Ijtimoiy menejment muammolarini o`rganishdagi yondashuvlar - Iqtisodiyot - Slaydlar

Ijtimoiy menejment muammolarini o`rganishdagi yondashuvlar

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

223.8212890625 KB

Ko'chirib olish

Reja: • Ijtimoiy tizimlarning turlari • Ijtimoiy menejment muammolar • Ijtimoiy menejmentning asosiy qonunlariMavzu: Ijtimoiy menejment muammolarini o`rganishdagi yondashuvlar

IJT IM O IY M E N E JM E N TDastlabki qarashda ijtimoiy tizimlarni shartli ravishda quyidagi turlarga ajratish mumkin: ijtimoiy-siyosiy (siyosiy partiyalar, jamoat harakatlari va h.k.), ijtimoiy- madaniy (ijodiy, ilmiy hamjamiyatlar va h.k.), ijtimoiy va iqtisodiy. IJT IM O IY M E N E JM E N T Jamoat tizimlari genezisi shunga olib keldiki, ularga tegishli bo’lgan ichki boshqaruv mustaqil faoliyat sohasiga aylandi. Masalan, jamiyat ishlab chiqarishi ijtimoiy-iqtisodiy tizim hisoblanadi (ijtimoiyligi shuning uchunki, ishlab chiqarish va uni boshqarish jarayonini amalga oshiruvchi kishilar asosiy element hisoblanadi, iqtisodiyligi shuning uchunki, ishlab chiqarish va boshqarish jarayonini amalga oshirish natijasida jamiyat a’zolari tomonidan iste’mol qilinadigan moddiy ne’matlar, yalpi jamiyat mahsuloti yaratiladi). IJT IM O IY M E N E JM E N T «Boshqacha qilib aytadigan bo’lsak, iqtisodiy tizim jamiyat aholi ehtiyojlarini qondirish uchun o’z tasarrufida bo’lgan resurslarni ishlab chiqarish va taqsimlangani kabi usulga ega» 1 . Zamonaviy jamiyatga ma’lum bo’lgan hamma iqtisodiy tizimlar asosida bir xil fundamental savollar yotadi: jamiyat ehtiyoj- larini qondirish uchun cheklangan resurslardan qanday foydalanish kerak, qanday tovar va xizmatlar ishlab chiqarilishi kerak, ularni kim ishlab chiqaradi, bu tovar va xizmatlar jamiyat a’zolari o’rtasida qanday taqsimlanadi. 1 Хекин Г.В. Социальная философия истории: Теория социального развития. - Киев, 2007. -152 с.

Ijtimoiy tizim iqtisodiy tizim bilan bir qatorda inson resurslaridan foydalanish, jamiyat a’zolariga qanday yashash darajasi taqdim etilgani, jamiyatning ijodiy kuchlari qay yo’sinda amalga oshirishi bilan xarakterlanadi. Jamiyat hayotining turli tashkilotlari orasidagi farqlarni namoyon qilishning eng yaxshi usuli - ular individlarga ishlab chiqarish omillarini egallash va amalga oshirishlari uchun beradigan erkinlik darajasini solishtirish. Har qanday tizim elementlar yig’indisidir. Element - har doim tizimning tuzilmaviy qismi (masalan, korxona - birlashgan ishlab chiqarish tizimi elementi, shu bilan birga korxonaning o’zi elementlarning - sexlar va xizmatlarning murakkab yig’indisini tashkil etadi).

Ijtimoiy menejment muammolarini o’rganishda quyidagi yondashuvlar farqlanadi: - aniq - tarixiy. Bu ijtimoiy boshqaruv munosabatlarini ularga ta’sir qiluvchi omillar ta’sirida o’zgarish va rivojlanish holatida bo’lgan jarayonlar sifatida o’rganishga imkon beradi; - majmuaviy. Bu boshqaruv munosabatlarini o’rganishda iqtisodiy, huquqiy, ijtimoiy - psixologik va boshqaruv munosabatlari tahliliga boshqa yondashuvlar o’zaro aloqadorligini nazarda tutadi; - jihatli. Bu biror bir maxsus fan (falsafa, siyosiy iqtisod, sotsiologiya, psixologiya va h.k.) tomonidan maxsus tadqiqot qilinadigan munosabatlar ostida namoyon bo’ladigan boshqaruv munosabatlarining bir tomoni, bir xususiyatini o’rganishga imkon beradi; - tizimli. Bu ham boshqaruvchi, ham boshqariluvchi tizimchalarni umumiy maqsadli elementlar bilan birlashgan yagona majmua sifatida qarashga, tizimnmng xususiyatlari, uning ichki va tashqi aloqalarini aniqlashga imkon beradi.

• Uslubiy tadqiqotlarning asosiy maqsadi hodisalar, tizimlar va boshqaruv jarayonlari haqida bilim olish uchun yanada samarali yo’llar, yondashuvlar va usullarni ishlab chiqishdan iborat.Ijtimoiy menejmentning samarali usullariga modellashtirish (turli ko’rinishdagi modellar qo’llaniladi: fizik, grafik, matematik va boshqalar), tajriba- sotsiologik va psixologik (so’rovlar, testlar, kuzatuvlar va boshqalar), shuningdek, ijtimoiy- iqtisodiy usullar (dasturlash, o’yinlar nazariyasi, axborot nazariyasi va boshqalar) kiradi.

Boshqaruv munosabatlari quyidagilarga bo’linadi: - boshqaruvchi va boshqariluvchi tizimchalar, ya’ni bevosita ijtimoiy boshqaruv ob’ekti va sub’ekti o’rtasidagi munosabatlar; - boshqaruvchi tizim ichidagi boshqaruv munosabatlari: boshqaruv pog’onalari, darajalari o’rtasida (vertikal aloqa); har bir pog’onaning boshqaruv bo’g’inlari o’rtasida (gorizontal aloqa); - rahbar va xodimlar o’rtasidagi munosabatlar: har bir boshqaruv zvenosida, turli boshqaruv bo’g’inlaridagi munosabatlar.

