Аудиторлик фаолиятининг ҳуқуқий асослари - Iqtisodiyot - Slaydlar

Аудиторлик фаолиятининг ҳуқуқий асослари

Yuklangan vaqt:

06.12.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

924.64453125 KB

Ko'chirib olish

Аудиторлик фаолиятининг ҳуқуқий асослари РЕЖА: 1. Аудиторлик фаолияти тўғрисидаги қонун ва бошқа норматив - ҳуқуқий ҳужжатлар шарҳи. 2. Аудиторлик ташкилотлари фаолиятини ташкил этиш тартиби. 3. Аудиторлик касбига қўйиладиган малакавий талаблар. 4. Аудиторлик фаолиятини тартибга солишда профессионал ташкилотлар роли.

12/6/23 10:09 PM ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ 2021 ЙИЛ 25 ФЕВРАЛДА ҚАБУЛ ҚИЛИНГАН ЯНГИ ТАҲРИРДАГИ «АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДА» ГИ ЎРҚ-677-СОН ҚОНУНИНИНГ МАЗМУН-МОҲИЯТИ Тошкент 2021

Қонуннинг ишлаб чиқиш зарурияти 12/6/23 10:09 PM Бозор иқтисодиёти талабларига жавоб берадиган аудиторлик хизматини ташкил этишга, аудиторлик касбининг нуфузини ва улар ишининг сифатини оширишга қаратилган жамият манфаатларини қондиришга ва инвесторлар ҳимоясини кучайтиришга йўналтирилган

• Амалдаги “Аудиторлик фаолияти тўғрисида”ги Қонун 2000 йилда қабул қилинган бўлиб, сўнги 20 йил ичида аудит бозорида катта ўзгаришлар рўй бергани ва қатор ислоҳотлар амалга оширилгани туфайли бугунги кун талабига тўлиқ жавоб бермаслиги тобора аён бўлиб қолди. • Шу сабабли, халқаро принциплар ва илғор хорижий тажрибалар асосида аудиторлик фаолиятини тартибга солишнинг самарали ташкилий-ҳуқуқий механизмини яратиш мақсадида қонун ишлаб чиқилди. 12/6/23 10:09 PM Қонуннинг ишлаб чиқиш зарурияти

ЎРГАНИЛГАН ҲУЖЖАТЛАР ЎРГАНИЛГАН ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР МДҲ ПАРЛАМЕНТЛАРАРО АССАМБЛЕЯСИ ТОМОНИДАН ТАСДИҚЛАНГАН “АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДА”ГИ МОДЕЛЛИ ҚОНУН ЕВРОПА ИТТИФОҚИ ДИРЕКТИВАЛАРИ САРБЕЙНСА-ОКСЛИ ҚОНУНИ ЕВРОПА - ГЕРМАНИЯ, ФРАНЦИЯ, ИРЛАНДИЯ, ИСПАНИЯ, ИТАЛИЯ, НИДЕРЛАНДИЯ, ФРАНЦИЯ, БУЮК БРИТАНИЯ ДАВЛАТЛАРИ ОСИЁ- КОРЕЯ, ЯПОНИЯ ВА ХИТОЙ ХАЛҚ РЕСПУБЛИКАСИ ВА БОШҚА ДАВЛАТЛАРМДҲ МАМЛАКАТЛАРИ - РОССИЯ, ҚОЗОҒИСТОН, ОЗАРБАЙЖОН, БЕЛОРУС ДАВЛАТЛАРИ АМЕРИКА ҚЎШМА ШТАТЛАРИҚОНУННИ ИШЛАБ ЧИҚИШДА ЎРГАНИЛГАН ХОРИЖИЙ ТАЖРИБА АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИГА ДОИР БОШҚА ҚОНУН ВА ҲУЖЖАТЛАР 12/6/23 10:09 PM33 33 3A 28 14 30 38 28 2E 29 32 153F143C4001 01 34 2F 02 3C 37 40 2914 43 01 2C 314114 29 01 14 02

