Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sanoat korxonalarida yordamchi xo`jaliklarni tashkil qilish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sanoat korxonalarida yordamchi xo`jaliklarni tashkil qilish

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3176.5 KB

Ko'chirib olish

IQTISODIYOTNI MODERNIZATSIYALASH SANOAT KORXONALARIDA YORDAMCHI XO`JALIKLARNI TASHKIL QILISH

REJA: • 1. Sanoat korxonalari tuzilmasi haqida tushuncha va unga ta’sir etuvchi omillar. Sanoat korxonalari tuzilmasi haqida tushuncha va unga ta’sir etuvchi omillar. • 2. Ishlab chiqarish tuzilmasi turlari, shakllari. • 3. Ishlab chiqarishni takomillashtirish yo’nalishlari

Sanoat korxonalari tuzilmasi haqida tushuncha va unga ta’sir etuvchi omillar. • Bugungi kunda mamlakatimizda iqtisodiyotning barcha sohalarida chuqur islohotlar olib borilmoqda. Jahon miqyosida hali-beri davom etayotgan moliyaviy-iqtisodiy inqirozning jiddiy ta’siriga qaramasdan, mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotining yillik o‘sishi 2008-2013-yillarda 8 foizdan oshdi, 2014-yilda esa bu ko‘rsatkich 8,1 foizni tashkil etadi. Bunday o‘sish sur’atlarini kamdan-kam davlatlarda kuzatish mumkin.

• Sanoat korxonalari tuzilmasi haqida tushuncha va unga ta’sir etuvchi omillar. • Korxona mustaqil xo‘jalik subyekti bo‘lib, u iste’molchilar talabini qondirish va foyda olish maqsadida mahsulot ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatish uchun amaldagi qonunlar asosida tashkil topadi. Korxona o‘zi mustaqil faoliyat yuritadi. Ishlab chiqarilgan mahsulot hamda soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar to‘langandan so‘ng olingan foydani o‘zi boshqaradi. Bir so‘z bilan aytganda korxona o‘zi mustaqil tovar ishlab chiqaruvchidir.

Sanoat korxonalari tuzilmasi haqida tushuncha va unga ta’sir etuvchi omillar. • Yuqoridagilarni inobatga olgan holda ishlab chiqarish jarayoninig masshtabi maxsulot ishlab chiqarish jarayonining murakkabligiga qarab 1- darajali va 2-darajali bo’linmalarga bo’linadi. • Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish strukturasiga ta’sir etuvchi omillar quyidagilar xisoblanadi.

• Xizmat ko‘rsatuvchi - jarayonlarga asosiy va yordamchi jarayonlarga xizmat ko‘rsatish bilan bog‘liq bo‘lgan (masalan, ombor ishlari, nazorat ishlari) jarayonlar kiradi. • Ishlab chiqarish jarayoni ayrim qismlarga bo‘linadi va bu jarayonlarning tarkibi operatsiyalardan tashkil topadi.

• Tarmoqqa yoki sohaga tegishliligi. • Ushbu omil ishlab chiqarish strukturasiga ta’sur etadi ya’ni asosiy ishlab chiqarish sexlari tarkibi har bor tarmoqda o’zgacha bo’ladi. Shunday ekan,bir bosqichli struktura asosan qazib olish, kon metallurgiya sanoatiga xos, ko’p bosqichli struktura ishlov berish, maxsulot ishlab chiqarish tarmog’iga xosdir. • Ishlab chiqarish protsessining xarakteri. (analitik, sintetik, chiziqli) • Ushbu omil asosiy ishlab chiqarish jarayonlari : tayyorlovchi, ishlov beruvchi, yakunlovchi bosqichlariga, ularni rivojlantirish darajalariga o’z ta’sirini o’tkazadi. • Maxsulotning texnologik konstruktiv hossasi. • Maxsulotnik texnologik konstruktiv xossa ham ishlab chiqarish strukturasiga ta’sir etadi. Masalan, radiotexnika , elektrotexnika aviasozlik sanoatida , ishlab chiqarish strukturasinining asposiy qismini ilmiy texnik markazlar, labaratoriya, sinov-tajriba sexlarini ko’rish mumkun. Ushbu sanoat tarmoqlarida , maxsulot sifati, uning yuqori tezlik bilan o’zgarishi va yangi maxsulot turlarining yaratilishiga talab yuqori bo’lganligi uchun, uning strukturasi o’zgaruvchan va bir vaqting o’zida moslashuvchan bo’lishi talab etiladi № Yillar Reja Xaqiqatda % Summa 1 2008 8852 8903 100,5 8420390 2 2009 11357 11522 101,4 12481756 3 2010 12593 12840 101,9 17003979 4 2011 12314 12631 102,6 19880879 5 2012 9815 10215 104,1 18925556 6 2013 10333 10959 106,1 22051869

