Qo’shilgan qiymat solig’i 2 - Iqtisodiyot - Slaydlar

Qo’shilgan qiymat solig’i 2

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

125.921875 KB

Ko'chirib olish

Qo’shilgan qiymat solig’i

1) Qo’shilgan qiymat solig’ining iqtisodiy mohiyati va ahamiyati. 2) Qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilari, soliq ob’ekti va bazasi. 3) Qo’shilgan qiymat solig’I bo’yicha imtiyozlar va soliq stavkasi. 4) Qo’shilgan qiymat solig’ini hisoblash va byudjetga to’lash tartibi. 5) Hisobvaraq-faktura va uni QQSni hisoblashdagi ahamiyati. REJA:

O’zbekiston soliq tizimida qo’shilgan qiymat solig’i 1992 yildan amal qilmoqda. Ushbu soliq oborotdan olinadigan soliq va sotuvdan olinadigan soliqlar o’rniga aktsiz solig’i bilan birgalikda kiritilgan. Bu soliq oborot solig’idan farqli ravishda faqat qo’shilgan qiymatdan undiriladi. Oborot solig’i esa bir marotaba umumiy oborotdan olinar edi. O’zbekiston Respublikasi davlat byudjetining daromad manbai sifatida qo’shilgan qiymat solig’i hozirga qadar o’zining muhim o’rnini va amaliy ahamiyatini saqlab kelmoqda. QQS so’ngi yillarda davlat byudjeti soliqli daromadlarining 30 foizdan ortiq qismini tashkil etmoqda. Ushbu ko’rsatkichlar qo’shilgan qiymat solig’ini byudjet daromadlarining asosiy manbai ekanligini bildiradi .

Qo’shilgan qiymat solig’ining O’zbekiston Respublikasi davlat byudjeti soliqli daromadlari tarkibidagi ahamiyati Ko’rsatkichlar 2011 yil 2012 yil 2013 yil (prognoz) mlrd.so’m foiz mlrd.so’m foiz mlrd.so’m foiz JAMI SOLIQLI DAROMADLAR 16178,6 100,0 20614,1 100,0 25104,9 100,0 Egri soliqlar 8656,9 53,5 11187,8 54,3 13039,4 51,9 Qo’shilgan qiymat solig’i 5228,8 32,3 6784,5 32,9 7737,8 30,8

O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 197-moddasiga muvofiq qo‘shilgan qiymat solig‘ining to‘lovchilar bo‘lib, amaldagi qonun xujjatlariga asosan ushbu soliqni byudjet oldida hisob-kitobini amalga oshiruvchi tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanuvchi yuridik shaxslar tushuniladi. soliq solinadigan oborotlarga ega bo’lgan yuridik shaxslar, agar ushbu moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo’lsa tovarlarni O’zbekiston Respublikasi hududiga import qiluvchi yuridik va jismoniy shaxslar, o’z ehtiyojlari uchun bojsiz olib kirish normalari doirasida tovarlar olib kiruvchi jismoniy shaxslar bundan mustasno Qo’shilgan qiymat solig’ini to’lovchilar quyidagilardir: zimmasiga O’zbekiston Respublikasi norezidentlari tomonidan amalga oshirilayotgan soliq solinadigan oborotlar uchun qo’shilgan qiymat solig’i to’lash bo’yicha majburiyat yuklatiladigan yuridik shaxslar oddiy shirkat soliq solinadigan oborotlarni amalga oshirayotganda zimmasiga uning ishlarini yuritish yuklatilgan (ishonchli shaxs) oddiy shirkat shartnomasining sherigi (ishtirokchisi)

O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 197- moddasiga muvofiq quyidagilar qo‘shilgan qiymat solig‘i to‘lovchilar hisoblanmaydi . QO’SHILGAN QIYMAT SOLIG’I TO’LOVCHILAR HISOBLANMAYDI: (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 197-moddasi) soliq solishning soddalashtirilgan tartibi nazarda tutilgan yuridik shaxslarnotijorat tashkilotlar, bundan tadbirkorlik faoliyati doirasida tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilish oborotlari mustasno

