Талаб ва таклифнинг назарий асослари. Талаб ва таклиф эластиклиги. Истеъмолчи танлови - Iqtisodiyot - Slaydlar

Талаб ва таклифнинг назарий асослари. Талаб ва таклиф эластиклиги. Истеъмолчи танлови

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1546 KB

Ko'chirib olish

Талаб ва таклифнинг назарий асослари. Талаб ва таклиф эластиклиги. Истеъмолчи танлови назарияси. Даромад ва алмаштириш самараси

режа  Эхтиёж ва талаб т ўғрисида тушунча  Талабнинг турлари ва талаб қонуни  Талаб функцияси ва талаб эгри чизиғи  Таклиф турлари ва таклиф қонуни  Таклиф функцияси ва таклиф эгри чизиғи  Талаб эластикликлиги тўғрисида тушунча  Талаб эластиклиги турлари  Таклиф эластиклиги ва унинг турлари  Эластиклик назариясини амалиётда қўллаш  Индивидуал ва бозор талаби  Истеъмол назарияси постулатлари  Истеъмолчининг мувозанатлик шарти  Даромад ва алмаштириш самараси

ТАЯНЧ ИБОРАЛАР  Эҳтиёж, бирламчи ва иккиламчи эҳтиёжлар, талаб, салбий талаб, мажбурий талаб, мавсумий талаб, яширин талаб, ўзгарувчан талаб, норационал талаб, кўзда тутилмаган талаб, таклиф, баҳо, субститут товар,комплиментар товар, талаб функцияси, таклиф функцияси, истеъмолчилар хулқ атвори, талаб ва таклиф қонунлари, тескари ва тўғри боғланиш, минимал ва максимал баҳолар, мувозанат баҳо,

ТАЯНЧ ИБОРАЛАР  мувозанатлик шарти, маҳслот ортиқчалииги, маҳсулот тақчиллиги, эластиклик, даромад бўйича эластиклик, ёйсимон ва кесишган талаб эластиклиги, истеъмол назарияси постулатлари, тўйинганлик, транзитивлик, Веблен ва Сноб эффектлари, чекли алмаштириш нормаси, бефарқлик, нафлилик, чекли ва умумий нафлилик, Гиффен парадокси, Энгель эгри чизиқлари, истеъмолчининг мувозанатлик шарти, баҳо истеъмол чизиғи, даромад истеъмол чизиғи, неъматларнинг бир бирининг ўрнини босиши, Гиффен товарлари.

Эпиграф ва афоризмлар  6. Мен сизга муваффақият формуласини эмас, балки мағлубият формуласини айта оламан: ҳаммага ёқишга уриниб кўринг (Г.Своуп)  46. Сизни камчилигингизни кўрсатувчи душман, уни яширувчи дўстдан афзал. (Леонардо да Винчи)  52. Бошқалар аҳмоқ эмас, улар фақат сен эмас. (П.С.Таранов)  135. Кишилар билан гаплаша олиш қобилияти бу худди биз кофе ёки шакарга ўхшаб сотиб олишимиз лозим бўлган товардир... Ва мен бу қобилият учун дунёдаги ҳар қандай нарсадан кўп пул тўла ган б ўлар эдим. (Ж.Д.Рокфеллер)

Талаб ва таклиф мувозанати Ортиšча маќсулот SP P 1 P 0 P 2 Q 1 Q 0 Q 2 QDE Таšчиллик

Таклиф ўзгаргандаги янги мувозанат ҳолат m 3m 1 Q – маќсулот миšдориP нарх P 1 P 3 Q 1 Q 3 S ’S

Талаб эгри чизиғининг силжиши m 3m 1 Q – маќсулот миšдориP нарх P 1P 2 Q 1 Q 2D ’D

Талаб ўзгаргандаги янги мувозанат ҳолат

Талаб ва таклиф ўзгаргандаги янги мувозанат

. Талаб ва таклиф моделида талаб чизи ғ и билан таклиф чизи ғ ининг кесишган ну қ таси бозор мувозанатини билдиради Мувозанат баҳо деб бозорда товар таклифи ва талаби тенг бўлган баҳога айтилади , яъни . D S Q Q 

ТОВАРНИНГ МИНИМАЛ ВА МАКСИМАЛ БАҲОЛАРИ  Товарнинг минимал баҳоси деб давлат томонидан ундан паст баҳо белгилаш тақиқланган, мувозанат баҳодан юқори бўлган баҳога айтилади. P min > P e  Товарнинг максимал баҳоси деб давлат томонидан ундан юқори баҳо белгилаш тақиқланган, мувозанат баҳодан юқори бўлган баҳога айтилади. P max < P ee P P  ~