12/6/23 10:09 PM Аудиторлик хизматлари бозорининг умумий тавсифи Аудиторлик хизматлари бозори 99 та аудито рлик ташки лоти  19 таси йирик халқаро тармоқ ва ассоциаци яларнинг аъзолари  572 нафар аудитор катта тўртлик ( big-4) – “ERNST&Y OUNG”, “PRICEWAT ERHOUSEC OOPERS”, “DELOITTE &TOUCHE” “КРМG”

12/6/23 10:09 PM Аудиторлик ташкилотлари аудиторлик фаолиятини Халқаро бухгалтерлар федерацияси томонидан нашр этиладиган Аудитнинг Халқаро Стандартлари асосида амалга ошириш ;Қонун тўғридан-тўғри амал қиладиган янги нормаларни жорий қилишга йўналтирилган :

12/6/23 10:09 PMАудиторлик фаолиятини лицензияланадиган фаолият турлари таркибидан чиқариш ;Қонун тўғридан-тўғри амал қиладиган янги нормаларни жорий қилишга йўналтирилган: Аудиторлик ташкилотлари иши сифатини ташқи назоратдан ўтказишни амалга ошириш ; МАЖБУРИЙ АУДИТОРЛИК ТЕКШИРУВИДАН ЎТИШИ ЗАРУР БЎЛГАН ТАШКИЛОТЛАР РЎЙХАТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ;

12/6/23 10:09 PM Аудиторларнинг самарали малака ошириш тизимини ташкил этиш ; Аудиторларнинг профессионал ахлоқий қоидаларига риоя қилишини таъминлаш ; Аудиторлар жамоат бирлашмаларининг халқаро стандартларни қўллаш соҳасидаги ишларини фаоллаштириш ; Манфаатлар тўқнашувининг олдини олишга йўналтирилган аудиторлар профессионал фаолиятининг аҳлоқ қоидаларини жорий этиш. Аудиторлик фаолиятини тартибга соладиган ҳужжатларни ягона норматив-ҳуқуқий ҳужжатда унификациялаш ва тизимлаштириш .Қонун тўғридан-тўғри амал қиладиган янги нормаларни жорий қилишга йўналтирилган:

Амалдаги 29 модда Янги таҳрирдаги 9 та боб 55 та модда“ АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ ТЎҒРИСИДА”ДАГИ ҚОНУННИНГ ТУЗИЛИШИ ҚОНУНДА АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ ВА УНИ ТАШКИЛ ЭТИШ БЎЙИЧА ҚОНУН, ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ ФАРМОН ВА ҚАРОРЛАРИ ҲАМДА ВАЗИРЛАР МАҲКАМАСИНИНГ ҚАБУЛ ҚИЛИНГАН МЕЪЁРИЙ ҲУЖЖАТЛАРИ ҚАМРАБ ОЛИНГАН. 12/6/23 10:09 PM

Қонунда қўлланиладиган асосий тушунчалар • аудиторлик ташкилоти ва аудиторлик фаолияти • Аудиторлар реестри • Аудиторлик ташкилотларининг реестри • аудит қўмитаси • рэнкинг ва бошқалар 12/6/23 10:09 PM

АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ СОҲАСИДАГИ АСОСИЙ ПРИНЦИПЛАР мустақиллик холислик ҳалоллик касбий билимга эгалик ахборотнинг махфийлиги 12/6/23 10:09 PM