Undan tashqari, ijtimoiy boshqaruv munosabatlari quyidagilarga bo’linadi: - soha, mintaqa, sohalararo, hududiy - sohaviy, hududlararo; - tashqi (atrof-muhit bilan munosabatlar) va ichki (tizim elementlari hamkorligi munosabatlari); - tizimlararo va aralash, shuningdek, jamoaviy va individual; - vaqtinchalik va doimiy, bevosita va bilvosita; - chiziqli, funksional va aralash.

Ijtimoiy boshqaruv qonunlari tizimida insonlar xohishiga bog’liq bo’lmagan ijtimoiy va iqtisodiy qonunlar yetakchi rol o’ynaydi. Ularning harakati faqat kishilar faoliyatida namoyon bo’ladi. Boshqaruvchi tizim kishilar mehnatini birlashtirib, maqsadni aniqlash, uni amalga oshirish yo’llarini izlash, erishilgan natijalarni baholashda namoyon bo’ladigan ijtimoiy va iqtisodiy qonunlar talablariga qat’iy rioya qilishi lozim. Masalan, asosiy ijtimoiy qonunlarga ijtimoiy rivojlanish qonunlari, ijtimoiy stratifikasiya qonunlari va boshqalar kiradi. • «Qonun» tushunchasi ham, «qonuniyat» tushunchasi tegishli bo’lgan guruhga kiradi. Ham qonun, ham qonuniyatlar o’rganilayotgan hodisalar o’rtasidagi umumiy va kerakli aloqalarni o’rnatadi. Menejment nazariyasida «qonuniyat» tushunchasi qonunning nazariy tadqiqot boshidagi dastlabki shakli sifatida qaraladi.

Ijtimoiy menejmentning asosiy qonunlariga quyidagilar kiradi: - jamiyat rivojlanishining madaniy, siyosiy va iqtisodiy omillar bilan shartlashtirilgan ijtimoiy boshqaruv tizimining birligi. Bu uzluksiz boshqaruv munosabatlari zanjirida menejmentning asosiy vazifa va uslublari qorishmasida namoyon bo’ladi; - ijtimoiy tizimning boshqaruvchi va boshqariluvchi tizim-chalari nisbati. Bu shu tizimchalarning samarali amalga oshishini ta’minlash maqsadida ular orasidagi oqilona nisbatni nazarda tutadi; - ijtimoiy boshqaruv vazifalari markazlashuvida optimal munosabat. Boshqaruvning markazlashish darajasi jamiyat rivojlanishi jarayonida o’zgaradi va bu o’zgarish ijtimoiy boshqaruv qonuni hisoblanadi. Jamiyat rivojlanishining har bir bosqichi uchun markazlashishning o’z maqbul darajasi bo’lishi lozim; - aholi turli qatlamlarining ijtimoiy boshqaruv, uning samaradorligi va mas’uliyatini oshirishda ishtirok etishi. Chunki moddiy va ma’naviy ne’matlarning jamiyat ishlab chiqarishi aholi ehtiyojlarini qondirish maqsadiga bo’ysundirilgan.010203040506 0E 15 03041A 0F0D 15 0D 15 120C 22 15 09 050C

Ijtimoiy menejment tamoyillari quyidagicha bo’lishi lozim: • jamiyat rivojlanish qonunlari, uning ijtimoiy qonunlari va menejment qonunlarida asoslangan bo’lishi; • ijtimoiy menejment maqsadlariga mos kelishi, menejmentning asosiy xususiyatlari, aloqa va munosabatlarini aks ettirishi; • ijtimoiy boshqaruv jarayonlarining vaqtinchalik va hududiy jihatlarini hisobga olishi; • huquqiy rasmiylikka ega bo’lishi, ya’ni turli me’yoriy hujjatlarda mustahkamlangan bo’lishi.

Ijtimoiy menejmentning asosiy tamoyillari quyidagilar: - qaror qabul qilishda birlik va uni muhoka ma qilishda jamoavi ylik tamoyil i; - davlat - ma’mur iy, xo’jalik va ijtimoiy - madani y menejm entning birdaml ik tamoyil i; - soha va hududi y ijtimoiy boshqar uvning aralash ma tamoyil i; - ijtimoiy boshqar uvning ilmiylig i tamoyil i; - ijtimoiy boshqar uvni bashora t qilish tamoyil i; - mehnat ni rag’batl antirish tamoyil i; - ijtimoiy boshqar uv natijalar i uchun mas’uli yat tamoyil i; - kadrlar ni oqilona tanlash, ularni tayyorla sh, joylasht irish va ishlatis h tamoyil i; - boshqar uvning tejamko rlik va samara dor tamoyil i; - tizimlili k tamoyil i; - ierarxli k tamoyil i; -zaruriy turli- tumanli k tamoyil i; -qaytma aloqani ng majburi yligi tamoyil i.

Boshqaruvning bu tamoyillari ijtimoiy boshqaruv va jamiyat jarayonlarining rivojlanishi natijasida o’zgarib boradi. Ijtimoiy boshqaruvning tamoyillari butunlay yo’qolib ketmaydi, chunki bu tamoyillar menejment tamoyillari bilan ifodalanadi.

O'xshashlar

Ijtimoiy ishda menejment

Innovatsion menejment

Menejment yo'nalishlari

Menejment asoslari

Menejment nazariyasi va amaliyotinining rivojlanishi