Баҳо максимал б ў лганда махсулот тан қ ислиги

Баҳо минимал б ў лганда ма ҳ сулот орти қ чалиги

Эластиклик  - бирор œзгарувчининг бир фоиз га œзгариши натижасида бошšа бир œзгарувчининг маълум фоиз миšдорга œзгаришини кœрсатадиган сондир. Масалан, баҳога боғлиқ талаб эластиклиги баҳо 1 фоизга ўзгарганда талаб миқдорининг қанча фоизга ўзгаришини билдиради ва қуйидагича топилади. , %) ( %) ( P Q E D p    % 100 % %; 100 %         P P P Q Q Q

Демак, P Q Q P P P Q Q E p          % 100 % 100

Агар талаб узлуксиз функция сифатида, яъни кœринишида берилган бœлса, унинг эластиклик коэффициенти šуйидаги формула бœйича аниšланади:) (P f Q D  Q P P f Q P P Q E p        ) (

Баҳога боғлиқ талаб эластиклиги манфийдир Эластикликнинг қуйидаги турлари фарқланади:  Нуқтавий эластиклик1 1 2 1 1 2 P P P Q Q Q E D D D D    1 1 2 1 1 2 P P P Q Q Q E S S S S   

ЁЙСИМОН ЭЛАСТИКЛИК                         2 / 2 / 2 1 1 2 2 1 1 2 P P P P Q Q Q Q E D D D D

Кесишган талаб эластиклиги  Битта товарга бœлган талабга бошšа бир товарнинг баҳоси таъсир кœрсатади. Масалан, пиво билан вино маълум маънода бир бирини œрнини босади, агар винонинг нархи ошса пивога бœлган талаб ошади. Кесишган талаб эластиклиги - бу бошšа товарлар нархи бир фоизга œзгарганда, талаб šилинадиган товарга талабнинг неча фоизга œзгаришини билдиради:2 1 1 2 2 2 1 1 2 1 P Q Q P P P Q Q E Q Q       

Даромад бўйича эластиклик Кœпгина товарларга талаб, истеъмолчилар даромади ошганда ошади. Даромад бœйича эластиклик, бу даромад R ( Revenue ) ни бир фоизга œзгариши талаб šилинган товар Q ни неча фоизга œзгаришини билдиради: Товарлар даромадга бођлиš талаб эластиклигига кœра šуйидагиларга бœлинади: нормал товарлар, агар бœлса; юšори категорияли товарлар, агар бœлса; šуйи категорияли товарлар, агар бœлса. . R Q Q R R R Q Q E D I        0  R E 1  R E 1  R E

 Эластиклик коэффициенти šийматига šараб талабни эластик, ноэластик ва бирлик эластикликка эга бœлган талабларга ажрати лади:  Агар талабнинг баҳо бœйича эластиклик коэффициенти бœлса, талаб эластик дейилади.  Агар талабнинг баҳо бœйича эластиклик коэффициенти бœлса, талаб ноэластик дейилади.  Агар талабнинг нарх бœйича эластиклик коэффициенти бœлса, талаб бирлик эластикликка эга дейилади.1  D E 1  D E 1  D E

Таклифнинг нарх бœйича эластиклиги - бу нархнинг бир фоиз œзгаришига жавобан, таклиф šилинадиган товарнинг миšдорини фоиз бœйича œзгаришини билдиради. Бундай эластикликнинг šиймати мусбат бœлади, нима учун деганда, ишлаб чиšарувчилар учун юšори нарх, уларни кœпроš маќсулот ишлаб чиšаришга раšбатлантиради.  бу ерда - товар таклифи; - товар нархи. P Q Q P P P Q Q E S S S S T P       

Индивидуал талаб  Алоҳида истеъмолчи томонидан билдирилган талаб бўлиб, бозор талаби шаклланиши асосида индивидуал талаб ётади.  Бозор талаби алоҳида истеъмолчилар талаблари йиғиндисидир.  Истеъмолчи маблағлари чекланганлиги сабабли унинг олдида доимо танлов масаласи кўндаланг туради.