Amaldagi soliq kodeksining 198-moddasiga ko‘ra qo‘shilgan qiymat solig‘ining ob‘ekti bo‘lib, tovar (ish, xizmat)larni realizatsiya qilish oboroti hamda tovarlarning importi hisoblanadi . SOLIQ SOLISH OB’EKTI QUYIDAGILARDIR: (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 198-moddasi) SOLIQ SOLINADIGAN OBOROT SOLIQ SOLINADIGAN IMPORT

Tovar (ish, xizmat)larni realizatsiya qilish oboroti deganda Tovarlarning importi deganda O’zbekiston Respublikasining bojxona xududiga olib kirilayotgan tovarlar hisoblanadi (qo’shilgan qiymat solig’idan ozod etilgan import tovarlardan tashqari).yuklab jo ’ natilgan tovarlar (ish va xizmatlar) qiymati tushuniladi, ya’ni yuklab jonatilgan tovarlar (ish va xizmatlar) uchun mablag ' i kelib tushishi davridan qat’iy nazar korxona qo ’ shilgan qiymat solig ’ i bo ’ yicha byudjet oldida hisob- kitoblarni amalga oshirishi shart

O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 204 va 206-moddalariga muvofiq tovar (ish, xizmat)larni realizatsiya qilishga doir soliq solinadigan baza va tovarlarni import qilishda soliq solinadigan bazani belgilash quyidagi tartibda amalga oshiriladi . tovarlarning (ishlarning, xizmatlarning) realizatsiyasida (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 204-moddasi) tovarlarni import qilishda (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 206-moddasi) tovarlarning bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadigan bojxona qiymati, shuningdek O’zbekiston Respublikasiga tovarlarni import qilishda to’lanishi lozim bo’lgan aktsiz solig’ining, bojxona bojlarining summalarini kiritgan holda belgilanadirealizatsiya qilinayotgan tovarlarning (ishlarning, xizmatlarning) qiymati asosida, unga qo’shilgan qiymat solig’ini kiritmagan holda belgilanadi SOLIQ SOLINADIGAN BAZANI BELGILASH TARTIBI

Солиқ солиш объекти бўлиб маҳсулот, товар ёки ҳизматларнинг баҳоси ҳисобланади. ҚҚСни солиш тизимида ҳар бир ишлаб чиқарувчи (сотувчи) ўзининг ҳаридори (буюртмачисидан) қонунда кўзда тутилган солиқни олиб, уни бюджетга мол етказиб берувчига илгари тўланган ҚҚСни чегирган ҳолда ўтказади. ҚҚС бюджетга = ҚҚС ҳисобланган - ҚҚС хисобга олинадиган

СОЛИҚ СОЛИНАДИГАН БАЗА Солиқ солинадиган база реализация қилинаётган товарларнинг (ишларнинг, хизматларнинг) қиймати асосида, унга қўшилган қиймат солиғини киритмаган ҳолда белгиланади. Акциз тўланадиган товарлар бўйича солиқ солинадиган базага акциз солиғининг суммаси киритилади.

Ўзбекистон Республикасида қўшилган қиймат солиғи ставкаси 1992 йилда 30 фоизни ташкил қилгани ҳолда, бугунга қадар бир-неча марта ўзгартирилди. Жумладан, 1996 йилда 17 фоизни, 1997 йилда 18 фоизни, айрим озиқ-овқат маҳсулотлари турларига (ун, нон, гўшт, сут ва сут маҳсулотлари) эса камайтирилган 10 фоизли ставка белгиланди. 1999 йилда республикада қўшилган қиймат солиғининг 3 хил ставкаси (20%, 15%, ва 0%) амалда қўлланилди. 1999 йилдан ҳозирги кунгача республикамизда 20 фоизли ва “0” даражали ставка қўлланилиб келинмоқда.30 17 18 20 20 0 5 10 15 20 25 30 35 1992 йил 1996 йил 1997 йил 1999 йил 2009 йил Қўшилган қиймат солиғи ставкаси

