Молия бозорини тартибга солиш - Iqtisodiyot - Slaydlar

Молия бозорини тартибга солиш

Yuklangan vaqt:

17.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

100.76953125 KB

Ko'chirib olish

Молия бозорини тартибга солиш

Режа: 1. Молия бозорини тартибга солишнинг объектив зарурияти 2. Молия бозорини тартибга солишнинг усуллари 3. Молия бозорини тартибга солиш бўйича ваколатли давлат органлари 4. Молия бозорини тартибга солиш бўйича хориж тажрибалари

Молия бозорини тартибга солиш – молия бозори барча иштирокчилари (банклар, молиявий воситачилар, емитентлар, инвесторлар, қимматли қоғозлар бозори профессионал иштирокчилари ва бошқалар) фаолиятини тартибга солишдир. Молия бозори тартибга солиш ички ва ташқи механизмлардан иборат: Ички тартибга солиш ички меъёрий ҳужжатлар (устав, фаолиятни амалга ошириш қоидалари, фаолиятга доир стандантлар, етика қоидалари ва бошқалар) асосида молия бозори иштирокчилари фаолияти ташкил етилишини назарда тутади.

Молия бозори тартибга солиш ички ва ташқи механизмлардан иборат: Ички тартибга солиш ички меъёрий ҳужжатлар (устав, фаолиятни амалга ошириш қоидалари, фаолиятга доир стандартлар, этика қоидалари ва бошқалар) асосида молия бозори иштирокчилари фаолияти ташкил етилишини назарда тутади. Молия бозорини тартибга солишнинг ташқи механизмлари сифатида мегарегулятор ва макрорегулятор кенг қўлланилади. Молия бозорини мегарегулятор орқали тартибга солиш халқаро ташкилотлар томонидан белгиланган талаблар, тамойиллар асосида амалга оширилади. Макрорегулятор эса бевосита давлат томонидан тартибга солишни назарда тутади ва одатда қимматли қоғозлар бозорини тартибга солиш бўйича ваколатли давлат органи белгиланади.

Молия бозорини тартибга солишнинг ташқи механизмлари сифатида мегарегулятор ва макрорегулятор кенг қўлланилади. мегарегулятор орқали тартибга солиш халқаро ташкилотлар томонидан белгиланган талаблар, тамойиллар асосида амалга оширилади; макрорегулятор еса бевосита давлат томонидан тартибга солишни назарда тутади ва одатда қимматли қоғозлар бозорини тартибга солиш бўйича ваколатли давлат органи белгиланади.

Молия бозорини тартибга солишдан асосий мақсад:  молия бозори ва унинг барча иштирокчиларини самарали ишлаши учун шароит яратиш;  молия бозоридаги тартибни сақлаб туриш;  молия бозорининг барча иштирокчиларини алоҳида шахсларнинг фирибгарликларидан, жиноятларидан, умумий ҳолда ноқонуний хатти- ҳаракатларидан ҳимоя қилиш;  молия бозорининг барча сегментларида молиявий инструментлар бўйича баҳолар шаклланишини еркин талаб ва таклиф асосида ташкил етиш;  пул маблағларини қайта тақсимлаш механизми сифатида молия бозори ва унинг янги сегментлари ривожланишини рағбатлантириш;  молия бозори иштирокчилари зиммасидаги мажбуриятлар (масалан, ахборотларни ошкор қилиш бўйича)нинг бажарилиши бўйича назоратни амалга ошириш қилиш ва бошқалар.

Молия бозорининг регулятив инфратузилмаси қуйидагилар: - тартибга солувчи органлар (давлат тартибга солувчи органлари ва ўзини ўзи тартибга соладиган ташкилотлар); - тартибга солувчи функсиялар ва жараёнлар (регистрация, лиценсия, аттестация, назорат); - ҳуқуқий инфратузилма (молия бозори ишлаши учун меъёрий-ҳуқуқий база); - молия бозоридаги касбий етика; - амалий одатлар ва анъаналар.