 Неъматнинг нафлиги - неъматнинг инсон эќтиёжини šондира олиш хусусиятидир. Истеъмол назариясида неъмат - бу истеъмолчининг эќтиёжини šондира оладиган ќар šандай истеъмол объектидир.  Кœп ќолларда неъматлар якка тартибда эмас, балки мажмуа тартибда ёки “корзина” билан истеъмол šилинади.  Истеъмол назариясида истеъмолчилар маълум дидга, хоќишга эга ва улар бу хоќиш ва дидларини šаноатлантиришда бюджетлари (даромадлари) билан чегараланган. Бундай ќолатда улар неъматлар мажмуаларидан, максимал наф келтирадиган мажмуани танлашга ќаракат šилади.

Истеъмол назарияси постулатлари  Истеъмол назариясида истеъмолчининг даромади чегараланган; истеъмолчилар томонидан сотиб олинадиган неъмат нархи унинг миšдоридан бођлиš эмас; истеъмолчилар неъмат нафлигини тœлиš билади, истеъмолчи максимал наф берувчи неъматлар мажмуасини танлайди, деб фараз šилинади. Истеъмол назарияси šуйидаги постулатларга асосланади:  1. Истеъмолчилар барча неъматларни классификация šилади ва бир-бири билан солиштира олади . Бошšача айтганда, истеъмолчи иккита ва неъматлар мажмуаларидан мажмуани га нисбатан кœпроš хоќлаши ёки мажмуани га нисбатан кœпроš хоќлаши ёки иккаласини ќам нафлик даражаси бир хил деб, šараши мумкин: агар мажмуа мажмуага нисбатан нафлироš бœлса, . мажмуа га нисбатан нафлироš бœлса, . Иккаласи ќам бир хил даражадаги нафга эга бœлса . Шуни таъкидлаш керакки, бу танлаш мажмуалар šийматига бођлиš эмас. Истеъмолчи апельсинни лимонга нисбатан кœпроš хоќлаши мумкин, лекин лимон арзонроš бœлгани учун, истеъмолчи лимонни сотиб олади. 2. Истеъмолчи хоќиши транзитивдир . Агар истеъмолчи мажмуани га нисбатан кœпроš хоќласа ва мажмуани мажмуадан кœра кœпроš хоќласа, унда у мажмуани мажмуага нисбатан кœпроš хоќлаган бœлади, яъни: 3. Тœйинмаслик . Истеъмолчи ќар доим ќар бир неъматнинг камроš šисмидан кœра, кœпроš šисмини олишни хоќлайди (бу шарт ќаётда ќар доим ќам бажарилавермайди).

Истеъмолчилар товар танлашига к ўра қуйидагиларга ажраладилар:  Кўпчилик ҳаракатига қўшилувчи кишилар;  Веблен эффектига мансуб кишилар;  Сноб эффектига мансуб кишилар

Нафлик функцияси  Австрия иšтисодчилар мактаби намоёндалари К.Менгер, Е.Бем-Баверк, Ф.Визерлар биринчилар šаторида талаб билан баҳо , товар заќираси ва унинг миšдори œртасидаги бођлиšликни œрнатишга œринганлар. Улар асослашича, чегараланган ресурслар шароитида, ресурслар ќажми баҳо га таъсир šилувчи муќим омиллардан бири ќисобланади. Улар кетма-кет истеъмол šилинадиган, бирор-бир неъматнинг нафи камайиш хусусиятига эга эканлиги тœђрисидаги šонуниятни аниšлашди.

 Нафлик функцияси - истеъмолчининг истеъмол šиладиган неъматлар ќажми билан, у ушбу неъматларни истеъмол šилиш натижасида оладиган нафлик даражасини ифодалайди.  Бизда šанча кœп неъмат бœлса, šœшимча бир бирлик неъмат šиммати, биз учун шунча паст бœлади. Демак, неъматнинг нархи, унинг умумий нафлигига эмас, балки чекли нафлилиги билан белгиланади. Демак, нафлик функцияси, нафлик даражасини истеъмол šилинган неъматлар ќажмига бођлиšлигини ифодалайди: бу ерда – U- нафлик даражаси; x1 , х2,… Xn - 1, 2, ..., n - неъматлар ќажми.  Нафлик функцияси орšали нафаšат умумий нафликни ифодалаш мумкин, балки кетма-кет неъматдан šœшимча бир бирлик истеъмол šилиш натижасида оладиган šœшимча œсган наф миšдорини ифодаловчи, чекли нафни ќам аниšлаш мумкин. Чекли нафлик - бу нафлик функциясидан бирор бир неъмат œзгарувчиси бœйича олинган хусусий ќосиладир.  ,  бу ерда Xi - i -неъмат миšдори;  MUi - i -неъмат бœйича чекли нафлик.  Чекли нафлик - бу бирор неъматдан šœшимча бир бирлик истеъмол šилиш натижасида (бошšа неъматлар истеъмоли œзгармаганда) истеъмолчи томонидан олинадиган šœшимча наф. Одатда, бирор-бир неъматни истеъмол šилиш ошганда (бошšа неъматлар истеъмоли ќажми œзгармаганда), умумий нафлик œсади. Демак чекли нафлик мусбат.  Лекин, шу билан бирга, бирор-бир неъматдан ќар бир бирлик šœшимча истеъмол (бошšа неъматлар истеъмолга ќажми œзгармаганда) олдингисига нисбатан камроš наф беради ва неъматнинг бу хусусиятига чекли нафликнинг камайиш šонуни дейилади.  n x x x f U ,..., , 2 1  i i X U MU    0  MU

