BIznes boshqaruvida avtomatlashtirilgan axborot tizimlari - Iqtisodiyot - Slaydlar

BIznes boshqaruvida avtomatlashtirilgan axborot tizimlari

Yuklangan vaqt:

16.10.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1060.3642578125 KB

Ko'chirib olish

BIZNES BOSHQARUVIDA AVTOMATLASHTIRILGAN AXBOROT TIZIMLARI

REJA: 1. Biznes haqida tushuncha. 2. Biznesni bishqarish axborot tizimlari. 3. Biznes boshqaruvda avtomatlashtirilgan axborot tizimlari.

1. Biznes haqida tushuncha. BIZNES (ing. business) - daromad keltiradigan yoki boshqa naf beradigan xo‘jalik faoliyati (kasbkor, mashg‘ulot) yoki foyda olish maqsadlari ko‘zlangan va qonunlarga xilof bo‘lmagan har qanday tashkiliy faoliyat. U milliy (davlat) qonunlar va xalqaro shartnomalar bilan tartibga solinadi. Biznes xo‘jalik yuritish ko‘lamiga qarab, yirik, o‘rta va kichik turlarga bo‘linadi.

Yirik biznes ishlab chiqarishda 500 dan ortiq kishi band bo‘lgan, o‘rta Biznes esa 20 — 500 kishi band bo‘lgan korxona (firma)lar, kichik biznes 10 — 20 va undan kam kishi ishlaydigan korxonalarni kamraydi. Yirik va o‘rta biznesga, asosan, yirik ishlab chiqarish, ko‘p sonli tovarlar chiqaradigan, mexanizatsiyalashgan hamda avtomatlashgan sohalar kiradi. Kichik biznes qishloq xo‘jaligi, aholiga xizmat ko‘rsatish sohalarida keng tarqalgan. Kichik biznes sharoitga tez moslasha olishi bilan boshqalaridan farqlanadi va shu bois u keng tarqalgan.

Biznes – eng avvalo qonuniy yo‘l bilan, ruxsat berilgan ish bilan shug‘ullanib pul topishdir. O‘zining xarakteriga qarab biznes ochiq - qonuniy va yashirin - g‘ayriqonuniy bo‘ladi. Ochiq - qonuniy biznes - bu kishilar hayotini farovon qiladigan faoliyatdir. Yashirin-g‘ayriqonuniy biznes esa qonun yo‘li bilan taqiqlangan biznesdir.

Biznes turlari:  Sanoat biznesi  Agrobiznes (kishlok xujaligi)  Moliya biznesi  Tibbiyot biznesi  Shou (tomosha) biznesi  Sport biznesi  Savdo biznesi  Sayoxat biznesi va h.k.

Biznes bilan shug‘ullanuvchilar har xil turdagi biznes bilan shug‘ullanishadi. 1. Yakka tartibda yoki shaxsan o‘zi va oilasi bilan biznes qiluvchilar. 2. Jamoa tarkibida yoki sherik bo‘lib biznes qiluvchilar. 3. Davlat biznesi – davlat nomidan biznes qiluvchlarish.

TADBIRKORLIK – kapital (Pul) sarflab tovar va xizmatlar yaratish bilan foyda topishga qaratilgan iqtisodiy faoliyat, biznesning asosiy turidir. Tadbirkorlik mulkchilik subʼektlarining foyda olish maqsadida tavakkal qilib va mulkiy javobgarligi asosida amaldagi qonunlar doirasida tashabbus bilan iqtisodiy faoliyat ko‘rsatishidir.

Tadbirkorlik noyob qobiliyat, yer, mehnat, kapital, axborotlar bilan bir qatorda iqtisodiyot va ishlab chiqarishning bosh omillaridan biri hisoblanadi. Tadbirkorlik bu biznesga kiradi , lekin har qanday biznes tadbirkorlik bo‘lavermaydi. Biznesda tovar va xizmatlar yaratilib, bozordagi talab kondirilganda tadbirkorlik faoliyati yuzaga keladi.

Tadbirkorlikning o‘ziga xos tamoyillar:  Mulkiy munosabatlarning ishtirokchisi bo‘lishi;  Iqtisodiy faoliyat erkinligi va faoliyat maxsulini taqsimlash mustaqilligi;  Foyda olishga intilish;  O‘z faoliyatidagi iqtisodiy maʼsuliyatni his qilish;  Iqtisodiy tavakkalchilikni o‘z bo‘yniga olish;

 Tadbirkorlik qoidalari va konunlarining ustuvorligiga rioya qilish;  Raqobat muhitining rivojlanishida va uning kurashida qatnashish;  Tadbirkorlik siri (tijorat siriga ega bo‘lish);  Xalollik bilan ish yuritish;  Nufuzga (amalga) ega bo‘lish.