20 foizli • tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilish oboroti; • soliq solinadigan import Qo’shilgan qiymat solig’i stavkasi: Nol darajali stavka • tovarlarni chet el valyutasida eksportga realizatsiya qilish (paxta tolasi va lint bundan mustasno) oboroti; • chet el diplomatik vakolatxonalari hamda ularga tenglashtirilgan vakolatxonalarning rasmiy foydalanishi uchun realizatsiya qilinayotgan tovarlarga (ishlarga, xizmatlarga); • bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlariga muvofiq, “bojxona hududida qayta ishlash” bojxona rejimiga joylashtirilgan tovarlarni qayta ishlash bo’yicha bajarilgan ishlarga (ko’rsatilgan xizmatlarga); • xalqaro yo’nalishda tashishlar bo’yicha ko’rsatiladigan quyidagi xizmatlarni realizatsiya qilish oboroti; • suv ta’minoti, kanalizatsiya, issiqlik ta’minoti, gaz ta’minoti bo’yicha aholiga ko’rsatiladigan xizmatlarga, shu jumladan xususiy uy-joy mulkdorlari shirkatlari aholi nomidan oladigan ana shunday xizmatlar.

Qo‘shilgan qiymat solig‘idan boshqa soliq turlariga nisbatan ko‘proq imtiyozlar ko‘zda tutilgan bo‘lib, ular soliq kodeksida to‘rt guruhga bo‘lib berilgan . QO’SHILGAN QIYMAT SOLIG’I BO’YICHA IMTIYOZLAR (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 208-211-moddalari) Soliqdan ozod qilinadigan moliyaviy xizmatlar (O’zR. SKining 208- moddasi) Soliqdan ozod qilinadigan sug’urta xizmatlari (O’zR. SKining 208- moddasi) Soliqdan ozod qilinadigan import (O’zR. SKining 208-moddasi)Soliqdan ozod etiladigan tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilish oboroti. (O’zR. SKining 208-moddasi)

QO’SHILGAN QIYMAT SOLIG’I BO’YICHA IMTIYOZLAR (O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 208-211-moddalari) Soliqdan ozod qilinadigan tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilish oboroti Soliqdan ozod qilinadigan moliyaviy xizmatlar Soliqdan ozod qilinadigan sug’urta xizmatlari Soliqdan ozod qilinadigan import • davlat organlari, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlari hamda boshqa vakolatli tashkilotlar tomonidan ko’rsatiladigan, davlat boji va yig’imlar undiriladigan xizmatlar (harakatlar); • maktabgacha ta’lim muassasalarida bolalarni tarbiyalashga doir xizmatlar; • bemorlar va keksalarni parvarish qilishga doir xizmatlar; • pochta markalari (kollektsiya qilinadiganlaridan tashqari), markali otkritkalar, konvertlar; • aloqa tashkilotlarining pensiya va nafaqalar to’lash bo’yicha xizmatlari; • davlat mulkini xususiylashtirish tartibida realizatsiya qilinayotgan mol-mulk. • kreditlar, zayomlar bo’yicha foizlarni hisoblab chiqarish va undirish, kreditlar, zayomlar berish, kafilliklar (kafolatlar), shu jumladan bank kafolatlari berish; • depozitlar qabul qilish, yuridik va jismoniy shaxslarning bank hisobvaraqlarini, shu jumladan vakil banklarda hisobvaraqlarini ochish va yuritish; • to’lovlar, o’tkazmalar, qarz majburiyatlari, cheklar va to’lov vositalari bilan bog’liq operatsiyalar, inkasso bo’yicha operatsiyalar; • milliy valyuta va chet el valyutasi bilan bog’liq operatsiyalar, numizmatika maqsadlarida foydalaniladiganlari bundan mustasno; va boshqalar • sug’urta bozorining professional ishtirokchisi quyidagilarni olsa, qo’shilgan qiymat solig’idan ozod qilinadi: • sug’urta qilish, birgalikda sug’urta qilish va qayta sug’urta qilish shartnomalari bo’yicha sug’urta mukofotlari; • qayta sug’urta qilishga topshirilgan shartnomalar bo’yicha vositachilik haqi va tantemalar; • sug’urta agenti, sug’urta va qayta sug’urta brokeri, syurveyer hamda sug’urta bozorining boshqa professional ishtirokchilarining xizmatlari uchun vositachilik haqi; • qayta sug’urta qilishga topshiril- gan shartnomalar bo’yicha sug’urta to’lovlari ulushining qayta sug’ur-talovchilar tomonidan to’lanadigan to’lovini; va boshqalar • jismoniy shaxslar tomonidan tovarlarni bojsiz olib kirish-ning bojxona to’g’risidagi qonun hujjatlarida tasdiqlangan norma-lari doirasida olib kirilayotgan tovarlar; • chet el diplomatik vakolatxona-lari va ularga tenglashtirilgan vakolatxonalar rasmiy foydalani-shi uchun, shuningdek ushbu vakolat-xonalarning diplomatik va ma’muriy- texnik xodimlari, shu jumladan ularning o’zlari bilan birga yashayotgan oila a’zolari shaxsiy foydalanishi uchun mo’ljallangan tovarlar.

