Registrlar va ularning turlari, vazifalari, tasnifi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

787.96875 KB

Ko'chirib olish

REGISTLAR,FLAGLAR Registrlar va ularning turlari, vazifalari, tasnifi.

REGISTRLAR A) Umumiy foydalanishga mo`ljallangan 4 ta regist (ma`lumotlar reg): AX - akkumulyator-registri, BX – tayanch registr (bazaviy), СХ - sanagich, DX - kengaytirilgan akkumulyator-registri; B) 3 ta adress registrlari: SI – manba indexi registri, DI – index natijasi registri, BP – bazaga ko`rsatkich registri; C) 3 ta boshqaruv registri: SP – stakka ko`rsatkich registri, IP – buyruqlar sanagichi registri, PSW – flaglar registri (so`z dastur holati); г) 4 ta segment registri: CS – kod segmenti registri, DS – ma`lumotlar (baza) segmenti registri, ES – kengaytirilgan kod segmenti registri, SS - stak segmentini registri. 2

OPERATIV XOTIRANING YACHEYKALARI BILAN BIRGALIKDA QISQA VAQTLI TEZKOR MA’LUMOTLARNI REGISTRLARDA SAQLASH HAM MUMKIN. REGISTRLAR PROTSESSOR TARKIBIGA KIRADI VA MASHINA DASTURI ORQALI ULARGA MUROJAAT O’RNATILISHI MUMKIN. INTEL FIRMASINING PROTSESSORLARIDA REGISTRLAR 2 GURUXGA BO’LINADI: SISTEMALI VA AMALIY MAQSADGA YO’NALTIRILGAN. REGISTRLARNING KO’PCHILIK QISMI 2 SO’Z UZUNLIGIGA EGA (32 BIT) ULARNING HAR BIRI TEGISHLI NOMGA EGA – EAX, EVX VA HOKAZO

1. UMUMIY FOYDALANUVCHIGA MO’LJALLANGAN REGISTR – 8 TA 32 BITLIK REGISTR. 2. SEGMENT REGISTR – 6 TA XOTIRAGA MUROJAATNING TURLI KO’RINISHIGA MOS SELEKTOR SEGMENTLARI. 3. HOLAT VA BOSHQARUV REGISTRLARI. USHBU REGISTRLAR PROTSESSORNING HOLATINI ANIQLASH VA O’ZGARTIRISH UCHUN XIZMAT QILADI. Ushbu registrlar quyidagi guruxlarga bo’lingan :

UMUMIY FOYDALANUVCHIGA MO’LJALLANGAN REGISTRLARI 32 BITLIK REGISTRLAR DEB HAM ATALADI. EAX, EBX, EDX, EBP, ESP, ESI, VA EDI. USHBU REGISTRLAR MANTIQIY VA ARIFMETIK BUYRUQLARNING OPERANDLARINI SAQLASH UCHUN XIZMAT QILADI. BUNDAN TASHQARI ULAR ADRESNI ANIQLASHDA OPERANDLARNI SAQLASHGA XAM XIZMAT KILADI. 16 BITDAN KICHIK REGISTRLARNI 8086 PROTSESSOR REGISTRLARI ISMLARIDAN FOYDALANIB ADRESLASH MUMKIN: AX, BX, CX, DX, BP, SP, SI, VA DI.

BA’ZI REGISTRLARNING SHARTLI NOMLANISHI: A – ACCUMULATOR, AKKUMULYATOR. B – BASE, BAZA . S – COUNTER, SCHYOTCHIK . D – DATA, MA’LUMOT, BERILGANLAR . BP – BASE POINTER, BAZA KO’RSATKICHI . SI – SOURCE INDEX, MANBA INDEKSI . DI – DESTINITION INDEX, QABUL QILGICH INDEKSI . SP – STACK POINTER, STEK KO’RSATKICHI . CS – CODE SEGMENT, BUYRUQLAR SEGMENTI . DS – DATA SEGMENT, MA’LUMOT SEGMENTI . SS – STACK SEGMENT, SEGMENT STEKI . ES – EXTRA SEGMENT, QO’SHIMCHA SEGMENT . IP – INSTRUCTION POINTER, BUYRUQLAR SCHYOTCHIGI .

UMUMIY FOYDALANUVCHIGA MO’LJALLANGAN REGISTRLARINI BARCHA MANTIQIY VA ARIFMETIK BUYRUQLARDA ISHLATISH MUMKIN. SHU BILAN BIRGA ULARNING HAR BIRI MAXSUS TEGISHLI VAZIFANI BAJARADI. MASALAN, KO’PAYTIRISH VA BO’LISH AMALI BUYRUQLARI OPERANDLARNING BIRI AX REGISTRLARIDA YOKI AX VA DX REGISTRLARIDA BO’LISHINI TALAB QILADI. SIKLNI BOSHQARADIGAN BUYRUQ BO’LSA SIKL SCHYOTCHIGI SIFATIDA SX REGISTRIDAN FOYDALANISHNI LOZIM TOPADI. VX VA VR REGISTRLARI KO’PINCHA BAZALI REGISTRLAR SIFATIDA ISHLATILADI. SI VA DI REGISTRLARIDAN ESA INDEKSLI REGISTRLAR SIFATIDA FOYDALANILADI. SP REGISTRLAR PROTSESSOR TOMONIDAN QO’LLAB QUVVATLANADIGAN STEK YUQORI CHO’QQISINI (CHEGARASINI) KO’RSATADI.