Tadbirkorlik faoliyati – mavjud qonunlar doirasida, mulkiy maʼsuliyat ostida va foyda olish maqsadida taxlika (risk) bilan amalga oshirilgan iqtisodiy faoliyatdir.

TIJORАT (arab. - savdosotiq) - savdo va savdovositachilik faoliyati, tovarlar va xizmatlarni sotishda ishtirok etish yoki sotishga koʼmaklashish. Keng maʼnoda tadbirkorlik faoliyati. Elektron tijorat - tovarlarning (ishlarning, xizmatlarning) tadbirkorlik faoliyati doirasida axborot tizimlaridan foydalangan holda elektron savdo maydonchasi orqali tuzilgan shartnomaga muvofiq amalga oshiriladigan oldi-sotdisidir.

2. Biznesni bishqarish axborot tizimlari. Biznes bishqarish da ishlatiladigan quyidagi axborot tizimlar turlari mavjud:  elektron tijorat tizimlari;  tranzaksiyalarni qayta ishlash (processing), boshqaruv AT;  qarorlarni qabul qilishni qo‘llab-kuvvatlash tizimlari. Undan tashqari baʼzi tashkilotlar maxsus-maqsadli tizimlarni ishlatadilar: sunʼiy intellekt, ekspert tizimlar, virtual voqelik va boshqalar.

SAP Software ishlab chiqarish bo'yicha 3 eng katta nemis aktsionerlik firmasi nomi. SAP AG ERP asosida ishlaydi . "SAP" nomi "tizimlar, ma'lumotlar va mahsulotlarni ishlab chiqarishda qo'llaniladigan tizimlar, dastur va mahsulotlar" degan ma'noni anglatuvchi nemis " “ Systeme, Anwendungen und Produkte in der Datenverarbeitung" qisqartmasi hisoblanadi. Bu nom kompaniyaga besh sobiq IBM muhandisi tomonidan berilgan. Katta biznes uchun eng mashhur SAP dasturiy ta'minoti 90- yillarning boshlarida kompaniya tomonidan yaratilgan SAP R/3 Resurslarni rejalashtirish tizimi (R - Realtime - real vaqtda ish) hisoblanadi. Ushbu tizim, birinchi navbatda, yirik va o'rta korxonalar uchun mo'ljallangan bo'lib, u kompaniyaning resurslarini (buxgalteriya, savdo, moliya, kadrlarni boshqarish, ishlab chiqarish, savdo va h.k.) avtomatlashtirilgan boshqarish imkonini beradi.

SAP mahsulotlarini o'rnatish va texnik xizmat ko'rsatish juda murakkab, yuqori malakali xizmat ko'rsatuvchi xodimlarni va katta moliyaviy xarajatlarni talab qiladi (dasturiy ta'minot mahsulotining qiymati va uni ta'mirlash kompaniyaning yillik aylanmasining 10 foiziga etishi mumkin). SAP dasturiy ta'minot mahsulotlarini ko'pi NetWeaver Application Server texnik platformasida amalga oshiriladi. Texnologik platformaning o'zi uchta asosiy darajaga bo'linadi:  ma'lumotlar bazasi server;  dastur-server;  mijoz moduli; ("SAP R/3" mahsulotidagi uchinchi darajali dasturiy ta'minotning uch darajali tashkilotini bildiradi).

Texnik ta’rif SAP tizimi ERP (Enterprise Resource Planning) sifatida qaraladi. SAP tizimi katta resurslarni, rejalarni va maqsadlarni samarali boshqarish uchun o‘zaro bog‘liqlik harakatlariga imkon beradigan har qanday tashkilot tarkibidagi turli sohalarni birlashtiradi. SAP tizimlari har qanday turdagi maʼlumotlarni qayta ishlashga mo‘ljallangan. U tarmoq jarayonlari va baʼzi bir kompyuterlarni qayta ishlash usullaridan foydalangan holda turli xil ish birliklaridan maʼlumotlar tarkibni birlashtirishga imkon beradi.

Tuzulishi Ushbu mukammal dastur har qanday kompaniyada eng ishonchli tizimlardan biri bo‘lishiga imkon beradigan ikkita muhim elementga ega. Birinchisi, samarali serverga ega bo‘lish, bu yerda hamma maʼlumotlar bazasi va mijozga tashkilotni ishini optimallashtirish uchun kerak bo‘lgan hamma narsani taklif qilishga imkon beradi. Ikkinchidan , bu dasturda SAP tizimga kirish sifatida namoyish etiladigan buyurtmachi, bu holda tashkilot kompaniyaning shaxsiy kompyuterida o‘rnatilgan, unga tegishli maʼlumotlarga ega bo‘lishga imkon beruvchi kichik prizma misol bo‘la oladi.

