Bozor infratuzilmasi va uning funksiyalari. Birjalar faoliyatini boshqarish va tahlil etish - Iqtisodiyot - Slaydlar

Bozor infratuzilmasi va uning funksiyalari. Birjalar faoliyatini boshqarish va tahlil etish

Yuklangan vaqt:

19.10.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1894.7998046875 KB

Ko'chirib olish

Respublikada bozor infratuzulmasining asosiy yo’nalishlari01 08 15

Reja: 1. Bozor infratuzilmasi va uning funksiyalari 2. Birjalar faoliyatini boshqarish va tahlil etish 3. Sug’urta faoliyatini tashkil etish va ilmiy baholash. 4. O’zbekistonda bank tizimini isloh qilish strategiyasi.0102 0102 03 1502 03 1B02 1C 17 1E 10

BOZOR INFRATUZULMASI Bozor infratuzilmasi — bu bozor aloqalarini oʻrnatish va ularning bir maromda amal qilishga xizmat koʻrsatuvchi muassasalar tizimidir. Unga ombor xoʻjaligi, transport , aloqa xizmatlari koʻrsatuvchi korxonalar , tovar va xizmatlar muomalasiga xizmat qiluvchi muassasalar ( birjalar , auksionlar , savdo uylari, savdo-sotiq idoralari va agentliklari kabilar), moliya - kredit munosabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar ( bank turidagi muassasalar, kreditlash idoralari, sugʻurta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari) va ijtimoiy sohaga xizmat koʻrsatuvchi muassasalar (uy-joy va kommunal xizmat idoralari, aholini ishga joylashtirish firmalari) kiradi. Axborot xizmati idoralari ham bozor infratuzilmasining alohida boʻgʻinini tashkil qilib, ularga maʼlumotlarni toʻplash, umumlashtirish va sotish bilan shugʻullanuvchi kompaniya va firmalar kiradi. i1A 1A0D0E0D0F 01020304 03 05 04 1404 0F08090D 1C 09 05160C071409 1706081606 1C05 0F061209 05 160C 051404 03 1C 090417 1C05 1009 05 09 1406 20 17082115 05 0B 03 050F04080C 170821 050C15 100413 05 1406 051706141D09 1006 05 0C1B 02 100611 05 1404 09 0C 0102 05090A06 0F091011 1209 1706141D 05120905 23 05170C0809 08

Бозор инфратузилмасини мақсади Чекланган тўловга қобил талаб шароитида, бозор иштирокчилари ман- фаатлари мувозанатини таъминлаш борасидаги келишув асосида фойда- сини максималлаш- тиришдан иборат.262728

Бозор инфратузилмасининг асосий унсурлари 1 • биржалар ( товар , хом ашё, фонд , валюта ); • кимошди савдолари , ярмаркалар ва биржадан ташқари ташкилий воситачилик шакллари; 2 • кредит тизими ва тижорат банклари, э миссия тизими ва эмиссия банклари; • аҳоли бандлигини бошқариш тизими, давлат ва нодавлат бандликка ёрдам кўрсатиш марказлари ( меҳнат биржалари ); 3 • солиқ тизими ва солиқ инспекциялари; • савдо палаталари, ишбилармон доираларнинг ихтиёрий, давлат, жамоат бирлашма (уюшма)лари;26 2F2B 01 01 0E0F111E 1F 09 13 18 131F 0C 24 01 030F160B10 08 1B 131F 2611 1F0C 0E 1F09 09 02 01 03 27 160F 1F09 27 01 05 06 1602 08 0E0F111E 24 03 01 1B 1F09 01 1B 1205

Бозор инфратузилмасининг асосий унсурлари 4 • божхона тизими; ўрта ва олий иқтисодий таълим тизими, аудиторлик компаниялари ; • консалтинг (маслаҳат) компаниялари; 5 • махсус эркин тадбиркорлик зоналари ва бошқалар; • ишбилармонлик фаолиятини рағбатлантиришга хизмат қиладиган давлат ва жамоат фондлари; 6 • ахборот технологияси ва ишбилармонлик алоқалари воситалари; • тижорат хўжалик хатари су ғ уртаси тизими ва суғурта компаниялари;2B0B14 19061B 04 05 06

Bozor infrotuzulmasi unsurlarini guruhlanishi 1) ishlab chiqarishga xizmat qiluvchi infratuzilma (transport, aloqa, ombor xo'jaligi, yo'l xo'jaligi, suv va energetika ta’minoti kabilar); 2) tovarlar va xizmatlar muomalasiga, y a’ni savdo-sotiq ishlariga xizmat qiluvchi infratuzilma (birjalar, savdo uylari, auksionlar, tijoratchilik idoralari, reklama firmalari va agentliklari, davlatning savdo-sotiq va ularni nazorat etuvchi muassasalari); 3) moliya-kredit munosabatlariga xizmat qiluvchi infratuzilma (tijorat banklari , o'z-o'zini kreditlash idoralari, sug'urta kompaniyalari, moliya kompaniyalari, soliq undirish mahkamalari, har xil pul fondlari); 4) aholiga xizmat qiluvchi yoki sotsial infrastuktura (uy-joy, kommunal va transport xizmati, maorif, madaniyat hamda sog’liqni saqlash muassasalari, aholini ishga joylashtirish firmalari va idoralari); 5) axborot xizmati (iqtisodiy faoliyat uchun zarur bo‘lgan har xil axborotlar— ma’lumotlar va xabarlami to'plash, umumlashtirish va sotish bilan shug'ullanuvchi turli kompaniyalar, firmalar, maslahat idoralari, davlat muassasalari )

