Transport xizmat ko’rsatish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Transport xizmat ko’rsatish

Yuklangan vaqt:

30.04.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

404.771484375 KB

Ko'chirib olish

Transport xizmat ko’rsatish Reja: 1. Transport xizmatlari 2. Transport xizmatining vujudga kelishi 3. Taksi xizmatlari

Transport xizmati–yuk va yo‘lovchilarni relssiz yo‘llarda tashishga mo‘ljallangan transport turi. Xalq xo‘jaligining barcha tarmoqlarida keng foydalaniladi. Bajaradigan ishiga qarab umumiy foydalanilmaydigan (ayrim korxonalar, tashkilotlar uchun xizmat qiladigan) Avtomobil transporti hamda qaysi tashkilotga mansubligidan qat’i nazar yo‘lovchi va yuk tashuvchi umumiy foyda- lanishdagi Avtomobil transporti ga bo‘linadi. Shuningdek shaxsiy foydalanishdagi yengil va yuk avtomobillari, avtobuslar ham mavjud (qarang Avtomobil). Avtomobillarning har qanday yo‘llarda yura olishi, yo‘lni tez o‘zgartira olishi, yuk ortish va tushi-rish joylariga bevosita bora olishi, yuk hamda yo‘lovchilarni bir transport turidan ikkinchisiga o‘tkazmay tashishga imkon beradi

Natijada yo‘lovchi va yuk tashish tezlashadi. Avtomobil transporti sanoat va qishloq xoʻjaligi, markazlashgan tartibda xalqaro, shaharlararo va mahalliy yo‘llarda ta-shishda qo‘llaniladi. Avtomobil transporti aviatsiya, dengiz va daryo transporti, shuningdek temir yoʻl transporti bilan uzviy bog‘langan. Avtomobil transporti uncha uzoq bo‘lmagan masofalar uchun foydalanishda eng qulay transport turi hisoblanadi. Shu bilan birga boshqa transport turlarida tashish noqulay bo‘lgan yuklar, xususan, tez buziladigan mahsulotlarni uzoq, masofalarga tez va qulay yetkazib berishda ham ko‘p foydala- niladi.Avtomobil transporti 19-asr oxirida paydo bo‘ldi, 20-asrning 20-yillaridan qisqa masofalarga yuk va yo‘lovchi tashishda temir yoʻl va daryo trans-porti bilan raqobat qila boshladi

Mamlakatlar avtomobil parkining asosiy qismi yi-rik ixtisoslashtirilgan yuk va yo‘lovchi tashish korxonalari va birlashmalari tarkibiga kiradi. Bu esa mehnat unum- dorligini yuqori sur’atlarda o‘stirish va Avtomobil transporti vositalaridan samarali foydala-nishni ta’minlaydi.Bozor iqtisodiyoti rivojlangan mam-lakatlarda tashilgan yuklarning umumiy hajmida Avtomobil transporti hissasi katta salmoqqa ega. Buyuk Britaniya, Fransiya, GFR, Yaponiya, Kanada, Rossiyada Avtomobil transporti taraqiy etgan. AQShda yuk avtomobil parki turli sa-noat va savdo kompaniyalari, korxonalar va ayrim shaxlarga tegishli bo‘lib, jami avtotransport vositalarining 10% umu- miy foydalanishdagi yuk tashish kompa-niyalariga to‘g‘ri keladi.