 Математик тилда бу нафлик функциясининг иккинчи тартибли ќосиласи нолдан кичик дегани: Талабни аниšлашнинг асосида чекли нафлигининг камайиш šонуни ётади. Маълумки, истеъмолчи учун неъматнинг чекли нафлиги камайиб боради ва ишлаб чиšарувчилар šœшимча бирлик маќсулот сотишлари учун неъмат нархини пасайтиришлари керак бœлади .  0 2 2 '     X U MU

УМУМИЙ НАФЛИК БИЛАН ЧЕКЛИ НАФЛИКНИНГ ŒЗГАРИШИ

Бефарқлик эгри чизиғи  деб истеъмолчи учун бир хил қониқиш берадиган товарлар комбинацияларини ифодаловчи туташтирувчи эгри чизиққа айтилади.

Бефарšлик эгри чизиšлари картаси

Неъматларнинг бир-бирини œрнини босиши. Неъматларнинг бир-бирини œрнини босиш зонаси деб - бир неъмат билан иккинчи неъматни самарали алмаштириш мумкин бœлган оралиšга айтилади

Чекли алмаштириш нормаси. Бефарšлик эгри чизиђининг пастга томон ётиšлиги неъматни неъмат билан чекли алмаштириш нормасини ифодалайди. Чекли алмаштириш нормаси одатда билан белгиланади. Чекли алмаштириш нормаси нинг миššдори горизонтал œš бœйича ифодаланган неъматнинг бир бирлиги учун, вертикал œš бœйича ифодаланган неъматнинг šанча миšдоридан воз кечиш мумкинлигини кœрсатади.2 1,X X MRS 2 1,X X MRS X 1 X 2

 Бефарšлик эгри чизиђи координата бошига нисбатан ботиš бœлгани учун, MRS бир неъмат билан бошšа неъматни алмаштириш ошиб борган сари камайиб боради. расмда œšи бœйича ажратилган  ни œšи бœйича ажратилган  га нисбати чекли алмаштириш нормасини беради:X 2 X 2 X 1 1 X 1 2 , 2 1 X X MRS X X     2 1,X X MRS X 1 X 2- билан ни чекли алмаштириш нормаси.

 бефарšлик эгри чизиђининг ќар šандай нуšтасида, шу нуšтадан œтган чизиšнинг тангенс бурчаги ётиšлигининг абсолют šийматига тенг. Бефарšлик эгри чизиђининг тангенс бурчаги ётиšлиги манфий бœлгани учун манфий бœлади. Лекин, мусбат бœлиб, у бурчак ётиšлигининг абсолют šиймати бœйича олинади.MRS 2 1,X X MRS MRS

 Агар функция узлуксиз бœлса, Масалан, китобга ва та бананга тенг бœлса, бœлади ва истеъмолчи битта китоб учун учта бананни беришга тайёр. Кœрсатиш мумкинки, бу ерда 3 та банандан олинадиган наф битта китобдан олинадиган нафга тенг.1 2 , 2 1 dX dX MRS X X    X 1 1  3 2   X 3 2 1   X X MRS

Бошšа томондан нафлик функцияси дан тœлиš дифференциал олсак:  ва ларни шундай танлаш мумкинки, натижада бœлади. У ќолда šуйидагини ёзишимиз мумкин:  бу ерда ва .  Демак, иккинчи неъматни биринчи неъмат билан бефарšлик эгри чизиђининг ќар бир нуšтасидаги чекли алмаштириш нормаси , неъматларнинг шу нуšтадаги чекли нафликлари нисбатига тенг.) , ( 2 1 X X U 2 2 1 1 X X U X X U            X 1  X 2    0 MRS MU MU X X X X X X 1 2 1 2 2 1 , ,      1 1 X U MU X    2 2 X U MU X    MRS

Бюджет чизиғи берилган даромад даражасида товарларнинг муайян баҳосида олиш мумкин бўлган товарлар ҳажмини ифодалайди .

