logo

Рақамли тизимларда техник эксплуатация, хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш тамойиллари. Рақамли тизимнинг хаётий даврида техник диагностиканинг ўрни

Yuklangan vaqt:

10.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

122.642578125 KB
Рақамли тизимларда техник эксплуатация, хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш тамойиллари. Рақамли тизимнинг хаётий даврида техник диагностиканинг ўрни Рақамли тизимларни техник эксплуатация қилишнинг асосий вазифаларининг классификацияси Тизимларни техник эксплуатация қилиш назариясида асосан:  тизимлар ишлашидаги деградация жараёнларини;  тугунларнинг эскизини ва емирилишнинг математик моделларини;  тизимларнинг пухта ишлашини бахолаш ва хисоблаш услубларини;  тизимлардаги носозлик ва рад этишларни прогнозлаш (башорат қилиш)ни;  диагностика қилиш назариясини;  оптимал профилактика чора-тадбирлари назариясини;  тизимнинг техник ресурсини қайта тиклаш;  катталаштириш услублари кўрилади. Рақамли тизимларни техник эксплуатация қилишнинг асосий вазифаларининг классификацияси Тизимларни техник эксплуатация қилиш жараёнларининг моделларини ишлаб чиқиш Тизимларни техник эксплуатация қилиш жараёнларининг моделларини ишлаб чиқишда тасодифий жараёнлар математик назариясининг янги йўналишларидан фойдаланиш, мураккаб рақамли тизимлар ишлаш қобилиятини яхшилаш ва уларни самарадорлигини ошириш жараёнларини муваффақиятли бошқариш имкониятини беради. Шунинг учун тадқиқот қилишнинг биринчи босқичида қуйидаги масалаларнинг ечимлари топилади:  эксплуатация жараёнларини оптимал бошқариш;  рақамли тизимларни эксплуатация қилишнинг оптимал моделларини ишлаб чиқиш;  техник хизмат кўрсатишни ташкил этишни оптимал режаларини тузиш;  профилактика жараёнларини оптималини танлаш;  тизимларнинг техник холатини эффектив техник диагностика қилиш ва прогнозлаш услубларини ишлаб чиқиш. Рақамли тизимларни эксплуатациялаш режимларини инсон- машина тизимидаги муносабатларга қараб фарқлаш Эксплуатация қилиш назариясининг асосий масаласи, мураккаб тизимлар ёки техник қурилмалар холатини илмий прогнозлашдан иборат бўлиб, махсус моделлар ёрдамида ва ушбу моделларни математик тахлил ва синтез қилиш ёрдамида уларни эксплуатация қилишни ташкил этишга доир тавсиялар ишлаб чиқишдан иборатдир. Рақамли тизимларни техник эксплуатация қилиш, инсон-машина тизимларининг фаолияти ва тизимлар ишлашига инсоннинг бошқарувчи таъсир этиш жараёнларини оптимизациялашга келиб тақалади. Шунинг учун рақамли тизимларни эксплуатациялаш режимларини инсон-машина тизимидаги муносабатларга қараб фарқлаш мумкин:  тизимларни эксплуатациялашдан олдинги режим;  тизимларни эксплуатация режими;  техник хизмат кўрсатиш режими;  тизимни таъмирлаш режими. Эксплуатация режими Режимлар маълум босқичлар ва фазалар билан ҳамда, тизимлар ишлашига техник ходим бошқарувчи таъсир этиш жараёнларининг тури билан фарқланадилар. Эксплуатация режими асосан:  тизимларнинг элемент базаси сифатига;  аппаратура таркибидаги микропроцесорга;  назорат-ўлчов аппаратуралар жамланмасига;  техник ходимларни ўргатилиш даражасига;  эхтиёт қисмлар билан таъминлашга боғлиқ бўлган бошқа муаммоларга ҳам боғлиқдир. Бундан ташқари эксплуатация қилиш режими, рақамли тизимларга қўйиладиган асосий талабларга боғлиқ:  маълумот узатишнинг ишончлилиги;  маълумотларни белгиланган вақтда узатиш;  маълумотларни талаб қилинган сифат билан узатиш. Тизимларга техник хизмат кўрсатиш