Soliq to’g’risidagi qonun hujjatlari soliq solishning majburiyligi, aniqligi, adolatliligi, soliq tizimining yagonaligi, soliq to’g’risidagi qonun hujjatlarining oshkoraligi va soliq to’lovchining haqligi prezumptsiyasi printsiplariga asoslanadi. Soliq to’g’risidagi qonun hujjatlarining qoidalari Soliq kodeksida belgilangan printsiplarga zid bo’lishi mumkin emas. Qo’shilgan qiymat solig’ining hisob-kitobi soliq bo’yicha hisobda turgan joydagi davlat soliq xizmati organlariga ortib boruvchi yakun bilan: qo’shilgan qiymat solig’i to’lovchisi bo’lgan mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to’lovchilar tomonidan yilning har choragida hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo’yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshirilgan muddatda har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo’yicha esa – yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi

QO’SHILGAN QIYMAT SOLIG’INI BYUDJETGA TO’LASH: qo’shilgan qiymat solig’i to’lovchisi bo’lgan mikrofirmalar va kichik korxonalar tomonidan mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to’lovchilar tomonidan yilning har choragida hisobot davridan keyingi oyning 25- kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo’yicha esa yillik moliyaviy hisobot topshirilgan muddatda har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay, yil yakunlari bo’yicha esa – yillik moliyaviy hisobot topshiriladigan muddatda taqdim etiladi Import qilinadigan tovarlar bo’yicha bojxona rasmiylashtiruviga qadar yoki bojxona rasmiylashtiruvi vaqtida

5-mavzu bo‘yicha test variantlari: 1. Qo‘shilgan qiymat solig‘i O‘zbekiston Respublikasida qachon joriy etilgan? A. 1991 yil 15 fevraldan B. 1992 yil 1 yanvardan S. 1993 yil 6 maydan D. 1997 yil 24 apreldan 2. Qo‘shilgan qiymat solig‘ining soliqqa tortish ob‘ekti nima? A. Tovar (ish, xizmatlar) sotilishiga doir oborotlar hamda tovar (ish, xizmatlar) importi B. Muomala xarajatlari C. Ishlab chiqarish tannarxi D. Soliq to‘langunga qadar moliyaviy natija 3. Pochta markalari, markali otkritkalar va konvertlar sotish qo‘shilgan qiymat solig‘iga tortiladimi? A. Qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod etiladi B. 20 foizli stavkada solqqa tortiladi C. Nollik stavka bo‘yicha tortiladi D. Kamaytirilgan stavkalar qo‘llaniladi