Бозор инфратузилмасининг иқтисодиётда тутган ўрни Бозор инфратузилмасининг бу барча унсурлари ишлаб чиқарувчиларнинг савдо -сотиқ, молия - кредит ишларига, шерик топишига, иш кучини ёллашига кўмаклашади, давлатнинг иқтисодиётни тартибга солувчи тадбирларини амалга оширади, ишлаб чиқарувчилар ўртасида алоқа ўрнатишга ёрдам берадиБозор инфратузилмаси ишлаб чиқарувчилар билан исте ъ молчилар , яъни ҳаридор ва сотувчиларни бир-бирларига учраштириш, бозор иштирокчилари ўртасидаги олди-сотди операцияларини ўтказиш, уларнинг ўзаро ҳисоб-китоблари, шунингдек бозордаги доимий ҳамкорлик ва мижозлик алоқаларини ўрнатиш, иш кучи топиш ва бошқаларда ёрдам беради.

БОЗОР ИНФРАТУЗИЛМАСИНИНГ ВАЗИФАЛАРИ Бозор муносабатлари иштирокчилари манфаатларининг амалга оширилишини енгиллаштириш; Иқтисодиётнинг алоҳида субъектлари ва фаолият турларининг ихтисослашуви асосида бозор муносабатлари субъектлари ишининг тезкорлиги ва самарадорлигини ошириш; Бозорда таркиб топган конъюнктурадан келиб чиққан ҳолда маҳсулот тайёрлашга бўлган буюртмаларни кўпайтирган ёки камайтирган ҳолда ишлаб чиқариш учун бозор талаби индикатори вазифасини бажариш; Инфратузилма субъектларининг ўз фойдасини юқори даражага етказиш мақсадида бозор иштирокчилари харажатларини минималлаштириш; Бозор муносабатларини ташкилий жиҳатдан расмийлаштириш; 26 2B0B 05 2D 0F 0F 2B 16 03 0F 2D 02 160F 2B0B 11 0B

Биржа «Биржа» сўзи лотинча «BURSA» ва немисча «ВОRSЕ» сўзидан келиб чиққан «чўнтак» маъносини билди- ради. XV асрда Нидерландия нинг Брюгге шахридаги Ван дер Бурс исмли савдогарнинг уйи олдидаги майдонда турли хил мамлакатлардан келган савдогарлар сотиладиган ва олинадиган товарларни аслини аниқ кўрсатмай туриб савдо тўғрисидаги маълумотлар билан фикр алмашиши ва чет эл векселларини сотиб олиш ва савдо операцияларини бажариш учун тўпланганлар.

БИРЖА ТУРЛАРИ Биржалар ихтисослашувига қараб қуйидагиларга бўлинади Универсал биржалар Ихтисослаштирилган биржалар Меҳнат биржалари Фонд биржалари Валюта биржалари интеллектуал мулк объектлари билан савдо-сотиқ қилувчи биржалар; Аралаш биржалар264C4B 2B0F11 0D 38 2D 39 3A 35 0F0609 0E 0E 3B

Товар биржаси ТОВАР БИРЖАСИ — марказлаштирилган товарлар бозори. Товар биржаси лари дастлаб 19-асрда пайдо бўлган, ҳозир эса улар ихтисослаштирилган биржалар сифатида кенг тарқалган. Ҳозирги замон товар биржаларида, асосан, стандартлаш-тирилган товарлар, кўпроқ уларнинг намуналари ёки стандартлар асосида уни етказиб бериш тўғрисидаги битимлар сотилди. Энг йирик товар биржалари НьюЙорк, Бомбай ва Ливерпул (пахта), Чикаго ва НьюЙорк (дон), Лондон (металл)да жойлашган. Ўзбекистонда 1991 й. дан «Ўзбекистан» республика универсал агросаноат биржаси «Улгуржибиржасавдо», 1994 й. дан «Тошкент» Республика товархом ашё биржаси, ва бошқа биржалар фаолият кўрсатади. 50 50 1F 0E 0E 1B 40 1B 0605 09 0E 01 1E 46 19060F0C 3E3F 0E

Фьючрс битимлари Фьючерс — бу маълум бир маҳсулотни белгиланган нархда келажакда етказиб бериш учун тузиладиган битимдир. Фьючерс битим харидор маҳсулотни келишилган муддатда сотиб олиши, сотувчи эса маҳсулотни белгиланган муддатда сотиши шарт. Иккала мажбурият аниқ бир маҳсулотнинг стандарт миқдорига тегишли бўлиб, улар келажакда фьючерс битими тузилган пайтда белгиланган нарх бўйича аниқ муддатда ижро этилади Энг кенг тарқалган битимлар кундалик ҳаётда жуда кенг фойдаланиладиган маҳсулотларга тузилган битимлар ҳисобланади: газ, нефть, бензин, олтин, буғдой, валюта, пўлат, пахта, ёғоч.