AX, BX, CX VA DX REGISTRLARINING HAR BIRINI 2 BAYTDAN IBORAT REGISTRLARDAN TASHKIL ETGAN DEB KO’RISH MUMKIN. ULAR QUYIDAGICHA BELGILANADI: AH, AL, BH, BL VA XOKAZO ( H – HEIGH, YUQORI, L – LOW KICHIK). SHU TARIQA BU REGISTRLARNING XAR BIRI BILAN ALOHIDA YOKI YAXLIT BIRLIK SIFATIDA ISHLASH MUMKIN. MASALAN: SO’ZNI AX YOZIB, AN DAN UNING FAQAT BIR QISMINI O’QIB OLISH YOKI AL DAGI QISMINI O’ZGARTIRISH MUMKIN. REGISTRLARNING BUNDAY TUZILISHI ULARINI SON BILAN BIRGA SIMVOLLAR BILAN ISHLASHGA IMKON BERADI. QOLGAN REGISTRLAR QISMLARGA AJRALMAYDI, SHUNING UCHUN ULARNING TARKIBINI O’QISH YOKI YOZISH FAQAT YAXLIT BIRLIK SIFATIDA AMALGA OSHIRILADI

SEGMENT REGISTRLARI CS, DS, SS, ES, FS, GS STEKLI BUYRUQLAR VA QAYTA YO’NALTIRUVCHI BUYRUQLARDAN TASHQARI HECH QANDAY BUYRUQ OPERANDLARINI QABUL QILA OLMAYDI. USHBU REGISTRLAR FAQAT ADRESLARNI SEGMENTLASH MAQSADIDA ISHLATILADI. SEGMENTLASH ISHLAB CHIQARUVCHI VA FOYDALANUVCHILARGA XOTIRANING TURLI XIL MODELINI TANLASHGA IMKON BERADI. SEGMENT REGISTRLARI 16 – RAZRYADLI SEGMENT SELEKTORIDAN IBORAT, ULAR XOTIRANING TAQSIMLANISH JADVALINI KO’RSATADI. USHBU JADVAL XOTIRAGA MUROJAAT ETISHGA KERAKLI SEGMENTLARNING BAZALI ADRESLARINI VA BOSHQA MA’LUMOTNI SAQLAYDI. SEGMENTLASHMAGAN MODELDAN FOYDALANGAN HOLDA BARCHA SEGMENTLAR FIZIK XOTIRA YAGONA MUHITIDA AKS ETTIRILADI. BAJARILADIGAN BUYRUQLAR KETMA-KETLIGIDAN IBORAT SEGMENT KOD SEGMENTI DEB ATALADI. USHBU SEGMENT SELEKTORI CS REGISTRIDA JOYLASHGAN.

PARAMETRLARNI YOZISH, QISM DASTUR (PODPROGRAMMA)LARNI CHAQIRISH, PROTSEDURALARNI AKTIVLASHTIRISH ODATDA STEK OSTIDAN AJRATILGAN XOTIRA SOXASINI TALAB ETADI. STEK BILAN BAJARILADIGAN BARCHA OPERATSIYALAR SS REGISTRLARI TOMONIDAN BOSHQARILADI. CS REGISTRLARIDAN FARQLI HOLDA SS DASTUR BUYRUG’I YORDAMIDA HAM YUKLANISHI MUMKIN. QOLGAN 4 TA REGISTRLAR MA’LUMOTLAR SEGMENTLARI REGISTRI HISOBLANADI (DS, ES, FS, VA CS) VA HAR BIRI JORIY BAJARILAYOTGAN DASTUR TOMONIDAN FOYDALANILADI. PROTSESSOR BUYRUQ SCHYOTCHIGI TARKIBIGA (EIP) QARAB USHBU SEGMENTDAN BUYRUQLARNI TANLAYDI. CS REGISTRI TARKIBI SEGMENTLARARO OQIMNI BOSHQARISH BUYRUQLARI YORDAMIDA O’ZGARTIRILADI.

HOLAT VA BOSHQARUV REGISTRLARI FLAG – BU MA’LUM SHART BAJARILGANDA 1 QIYMATINI AKS XOLDA 0 QIYMATINI QABUL QILUVCHI BITDIR. BIR NECHA XILDAGI FLAGLAR ISHLATILADI. ULARNING HAR BIRI MA’LUM NOMGA EGA (ZF,CF VA HOKAZO). ULARNING BARI FLAGLAR REGISTRIDA JOYLASHGAN. BA’ZI FLAGLAR SHART FLAGLARI DEB ATALADI, ULAR BUYRUQLAR BAJARILGANDA ULARNING NATIJASINI XUSUSIYATINI ANIQLAB, SHUNGA QARAB ALMASHINADI. BOSHQA FLAGLAR HOLAT FLAGLARI DEB ATALADI, ULAR DASTURLAR YORDAMIDA O’ZGARTILADI VA PROTSESSORNING KEYINGI XOLATIGA TA’SIR QILADI.