20-asr boshlarida paydo bo‘ldi, unga qadar ot-ulov asosiy transport vositasi bo‘lgan. Dastlabki avtobus katnovi 1906 yilda Farg‘ona – Marg‘ilon marshrutida yo‘lga qo‘yilgan. Toshkentda birinchi avtobus 1909 yildekabrda qatnay boshladi, 1910 yil chet ellarda ishlab chiqarilgan 8 ta kichik va 1 ta 40 o‘rinli avtobus ishladi.1921 yilda Avtomobil transporti ixtiyorida 40 yengil va 15 yuk avtomobili hamda Toshkent avto-mobil ta’mirlash ustaxonasi bo‘lgan. 30-yillarda Avtomobil transporti rivojlanishi bilan qattiq qoplamali yo‘llar qurilishi boshlandi, ta’mirlash va texnik xizmat ko‘rsatish korxonalari, kadrlar tayyorlaydigan o‘quv yurtlari ochildi. 1939 yil 25 iyulda O‘zbekiston Avtomobil transporti xalq komissarligi tashkil etildi

50-yillarda avtotransportda yuk va yo‘lovchilar tashish o‘sdi. 60–80-yillarda respubli-kada avtotransport vositalarining tur tarkibi ko‘paydi. 1991 yilga qadar O‘zbekiston xalq xo‘jaligida asosan Rossiya (“ZIL”, “Moskvich” – Moskva shahri; “GAZ” yuk va “Volga” yengil avtomo- billari – Nijniy Novgorod shahri; “Ka-mAZ” – Naberejniye Chelni shahri; “Jigu-li” – Tolyatti shahri; “UAZ” – Ulyanovsk shahri; “Ural” – Chelyabinsk vil. Miass shahri; “PAZ” – Pavlovo shahri), Ukraina (“LAZ” – Lvov shahri; “KrAZ” – Kremenchuk shahri; “ZAZ” – Zaporoje shahri), Belarus (“MAZ” – Minsk shahri; “BelAZ” – Jodi-no shahri), Gruziya (“KAZ” – Kutaisi shahri) re- spublikalarida ishlab chiqarilgan yuk va 138engil avtomobillari, avtobuslari ishla-tildi.

Oʻzbekiston Respublikasining yuk mashinalari saroylarida vazifasiga ko‘ra ixtisoslashtirilgan (o‘t o‘chirish, un, paxta, don, qurilish materiallarini tashish, sanitariya va boshqalar) avtomobillar bor. Respublikada xalq xo‘jaligining sanoat, qishloq xoʻjaligi, qurilish, suv xo‘jaligi, aloqa, savdo, sog‘liqni saqlash, kommunal xo‘jaligi, madaniyat, mudofaa va boshqa tarmoqlarida ixtisoslash- tirilgan yirik avtotransport korxonalari mavjud. Ular vazifasiga ko‘ra umu-miy foydalanilmaydigan ichki ishlab chiqarish Avtomobil transporti ga kiradi. Oʻzbekiston Respublikasida yo‘lovchilar tashishga mo‘ljallangan 14,7 ming avtobus, 5 mingdan ko‘proq yengil taksi mashinalari ish-ladi. Respublika bo‘yicha 2892 avtobus marshrutlarida (jumladan 593 shahar, 1768 shahar atrofi, 532 shaharlararo, 142 xalqaro) avtobuslar qatnadi.

Taksi (frans. Taxi), taksomotor — yoʻlovchilar yoki yuk tashishda foydalaniladigan yengil yoki yuk avtomobili. Odatda kira haqi taksometr boʻyicha toʻlanadi. Birinchy T.lar Londonda 1903-yil, Moskvada 1907-yil, Peterburgda 1937-yil, Toshkentda 1934-yil paydo boʻlgan. T. Sifatida koʻplab ishlab chikariladigan yengil va yuk mashinalari, maxsus avtomobillardan foydalaniladi. Muayyan yoʻnalishlar boʻyicha belgilangan vaqt oralatib qatnaydigan T.lar marshrutli taksilar deb ataladi. Bunday T.lar uchun maʼlum kiymatdagi haq stavkasi belgilab qoʻyiladi .

E’tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

XIzmat ko’rsatish jarayonlariva shakllari

Xizmat ko’rsatish sohasi korxonalarining missiya va maqsadini tanlash

Xizmat ko'rsatish

Transport va aloqa tizimi

Turizmda transport xizmatlarini tashkil etish