logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Informatika va AT
  4. Python dasturlash tilida def funksiyasi. Pythonda funksiyalarni tekshirish unittest moduli

Python dasturlash tilida def funksiyasi. Pythonda funksiyalarni tekshirish unittest moduli

Yuklangan vaqt:

21.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

674.076171875 KB
Ko'chirib olish
PYTHON DASTURLASH TILIDA DEF FUNKSIYASI. PYTHONDA FUNKSIYALARNI TEKSHIRISH UNITTEST MODULI. Reja 1, Funksiyalardagi o‘zgaruvchilari. Pythonda funksiyalarni aniqlash sintaksisi. 2, Parametrsiz oddiy funksiyalar, Parametrli funksiyalar, 3, Qaytish qiymatlari bilan funksiyalar, 4, Rekursiv funksiyalar. Funksiya argumentlari. Docstringsdan foydalanish 5, Xulosa. 6, Foydalanilgan adabiyotlar. FUNKSIYA NIMA.? Funksiya ma&#39;lum bir vazifani bajarishga mo&#39;ljallangan kodlar yig&#39;indisi. Biz shu paytgacha bir nechta tayyor funksiyalardan foydalanib keldik. Misol uchun print() funksiyasi konsolga matn chiqarish uchun, range() funksiyasi esa ma&#39;lum oraliqdagi sonlarni yaratish uchun ishlatiladi. Aslida har qanday funksiyaning ortida ham bir necha qatordan iborat kod bo&#39;ladi, lekin biz funksiyaga murojat qilganda uning nomini yozamiz xolos. Funksiya ortidagi kod esa biz uchun yashirin bo&#39;lib qolaveradi. Funksiyalarning qulayligi ham shunda. Dastur davomida ma&#39;lum bir kodlarni qayta-qayta yozmaslik uchun biz ularni jamlab, bitta funksiya ichiga joylashimiz va dastur davomida bu kodlarga funksiya nomi orqali murojat qilishimiz mumkin. Funksiyalar turlicha bo&#39;ladi, ba&#39;zi funksiyalar sizdan qiymat qabul qilib, konsolga biror ma’lumot chiqaradi, ba&#39;zilari esa sizdan qabul qilgan qiymat ustida turli amallar bajarib yangi qiymat qaytaradi. Foydalanuvchidan mutlaqo qiymat qabul qilmaydigan funksiyalar ham mavjud. Ushbu mavzuda biz qanday qilib Pythonda yangi funksiya yaratish, unga murojat qilish, tekshirish va to&#39;g&#39;rilashni o&#39;rganamiz. Shuningdek darsimiz yakunida dasturimizni bir nechta fayllarga ajratishni va funksiylarani alohida, module deb ataluvchi fayllarga joylashni ham o&#39;rganamiz. Funksiya sintaksisi def funksiya_nomi (argumentlar): funksiya_tanasi return natijaBoshqa mavzularda boʻlgani kabi Pythonʼda ham funksiyalarni yaratish uchun maxsus qoidalar mavjud. Ularga rioya qilinmasa, interpretator kodni toʻgʻri qayta ishlay olmaydi va katta ehtimol bilan xatolik yuz beradi. Funksiyani belgilash uchun def (inglizcha define — aniqlash, belgilash) kalit soʻzidan foydalaniladi. Umuman olganda, bu quyidagicha koʻrinishga ega boʻladi: Bu yerda: • funksiya_nomi — kodda funksiyani chaqirish uchun kerakli boʻlgan nom; • argumentlar — funksiya kirish uchun qabul qiladigan qiymatlar. Bu maydon boʻsh boʻlishi ham mumkin; • funksiya_tanasi — chaqirilganda bajariladigan koʻrsatmalar toʻplami; • natija — funksiya ishni yakunlagach qaytaradigan qiymatlar. Formatlash qoidalari, shu jumladan, qavslar, satr boshi va ikki nuqtalarga rioya qilish muhimdir. Aks holda, dastur xato natija qaytaradi. # EGE natijalarini soʻraymiz math = int ( input ()) russian = int ( input ()) informatika = int ( input ()) # EGE natijalarini qabul qiladigan, summani hisoblaydigan va natijani qaytaradigan funksiyani kiritamiz def natijasi (math, russian, informatika): total = math + russian + informatika if 120 <= total < 210 : print ( &#39;Yaxshi&#39; ) elif 210 <= total < 240 : print ( &#39;Juda yaxshi&#39; ) elif total >= 240 : print ( &#34;Aʼlo&#34; ) else : print ( &#39;Qoniqarsiz&#39; ) return total # Funksiyani chaqiramiz va natijani chiqaramiz print (natija(math, russian, informatika)) def solishtir (x,y): &#34;&#34;&#34;Ikki sonni solishtiruvchi funksiya&#34;&#34;&#34; if x>y: print ( f&#34; { x } > { y } &#34; ) elif x<y: print ( f&#34; { y } > { x } &#34; ) else : print ( f&#34; { x } = { y } &#34; ) solishtir( 10 , 20 ) solishtir(- 9 , 12 ) solishtir( 1223 * 5 , 5 ** 4 ) 2 argumentli def funksiya # Funksiya ikkita argumentni quyidagi tartibda qabul qiladi: boʻlim va kitob def search (section, book): print ( &#39;Kitobingiz: &#39; , section, book) # Maʼlumotlarni ham ayni tartibda uzatamiz search( &#39;Tarix&#39; , &#39;Rossiya davlati tarixi&#39; )Pozitsion Bu tur eng koʻp uchraydi. “Tarix”, “Adabiyot”, “Dasturlash” kabi turli boʻlimlar mavjud boʻlgan kitob doʻkonini tasavvur qiling. Xodimlar yangi kitoblarni tegishli boʻlimlarga joylashtiradi. Shu tarzda kerakli kitobni topish osonroq boʻladi. Bu yerda ham shunday: qiymatlar funksiyaga unda koʻrsatilgan tartibda uzatiladi. Aks holda, xato yuzaga keladi. Agar funksiya bir nechta argumentlarni qabul qilsa, vergul bilan ularni ajratish kerak: MOSLASHUVCHAN FUNKSIYA Agar funksiyangiz bir nechta argument qabul qilishi kerak bo&#39;lsayu, lekin siz argumentlar sonini aniq bilmasangiz, Pythonda istalgancha qiymat qabul qiluvchi funksiya yaratish imkoniyati bor. *args usuli Agar funksiya qabul qiladigan parametrlar soni noaniq bo&#39;lsa, va parametrlar yagona qiymatlar ko&#39;rinishida uzatilsa, funksiya yaratishda argumentdan avval yulduzcha qo&#39;yiladi (*arguments). Quyidagi misolni ko&#39;raylik. summa() nomli funksiyamiz istalgancha sonlarni qabul qilib oladi, va ularning yig’indisi hisoblaydi: def summa (*sonlar): &#34;&#34;&#34;Kiritilgan sonlar yig&#39;indisini hisoblaydigan funksiya&#34;&#34;&#34; yigindi = 0 for son in sonlar: yigindi += son return yigindi print(summa(1,2)) Natija: 3 print(summa(1,2,3,4,5)) Natija: 15 *args usulida, bacha uzatilgan parametrlar (bir dona bo&#39;lsa ham) funksiya ichida o&#39;zgarmas ro&#39;yxatga (tuple) joylanadi. Bundan kelib chiqib, yuqoridagi funksiyamizni yanada soddalashtirib yozishimiz mumkin: def summa(*sonlar): &#34;&#34;&#34;Kiritilgan sonlar yig&#39;indisini hisoblaydigan funksiya&#34;&#34;&#34; return sum(sonlar) print(summa(4,5,6,7)) Agar funksiya bir nechta argument qabul qilsa, *args argument doim oxirida yoziladi: def summa(x,y,*sonlar): &#34;&#34;&#34;Kiritilgan sonlar yig&#39;indisini hisoblaydigan funksiya&#34;&#34;&#34; return x+y+sum(sonlar) Yuqoridagi funksiyamiz kamida 2 ta parametr qabul qiladi (x va y) va birinchi ikki argumentlar majburiy argumentlardir. print(summa(2)) Netija: TypeError: summa() missing 1 required positional argument: &#39;y&#39; ** kwargs usuli Agar funksiyaga kalit so&#39;z - qiymat ko&#39;rinishidagi argumentlarni uzatish talab qilinsa, va bunday parametrlar soni noma&#39;lum bo&#39;lsa, argument oldidan ikkita yulduzcha qo&#39;yiladi (**kwargs). **kwargs — keyword arguments (kalit so&#39;zli argumentlar) def avto_info(kompaniya,modeli,**malumotlar): &#34;&#34;&#34;Avto haqidagi ma&#39;lumotlarni lug&#39;at ko&#39;rinishdia qaytaruvchi funksiya&#34;&#34;&#34; malumotlar[&#39;kompaniya&#39;]=kompaniya malumotlar[&#39;modeli&#39;]=modeli return malumotlar Yuqoridagi funksiyamiz kompaniya va model degan ikki qiymatni qabul qiladi, undan keyin esa funksiyaga istalgancha parametr uzatish mumkin. Bunday funksiyaga parametrlar, kalitso&#39;z=qiymat ko&#39;rinishida uzatiladi. Funksiya ichida avval foydalanuvchi kiritgan qo&#39;shimcha qiymatlardan iborat malumotlar deb nomlangan lug&#39;at shakllantiriladi. Undan keyin esa majburiy parametrlarni lug&#39;atga qo&#39;shamiz. avto1 = avto_info(&#34;GM&#34;, &#34;malibu&#34;, rangi=&#39;qora&#39;, yil=2018) avto2 = avto_info(&#34;Kia&#34;, &#34;K5&#34;, rang=&#39;qizil&#39;, narh=35000) print(avto2) Natija: {&#39;kompaniya&#39;: &#39;Kia&#39;, &#39;modeli&#39;: &#39;K5&#39;, &#39;rangi&#39;: &#39;qizil&#39;, &#39;narhi&#39;: 35000,} # O&#39;zgaruvchilarni yaratish uchun funksiya def ozgaruvchilarni_yaratish (): ozgaruvchilar_soni = int ( input ( &#34;Nechta o&#39;zgaruvchi kiritmoqchisiz? &#34; )) ozgaruvchilar = {} for i in range ( 1 , ozgaruvchilar_soni + 1 ): ozgaruvchini_nomi = input ( f &#34;O&#39;zgaruvchi { i } nomini kiriting: &#34; ) ozgaruvchini_qiymati = input ( f&#34; { ozgaruvchini_nomi } qiymatini kiriting: &#34; ) ozgaruvchilar[ozgaruvchini_nomi] = ozgaruvchini_qiymati return ozgaruvchilar # O&#39;zgaruvchilarni yaratish funksiyasini chaqiramiz def main (): ozgaruchilar = ozgaruvchilarni_yaratish() print ( &#34; \n Hosil qilingan o&#39;zgaruvchilar:&#34; ) for kalit, qiymat in ozgaruchilar.items(): print ( f&#34; { kalit } = { qiymat } &#34; ) # Dastur ishga tushirilishi if __name__ == &#34;__main__&#34; : main() Pythondagi items() metodi lug‘atdagi barcha kalit-qiymat juftlarini qaytaradi va ularni tuple (juftlik) shaklida o‘z ichiga olgan ro‘yxat sifatida taqdim etadi. Bu usul lug‘atdagi barcha elementlarni iteratsiya (aylanish) qilishda foydali bo‘ladi. Pythonda __name__ o&#39;zgaruvchisi dastur ishga tushirilganda modulning nomini aniqlash uchun ishlatiladi. Bu o&#39;zgaruvchi har bir Python faylida avtomatik ravishda mavjud bo&#39;ladi va uning qiymati kodning qanday ishga tushirilganiga qarab o&#39;zgaradi. __name__ qanday ishlaydi: Agar fayl to&#39;g&#39;ridan-to&#39;g&#39;ri ishga tushirilsa : Fayl bevosita ishga tushirilganda (masalan, terminal yoki IDE orqali), Python avtomatik ravishda __name__ o&#39;zgaruvchisiga &#34;__main__&#34; qiymatini beradi. Bu faylni asosiy dastur deb belgilaydi. Foydalanilgan adabiyotlar 1. &#34;Python Crash Course, 3rd Edition&#34; – by Eric Matthes (2023) - Ushbu kitob Python dasturlash tilini tezda o&#39;rganish va amaliy loyihalar bilan mustahkamlash uchun mo‘ljallangan. 2. &#34;Fluent Python, 2nd Edition&#34; – by Luciano Ramalho (2022) - Kitob Python’ning ilg‘or xususiyatlarini chuqur o&#39;rganish va samarali dasturlash usullarini tushuntiradi. 3. &#34;Automate the Boring Stuff with Python, 2nd Edition&#34; – by Al Sweigart (2021) - Python orqali kundalik vazifalarni avtomatlashtiriash bo‘yicha amaliy qo‘llanma. 4. &#34;Python for Data Analysis, 3rd Edition&#34; – by Wes McKinney (2022) - Ma&#39;lumotlarni tahlil qilish, tozalash va qayta ishlash bo‘yicha ma&#39;lumotlarga boy kitob. 5. &#34;Python Programming for Beginners: An Introduction to the Python Computer Language and Computer Programming&#34; – by Mark Matthes (2022) - Python bilan dasturlashni endi boshlaganlar uchun mukammal qo‘llanma. 6. &#34;Effective Python: 90 Specific Ways to Write Better Python, 2nd Edition&#34; – by Brett Slatkin (2020) - Python&#39;da samarali kod yozishning turli usullari bo‘yicha tavsiyalar. 7. &#34;Python Cookbook, 3rd Edition&#34; – by David Beazley and Brian K. Jones (2021) - Python dasturlash uchun ko‘plab retseptlar va amaliy yechimlar jamlanmasi. 8. &#34;Learning Python, 6th Edition&#34; – by Mark Lutz (2023) - Python asoslarini batafsil tushuntiruvchi eng keng qamrovli kitoblardan biri. 9. &#34;Python in a Nutshell, 3rd Edition&#34; – by Alex Martelli, Anna Ravenscroft, and Steve Holden (2023) - Pythonning asosiy tushunchalarini va amaliy misollarini o‘z ichiga olgan qo‘llanma. 10. &#34;Python Machine Learning, 4th Edition&#34; – by Sebastian Raschka and Vahid Mirjalili (2022) - Python yordamida mashinani o‘rganish (Machine Learning) bo‘yicha ilg‘or tushunchalar va kod misollari berilgan.

O'xshashlar

Python dasturlash tilida tasodifiy sonlar
Python dasturlash tilida matnlar bilan ishlash
Pythonda sonlar bilan ishlash
Dasturlash tillari sintaksisi va obyektlari. Python dasturida ko‘p uchraydigan xatolar
Python dasturlash tili