqtisodiyotining shakllanish jarayoni ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarda ma’lum bir darajada o’zgarishlar sodir bo’lishini taqozo etib, sifat ko’rsatkichlarida o’z aksini topadi.

O'xshashlar

Turkiya turizmi infratuzilmasi

Animatsion turizm

Diniy turizm

Turizm marketingi

Fransiyada turizm