Молия бозорини тартибга солишда давлатнинг функциялари: № Функциялар Функциялар тавсифи 1 Стратегияни белгилаш Молия бозорини ривожлантириш концепсияси уни амалга ошириш дастурлари ишлаб чиқилади 2 Ҳуқуқий тартибга солиш Молия бозори фаолияти бўйича меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар ишлаб чиқилади 3 Маъмурий функция Молия бозори иштирокчилари фаолияти бевосита маъмурий тартибга солинади 4 Рағбатлантириш Молия бозорини ривожлантириш, иқтисодиёт тармоқларига бўш пул маблағларини жалб қилиш мақсадида барча молиявий инструментлардан фойдаланиш иқтисодий дастаклар орқали рағбатлантирилади 5 Назорат Молия бозори иштирокчилари томонидан йўл қўйилиши мумкин бўлган ҳуқуқбузарликларнинг олдини олинади 6 Арбитраж Молия бозори иштирокчилари ўртасида низоли вазиятлар ҳал қилинади

Хорижий мамлакатларда қимматли қоғозлар бозорини тартибга солиш органлари Давлат номи, ваколатли давлат органи / мегарегулятор мавжудлиги Асосий функциялари AҚШ, Қимматли қоғозлар ва фонд биржалари бўйича комиссия/ мега- регулятор мавжуд емас - брокерлик фирмаларини рўйхатдан ўтказиш ва улар фаолияти устидан назорат қилиш - фонд бозорида ҳуқуқбузарликларни аниқлаш ва санксиялар қўллаш - қўшиб олишлар устидан назорат қилиш -қимматли қоғозлар чиқарилиши ва савдосини тартибга солиш -инвесторлар манфаатларини ҳимоялаш -биржалар, брокерлар ва дилерлар, инвестиция маслаҳатчилари, инвестиция фондлари ва бошқалар фаолиятини тартибга солиш -ахборотлар ошкор қилиниши таъминланиши назорати

Буюк Британия, Молиявий хизматлар бўйича идора/ мегарегулятор амал қилади -молия бозори иштирокчиларини лицензиялаш; -иқтисодий хавфсизликни таъминловчи нормативлар киритиш ва қўллаш; -молия бозори иштирокчилари фаолияти назорати ва доимий мониторинги; -лицензияланган муассасалар ҳақида маълумотлар базасини юритиш; -инвестициялашнинг қулай механизмлари хусусида инвесторларни хабардор қилиш; -инвесторлар учун компенсация механизмларини яратиш.

Германия, Молия бозорини тартибга солиш бўйича Федерал хизмат / мегарегулятор амал қилади -молиявий хизматлар бозорида фаолиятни лицензиялаш; -лицензияларни тўхтатиб туриш ёки чақириб олиш; -молиявий ташкилотлар фаолияти устидан назорат; -молиявий ташкилотлар тўловга лаёқатлилигини текшириш; - молиявий ташкилотлар молиявий ҳолатини таҳлил қилиш; -корпоратив бошқарув профессионализмини баҳолаш; -инсайдерлик битими ва манипуляциясига йўл қўймаслик.

Жанубий Корея, Молиявий хизматлар бўйича комиссия / мегарегулятор амал қилади - қонунчилик ҳужжатларини ишлаб чиқиш ва такомиллаштириш -фонд бозорида ахборотлар очиқлигини таъминлаш - ҚҚБ иштирокчилари мутахассислари аттестацияси -ҚҚБ профессионал иштирокчиларини лицензиялаш - брокерлик фирмаларини рўйхатдан ўтказиш ва улар фаолияти устидан назорат қилиш - фонд бозорида ҳуқуқбузарликларни аниқлаш ва санксиялар қўллаш Россия Федерацияси, Россия Банки / мегарегулятор амал қилади -қимматли қоғозлар емиссия рисоласи регистрацияси -ҚҚБ емитентлари, профессионал иштирокчилари назорати -қонунчилик ҳужжатларини ишлаб чиқиш ва такомиллаштириш -фонд бозорида ахборотлар ошкор қилинишини таъминлаш -ҚҚБ иштирокчилари мутахассислари аттестацияси - ҚҚБ профессионал иштирокчиларини лицензиялаш -Ўзини ўзи тартибга солувчи ташкилотларни лицензиялаш

Қозоғистон, Молия бозори ва молиявий ташкилотларни назорат қилиш қўмитаси / мегарегулятор амал қилади -давлат томонидан тартибга солиш масалалари бўйича меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларни ишлаб чиқиш; -нодавлат қимматли қоғозлар чиқариш, муомаласи ва қоплаш тартиби ва шартларини белгилаш ва уларни давлат рўйхатидан ўтказиш; -фаолият турлари бўйича лицензиялар бериш, лицензияни тўхтатиб туриш, қайта янгилаш ва маҳрум қилиш; -марказий депозитарий, ягона регистратор ва лицензиат раҳбар ходимларига номзодлар белгилаш.

