logo

Миллий иқтисодиётни ривожлантиришнинг макроиқтисодий дастурларини тузиш

Yuklangan vaqt:

19.10.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1735.1083984375 KB
МИЛЛИЙ ИҚТИСОДИЁТНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ МАКРОИҚТИСОДИЙ ДАСТУРЛАРИНИ ТУЗИШ010203 0D020E 011013 0A10 Асосий саволлар: 1. Макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш. 2. Монетар сиёсат соҳасидаги туб ўзгаришлар. 3. Бюджет-солиқ (фискал) сиёсати соҳасида амалга оширилган ислоҳотлар.01 0102 03 1502 03 1D02 1E 071408060810 Макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш 2017–2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегиясининг қабул қилиниши ва унинг самарали ижро этилиши орқали иқтисодий ислоҳотларнинг юқори натижаларига эришилди. Ўзбекистон Республикасининг ижтимоий-иқтисодий сиёсати тубдан ўзгарди. Ҳаракатлар стратегиясига мувофиқ, иқтисодий ривожланиш, аввало аҳоли- нинг турмуш даражаси ва сифатини оширишга қаратилган мутлақо янги босқичга ўтди. Макроиқтисодий барқарорликни таъминлаш Ҳаракатлар стратегиясида белгиланган устувор вазифаларни изчил амалга ошириш, иқтисодий соҳаларни янада ривожлантириш ва амалга оширилган таркибий ислоҳотлар самараси 2017– 2019 йиллар давомида иқтисодиётнинг барқарор, мувозанатлаштирилган ҳолда ривожланишини таъминлади.  2021 йилда мамлакатнинг иқтисодий фаоллигини оширишга қаратилган иқтисодий ислоҳотлар натижасида йил якунига кўра ЯИМ ўсиш суръати 107,4 фоизни ташкил этди. Жаҳон банки нинг 2022 йил январь ойидаги прогнозларига мувофиқ, 2022–2023 йилларда Ўзбекистон Европа ва Марказий Осиё минтақасидаги юқори иқтисодий ўсиши кутилаётган етакчи давлат сифатида қайд этилди0C 24 1A 19 1A 22 3A 0E 1603 1C 19 1B 22 19 24 0C 26 1E 20 24 34 17 2324 1D1A Аҳоли жон бошига ЯИМ ҳажми 2017 йилда 9,8 млн. сўмни ташкил этган бўлса, 2021 йилга келиб 21,0 млн.сўмга етган, унинг реал ўсиши эса 2019 йилда 3,7 фоизга 2020 йилдаги 0,1 фоизлик камайишдан сўнг, 2021 йилда 5,3 фоизга ўсган. Пул ислоҳотларини ўтказиш усуллари Бекор қилиш, яъни қадрсизланувчи пул бирликларини чиқариб ташлашни эълон қилиш ва янги бирликларни жорий этиш Девалвация, яъни пул бирликларида олтин таркибининг пасайиши ёки миллий валюталарнинг олтин, чет эл валютаси, кумуш курсларининг пасайиши Деноминация, яъни нолларни кесиб ўтиш усули. Усул пул бирлигини эски пул белгисининг янгиларига белгиланган нисбати бўйича алмаштириш шаклида катталаштиришдан иборат. Инфляцияга қарши сиёсат-инфляцион жараёнларни бостиришга қаратилган давлат томонидан тартибга солиш соҳасидаги чора-тадбирлар мажмуи . Инфляцияга қарши сиёсатнинг йўллари • Дефляцион сиёсат пулга бўлган талабни пул, солиқ механизмлари орқали тартибга солади. У давлат харажатларини камайтириш, пул массасини чеклаш билан бирга солиқ юкини ошириш орқали амалга оширилади. Дефляцион сиёсат ҳар қандай иқтисодий тизимда иқтисодий ўсишнинг пасайишига олиб келади.Дефляцион сиёсат • Даромад сиёсати нархлар ва иш ҳақини тўлиқ музлатиш ёки ўсиш чегарасини белгилаш орқали паралел назорат қилиш жараёнида амалга оширилади. Даромад сиёсатини амалга ошириш кўпинча ижтимоий қарама-қаршиликларни келтириб чиқаради.Даромад сиёсати Хукумат инфляциянинг бартараф этилишга сабаб бўладиган тўғри монитар воситалар йиғиндисига эга. Улар куйидагилардир • пул эмиссиясининг назорати; • давлат бюджетининг эмиссион молиялаштиришга йул кУймаслик; • пул массасининг жорий назорати, очик бозорда операцияларнинг амалга оширилиши; • пул суррогатлар муомиласининг кесишуви. Юкорида саналган дастлабки тўрт омил самараси факатгина инфляцияни куттириш ёки олдини олиш максадида таъминланиши мумкин. Гиперинфляция шароитида эса, бирдан-бир чора пул ислоҳоти ҳисобланади. Инфляция талабига карши олиб бориладиган чоралар куйидагилардир давлат харажатларининг камайтирилиши; солиқларнинг оширилиши; давлат бюджети тақчиллигининг қисқартирилиши валюта курсини музлатиб куйиш оркали уни баркарорлаштириш2B 1C 1E 17 1D 1E 1B 2B 1918 ПУЛ-КРЕДИТ (МОНЕТАР) СИЁСАТИ СОҲАСИДАГИ ТУБ ЎЗГАРИШЛАР ПУЛ-КРЕДИТ (МОНЕТАР) СИЁСАТИ СОҲАСИДАГИ ТУБ ЎЗГАРИШЛАР 2021 йил давомида инфляцияга монетар омиллар таъсирини қисқартириш мақсадида «нисбатан қатъий» пул-кредит шароитлари сақлаб қолинди, йил якунига кўра инфляция даражаси 10,0 фоизга этди. Инфляцион таргетлаш режимига ўтиш доирасида пул-кредит сиёсатининг мақсадли кўрсаткичлари сифатида инфляция даражасини 2023 йилда 5 фоизлик даражасига эришиш белгиланди.    2017–2021 йиллардаги амалга оширилган солиқ ислоҳотлари натижасида солиқ турлари сони 18 тадан 11 тага, йиғимлар сони 17 тадан 5 тага камайтирилди, ўз навбатида фойда солиғи тўловчилар сони 2017 йилдаги 6 723 тадан 2020 йилда 115 572 тага, ҚҚС тўловчилари эса 6 710 тадан 115 572 тага етди . 0C0D0E0F100C0D0C0E06 1624 1925 22 3E46051C 3E47051C 22 1C2E21192B 473B4A05 1C 1C 1F «Economic Freedom» –Иқтисодий эркинлик рейтингидаги «Tax Burden – Солиқ юки» индикатори бўйича 2017 йилдаги 90,7 баллик кўрсаткичдан 92,4 баллик кўрсаткичга «Douing Business» – Бизнес юритиш рейтингидаги «Солиқ тўлови» индикатори бўйича 2016 йилдаги 52,9 баллик кўрсаткичдан 77,9 баллик кўрсаткичга эришилди. 4B 321817 5B5C535554 20 17 17 4B5F 34 1C 1F 17 17