logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Iqtisodiyot
  4. Bank inqirozlari

Bank inqirozlari

Yuklangan vaqt:

07.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1016.9150390625 KB
Ko'chirib olish
Banklar inqirozi REJA: 1. Bank inqirozining mohiyati. 2. Bank inqirozini belgilovchi mezonlar. 3. Rivojlangan davlatlarning xalqaro moliyaviy inqirozga qarshi choralarining ustuvor yo’nalishlari. 4.Rivojlanayotgan davlatlarda bank inqirozi Bank inqirozining mohiyati Har qanday jarayon yoki hodisa tadqiqini uning tushunchasi, kategoriyasini aniqlashdan boshlash masala mohiyati va xususiyatlarini chuqurroq anglashga imkon yaratadi. SHu sababli, hozirgi jahon moliyaviyiqtisodiy inq irozining mohiyatini to‘laqonli anglash uchun ham iqtisodiy va moliyaviy inqiroz tushunchalarini bilish, ularni farqlay olish muhim sanaladi Iqtisodiy inqiroz - tovar va xizmatlarga bo‘lgan talab va taklif o‘rtasidagi muvozanatning buzilish holatidir. Iqtisodiy inqirozning oqibatlari sifatida real yalpi milliy mahsulotning kamayishi, ommaviy bankrotlik va ishsizlik, aholi turmush tarzining pasayishi kabilarni keltirish mumkin. Iqtisodiy inqiroz (retsessiya) iqtisodiyotning shunday holatiki, mamlakat yalpi ichki mahsulotining mutloq hajmi kamida ikki chorak mobaynida ketmaket qisqaradi. Iqtisodiy inqiroz bozor iqtisodiyotiga xos hodisa bo‘lib, ma’lum davriylik bilan takrorlanib turadi. Umuman olganda, iqtisodiy nazariyada iqtisodiy inqiroz deganda mamlakat iqtisodiy holatining birdaniga yomonlashuvi tushunilib, u ishlab chiqarishning keskin pasayishi, ishlab chiqarish aloqalarining buzilishi, korxonalarning bankrotligi, yoppa ishsizlik, milliy valyutaning devalvatsiyalanishi, kapitalning qochishi, aholi turmush tarzining pasayishi kabilarda namoyon bo‘ladi. Moliyaviy inqiroz nima? Moliyaviy inqirozma’lum bir moliyaviy instrumentning qiymati kutilmaganda keskin pasayishi, shuningdek, pulning etishmasligi holatini ifodalashda qo‘llaniladigan tushunchadir. Bundan tashqari, mazkur tushuncha moliya bozorida, xususan, fond bozorida moliyaviy aktivlar bahosining noxolis shakllanishi natijasida yuzaga kelgan «sovun ko‘piklari»ning «yorilishi» holatini ifodalashda ham qo‘llaniladi «Inqiroz» tushunchasi biznes sikli konsepsiyasining komponenti bo‘lib, dastavval ortiqcha ishlab chiqarish va kapitalning ortiqcha jamlanishi bilan tavsiflangan. Keyingi davrlarda sanoat ishlab chiqarishdagi pasayish mavjud mablag‘laridan mahrum bo‘lgan ishsizlar soni-ningortishibilan birgakechdi. Ayni paytda qishloqxo‘ja-ligidan iqtisodiy faol aholining intensiv chiqib keti- shi kuzatildi, biroq bu aholining ma’lum qismi shahar-larda qandaydir ish bilan band bo‘lishi mumkin edi. Bank inqirozini belgilovchi mezonlar Inqiroz xususidagi adabiyotlarning aksariyatida inqirozning iqtisodiy sikllar bilan bog‘lanishini kuzatish mumkin. Biroq ta’kidlash joizki, sikllarga asoslanib inqirozni oldindan aniq bashorat qilish hech kimga nasib qilmadi. Bundan ko‘rinadiki, inqirozni bashorat qilib bo‘lmaydi, ammo uni barcha kutadigan bo‘lsa, ertagayoq ro‘y beradi. Global moliyaviy inqiroz hozirgi kunda hammani hayratga solayotgan bo‘lsada, XX asrning 70-yillaridan buyon inqirozli holatlarning yuz berishi oddiy hodisaga aylanib qoldi. Qator iqtisodchi olimlarning ilmiy izlanishlarida 1970 – 2002- yillar davomida 117 ta tizimli bank inqirozi, 1980-2002- yillar mobaynida esa 77 ta tizimli inqirozlar yuzaga kelganligi tadqiq qilingan. Bank inqirozi quyidagi holatlarda sodir bo‘ladi, agar:  ishlamaydigan aktivlarning bank tizimi yalpi aktivlaridagi ulushi 10 % dan ortiq bo‘lsa;  bank tizimini qutqarish uchun sarflanadigan xarajatlar qiymatining mamlakat yalpi ichki mahsulotidagi ulushi ikki foizdan oshiq bo‘lsa;  banklarning bankrotlashuvi yoki milliylashuvi kuzatilsa;  hukumat moliya bozorlari va moliya institutlarini qutqarish uchun ekstraordinar choratadbirlarni qo‘llasa;  hamma iqtisodiy va moliya inqirozlarning chuqurlashuvi, moliyaviy va makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarning pasayishining davomiyligi xalqaro va milliy doirada sodir bo‘lsa. Ammo qisqa mudsatda «retsessiya» so‘zi ham nozik hissiyotli amerika ommasi uchun birmuncha qo‘poldek tuyuldi. So‘nggi retsessiya 1957-1958 yillarda yuz bergani e’tiborga olinsa, shu paytdan buyon moliyaviy inqiroz ko‘rinishida iqtisodiy pasayish, «orqaga ketish», «chetlashish» kabi tushunchalar foydalanila boshlandi. Inqiroz AQSHning yirik moliyaviy muassasalari Citigroup, Bank of America, JP Morgan Chase, Wells Fargo va boshqalarni qamrab ola boshladi. Bank tizimidagi likvidlilik muammolari, o‘z navbatida, xo‘jalik sub’ektlari va aholining bank tizimiga bulgan ishonchi pasayishiga, kredit risklarining ortishiga va iqtisodiy qiyinchiliklarga sabab buldi. Inqiroz banklarning kreditlash sohasidan ishlab chikarish sohasiga ko‘chdi: bozorda taklifning talabdan oshishi kuzatildi va bu holat AQSH avtosanoatidagi yoppasiga ishdan bushatishning kuchayishi bilan yakunlandi. AQSHning inqirozga karshi siyosati bozordagi talabni rag‘batlantirish, yirik biznesga yirik banklar va korporatsiyalarga etarlicha ko‘mak berishga yunaltirildi. E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

O'xshashlar

Bankdagi krizislar va bank inqirozlari
Bank tizimi va bank turlari
Markaziy bank
TBC Bank
Ipoteka bank