МАЖБУРИЙ АУДИТОРЛИК ТЕКШИРУВИДАН ЎТАДИГАН СУБЪЕКТЛАР • акциядорлик жамиятлари • банклар ва бошқа кредит ташкилотлари • суғурта ташкилотлари • инвестиция фондлари ҳамда юридик ва жисмоний шахсларнинг маблағларини жамловчи бошқа фондлар ҳамда уларнинг инвестиция активларини ишончли бошқарувчилари • манбалари юридик ва жисмоний шахсларнинг ажратмаларидан иборат бўлган хайрия, жамоат фондлари ва бошқа фондлар • устав фондида (устав капиталида) давлатга тегишли улушга эга бўлган хўжалик юритувчи субъектлар ва давлат унитар корхоналари • фонд ва товар биржалари • ҳисобот йили якунларига кўра қуйидаги шартлардан бир вақтнинг ўзида иккитасига жавоб берган тижорат ташкилотлари: активларининг баланс қиймати базавий ҳисоблаш миқдорининг юз минг баравари миқдоридан ортиқ, маҳсулотларни (ишларни, хизматларни) реализация қилишдан олинган тушуми базавий ҳисоблаш миқдорининг икки юз минг баравари миқдоридан ортиқ, ходимларининг ўртача йиллик сони юз нафардан ортиқ бўлса 12/6/23 10:09 PM

12/6/23 10:10 PM Аудиторларга қулайлик ва енгилликлар яратиш мақсадида киритилган янги нормалар  Халқаро бухгалтер сертификатига ёки камида ўн йиллик узлуксиз аудиторлик иш стажига эга бўлган аудиторларга малака сертификатининг амал қилиш муддатини узайтириш имтиҳон топширмасдан амалга оширилади.;  аудитор малака сертификатини дастлаб беш йиллик муддатга бериш, унинг амал қилиши навбатдаги ўн йиллик муддатга ва кейинчалик муддатсиз даврга узайтирилади;  «Бухгалтерия ҳисоби» ва «аудит» ихтисосликлари бўйича магистр дипломига эга бўлган талабгор учун аудиторлик ташкилотида камида бир йиллик иш стажи (шу жумладан ўриндошлик асосида) талаб қилинади.).

12/6/23 10:10 PM Аудиторлик ташкилотларига қулайлик ва енгилликлар яратиш мақсадида киритилган янги нормалар  аудиторлик ташкилотлари устав капиталининг энг кам миқдорига бўлган талаб бекор қилинди ;  аудиторлик ташкилоти асосий иш жойи ҳисобланган аудиторларнинг энг кам сони камида тўрт нафар штатдаги аудитордан иборат бўлади;  айнан битта хўжалик юритувчи субъектда аудиторлик текширувларини кетма-кет етти йилдан ортиқ бўлмаган муддатгача ўтказиш белгиланди (илгари аудиторлик текширувини кетма-кет уч йил ўтказиш мумкин бўлган).

 тижорат ташкилоти, агар у ҳақдаги ахборот Тадбиркорлик субъектларининг ягона давлат реестрига киритилган санадан бошлаб уч ой давомида аудиторлик фаолиятини амалга ошириш учун лицензияга эга бўлган аудиторлик ташкилотлари реестрига киритилмаган бўлса, ўз номида “аудиторлик ташкилоти” сўзларидан фойдаланишга ҳақли эмас ;  аудитор фақат битта аудиторлик ташкилотида аудиторлик хизматларини кўрсатиши, ҳамда аудитор ўзи ишлайдиган фақат битта аудиторлик ташкилотининг муассиси (иштирокчиси) бўлиши мумкин;  Молия вазирлиги томонидан аудиторларнинг республика жамоат бирлашмалари билан биргаликда “таваккалчилик-таҳлили” асосида аудиторлик ташкилотлари ишининг сифати ташқи назоратдан ўтказилади . 12/6/23 10:10 PM Аудиторлик ташкилотларига қуйилган янги талаблар

