Biznes jarayon tushunchasi - Iqtisodiyot - Slaydlar

Biznes jarayon tushunchasi

Yuklangan vaqt:

06.05.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

566.6806640625 KB

Ko'chirib olish

Biznes-jarayon – bu nazorat harakati va resurslar yordamida jarayonning kirishlari iste'molchilar uchun qimmatli bo‘lgan natijalarga aylantiriladigan izchil, maqsadli va tartibga solinadigan faoliyat tizimi. Biznes jarayonining asosiy xususiyatlari shundan iboratki, bu umumiy manfaatlar uchun tizimga birlashtirilgan cheklangan subyektlar va obyektlar to‘plamidagi munosabatlar, motivlar, cheklovlar va resurslar bilan belgilanadigan cheklangan va o‘zaro bog‘langan harakatlar to‘plamidir.Biznes jarayon tushunchasi

Biznesni modellashtirish – bu mavjud biznes jarayonlarini aniqlash, tavsiflash, tahlil qilish, shuningdek, yangi biznes jarayonlarini loyihalash faoliyati. Biznesni modellashtirish, shuningdek, dasturiy ta’minotni ishlab chiqish jarayonida korxona faoliyatini tavsiflovchi va tizimga qo‘yiladigan talablarni belgilaydigan intizom va alohida kichik jarayon (ishlab chiqilgan axborot tizimida avtomatlashtirishga to‘g‘ri keladigan quyi jarayonlar va operatsiyalar) deb ham ataladi. Biznes modeli ostida biz ma’lumotlar, hujjatlar, tashkiliy bo‘linmalar va tashkilotning mavjud yoki taklif etilayotgan faoliyatini aks ettiruvchi boshqa obyektlar bilan bog‘liq jarayonlar va/yoki funktsiyalar/operatsiyalar tarmog‘ining tuzilgan grafik tavsifini tushunamiz.Biznesni modellashtirish

Axborot tizimlarini modellashtirishda grafik yondashuv Hozirgi vaqtda biznes jarayonlarini tavsiflash uchun ko‘plab metodologiyalar (IDEF0, IDEF3, DFD, WORKFLOW, UML, ARIS va boshqalar) va asboblar (BPWin, ERWin, PowerDesigner va boshqalar) mavjud. Strukturaviy va obyektga yo‘naltirilgan tahlillar ma’lum turdagi diagrammalar, biznes jarayonlari va tizimdagi ma’lumotlar o‘rtasidagi munosabatlarni modellashtiradigan vositalardan foydalanadi. Ushbu vositalar tizim modellarining ma’lum turlariga mos keladi, ular orasida eng keng tarqalganlari quyidagilardir: - IDEF (Integrated Definition) – konstruktiv modellar oilasi va ularga mos diagrammalar; - DFD (Data Flow Diagrams) – ma’lumotlar oqimi diagrammasi; - ERD (Entity-Relationship Diagrams) – obyektlar o‘rtasidagi munosabatlar diagrammasi; - Workflow – ish oqimini boshqarish texnologiyasi; - BPMN (Business Process Modeling Notation) – biznes jarayonlarini modellashtirish yozuvi.

IDEF Strukturaviy modellashtirish standartlari oilasi IDEF0 – bu funktsional modellashtirish metodologiyasi. U tizimning tuzilishi va funktsiyalarini, shuningdek, ushbu funktsiyalarni bog‘laydigan axborot va moddiy obyektlar oqimini aks ettiruvchi funktsional model ni yaratish uchun ishlatiladi. IDEF1 – bu tizimlar ichidagi axborot oqimlarini modellashtirish metodologiyasi bo‘lib, ularning tuzilishi va munosabatlarini ko‘rsatish imkonini beradi. Metodologiya tizim funktsiyalarini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan axborot oqimlarining tuzilishi va mazmunini aks ettiruvchi axborot modeli ni yaratish uchun ishlatiladi. IDEF1Х (IDEF1Х Extended) – aloqador axborot tuzilmalarini qurish metodologiyasi. IDEF1x obyektlar o‘rtasidagi munosabatlar metodologiyasi turiga kiradi va odatda ko‘rib chiqilayotgan tizimga tegishli relyatsion ma’lumotlar bazalarini modellashtirish uchun ishlatiladi.