ФЬЮЧЕРСЛАРНИНГ КЎРИНИШЛАРИ Етказиб бериш шарти билан Иқтисодиётнинг реал сектори иштирокчилари фойдаланади- лар. Масалан, Фермерлар ўз маҳсулотларини келажакда ўзларига маъқул бўлган нарх- ларда сотиш учун фьючерс битимларини тузишади. Хари- дорларга фьючерслар хомашёни қайта ишлаш учун кафолатли харид қилишга керакдир. То- монлар бозордаги олдиндан билиб бўлмайдиган ҳолатдан ўзларини кафолатлайдилар. Етказиб бериш шартисиз Трейдерлар нархларнинг ўзгари- шидан фойда олиш учун фойда- ланадилар, бу ерда гап ҳақиқий харид тўғрисида бормайди. М: трейдер бир баррелининг нархи 48 доллар бўлган нефть учун тузил-ган фьючерсни харид қилиб олиб, агар нарх 56 долларгача кўтарила-диган бўлса, у ҳолда бир баррель-дан 8 доллардан фойда олади. Агарда нефть нархи 40 долларгача тушиб кетса, у ҳолда ўша 8 дол-ларни йўқотиш ҳам мумкин.

Фьючерслар билан қаерда савдо қилинади?  Нью-Йорк товар биржаси — NYMEX (New York Merchantile Exchange)  Чикаго савдо палатаси — CBOT (Chicago Board of Trade)  Чикаго товар биржаси — CME (Chicago Mercantile Exchange)  Лондондаги халқаро нефть биржаси — IPE (International Petroleum Exchange)  Молия фьючерсларнинг Лондон халқаро биржаси — LIFFE (London International Financial Futures Exchange)  Лондон металлар биржаси — рангли металларнинг энг йирик халқаро бозори — LME (London Metals Exchange)

ФЬЮЧЕРС ВА ФОРЕКС Форекс - бу биржадан ташқари бозор бўлиб, котировка- ларни кўп миқдордаги банклар ва дилерлар етказиб беради. Шунинг учун Сиз бошқа брокер/дилерлардаги нархлардан сезиларли даражада фарқ қиладиган нархлар бўйича савдо қилишингиз мумкин. Фьючерслар билан бундай қилиб бўлмайди, бу ерда савдо фақат биржаларда олиб борилади, ва фақат аниқ бир харидор ва сотувчи котировкаларни шакллантиради. Ҳар бир котиров- ка фақат нархгагина эга бўлмай, балқи ҳажмга ҳам эга-унинг ортида аниқ бир харидор ёки сотувчи туради. Биржа ўз сайт- ларида аввалги савдо сессияси учун (савдо куни учун) ҳар бир тиккача аниқликда котировкаларни чиқаради. Шунинг учун барча брокерларда фьючерслар учун савдо терминал- ларида бир хил котировкалар бўлади.01 4E 08 0405 4F1906 1B 0D 080808 4E61 080E0F 18 0C 03 0B11 0405 0E0F 1915 0405

Фьючерс битимларини хеджирлаш Харид қилишни хеджерлаш. (уни шунингдек харидор хеджи ёки узун хедж деб аташади) келгусида нархларнинг мумкин бўладиган ошиб кетишидан харидорни кафолатлашни таъминловчи фьючерсни сотиб олиш билан боғлиқ. Сотишни хеджерлаш . (ёки сотувчининг хеджи, қис- қа хедж) бозорда маҳсулотни сотиш тушунилади ва кела- жакда бўлиши мумкин бўла- диган кўнгилсиз ўзгаришлар дан кафолатлаш мақсадида шошилинч воситаларни сотиш амалга оширилади.50 20 21 05 06 0E0A0405 21 09 1B

Quyidagilarni to’ldiring: • Bozor- • Bozor infrotuzulmasi- • Birja- • Fyuchers- • Bozor infrotuzulmasi tashkil etuvchilari- • Brokerlar-

O'xshashlar

Respublikada bozor infratuzulmasining asosiy yo’nalishlari

Bozor iqtisodiyotining mohiyati va belgilari. Bozor va uning tuzilishi

Bozor infratuzilmasi O`zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o`tish tamoyillari

Menejerlik faoliyatini tashkil etish va rejalashtirish

Ishlab chiqarishni operativ boshqarish funksiyalari va tamoyillari