 Бюджет чегараси тенгламаси графикда АВ чизиђини беради, бу чизиšга бюджет чизиђи дейилади.  Бюджет чизиђи šуйидаги тартибда аниšланади ва бюджет тенгламасини šуйидагича ёзамиз:  ,  бу ерда - - бюджет чизиђининг бурчак коэффициенти, у бюджет чизиђининг œšига нисбатан ётиšлигини ифодаловчи катталик (графикда ). Бюджет чегараси тенгламасида бœлганда, бœлади ва бу ќолда барча даромад неъматга сарфланади (графикда А нуšта бœлиб, унинг координаталари ва у миšдорда сотиб олинади).  Энди десак, , бу ќолда барча даромад неъматни сотиб олишга сарфланади ва у миšдорда сотиб олинади (графикда В нуšта). Демак, бюджет чизиђи координаталар œšини ва нуšталарда кесиб œтади. Бюджет чизиђидаги нуšталарда даромад тœлиš сарфланади. R X P X P   2 2 1 1 1 2 1 2 2 X P P P R X    2 1 P P X 1 tg P P    1 2 X 1 0  X R P 2 2          2 2 1 ;0 P R X X 2 P R X 2 0  1 1 P R X  X 1 1 P R 1 1 P R X  2 2 P R X 

 Бюджет чизиђининг манфий ётиšлиги, абсолют šиймати бœйича товарлар нархлари нисбати га тенг (бу катталик бœлиб, ёки ).   Бюджет чизиђи тенгламасидан эканлигини кœрамиз. катталик истеъмолчининг товардан šœшимча бир бирлик сотиб олиши учун šанча товардан воз кечиш мумкинлигини кœрсатади. 2 1 P P  tg 1 2 P R P R tg    2 1 P P tg     tg P P dX dX    2 1 1 2 2 1 P P X 1  1 dX X 2  2 dX

Истеъмолчи мувозанатлик шарти

 нуšтада бюджет чизиђи ва бефарšлик эгри чизиђи бир-бирига тегади, натижада танлов соќаси билан кесишадиган бюджет чизиšларидан энг юšориси аниšланади. нуšтага истеъмолчининг мувозанат нуšтаси дейилади.  Шундай šилиб, истеъмолчининг оптимал (мувозанат) нуšтасида бефарšлик эгри чизиђи бюджет чизиђига тегади ва шу сабабли  . (A)   Бу тенглик шуни кœрсатадики, бефарšлик эгри чизиђи ётиšлиги бюджет чизиђи ётиšлиги га тенг. Юšорида, бошšа томондан биринчи неъмат билан иккинчи неъматни бефарšлик эгри чизиђининг ќар бир нуšтасидаги чекли алмаштириш нормаси, неъматларнинг шу нуšтадаги чекли нафликлари нисбатига тенг эканлигини аниšлаган эдик:  . (B)   (A) ва (В) формулалардан истеъмолчининг мувозанатлик шарти šуйидагича ёзилиши мумкин:  , ёки . (С)  0 2 0 1 , X X R X P X P   2 2 1 1 U 2 E 2 1 2 1 P P MRS X X    MRS 2 1 P P 2 1 2 1 X X X X MU MU MRS  2 1 2 1 2 1 P P MU MU MRS X X X X   MU P MU P X X 1 2 1 2 

АҚШ лик ОЛИМ ДЖ.ХИКСНИНГ “ДАРОМАД-ИСТЕЪМОЛ” ЧИЗИ Ғ И .

Немис олими Э.Энгель аниқлаган Энгел эгри чизиқлари ёки қонуни Q1 - озиš-овšат маќсулотлари, Q2- стандарт сифатли саноат маќсулотлари , Q3- олий сифатли товарлар ва хизматлар