Bu nima uchun kerak? Maʼlumotlarni qayta ishlashga asoslangan ushbu tizim tashkilot ichidagi jarayonlar va resurslarni boshqarish bilan bog‘liq maʼlumotlarni taqdim etish uchun ishlab chiqilgan. Tizim kompaniya uchun kerakli maʼlumotlarni ishlab chiqaradigan maʼlumotlarni kiritishni talab qiladi. Tizim ulkan maʼlumot oqimlari bilan shug‘ullanadigan yirik korporatsiyalar uchun juda yaxshi. SAP tizimi har qanday hajmdagi maʼlumotni, hajmidan qatiy nazar, qayta ishlaydi, bu esa uni kompaniyalar tomonidan eng ko‘p qo’llaniladigan biznes dasturlaridan biriga aylantirdi.

ARTEL tashkilotiga joriy qilingan SAP SAP tizimi maxsus funksional bloklardan tashkil topgan va quyidagi sohalardagi masalalarni hal qila oladi:  ·Buxgalteriya va moliya bo‘limi;  ·Budjetlashtirish va g‘aznachilik;  ·Xodimlar bilan ishlash, maʼmuriyat;  ·Taʼminot, logistika (SCM, EWM);  ·Tizim boshqaruvi, maʼlumotlar hamda WEB-servislar nazorati va hokazo.

SAP tizimi «Korzinka.uz” “Gazprom” va “Gazprom Neft”, “Lukoyl” va “TNK”, “Alrosa” olmos korxonasi, “Apple”, “Walmart”, “Amazon”, “General Motors” kabi ko‘plab yirik korxonalarda faol ishlatiladi.

MRP Material Requirements Planning – kerakli materiallarni rejalashtirish MRP tizimi tugal mahsulotni qancha va qaysi muddatga ishlab chiqarish zarurligini aniqlash imkoniyatini beradi. Undan keyin korxona ishlab chiqarish jadvali extiyojlarini qondirish uchun kerakli materiallar miqdori va vaqtini aniqlab beradi. MRP tizimi har bir element, har bir butlovchi detal ishlab chiqarishga kerakli vaqtda kerakli miqdorda yetkazib berilishini kuzatishni, o‘zining asosiy maqsadi qilib qo‘yadi MRP2 Ishlab chiqarish resurslarini rejalashtirish metodi (Manufacturing Resource Planning , MRP II ) MRP II – bu MRP bo‘yicha rejalashtirish plyus omborlar, taʼminot, sotish va ishlab chiqarishni boshqarish funksiyalaridir. MRP II MRP dan farqli ravishda, korxonalarning barcha resurslarini uskunalar, odamlar, moddiy va moliyaviy resurslarni barchasini rejalashtirishni ko‘zda tutadi. MRP II bir tizim axborotidan foydalanishni, korxonaning barcha xizmatlariga sotish bo‘limidan boshlab, marketing xizmatigacha, taʼminot bo‘limi, moliyaviy bo‘lim, loyihalash bo‘limi shuningdek, ishlab chiqarishda ham foydalanish imkoniyatini beradiBiznes boshqaruvda avtomatlashtirilgan axborot tizimlari.

bu «mijozga mo‘ljallangan” yondashuv asosiy yadro bo‘lgan mustahkam biznes konsepsiya va biznes strategiya asosida qurilgan yo‘nalishdir. CRM tizimining asosiy vazifasi – mijoz bilan o‘rnatiladigan aloqa qanday kanal orqali amalga oshirilishiga qaramay, marketingda, sotuvda, servis va xizmat ko‘rsatishda mijozlarni jalb qilish va ushlab qolishga yo‘naltirilgan biznes jarayonlar samaradorligini oshirishdir.CRM Customer Relationship Management – Mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish Supply Chain Management - Yetkazib berish zanjirini boshqarish tizimiSCM korxona taʼminotini barcha bosqichlarini boshqarish va avtomatlashtirishga, korxonaning barcha mahsulotlari harakatini nazorat qilishga mo‘ljallangan. SCM tizimi kompaniya mahsulotiga bo‘lgan ehtiyojni nisbatan ancha yaxshi qondirishga va logistika, sotib olish harajatlarini sezilarli darajada kamaytirish imkoniyatini beradi. SCM xom ashyo sotib olish, ishlab chiqarish va mahsulotlarni tarqatish butun siklini o‘z ichiga oladi.ERP Enterprise Resource Planning System – Korxona resurslarini rejalashtirish tizimi bu AT bazasida korxonaning ichki va tashqi resurslarini boshqarish uchun ishlatiladigan integratsiyalashgan tizimdir. Tizimning maqsadi korxona ichidagi barcha xo‘jalik bo‘limlari orasidagi aloqa oqimlariga (biznes funksiyalariga) yordam qilish va boshqa korxonalar bilan aloqalarni informatsion qo‘llab quvvatlashdan iboratdir.

Eʼtiboringiz uchun rahmat!!!

O'xshashlar

Marketing axborot boshqaruv tizimlari

O’zbekistonda biznes

Rossiya biznes etikasi

Ispaniyada biznes etikasi

Yaponiyaning biznes madaniyati