IDEF Strukturaviy modellashtirish standartlari oilasi IDEF2 – tizimni rivojlantirishni dinamik modellashtirish metodologiyasi bo‘lib, tizim funktsiyalari, ma’lumotlar va resurslarning vaqt bo‘yicha o‘zgaruvchan xatti-harakatlarining dinamik modeli ni yaratishga imkon beradi. Hozirgi vaqtda IDEF0 statik diagrammalari to‘plamini «Rangli Petri tarmoqlari» (CPN - Color Petri Nets) asosida qurilgan dinamik modellarga aylantirish imkonini beruvchi algoritmlar va ularning kompyuter amaliyotlari ma’lum. IDEF3 – bu tizimda sodir bo‘ladigan jarayonlarni hujjatlashtirish metodologiyasi. IDEF3 har bir jarayon uchun stsenariy va operatsiyalar ketma- ketligini tavsiflaydi. IDEF3 diagrammasidagi funksiya IDEF3 vositalaridan foydalangan holda alohida jarayon sifatida taqdim etilishi mumkin. IDEF4 – bu obyektga yo‘naltirilgan tizimlarni qurish metodologiyasi. IDEF4 vositalari sizga obyektlarning tuzilishini va ularning o‘zaro ta’sirining asosiy tamoyillarini vizual tarzda ko‘rsatishga imkon beradi va shu bilan obyektga yo‘naltirilgan murakkab tizimlarni tahlil qilish va optimallashtirish imkonini beradi.

IDEF Strukturaviy modellashtirish standartlari oilasi IDEF5 – murakkab tizimlarni ontologik tadqiq qilish metodologiyasi. Ushbu metodologiyadan foydalanib, tizimning ontologiyasi atamalar va qoidalarning ma’lum bir lug‘atidan foydalangan holda tavsiflanadi, buning asosida ko‘rib chiqilayotgan tizimning muayyan vaqtdagi holati to‘g‘risida ishonchli bayonotlar shakllanishi mumkin. Ushbu bayonotlar asosida tizimni yanada rivojlantirish bo‘yicha xulosalar chiqariladi va uni optimallashtirish amalga oshiriladi. IDEF6 (Design Rational Capture) – bu loyihalashtirilgan modellarga bo‘lgan ehtiyojni asoslash, sabab-oqibat munosabatlarini aniqlash va buni tizimning yakuniy hujjatlarida aks ettirish imkonini beruvchi axborot tizimlarini loyihalash jarayonini oqilona tasvirlash usuli. IDEF8 (User Interface Modeling – Foydalanuvchi interfeysini modellashtirish) – Human-System Interaction Design Method – Inson va tizimning o‘zaro ta’sirini loyihalash usuli, ya’ni foydalanuvchining turli xil tabiatdagi tizimlar bilan o‘zaro ta’sirini loyihalash usuli (ma’lumotni hisoblash shart emas).

IDEF0 grafik tilining sintaksisi Tilning strukturaviy komponentlari majmui, ularning xususiyatlari va komponentlar orasidagi munosabatlarni belgilovchi qoidalar tilning sintaksisidir. IDEF0 sintaksisi komponentlari - bloklar, o‘qlar, diagrammalar va qoidalar. • funktsiya nomi - fe’l yoki fe’l ibora • blok raqami ko‘rsatilganmodelni ishlab chiqish 1

IDEF0 tilining semantikasi Semantika tilning sintaktik tarkibiy qismlarining mazmunini (ma’nosini) aniqlaydi va ularni to‘g‘ri talqin qilishga yordam beradi. Sharh bir tomondan bloklar va o‘qlar, ikkinchi tomondan, funktsiyalar va ularning interfeyslari o‘rtasidagi yozishmalarni o‘rnatadi

“ Elektron-konferensiya” axborot tizimining IDEF0 modeli

“ Elektron-konferensiya” axborot tizimining IDEF1x modeli

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, jamiyatimizni yanada rivojlanishiga asosiy omillardan biri bu barcha sohalarga axborot tizimlarini keng joriy etishdir. Bugungi kunda axborotlashgan jamiyatimizda yangidan yangi axborot tizimlarini joriy etishga katta ahamiyat berilmoqda. Ammo yaratilayotgan axborot tizimlarining hammasida ham ma’lumotlar modellari yetarlicha talab darajasida ishlab chiqilmayapti. Bu esa jarayonlarni modellashtirishga alohida e’tibor qaratish lozimligini bildiradi. Ushbu dissertatsiya ishi orqali “Elektron-konferensiya” axborot tizimining IDEF0 va IDEF1x modellashtirish metodologiyasi yordamida ishlab chiqildi.XULOSA

E’tiboringiz uchun rahmat!

O'xshashlar

O’zbekistonda biznes

Narx belgilashni jarayon omillar

Rossiya biznes etikasi

Ispaniyada biznes etikasi

Yaponiyaning biznes madaniyati