босқичлари Тизимларга техник хизмат кўрсатишни уч босқич билан тавсифлаш мумкин:  профилактик хизмат кўрсатиш;  техник холатини бахолаш ва назорат қилиш;  техник хизмат кўрсатишни ташкил этиш. Техник хизмат кўрсатишнинг алохида босқичларини тизимлар ишлашининг ишончлилигига таъсир этиш даражасини аниқлаш мураккаб масаладир, лекин тизимларнинг функционал холатининг ишончлигига ва сифатига етарлича таъсир этиши маълумдир. Тизимларнинг техник холатини назорат қилиш ва бахолаш, носозликлар ва рад этишларнинг техник диагностика қилиш услублари, ҳамда тизимлардаги рад этишларни прогнозлаш алгоритмидан фойдаланилган холда тизим тугунларининг функционал холати сифатини назорат қилиш билан амалга оширилади. Техник эксплуатация тизими характеристикаси учта гурухга бўлинади: 1. Вақт бўйича; 2. Эхтимоллик; 3. Иқтисодий. Техник эксплуатация тизими характеристикаси Техник эксплуатация тизими характеристикаси Вақт бўйича 1 Ишдан чиққунга қадар ишлаш 2 Қайта тиклаш вақти 6 Хизмат кафолати5 Ўртача хизмат муддати3 Ишдан чиқишсиз ишлаш вақти 4 Тайинланган манбаъ 9 Таъмирлашни ўртача умумий мехнат хажми8 Ўртача умумий мехнат хажми7 Ишлаш муддати кафолати Эхтимоллик 1 Ишдан чиқишсиз ишлаш эхтимоллиги 2 Ишга яроқлик қайта тиклаш эхтимоллиги 6 Оператив тайёргарлик коэффициенти5 Техник фойдаланиш коэффициенти3 Коэффициент тайёргарлиги 4 Оддий коэффициент 7 Эффектив профилактика коэфициенти Иқтисодий 1 Хизмат кўрсатувчи ходимларга сарф харажатлар 5 Сақлаш ва транспортировка харажатлари4 Маъмурият харажатлари2 Техник хизмат сарф харажати 3 Таъмирлаш харажатлари 6 Эксплуатация коэффициенти нархи Техник эксплуатация тизими Техник эксплуатация тизимининг (ТЭТ) бажарадиган умумий иши, рақамли тизимларни тўхтовсиз ишлашини таъминлаб беришдан иборатдир. Шунинг учун, ТЭТ ривожланишининг асосий йўналиши - эксплуатация қилишнинг муҳим технологик жараёнларини автоматлаштиришдан иборат. Техник эксплуатациянинг функционал масаласи, рақамли тизимларнинг белгиланган техник холатини созлаб туриш мақсадида ташқи ва ички мухит таъсирини компенсацияловчи бошқарув таъсирларни ишлаб чикишдан иборатдир. Бу умумий функция икки қисмга бўлинади:  умумий эксплуатация қилиш - ташқи муҳит холатини бошқариш ва техник эксплуатация;  ички мухит холатини бошқариш - бунда ички мухит холатини бошқариш тизимининг техник холатини бошқаришдан иборат бўлади. Техник эксплуатациянинг автоматлаштирилган тизими икки тизим қисмларидан иборат:  рақамли тизимларни тайёрлаш ва улардан фойдаланишда техник эксплуатация қилиш тизим қисми;  рақамли тизимларни тайинланилиши бўйича ишлатилишда техник эксплуатация қилиш тизим қисми. Техник эксплуатация тизими Техник эксплуатация тизими мавжудлиги рақамли носозликларни топиш вақтини анча камайтириш имкониятини яратади ва тизимлар холати хақидаги назорат маълумотлар асосида унинг ишлаш вақтида бекор туриб қолиш холатларини олдини олади. Шу мақсад билан рақамли тизимларни техник эксплуатация қилиш марказлари ташкил этилиб уларда функциялар амалга оширилади. Замонавий рақамли тизимларда хизмат кўрсатишнинг статистик усули тарқалган бўлиб унинг мохияти шундаки, тизим ишлашининг сифати критик холатига етиши билан таъмирлаш – тиклаш ишлари бошланади. Тизим элементларининг холати устида назорат қилишида тизим ишлаши сифатининг пасайиш холатлари пайдо бўла бошласа тизимларни ишлаш қобилияти тиклангунча тармоқдан узиб қўйилади. Техник эксплуатация қилишнинг автоматлаштирилган