logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. O’zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi

O’zbekiston Respublikasi buxgalteriya hisobi

Yuklangan vaqt:

18.09.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

72.0234375 KB
Ko'chirib olish
O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI BUXGALTERIYA HISOBI “ Buxgalter” atamasi XV asrda paydo bo`lgan bo`lib va nemis tilidan tarjima qilinganda buch – kitob, halter- tutish ya’ni so`zma-so`z olganda kitob tutuvchi degan ma’noni anglatadi. Hisob daftarlarini yuritish bilan shug`unlanganlar buxgalterlar deb atalganlar. Buxgalteriya hisobi xo`jalik hisobining uch turidan biri bo`lib yani statistik va tezkor (operativ) hisoblar mavjud. Statistik hisob – jamiyatning nafaqat xo`jalik hayotning, balki ijtimoiy hayotning ham bir turidangi ommaviy xodisalarni o`lchashga qaratilgan. Statistik hisob bilan asosan mintaqa, viloyat yoki umuman respublika doirasida katta hajmda raqamli materiallar to`playdigan va tahlil qiladigan davlat statistika muassasalari (xizmatlar, byurolar, boshqarmalar va qo`mitalar) shug`ullanadi, umumlashtirish natijalari statistik to`plamlar, ma’lumotnomalar, jurnallarda e’lon qilinadi. Statistika idoralari ishiga Uz Res Davlat Stat qo`mitasi rahbarlik qiladi. Ko`pchilik izlanishlar muntazam olib borilmaydi. Masalan: aholini ro`yxatdan o`tkazish, yo`lovchi oqimini o`rganish va bosh…. O`z ishlarida statistika xodimlari ko`pincha tanlab o`rganish usullaridan foydalanishadi. Statistik ma’lumotlar asosida davlat boshqaruv idoralari aholi, xalq uchun muhim iqtisodiy siyosiy qarorlarni ishlab chiqadilar va qaror qiladilar. Resbuplikamiz iqtisodiyotini tezkor boshqarish bobida aniq chora tadbirlarni belgilaydi. O`zbekiston Respublikasida buxgalteriya hisobining 3ta turi mavjud BYUDJET BANK XO`JALIK YURITUVCHI SUBYEKTLAR DAVLAT KORXONALARI UZASBO BANK TIZIMI IABS / NSI XUSUSIY KORXONALAR VA BOSHQALAR 1C / 1UZ STATIK HISOB 1) Davlat ishlaydi 2) Noaniqlik darajasi 4,8 ≈ 5 deb olingan 3) Doimiy emas Bashorat qiladi. Masalan 2018-15% 2019-25% 2020-30% Tezkor hisob - korxonalarda ishlab chiqarishni tezkor boshqarish maqsadida yuritiladi. Tezkor hisob – joyning o`zida va biror bir xo`jalik operatsiyasini sodir etish paytida yuritiladi. Tezkor hisob vositasida materiallar yoki tovarlarni yetkazib berish tayyor mahsulot chiqarish va uni sotish ustidan nazoratni amalga oshiradi. Tezkor hisob ma’lumotlarni odatda og`zaki, telefon yoki faks orqali beriladi. Tezkor hisobning o`ziga xos xususiyati ma’lumotlarni tezda yig`ilishi va yetkazilishidir. Tezkor hisob bilan korxonaning turli bo`lim va xizmatlar: ta’minot, sotish bo`limlari, rejalash-nozimlik byurolari, xodimlar bo`limi va hokazolar shug`ullanadi. Masalan: tovar zahiralari miqdori, xodimlarning ishga kelgan kelmaganligi, mehnat haqqi berilganligi, sotilgan tovardan tushumlar va hokazolar. TEZKOR HISOB 1) Korxona ichida yuritiladi, korxonaga taalluqli yozma shart emas. 2) Hujjatsiz Masalan: Direktorning tezkor topshirig`i Buxgalteriya hisobi –mulkchilikning har qanday shaklidagi korxona xo`jalik faoliyatini yalpi uzluksiz va hujjatlarga asoslangan holda aks ettirish tizimidir. Demak qat’iyan hujjatliligi yalpi, uzluksizligi ekanligi aniq qiymat bahosiga tayanish buxgalteriya hisobining farqlovchi xususiyati hisoblanadi. Buxgalteriya hisobi uzluksizdir – chunki u kunma-kun yuritiladi va barcha xo`jalik xodisalari va jarayonlar yalpi tarzda qayd etadi. Hisob turlarida qo`llaniladigan o`lchov birliklari Natura o`lchovlari: Mehnat o`lchovi: Pul o`lchovi: kg, m, l, dona Sarflangan ish kuchi vaqti hisobi: daqiqa, soat, kun Xo`jalik jarayonlari va vositvlarini yagona ulchovda (pulda) umumlashtirishda qo`llaniladi va Uzb Res milliy valyutasi so`mda yuritiladi. Xo`jalik yurituvchi subyektlarda ( korxona, tashkilot ) yuritilayotgan hisob siyosati o`ziga xos prinsiplarga amal qilmog`i kerak. 1996 y 30 avgustdagi 279 – I sonli Buxgalteriya hisobi to`g`risidagi Uzb Res qonunining 7- moddasiga ko`ra korxona muassasa yoki tashkilot rahbari buxgalteriya hisobi va hisobotini tashkil etishni amalga oshiradi. Ushbu qaror asosida korxona rahbari quyidagilarni ta’minlashi shart: - ichki hisob va hisobot tizimini ishlab chiqarish; - xo`jalik operatsiyalarini nazoratlash tartibi; - to`liq va ishonchli buxgalteriya hisobi; - o`z vaqtida hisob kitoblarni amalga oshirish; - hisob hujjatlarini saqlanishi; - tashqi va ichki foydalanuvchilar uchun hisobotlarni tayyorlash; - soliq hisoblari va moliya xujjatlarini tayyorlash. Buxgalteriya bilimlari va iqtisodiy tahlil usullari asoslarini egallash rahbarlarga har-xil xatarlarni kamaytirish, bozor iqtisodiyoti tamoyillarini xis etish, zarur qarorlarni o`z vaqtida va xatosiz qabul qilish imkonini beradi. Buxgalteriya hisobi DOIMIYLIK HUJJAT ANIQLIK https://thermik.ru/uz/chego-nachinaetsya-buhgalterskii-uchet-buhgalterskii-uchet-s-nulya/

O'xshashlar

Buxgalteriya hisobi maqsad va vazifalari
O’zbekiston-Janubiy Koreya Respublikasi iqtisodiy munosibatlari
O’zbekiston Respublikasi kambag’allikni qisqartirish va bandlik vazirligi
Buxgalteriya hujjatlari
O’zbekiston Respublikasi soliq tizimi soliqlarning mohiyati va ahamiyati