“ Баҳо -истеъмол” чизи ғ и

 Даромад самараси - бу неъмат нархи œзгариши (алмашиш самараси ќисобга олинмаганда) натижасида реал даромад œзгаришининг истеъмолчи талабига таъсиридир. Даромад самараси - бу истеъмолчининг сотиб олиш имкониятини ошганлигини кœрсатади ва у бир бюджет чизиђидан бошšа бюджет чизиђига истеъмолчининг оптимал товарлар мажмуасини œтишини акслантиради.  Алмаштириш самараси - бу нафлик даражаси œзгармаганда, товарлар нархи œзгариши муносабати билан истеъмол товарлар талаби таркибининг œзгаришидир. Алмашиш самараси А неъмат нархини œзгариши натижасида Б неъматни šœшимча А неъмат билан алмаштирилишини ифодалайди. Бу алмаштириш бефарšлик эгри чизиђи U 1 бœйича бœлади

 Маълумки, агар товар ба ҳоси ошса, ( дан га), унга б ў лган талаб камаяди. Лекин, шундай товарлар ҳам учрайдики, уларнинг баҳоси ошганда, уларга б ў лган талаб нафа қ ат камаймайди, балки ошади. Биринчи б ў либ ушбу неъматларнинг бундай хусусиятига инглиз и қ тисодчиси Роберт Гиффен (1837-1910) эътибор берди.  Ушбу ҳ олни Гиффен Ирландияда баҳолар ни ў рганишда кузатади. Картошка ҳ осилдорлиги ни ҳ оятда камайиб кетган йили б ў лганда, картошка Ирландиянинг паст даромадли а ҳ олисининг асосий истеъмол ма ҳ сулоти б ў лгани учун ҳ ам, унинг нархи ошганда, унга б ў лган талаб нафа қ ат камайган, балки ошганлиги кузатилган .

ГИФФЕН ПАРАДОКСИ Бундай ғ аройиб ҳ одисани қ уйидагича тушунтириш мумкин. Даромади паст б ў лган а ҳ оли г ў шт, сут, ё ғ ва ҳ оказо қ имматба ҳ о неъматлардан воз кечиб, к ўп ро қ картошка (нон) истеъмол қ илади. Одатда даромадни ошиши, Гиффен товарга б ў лган талабни камайишига олиб келади . Товарга б ў лган талаб нарх ошганда ошса ва камайганда камайса, бундай товар паст категорияли ёки паст сифатли товар ҳ исобланади.

Гиффен парадокси

 Агар нормал товарлар учун даромад самараси ва алмаштириш самараси қў шилса, паст сифатли товар учун улар бир-биридан айрилади.  Ги ффен товар учун даромад в а алмаштириш самараси қ уйидаги расмда келтирилган.

 Баҳо пасайганда товарга талаб камайгани учун даромад самараси манфий қ ийматга эга. Алмаштириш самараси мусбат б ў либ, у даромад самарасидан кичик б ў лгани учун, паст категорияли товарга б ў лган талабнинг натижавий қ ис қ ариши га тенг.  Гиффен товар - кам даромадли истеъмолчилар бюджетининг катта қ исмига т ўғ ри келадиган товар б ў либ, унинг даромад самараси алмаштириш самарасидан катта б ў лгани учун, унга б ў лган талаб нарх ошса ошади ва нарх камайса камаяди.1 2 A A 20 A A 0 1 A A

БОЗОР ТАЛАБИ ало ҳ ида бозордаги истеъмолчиларнинг индивидуал талаблари йи ғ индиси билан ани қ ланади. Бозор талаби чизи ғ и эса маълум бзордаги истеъмолчиларнинг инд . л талаблари чизи қ ларини қў шиш ор қ али олиниши мумкин. Ф / з қ - к, ози қ -ов қ ат бозорида 3 та А,Б,В ист - чилар мавжуд б ўл -н. Қ уйидаги жадвалда ҳ ар бир истеъмолчининг берилган баҳоларда ози қ -ов қ атга б ў лган талаби келтирилган. Охирги устунда умумий бозор талаби келтири л ган ва улар истеъмолчиларнинг инд . талабларини қў шиш ор қ али ани қ ланган. Масалан, ози қ - ов қ ат нархи 1 с ў м б ў лганда, ум- бозор т-би қ уй-ча ҳ исобланади: Қ уйидаги расмда ушбу истеъмолчиларнинг талаб чизи қ лари ва бозор талаб чизи ғ и келтирилган. Бозор талаби чизи ғ и ҳ ар бир истеъмолчининг берилган нархлардаги талабларини қў шиш ор қ али ҳ осил қ илинган.4 6 8 18    .

Эътиборларингиз учун раҳмат !!!

O'xshashlar

Талаб ва таклиф назарияси 2

Талаб ва таклиф. Бозор мувозанати

Iqtisodiyot nazaryasi

Бозор мувозанати

Рекламанинг ижтимоий-иқтисодий аҳамияти