Ishlab chiqarish tuzilmasi turlari, shakllari. • Korxonalarda ishlab chiqarishni bo‘limlarga (sex, uchastka, xizmat ko‘rsatuvchi bo‘limlar) ajratish, ularni joylashtirish va o‘zaro aloqa prinsiplari o‘rtasidagi mehnat taqsimotini aniqlaydi. • Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonani ishga tushirishga tayyorlash korxonaning ishlab chiqarish strukturasini takomillashtirish ya’ni: • Tez moslashuvchan, ya’ni korxona maqsadlariga mos holda amalga oshiriladigan o‘zgarishlarga doimiy ravishda moslashuvchan ,masalan, korxonada katta o‘zgarishlar sodir qilmagan holda uning faoliyatini kengaytirish imkoniyatini yaratish; • Tashqi muhitda sodir bo‘lgan kutilmagan o‘zgarishlarga tezda moslashish, masalan, bozor konyunkturasini o‘zgarishi; • Korxona oldida turgan vazifalarni o‘zgarishiga qarab ishlab chiqarish bo‘limlarini o‘zini-o‘zi samarali boshqarish qobiliyatiga ega bo‘lishni albatta o‘z ichiga olishi kerak.

Ishlab chiqarish tuzilmasini takomillashtirish muammolari, • Korxonalar rivojlanishining har bir bosqichiga korxona faoliyati samaradorligini oshirishga ta’sir etadigan ma’lum bir ishlab chiqarish strukturasi mos keladi. Sanoat rivojlanishining dastlabki bosqichida universal korxonalar tashkil qilingan bo‘lib, ular murakkab ishlab chiqarish strukturasiga ega bo‘lgan, chunki unda tayyorlov, ishlov berish, yig‘ish sexlarida cho‘yan quyish, rangli metall quyish, temirchilik, presslash, mexanika, slesarlik-yig‘ish va boshqa jarayonlar amalga oshirilgan. Bunday ishlab chiqarish strukturasi har qanday ishlab chiqarish doirasidagi buyurtmani bajarish imkonini bergan va korxonani yuqori raqobatbardoshligini ta’minlagan. Sanoat rivojlanishining bu bosqichida ishlab chiqarish strukturasining texnologik turi hukmron bo‘lib, u o‘z navbatida ayni texnika taraqqiyoti darajasida dastgohlarni bir xil guruhi bo‘yicha joylashtirishga majbur etgan.

Xulosa • Ishlab chiqarish strukturasi bo’linmalar orasidagi mehnat taqsimoti va ularning maxsulot ishlab chiqarish jarayonidagi kooperatsiyasiva ixtisoslashish darajasini ham ifodalaydi. Umumiy qiliba yatilganda, Sanoat korxonalarining ishlab chiqarish strukturasi – umumiy ishlab chiqarish strukturasining bir qismi bo’lib, u asosiy va yordamchi ishlab cchiqairsh bolinmalari orasidagi o’zaro aloqalarrini ifodalaydi. Morzonanin gish o’rinlari birlamchi struktura xisoblanib, ish o’rinlarining guruhi ishlab chiqarish uchastkalarini tashkil etadi. Ishlab chiqarish strukturasini tuzishning asosiy prinsplaridan biri bu, uning elementlari bo’yicha mehnat taxsimotini tashki etish bo’lib xisoblanadi. Shu bilan birga sanoat korxonalarining ixtisoslashuv darajasi va kooperatsiya darajasini ham ifodalaydi. Ishlab chiqarish strukturasining tarkibi, ishlab chiqarish bo’linlamalari xajmi, sexlar va uchastkalarning proporsionallik darajasi , ishlab chiqarish maydoni, va boshqalar ishlab chiqarish jarayoning ritmik bo’lishiga va ishlab chiqarish xarajatlari va maxsulot ishlab chiqarish xajmiga o’z ta’sirini o’tkazadi. Shunday ekan ishlab chiqarish strukturasui quyidagi talablarga javob bermog’I lozim:

Foydalanilgan adabiyotlar • Karimov I.A. O‘zbekiston Respublikasining 2013-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2014-yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi. – T, 2014. • Abdukarimov I.T. va boshqalar Korxona iqtisodiy salohiyati tahlili. – T.: Iqtisodiyot va huquq dunyosi, 2003 • Buxalkov M.I.”Vnutrifirmennie planirovanoe” M: INFRA 1999 • Isayev R., Qosimov S. Ishlab chiqarishni tashkil etish va biznes reja. – T.: Tafakkur, 2011.

O'xshashlar

Sanoat korxonalarida marketingni tashkil etish

Iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish davrida sanoat korxonalarida ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish

Sanoat korxonalarida investiysiya samaradorligini baholash usullari

Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida yangi ish o`rinlari yaratishning ijtimoiy iqtisodiyoy ahamiyati

Sanoat korxonalarida foydani shakllantirish va undan samarali foydalanish