тизимининг тузилиш схемаси Техник эксплуатациянинг автоматлаштирилган тизими Тест орқали техник диагностика қилиш тизим қисмиТаъмирлаш ва ишга тушириш ишларини тизим қисми Техник эксплуатация тайинланиши бўйича фойдаланиш Техник эксплуатацияга тайёрлаш ва фойдаланиш Таъминлаш, транспортда ташиш ва сақлаш тизим қисми ТЭТ эргономик таъминлаш тизим қисми Маълумот йиғиш ва ишлов бериш тизим қисми Тест орқали техник диагностика қилишни бошқариш тизим қисми Техник эксплуатация марказининг асосий вазифалари Техник эксплуатация маркази Тармоқ элементларини таъмирлашТехник назорат ва диагностикаТестларни генерациялаш ва рад этишларни тестлар билан диагностика қилиш Ишламайдиган элементни қидиришни ташкил этиш Рад этиш ва носозликларни локализация қилиш ва тизимларни таъмирлаш Келадиган бригадаларни ишга жалб этиш ва устахоналарга юбориш Эксплуатация натижаларини тахлил қилиш Эксплуатациян и режалаш ва таъминлаш Назорат қилинадиган кўрсаткичлар тахлили ва функционал диагностика қилиш Назорат қилинадиган кўрсаткичларга ишлов бериш ва рад этишларни прогнозлаш Техник холат назарияси ва ўлчов маълумотларини тахлили Вақт-эхтимлллик характеристика ахборот узатишларни йиғиш ва уларга ишлов бериш ТЭЗ ни таъминлаш ва прогнозлаш Сменаларни оптимал режалаш ва ходимларни тақсимлаш Рад этиш, ишламасдан туриши ва қайта тиклашлар хақида статистик маълумот йиғиш Назорат – хизмат маълумотларини шакллаш ва узатиш Эксплуатацияни хужжатлаштириш Техник эксплуатацияни ташкиллаштириш ва бошқариш Ракамли тизимни функционал диагностика қилиш тизимининг алгоритми Рақамли тизим ЭХМ да назорат ахборотига ишлов бериш Рақамли тизим техник холати белгиларини туркумлашТехник холат назорат – диагностика кўрсаткич- ларини ўлчаш Белгилар фазосини холатлар фазосига ўзгартириш Рақамли тизим техник холатининг критериал бахолаш Рақамли тизим носозликлари ва рад этишларини диагностикалаш Рақамли тизимларни эксплуатация қилишни давом эттириш Рақамли тизимга техник хизмат кўрсатиш Рақамли тизимни тармоқдан узиш ва таъмирлаш-тиклаш ишларини ўтказиш Рақамли тизимни функционал диагностикалаш тизими Рақамли тизимлар даврининг поғоналари Қидирув изланишлари Илмий тадқиқот ишлар (ИТИ) Тажрибали констукторлик ишлаб чиқаришлар (ТКИЧ) Саноат ишлаб чиқариш Эксплуатация 1 Илмий муаммоларнинг қўйилиши 1 ИТИга техник вазифа ишлаб чиқиш 1 ТКИЧ техник вазифасини ишлаб чиқиш 1 Биринчи сериясини тайёрлаш ва синовдан ўтказиш 1 Синов эксплуатацияси 2 Изланишга доир чоп этилган муаммолар тахлили 2 Техник ғояни формализация- лаш 2 Лойиха эскизини ишлаб чиқиш 2 Биринчи сериясини тайёрлаш ва синовдан ўтказиш натижаларига кўра конструкторлик хужжатларига ўзгартиришлар киритиш 2 Нормаль эксплуатация 3 Илмий концепцияларни назарий изланиши ва ишлаб чиқиш 3 Бозор изланиши 3 Макетларни тайёрлаш 3 Серияли ишлаб чиқариш 3 Эскириш 4 Техник – иқтисодий асослаш 4 Техник лойихани ишлаб чиқиш 4 Таъмирлаш ёки утилизация 5 Ишчи лойихани яратиш 6 Тажриба намуналарини яратиш ва синаш 7 Тажриба намуналарини тайёрлаш ва синовдан ўтказиш натижаларига кўра конструкторлик хужжатларига ўзгартиришлар киритиш 8 Ишлаб чиқариш, техник тайёргарлик Рақамли тизимларнинг хаёт даври Изланиш ва лойихалаш Тайёрлаш Эксплуатация Мурожаат қилиш Утилизация Техник фикр Техник вазифа Техник лойиха Тайёрлаш Қўллаш Серия Сақлаш Транспорти- ровка Функцио -наль қўллаш (ФҚ) Техник хизмат кўрсатиш (ТХК) Таъмирлаш Кутиш Сақлаш ТХК ФҚ Таъмирлаш Кутиш ФҚ ТХК ФҚ Кутиш