АУДИТНИНГ ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАРИ АСОСИДА МУСТАҚИЛ АУДИТ ЎТКАЗИШ АМАЛИЁТИНИ ТАДБИҚ ЭТИШ ДАВЛАТ ОРГАНЛАРИНИНГ АУДИТОРЛАРНИНГ РЕСПУБЛИКА ЖАМОАТ БИРЛАШМАЛАРИ БИЛАН ЎЗАРО МУНОСАБАТЛАРИ ВА ҲАМКОРЛИГИНИ КЕНГАЙТИРИШ АУДИТОРЛИК ТАШКИЛОТЛАРИНИНГ АУДИТОРЛИК ХИЗМАТЛАРИ СИФАТИНИ ВА РАҚОБАТБОРДОШЛИГИНИ ОШИРИШМОЛИЯВИЙ ҲИСОБОТДАН ФОЙДАЛАНУВЧИЛАРНИ ИШОНЧЛИ АХБОРОТ БИЛАН ТАЪМИНЛАЙДИВАКОЛАТЛИ ОРГАННИНГ ТАРТИБ-ТАОМИЛЛАРИ ШАФФОФЛИГИНИ ТАЪМИНЛАШ АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИ СОҲАСИДАГИ АМАЛДАГИ ҲУЖЖАТЛАРНИ ТИЗИМЛАШТИРИШ, ШУНИНГДЕК, ҚОНУНОСТИ ҲУЖЖАТЛАРНИНГ ҚИСҚАРТИРИШ КУТИЛАЁТГАН НАТИЖА ЛАР 12/6/23 10:10 PM

• Ушбу Қарорнинг 2-иловасига биноан 2011 йил 1 январдан Ўзбекистондаги йирик корхоналар фаолиятини аудитнинг халқаро стандартлари асосида мустақил аудит текширувидан ўтказиш вазифаси қўйилган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2010 йил 26 ноябрдаги "Республика молия-банк тизимини янада ислоҳ қилиш ва барқарорлигини ошириш ҳамда юқори халқаро рейтинг кўрсаткичларига эришишнинг устувор йўналишлари тўғрисида"ги ПҚ-1438- сонли қарори • Акциядорлик жамиятлари фаолиятининг очиқлигини ошириш, улар томонидан халқаро стандартлар асосида аудит ва молиявий ҳисобот ахборотини нашр қилиш вазифаси қўйилган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2015 йил 24 апрелдаги “Акциядорлик жамиятларида замонавий корпоратив бошқарув услубларини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ- 4720 Фармони • Ўзбекистон Республикасида аудиторлик фаолиятини тўлиқ халқаро стандартлар асосида ўтказиш ва миллий стандартлардан воз кечиш вазифаси қўйилган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 19 сентябрдаги ПҚ-3946-сон “Ўзбекистон Республикасида аудиторлик фаолиятини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида” қарори • Бухгалтерия ҳисоб ва аудит соҳалари мутахассисларини халқаро стандартлар бўйича тайёрлаш тизимини такомиллаштириш вазифаси қўйилган Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 февралдаги ПҚ-4611-сон “Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” қарори Ўзбекистон Республикаси Президентининг Фармон ва Қарорларида аудит соҳасидаги ислоҳотларнинг белгиланиши 3325 0C

Аудиторлик хизматлари сифатини оширишга ва хорижий ишбилармонлар ҳамжамиятининг аудиторлик ташкилотлари иши натижаларига ишончини қўллаб-қувватлашда таъсирчан тизими шакллантирилмаган; Ёшларни аудиторлик касбига жалб этиш, хусусан, профессионал жамоат бирлашмаларининг тегишли олий таълим муассасалари билан фаол ҳамкорлик мавжуд емас; Аудитнинг халқаро стандартларини давлат тилидаги таҳрири ишлаб чиқилмаган; Мамлакатимизда аудитнинг халқаро стандартлари бўйича дарсликлар, электрон дарсликлар, ўқув қўлланмалар тайёрланмаган ва чоп этилмаган; Олий таълим муассасаларининг “Аудит” соҳасида дарс берувчи профессор- ўқитувчилари, амалиётдаги аудиторлар ва ички аудиторларни аудитнинг халқаро стандартлари бўйича тайёрлаш ҳамда қайта тайёрлаш тизимли йўлга қўйилмаган; 2018 ЙИЛ 19 СЕНТЯБРДАГИ ПҚ-3946 СОНЛИ ҚАРОРГА МУВОФИҚ 2019 ЙИЛ 1 ЯНВАРДАН КОРХОНА ВА ТАШКИЛОТЛАРДА АУДИТ АУДИТНИНГ ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАРИ МЕЗОНЛАРИ АСОСИДА ЎТКАЗИЛИШИ БЕЛГИЛАНГАН. БИРОҚ... 14 25 07 46 0E 15 14 23 28 48 31 1B07 47 07