4. Qo‘shilgan qiymat solig‘ini hisoblashda nollik stavka qachon qo‘llaniladi? A. Tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksportiga B. Stenografiya xizmatlariga S. Geologiya va topografiya ishlariga D. Ma‘lumotlarni ishlash va axborot ta‘limotiga doir xizmatlariga 5. Quyida qayd etilgan soliqlarning qaysi biri egri soliqlar guruhiga kiradi? A. Qo‘shilgan qiymat solig‘i B. Jismoniy shaxslar daromadiga solinadigan soliq C. Er solig‘i D. Mol-mulk solig‘I 6. Shahar yo‘lovchi transporti xizmatlari (taksi va yo‘nalishli taksidan tashqari) qo‘shilgan qiymat solig‘iga tortiladimi? A. Nollik stavkada soliqqa tortiladi B. 20 foizli stavkada soliqqa tortiladi S. Qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod etiladi D. 10 foizli stavkada soliqqa tortiladi 7. Qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha soliq to‘lovchining soliq solinadigan bazasiga quyidagi hollarda tuzatish kiritiladi. A. Tovarlar to‘liq yoki qisman qaytarilganda B. Sotib oluvchi xohlagan paytda o‘zgartirishi mumkin S. Mahsulot sotuvchi xohlagan paytda o‘zgartirishi mumkin D. Soliq solinadigan bazaga tuzatish umuman kiritilmaydi

8. Qo‘shilgan qiymat solig‘idan ozod qilinadigan import tovarini belgilang. A. O‘zbekiston Respublikasi hududiga qonun hujjatlariga muvofiq tasdiqlanadigan ro‘yxatida mavjud bo‘lmagan texnologik asbob-uskunalar, shuningdek butlovchi buyumlar va ehtiyot qismlarni kiritish B. Aloqa tashkilotlarining pensiya va nafaqalar to‘lash bo‘yicha xizmatlari S. Jismoniy shaxslar tomonidan tovarlarni bojsiz olib kirishning bojxona to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida tasdiqlangan me‘yorlari doirasida olib kirilayotgan tovarlar D. Davlatlar, hukumatlar, xalqaro tashkilotlar tomonidan tijorat maqsadida olib kirilayotgan tovarlar 9. Yagona soliq to‘lovini to‘lovchisi bo‘lgan sub‘ektlar qo‘shilgan qiymat solig‘ini to‘laydilarmi? A. Yagona soliq to‘lovini to‘lovchilar qo‘shilgan qiymat solig‘ini to‘lamaydilar B. Yagona soliq to‘lovini to‘lovchilar qo‘shilgan qiymat solig‘ini majburiy to‘laydilar S. Yagona soliq to‘lovini to‘lovchilar faqat import tovarlari yuzasidan QQS to‘laydilar D. Yagona soliq to‘lovini to‘lovchilar qo‘shilgan qiymat solig‘ini ixtiyoriy ravishda to‘laydilar 10. Mikrofirmalar va kichik korxonalar jumlasiga kirmaydigan soliq to‘lovchilar tomonidan qo‘shilgan qiymat solig‘i summasi byudjetga qachon o‘tkaziladi. A. Har oyda hisobot davridan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay B. Har chorakda hisobot choragidan keyingi oyning 15-kunidan kechiktirmay S. Har oyda hisobot davridan keyingi oyning 15-kunidan kechiktirmay D. Har chorakda hisobot choragidan keyingi oyning 25-kunidan kechiktirmay.

O'xshashlar

Qo’shilgan qiymat solig’i iqtisodiy mohiyati va uning joriy qilinishi

Yuridik shaxslardan undiriladigan yer solig’i 2

Aksiz solig’i

BAA foyda solig’i

Seyning qiymat nazariyasi