Халқаро стандартлаштириш органлари  Банк фаолиятини тартибга солишда Банк назорати бўйича Базел қўмитаси;  Қимматли қоғозлар ҳамда деривативларни тартибга солиш бўйича Қииматли қоғозлар бўйича комиссияларнинг халқаро ташкилоти (IOSCO);  Суғуртани тартибга солиш бўйича Суғурта назоратчиларининг халқаро ассоцияцияси (IAIS)

Банклар фаолиятини тартибга солиш  Ўзбекистон Республикаси Марказий банки банк фаолияти соҳасини тартибга солувчи ва лицензиялаш, тартибга солиш ҳамда пруденциал назорат бўйича ваколатларни амалга оширувчи давлат органидир.  Ўзбекистон Республикасининг «Банклар ва банк фаолияти тўғрисида» ЎРҚ-580-сон Қонуни, 05.11.2019 йилдаги

Қимматли қоғозлар бозорини тартибга солиш  Молия вазирлиги таркибида Капитал бозорини ривожлантириш департаменти;  Ўзбекистон Республикасининг 03.06.2015 йилдаги ЎРҚ-387-сон « Қимматли қоғозлар бозори тўғрисида»ги Қонуни;

Суғурта бозорини тартибга солиш  Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридага “Суғурта бозорини ривожлантириш агентлиги”  Ўзбекистон Республикасининг 23.11.2021 йилдаги ЎРҚ-730-сон “Суғурта фаолияти тўғрисидаги” қонуни

Молия вазирлиги таркибида Капитал бозорини ривожлантириш департаменти вазифалари:  қимматли қоғозлар бозорини шакллантириш, ривожлантириш, тартибга солиш, назорат қилиш ва корпоратив бошқарув соҳасида ягона давлат сиёсатини амалга ошириш;  қимматли қоғозлар амалиёти билан шуғулланувчи инвесторлар ҳамда қимматли қоғозлар егаларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатлари ҳимоя қилинишини таъминлаш;  қимматли қоғозлар бозори, аксиядорлик жамиятлари ва аксиядорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя қилинишини назорат қилиш;  маҳаллий капитал бозорининг ривожланиш ҳолати ва унинг профессионал қатнашчилари тўғрисида инвесторлар ва жамоатчиликни хабардор қилиш;

 қимматли қоғозлар савдосининг ташкилотчилари ва қимматли қоғозлар бозоридаги профессионал иштирокчиларнинг фаолиятини, шунингдек, букмекерлик ва лотереяларни ташкил етиш фаолиятини тартибга солиш;  қимматли қоғозлар бозорини тартибга солиш соҳасида норматив- ҳуқуқий ҳужжатлар ишлаб чиқиш, профессионал иштирокчиларнинг мутахассисларини аттестациядан ўтказиш ва малака гувоҳномаларини бериш;  қимматли қоғозларни чиқариш ва рўйхатдан ўтказиш, улар юзасидан ҳисобот бериш ҳамда қимматли қоғозлар егаларининг рейестрларини ва қимматли қоғозларга доир битимларни ҳисобга олиш рейестрини юритиш талабларини белгилаш;

• ўз маблағлари етарли даражада бўлишига доир мажбурий нормативларни ва қимматли қоғозларга доир операциялар бўйича таваккалчиликларни чекловчи кўрсаткичларни ўрнатиш; • қимматли қоғозлар бозорининг ҳолати ва унинг иштирокчилари ҳақида, шунингдек, қонунчиликда назарда тутилган маълумотлар ошкоралигини таъминлаш орқали жамоатчиликни хабардор қилиш; • капитал бозорини ривожлантириш ва тартибга солиш масалалари бўйича хорижий ва халқаро институтлар билан самарали ҳамкорлик қилиш.

O'xshashlar

Меҳнат бозорини тартибга солиш ва аҳолини иш билан бандлиги муаммолари

Корхоналар фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш

Инвестиция фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш

Иқтисодиётни модернизациялаш жараёнида меҳнат бозорини тартибга солишнинг йўналишлари

Қимматли қоғозлар бозорини давлат томонидан ҳуқуқий тартибга солиниши