2018 ЙИЛ 19 СЕНТЯБРДАГИ ПҚ-3946 СОНЛИ ҚАРОРГА МУВОФИҚ АУДИТОРЛИК ФАОЛИЯТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШНИНГ ҚУЙИДАГИ УСТУВОР ЙЎНАЛИШЛАРИ БЕЛГИЛАНДИ • аудиторлик фаолияти тўғрисидаги қонун ҳужжатларини такомиллаштириш, шу жумладан халқаро стандартлар асосида, аудиторлик хизматлари сифатини оширишга ва ишбилармонлар ҳамжамиятининг аудиторлик ташкилотлари иши натижаларига ишончини қўллаб-қувватлашга қаратилган аудиторлик ташкилотлари иши сифатини ташқи назорат қилишнинг таъсирчан тизимини шакллантириш • ёшларни аудиторлик касбига жалб этиш, хусусан профессионал жамоат бирлашмаларининг тегишли олий таълим муассасалари билан фаол ҳамкорлигини таъминлаш • аудиторлик ташкилотларининг халқаро аудиторлик тармоқларига жалб этилганлик даражасини ошириш, шу жумладан аудиторлик ташкилотларини, аудиторларни аудитнинг халқаро стандартларини қўллаш масалаларида фаол услубий жиҳатдан қўллаб-қувватлашни ташкил этиш • аудиторлар республика жамоат бирлашмаларининг халқаро аудит стандартларини белгиловчи халқаро ташкилотлар билан ўзаро ҳамкорлик қилиш, ушбу стандартларни қўллаш соҳасида жаҳоннинг илғор тажрибасини оммалаштириш бўйича фаолиятини фаоллаштириш

2018 ЙИЛ 19 СЕНТЯБРДАГИ ПҚ-3946 СОНЛИ ҚАРОРГА МУВОФИҚ 2019 ЙИЛНИНГ 1 ЯНВАРИДАН БОШЛАБ ҚУЙИДАГИ ТАРТИБ ЎРНАТИЛИШИ БЕЛГИЛАНДИ • тижорат ташкилотиягона давлат реестрига киритилган санадан бошлаб уч ой давомида аудиторлик фаолиятини амалга ошириш аудиторлик ташкилотлари реестрига киритилмаган бўлса, ўз номида «аудиторлик ташкилоти» сўзларидан фойдаланишга ҳақли эмас • аудиторлик ташкилотининг устав капитали аудиторлик ташкилоти фаолиятини амалга оширишда бевосита фойдаланиладиган мол-мулкдан, шу жумладан пул маблағларидан шакллантирилади • аудиторлик ташкилоти асосий иш жойи ҳисобланган аудиторларнинг энг кам сони камида тўрт нафар штатдаги аудитордан иборат бўлади • айнан битта хўжалик юритувчи субъектнинг аудиторлик текшируви кетма-кет етти йилдан ортиқ бўлмаган муддатда ўтказилади • ҳар уч йилда камида бир марта аудиторлик ташкилотлари ишининг сифати ташқи назоратдан ўтказиш • аудиторлик ташкилотлари ўзларининг веб-сайтларида ёки аудиторлар жамоат бирлашмаларининг веб-сайтларида ўтказилган мажбурий аудиторлик текширувлари тўғрисидаги ахборотни еълон қилиш • аудиторлик ташкилотлари 2019 йилнинг 1 апрелига қадар белгиланган штатдаги аудиторларнинг энг кам сони тўлиқ тўлдирилишини таъминлаш

O'xshashlar

Маҳаллий бюджетлар фаолиятининг ҳуқуқий асослари

Аудиторлик текширувининг якуний босқичи

Аудиторлик касбига қўйиладиган малакавий талаблар

Аудиторлик текширувида муҳимлик ва риск

Ўзбекистон республикаси давлат бюджетини ғазна ижросини меъёрий-ҳуқуқий асослари