logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. Menejmentda motivlashtirish

Menejmentda motivlashtirish

Yuklangan vaqt:

19.10.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

175.8779296875 KB
Ko'chirib olish
Menejmentda motivlashtirish Kirish 1. Motivatsiya strategiyasi 2. Motivlashtirish tushunchasi mazmuni va mohiyati 3. Motivlashtirish modellari 4. Motivlashtirish nazariyalari 5. Motivlashtirish va ehtiyoj Menejmentda motivatsiyaning tutgan o’rni • Motivlashtirish strategiyasini tanlashda uchta yondoshuv mavjud: • 1.Rag’batlantirish va jazo strategiyasi, ya'ni, kishilar mukofot olish uchun ishlaydilar: • -kim ko'p va yahshi ishlasa, unga yahshi haq to'lanadi; • -kim undan ko'p ishlasa shunchalik ko'p haq to'lanadi; • -kim sifatsiz ishlasa, u jazolanadi. Menejmentda motivatsiyaning tutgan o’rni • Menejerlar bilan doimiy aloqada bo'lish strategiyasi: bo'ysinuvchilar bilan birga maqsadni aniqlab olish, unga ijobiy aks aloqaga imkon berish, hattoki u to'g’ri yoki noto'g’ri, yohud yanglishgan hollarda ham. Bu motivlashtirish modeli rahbar bilan hodim o'rtasidagi munosabatni tahlil qilish va unga ustuvorlik berishga asoslanadi. Motivlashtirishni quyidagi usullari qo'llaniladi: • -pulni rag’batlantirish va mukofotlash sifatida ishlatish; • -jazolash; • -raqobatni kuchaytirish; • -ish orqali motivlashtirish; • -yutuqni tan olish va taqdirlash; • -hodimlarni o'qitish va yuksaltirish; • -salbiy ta'sirni cheklash va me'yorlash; • -guruh mehnatini mukofotlash va rag’batlantirish; • -hodimlarni boshqarish ishlariga jalb etish va hk. Motivlashtirish tushunchasi mazmuni va mohiyati • Ruscha-o'zbekcha lug’atda motivatsiya tushunchasi biror ish yoki harakatning yuzaga kelishiga sababchi bo'lgan motivlar, dalillar, isbotlar, bahonalar, vajlar yoki sabablar majmui ma'nosida talqin etiladi. Bu tushuncha bevosita inson omili bilan chambarchas bog’liqdir. Shu nuqtai nazardan: • Motivlashtirish - bu ruhiy omil bo'lib, shahs faolligining manbai, sababi, dalili va har hil turli ehtimollaridir. U hodimlarni jonli mehnat faoliyatiga rag’batlantiruvchi kuchli vositadir. Motivlashtirish modellari • Mukofot Jazo • Baholash, ijroni yaxshilash • Motivlashtirish nazariyasiga asoslanib uning turli modellari ishlab chiqilgan va amaliyotda qo'llanib kelinmoqda. Ularning asosiylari quyidagilardir: • -oqilona (ratsional) model; • -insoniy munosabatlarni motivlashtirish; • -kompleks motivlashtirish modeli. • Bu erda kishilarni motivlashtirish uchun moliyaviy dastak mukofot va jazo qo'llaniladi. Bu «shirin kulcha» va «qamchi» taktikasidir. Ba'zi hollarda bunday yondoshish to'g’ri bo'lar, ammo uning samarasi juda qisqa bo'ladi. Boshqa hollarda esa u kishilar o'rtasidagi munosabtga putur yetkazib uzoq muddatga zarar yetkazishi mumkin. • Ichki omillar: -o’z-o’zini mukammallashtirish -Javobgarlik -yutuqlar -tan olinish -ishga berilib ishlash Tashqi omillar: -Mukofotlash -jazolash • Ishdan qoniqish • Ijro sifati • Bu model Maslou va Hecberg yondoshuvlariga asoslangan bo'lib, uzoq muddatli motivatsiyani ta'minlovchi omillar sifatida nafaqat ichki omillar, shuningdek tashqi omillar ham muhim deb qaraladi. Menejment nazariyasi • Amerikalik ruhshunos Abraxam Maslou XX asrning 40 yillarida o’zining ehtiyojlar ustunligi nazariyasini yaratib, kishilar o’z motivlari jarayonida ehtiyoj va qiziqishning 5 turiga tayanadilar dedi. Uning ehtiyojlar ierarxiyasi quyidagi ko’rinishga ega. • Birinchi o’rindagi ehtiyojlar – bu bazis ehtiyojlar, ya’ni, yashashni ta’minlash uchun zarur bo’lgan ehtiyojlar. A. Maslouning fikricha, inson, eng avvalo ana shu biznes ehtiyojlarni qondirish uchun ishlaydi. Bazis ehtiyojlar, ya’ni, oziq-ovqatga, kiyim-kechakga, uy-joyga, uyquga bo’lgan ehtiyoj qondirilsa, boshqa darajadagi ehtiyojlar ham asta-sekin ahamiyat kasb etib boradi. • Kutish nazariyasi amerikalik ruhshunos В.Врум tomonidan 1964 yilda ishlab chiqilgan. Uning mohiyati shundaki, motivatsiya nafaqat ehtiyojni qondirishga, shuningdek maqsadga erishish uchun tanlangan xohishga ham bog’liq. Kutish nazariyasida 3 ta muhim omilning o’zaro munosabati asosiy o’rinni titadi. • * mehnat xarajatlari (MX) bilan natija (H) o’rtasidagi farqni kutish (MX-N); • * natija (H) bilan rag’batlantirish (P) o’rtasida farqni kutish; • * rag’batlantirishqiymati (Қ), ya’ni qoniqishning yoki qoniqmaslikning nisbiy ko’rsatkichi. • Motivlashtirish –bu ruhiy omil bo’lib , shaxs faolligini manbai , sababi, dalili har xil turli ehtimollardadir. U xodimlarni jonli mehnat faoliyatiga rag’batlantiruvchi kuchli vositadir. • Boshqacha qilib aytganda motivlashtirish –bu kishilar faoliyatini ruhiy yo’llar bilan maqsadga muvofiq yo’naltirishdir. U muayyan ehtiyojni qondirish bilan bog’liq. Ehtiyoj esa sabablarda namoyon bo’ladi. • Inson tirik jon sifatida ovqat yeyish ,uxlash , dam olib o’z kuchini tiklash , o’zini issiq –soviqdan asrash ehtiyojlariga ega .Mazkur ehtiyojlar moddiy, ya’ni kiyim-kechak, oziq-ovqat ,turar joy va boshqalar shaklida ifoda etiladi. • Inson xatti-harakati doim motivatsiyada (uyg’onishda) bo’ladi. Inson jon-jahdi, yuqori ko’tarinkilik ruh, tashabbus bilan ishlashi mumkin, shu bilan birga ishyoqmaslik ham qilishi mumkin. Shaxs xatti-harakati xohlagan boshqa xislatlarga ega bo’lishi mumkin. Shuning uchun har doim uyg’onish yo’lini qidirish kerak.

O'xshashlar

Menejmentda funksional tashkiliy tizim
Menejmentda axborot va kommunikatsiya o`rni
Moliyaviy menejmentning matematik asoslari
Menejment yo'nalishlari
Menejment qonunlari va tamoyillari