Ishlab chiqarish rejasining zarurligi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Ishlab chiqarish rejasining zarurligi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

156 KB

Ko'chirib olish

Ishlab chiqarish rejasining zarurligi

• Ishlab chiqarishni tashkil qilishni takomillashtirishdan maqsad, mehnat jarayonlari va ishlab chiqarishni moddiy resurslari bilan ishlab chiqarishga sarflangan vaqt o‘rtasidagi o‘zaro uyg‘unlikni ng samara dor ligini ta’minlashdan iborat. Korxonalarda ishlab chiqarishni tashkil qilish usullari mavjud texnika va texnologiyadan samarali foydalanish imkoniyatini aniqlaydi. Korxonada mavjud bo‘lgan kadrlar salohiyati va moddiy resurslardan foydalanib, yuqori mehnat unumdorligi va ishlab chiqarish samaradorligiga erishish uchun yangi texnika va texnologiyani ishlab chiqarishni tashkil qilishning eng ratsional usullari bilan uyg‘unlashtirish lozim.

Ishlab chiqarishni tashkil etishni takomillashtirish asosida samaradorlikni oshirishning eng muhim masalalari: • Ishlab chiqarish jarayonlaridagi ayrim jarayonlarni operatsiyalarga ajratish va ularni sex, ishlab chiqarish uchastkalari, ishchi o‘rinlarga biriktirish. • Sex va ishlab chiqarish uchastkalari maydonlariga dastgohlarni ishchi o‘rinlarga mos holda joylashtirish. • Mehnat qurollarini ishlab chiqarish jarayonidagi operatsiyalar bo‘yicha kuzatish tartibini belgilash hamda ishlab chiqarish jarayonlarining to‘liq yoki bir qismi maromini hisoblash. • Belgilangan texnologik jarayonlar va ularning o‘zaro bog‘liqligi, mehnat qurollari harakati maromi va tartibiga qat’iy rioya qilish. • Korxona va ularning ishlab chiqarish bo‘limlarida ishlab chiqarish jarayonlarini borishini nazorat qilish va operatsion boshqarish. • Ishlab chiqarishni tashkil qilishni takomillashtirish bo‘yicha tadbirlar ishlab chiqish va ularni ishlab chiqarish jarayonlari maromi buzilgan uchastkalarga tadbiq qilishdan iborat.

• Ishlab chiqarish samaradorligini korxonada mavjud bo‘lgan dastgohlar, mexanizmlar va texnologik jarayonlar darajasida bir turdagi (unifikatsiyalangan) detallar va uzellardan mahsulot ishlab chiqarishni tashkil etishni takomillashtirish hisobiga oshirish mumkin. Bu xattoki mayda seriyali va yakka tartibdagi ishlab chiqarish turiga seriyali va ommaviy ishlab chiqarishni qo‘llashga sharoit yaratadi. • Ishlab chiqarish samaradorligiga ishlab chiqarish jarayonida dastgohlarni, mehnat qurollarini harakatlanishi bo‘yicha joylashtirish, detallar, yarim tayyor mahsulotlarning operatsiyalar o‘rtasidagi harakatini qisqartirishga imkon beruvchi buyum (predmet) prinsipi bo‘yicha ishlab chiqarish uchastkalarini tashkil qilish orqali oshirish mumkin. Ishlab chiqarishni ratsional tashkil etishda yuqoridagi va boshqa barcha tadbirlar katta miqdorda investitsiya talab qilmaydi. Ishlab chiqarish unumdorligini keskin oshiradi, ishlab chiqarish siklini qisqartiradi, mahsulot tannarxini pasaytiradi. Bu esa, foydani va ishlab chiqarish rentabelligini oshiradi.

• Ishlab chiqarishni ratsional tashkil qilish texnik taraqqiyotning faol omillaridan bo‘lib, u nafaqat texnikadan unumli foydalanish , balki texnika va texnologiyaga oid yangiliklar yaratishga sharoit yaratadi. Masalan: ommaviy ishlab chiqarishni potok usulida tashkil qilinishi ko‘p pozitsiyali dastgohlar va presslar hamda ko‘p sonli transport qurilmalari, turli xildagi konveyer sistemalarini yaratilishiga olib keladi. • O‘z navbatida texnik taraqqiyot ishlab chiqarishni tashkil qilishning roli va ahamiyatini keskin oshiradi. Zamonaviy korxonalarda ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlarini ortib borishi ishlab chiqarishni murakkablashtiradi. Bir necha detallardan iborat bo‘lgan mahsulotlarni tayyorlash, ularni texnologiyasiga va uzellarni yig‘ish jarayonlarining aniqligiga bo‘lgan talablarni oshiradi.