ASOSIY XOTIRANI TASHKIL QILINISHI 12 0 1 2 3 4 5 6 7 … Ma`lumot (baza) adressi Siljish Adresslash sxemasi «Baza +siljish»: A = A B + А siljish i8086 mikroprocessorni adresslashni segmentli sxemasi:

ADRESSLASH SXEMASI 13 Foydalanilgan adress Baza Index Qo`shilish + Adresslarni Tanlash va uzatish Bloki Segment Adresi SSSegment Adresi ESSegment Adresi DSSegment Adresi CS Fizik address MAC adress(20) ОПFoydalanilgan adress(16) Segment adresi(16) SI, DI BX, BP Disp Ko`rsatkich (32)

• Шарт флаглари. • CF (corry flag) – утказиш (кучириш) флаги. • OF (overflow flag) – тулдирувчи флаг. • ZF (zero flag) – ноль флаги. • SF (sign flag) – символ флаги. • PF (pority flag) - жуфт токлигини текшириш флаги. • AF (auxiliary corry flag) – кушимча утказиш флаги. Flaglar

• Холат флаглари. • DF (direction flag) – йуналтириш флаги сатр ва сатрни буйрукларни куриш йуналишини курсатади DF = 0 булганда сатр бошидан охирига караб укилади.DF  0 да шунинг тескариси. • IF (interrupt flag) – узилишларни рухсат этувчи флаг. IF=0 булганда процессор узига келаётган узилишларга таъсир курсатмайди. IF = 1 булганда узилишлар блокировкаси олиб ташланади ва процессор акс таъсир курсата бошлайди. • TF (trap flag) – копкон флаги. TF = 1 булганда процессор хар бир буйрукдан кейин узилиш берадиган кадамба – кадам ишлаш режимига утади. Ушбу режим дастурни компиляция ва отладка килиш учун ишлатилади. • EFlags ргистридаги флаглар кушимча киритиш – чикариш бошкариш ва 8086 виртуал режимига утишни бошкаради. Купчилик системаларда бу ргистрлар мурожаат махсус холат (вазиятга) олиб келади.

• Баъзи янги флаглар вазифаси: • AC (хотирада текислаш режими, 18 бит). AC флаги урнатилиши ва CRO даги AM битларининг урнатилиши хотирага мурожаатдаги текислашни бошкаришга рухсат беради. • VM (виртуал режим 17 бит) VM флагининг урнатилиши процессорнинг 8086 виртуал режимига утишига олиб келади. • RF (кайта тиклаш флаги 16 бит) RF флаги вактинчалик отлатка чгараланишини бекор килади, шунинг учун бундай чгараланишдан кейин бошка буйрук бажарилиши мумкин ва бу бошка отладка чгараланишини яратилишига олиб келади. Отладчика киришда бу флаг унинг нормал функцияланишига олиб келади, акс холда отладчик узи – узини рекурсив чакиришни давом этиб стекни тулдирар эди. POPF буйруги RF га хеч кандай таъсир курсатмайди, Лекин POPFD да IRET буйруклари бу флаг холатига таъсир курсатади. • NT (вазифа куйилиши флаги14 бит) Ушбу флаг чакирилган еки узилган вазифаларни бошкариш учун хизмат килади. NT флаги IRET буйруги ишига таъсир курсатади. POPF, POPFD ва IRET буйруклари NT флаги холатига таъсир килади. • IOPL (киритиш-чикариш даражаси 12-13 бит). Киритиш- чикариш буйрукларининг устунлик даражасини белгилайди. Бу флаг факат химояланган режимда ишлатилади.

$Флаг регистри Флаг регистори 1 та регистор. Ундаги хар бир разряд маълум бир вазифани бажаришга мулжалланган. Шунга кура флаг разрядларини 2 га булиш мумкин 1)Холат флаглари 2)Бошкариш флаглари Холат флагига куйидагилар киради: • 00-CF- 0-разряддаги CF утказиш флаги • 02-PF-кийматнинг жуфтлигини текширади • 04-AF-кушимча утказиш флаги • 06-ZF-нол флаг • 07-SF-ишора флаги • 11-OF-тулиб-тошиш флаги • 12-13-IOPL-киритиш чикариш даражасини белгилаш флаги • 14-NT-масала берилиши флаги Бошкариш флаглари • 08-TF-копкон флаги • 09-IF-узулишлар флаги • 10-DF-йуналиш флаги • 16-RF-янгилаш флаги • 17-VM-вертуал режим флаги • 18-AC-таккослашни назорат килиш флаги • 19-VIF-узулишнинг виртуал флаги • 20-VIP-колдирилгар\н узулишлар флаги • 21-ID-процессорни идентификациясини куллаш$

O'xshashlar

Monitorlar va ularning turlari

Кompyuterning grafikasi va ularning turlari

Takrorlanuvchi jarayonlar va ularning turlari

Operatsion sistema va ularning turlari

Axborot tizimlarining tasnifi va ularning boshqaruvdagi o'rni