• Hozirgi kunda ishlab chiqarishga oid muammolarni turli texnologik va tashkiliy usullar bilan hal qilish imkoniyatlari sezilarli darajada kengaydi. Shu bilan birga bu usullarni tanlash ishlab chiqarish samaradorligi darajasini oshirishga katta ta’sir ko‘rsatadi. O‘z navbatida ishlab chiqarish texnologiyasi va uni tashkil qilish variantlarining ko‘pligi optimal variantni tanlash, shu sohani tahlil qilish va hisob - kitob qilish texnikasini qiyinlashtiradi. Ishlab chiqarishni tashkil qilishni takomillashtirishning mohiyati yana shundan iboratki, texnik taraqqiyot ishlab chiqarilayotgan mahsulot turini tez-tez yangilanishiga olib keladi.

• Ishlab chiqarilayotgan mahsulot turlari va modasi, uni ishlab chiqarayotgan mehnat qurollari yaroqsiz holga kelmay turib, eskirib qolmoqda. Sanoatda mahsulotni seriyali ishlab chiqarish salmog‘i ancha yuqori, shuning uchun ishlab chiqarishni moslashuvchanligi texnik taraqqiyotning muhim iqtisodiy muammosi hisoblanadi. Sanoat korxonalari ishlab chiqarishning, dastgohlarning, zamonaviy texnik taraqqiyot shart-sharoitlarining o‘zgarishlari natijasida sodir bo‘ladigan yo‘qotishlarni imkon darajasida kamaytirish chora - tadbirlarini ko‘radilar.

Asosiy ishlab chiqarishni ratsional tashkil qilish prinsiplari • Ilmiy-texnika taraqqiyoti sharoitida asosiy ishlab chiqarishni ratsional tashkil qilishning muhim prinsiplari: jarayonlar (ishchi o‘rinlari)ni ixtisoslashtirish, maromiylik (ritm), uzluksizlik, parallellik, aniqlikdir. • Jarayonlarni (ishchi o‘rinlari)ni ixtisoslashtirish - har bir ishchi o‘rnida ishlab chiqarish turlari va operatsiyalar sonini qisqartirishdir. Agar bir ishlab chiqarish bo‘limiga turli xildagi operatsiyalar birlashtirilgan bo‘lsa, u holda ishlab chiqarish jarayonini tez-tez o‘zgartirish va sozlashga to‘g‘ri keladi, bu o‘z navbatida ko‘plab vaqt yo‘qolishiga olib keladi. Bu holda buyum va uning bo‘laklarini me’yorlashtirish, unifikatsiyalash, standartlashtirish vaqt yo‘qolishini kamaytirishga yordam beradi. Bu esa, mahsulot ishlab chiqarishni ommaviylashtirishni oshirish hisobiga ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil qilish darajasini oshirish va ishlab chiqarish sharoitini barqarorlashtirish (stabillashtirish) imkonini beradi.

• Ishlab chiqarish hajmi va buyumlar, detallarining sermehnatliligi (trudoyomkost) jarayonning ixtisoslashtirish darajasini belgilaydi. • Agar dastgohni ish bilan to‘la ta’minlash uchun rejalashtirilgan topshiriq bo‘yicha faqat bitta turdagi buyum yoki uni tashkil qiluvchi qismlarga ishlov berish uchun biriktirgan bo‘lsa, u holda jarayon ommaviy tusga ega bo‘ladi. Agar dastgohni rejadagi topshiriqni bajarish uchun bir necha turdagi buyum (detal) larga ishlov berish hisobiga ish bilan to‘la ta’minlansa, u holda jarayon seriyali tusga ega bo‘ladi va dastgohni tez-tez qayta sozlash zarur bo‘ladi.

Ishlab chiqarish jarayonlarini ixtisoslashtirish darajasi ixtisoslashtirish koeffitsienti bilan xarakterlanadi va quyidagi formula orqali aniqlanadi: • bu yerda: • - tahlil qilinayotgan vaqt (oy,yil) oralig‘ida ishlab chiqarish uchastkasida ishlov berilayotgan detal operatsiyalari soni; • - ishlab chiqarish bo‘limida (uchastka, sex) gi ish o‘rinlari soni.М K K d о ixt 

O'xshashlar

Ishlab chiqarish harajatlari

Ishlab chiqarish menejmenti

Kam ishlab chiqarish

Ishlab chiqarish jarayonlarini boshqarish

Ishlab chiqarish jarayonlarining hisobi